Professional Documents
Culture Documents
Học tập > Luyện thi đại học > Luyện thi đại học khối C
Tải về
Xem thêm
Quảng cáo
-32% -40%
-32% -40%
Nhà văn đặt tên cho tác phẩm là “Rừng xà nu” không
phải là ngẫu nhiên vô tình mà là một dụng ý nghệ
thuật. “Rừng xà nu” là một hàm nghĩa sâu xa, nó là
hình ảnh gắn bó mật thiết và để lại những dấu ấn sâu
đậm trong cuộc đời viết văn của Nguyên Ngọc -
Nguyễn Trung Thành.
c. Bố cục (3 phần)
Phần 1 (từ đầu đến “những đồi xà nu nối tiếp tới chân
trời”): Hình ảnh rừng xà nu
-10%
-20%
Là cây họ thông
Gỗ quý, nhựa rất thơm
Sức sống mãnh liệt và ham ánh sang mặt trời
-32%
-40%
Đây là một hình ảnh nghệ thuật sang tạo của tác
giả
Tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của con
người.
CU
CUỘỘN Đ Ể TI
TIẾẾP T
TỤỤC
-10%
-20%
Hình ảnh cây xà nu được tác giả lấy để đặt tên cho
nhan đề, mở đầu câu chuyện và kết thúc cũng là hình
ảnh xà nu bạt ngàn. KHông phải ngẫu nhiên mà tác
giả lại lấy hình tượng này, đó hẳn là dụng ý của chính
tác giả. Vừa thể hiện sự hung vĩ của thiên nhiên Tây
Nguyên, vừa khẳng định ý chí quật cường của con
người mảnh đất Tây Nguyên.
Xà nu là loại cây sinh trưởng tốt, sức bền bỉ, dẻo dai.
Con người Tây Nguyên có bao nhiêu thế hệ đã ngã
xuống, những thế hệ khác lại nối tiếp, phát huy tinh
thần chiến đấu. Những thế hệ lão làng như cụ Mết,
rồi đến Tnu và cuối cùng là bé Heng, ở họ đều có
những khát khao cháy bỏng về tương lai tương lai.
Chắc chắn người đọc sẽ chú ý đến hình ảnh nhân vật
Tnú. Cây xà nu và Tnú là hai hình ảnh song song, đi
liền nhau để hỗ trợ cho nhau, làm nổi bật nhau. Đặc
điểm tiêu biểu của xà nu cũng chính là những đặc
điểm của nhân vật Tnú mà không hề lẫn lộn với ai.
Tác giả đã làm xao xuyến trái tim người đọc bằng
những câu văn dạt dào cảm xúc xen vào đó là cả
lòng khâm phục của tác giả với chính loài cây hiên
ngang ấy cũng như đối với người dân Xô man. Bằng
những áng văn của mình tác giả đã đưa mọi thế hệ
bạn đọc được về tận rừng xa nu để cảm nhận từng
vết thương đang rỉ máu mà hàng ngày loài cây ấy
đang phải hứng chịu. Bằng tình yêu của mình nhà
văn đã thổi hồn cho rừng xà nu thành những chiến sĩ
tự vệ đang ngày đêm bảo vệ cho người dân làng Xô
man.
Tác giả Nguyễn Trung Thành đã hai lần nhắc tới hình
ảnh rừng xà nu. Câu chuyện mở đầu bằng hình ảnh
rừng xà nu và kết thúc cũng bằng hình ảnh rừng xà
nu: "Đứng ở đồi xà nu cạnh con nước lớn, nhìn đến
hút tầm mắt cũng không thấy gì khác ngoài những
đồi xà nu nối tiếp nhau chạy đến chân trời". Lối kết
mở của truyện khiến cho người đọc có những suy
diễn riêng của mình về từng nhân vật cũng như về
làng Xô man anh hùng. Sức mạnh của những cây xà
nu kia cũng chính là sức mạnh của tinh thần đoàn
kết, của sức sống kiên cường của người dân Tây
Nguyên nói riêng và của dân tộc Việt Nam nói chung.
Ngày ấy... cách mạng miền Nam đang trải qua những
năm dài đen tối, đầy thử thách khó khăn. Lũ giặc kéo
tới, lùng sục, phục kích, không đêm nào chó và súng
của chúng không sủa vang cả rừng. Buôn làng bị bao
vây, dân làng bị kìm kẹp và khủng bố dã man. Đầu
rơi máu chảy, tang tóc và đau thương: giặc treo cổ
anh Xút lên cây vả đầu làng; chúng giết bà Nhan,
chặt đầu cột tóc treo đầu súng! Cùng chung số phận,
chung chịu đau thương với dân làng Xô Man là rừng
xà nu nằm trong tầm đại bác của giặc. Chúng bắn
ngày, bắn đêm, bắn vào lúc sáng sớm và xế chiều,
hoặc lúc đứng bóng và sẩm tối, hoặc lúc nửa đêm và
trở gà gáy. Tang tóc bao trùm rừng xà nu. Hàng vạn
cây "không cây nào không bị thương". Đạn giặc chặt
đứt ngang thân mình, "cây xà nu đổ ào ào như một
trận bão": nhựa cây đọng lại, tụ lại "bầm lại đen và
đặc quyện lại thành từng cục máu lớn". Rừng xà nu
chịu bao tổn thất nặng nề như con người. Biết bao
cây non trúng đạn giặc, vết thương "cứ loét mãi ra"
sau năm, mười hôm thì cây chết!
Gần 20 lần, nhà văn nói đến rừng xà nu, đồi xà nu,
cây xà nu, cành xà nu, ngọn và lá xà nu, nhựa xà nu,
khói và lửa đuốc xà nu,... mỗi lẩn xuất hiện, cây xà nu
mang một dáng vẻ kì lạ, tất cả đều mang ý nghĩa
tượng trưng cho khí phách anh hùng và sức sổng
mãnh liệt của dân làng Xô Man, của núi rừng Tây
Nguyên kiên cường bất khuất!
Nếu như nhà thơ Thu Bồn lấy cánh chim chơ-rao.
một nhà thơ khuyết danh đã lấy cây Kơnia làm biểu
tượng cho lòng dân và sức mạnh quật khởi của núi
rừng Tây Nguyên hùng vĩ thì nhà văn Nguyễn Trung
Thành đã thành công khắc họa vẻ đẹp tráng lệ của
rừng xà nu để nói lên khí phách anh hùng của dân
làng Xô Man, của chủ nghĩa anh hùng Việt Nam. Hơi
hướng Tây Nguyên, màu sắc thần kì, không khí
thiêng liêng, phong vị những sinh hoạt truyền thống
của núi rừng và con người Tây Nguyên được thể
hiện một cách hào hùng qua hình tượng rừng xà nu
vậy.
Mở đầu tác phẩm, nhà văn tập trung tái hiện hình ảnh
một rừng xà nu bên “con nước lớn đầu làng” và “nằm
trong tầm đại bác của đồn giặc”: “Làng ở trong tầm
đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn đã thành lệ, mỗi
ngày hai lần hoặc buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc
đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy.
Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào đồi xà nu cạnh con
nước lớn”.
Rât nhiều lần tác giả nhắc đến hai chữ “xà nu” (rừng
xà nu, đồi xà nu, gốc xà nu, cây xà nu, lửa xà nu,
khói xà nu, nhựa xà nu..). Xà nu trở thành mảnh hồn
của làng Xô Man, của Tây Nguyên và cao hơn, trở
thành hình tượng đại diện cho chính Tây Nguvên.
Mỗi đặc điểm của xà nu mà tác giả nói tới đều có thể
hiểu theo ý nghĩa ẩn dụ, tượng trưng cho con người
Tây Nguyên.
Câu văn mở đầu được lặp lại ở cuối tác phẩm (đứng
trên đồi xà nu ấy trông ra đến hết tầm mắt cũng
không thấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp tới
chân trời) gợi ra cảnh rừng xà nu hùng tráng, kiên
dũng và bất diệt, gợi ra sự bất diệt, kiêu dũng và
hùng tráng của con người Tây Nguyên nói riêng và
con người Việt Nam nói chung trong cuộc kháng
chiến chống Mĩ cứu nước vĩ đại. Ấn tượng đọng lại
trong kí ức người đọc mãi mãi chính là cái bát ngát
của cánh rừng xà nu kiêu dũng đó.
Tác giả đã kết hợp miêu tả bao quát lẫn cụ thể, phối
hợp cảm nhận của nhiều giác quan khi miêu tả cây
xà nu tạo nên hình ảnh cây xà nu đầy sức lực, tràn
trề sức sống. Tác giả luôn miêu tả hình tượng cây xà
nu với con người, các hình thức nhân hóa, ẩn dụ,
tượng trưng đều được vận dụng nhằm thể hiện sống
động vẻ hung vĩ của thiên nhiên và gợi ra những lien
tưởng về con người. Nhờ thế những đoạn văn miêu
tả rừng xà nu giống như một bài thơ trữ tình với
giọng văn đầy biểu cảm.
Nhưng hơn hết vẫn là sức sống mãnh liệt đầy sức trẻ
của rừng xà nu bạt ngàn. “Cạnh một cây xà nu mới
ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh
rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời”, “có
những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắc như
những mũi lê” “nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh
sáng”. Thế mới biết sức trẻ của cây xà nu mãnh liệt
đến dường nào! Sức trẻ ấy còn mang tính tượng
trưng cho thế hệ trẻ của làng Xô-man. Đó là những
Mai, Dít, Tnú, Heng, những con người luôn gắn bó
với cách mạng, bất khuất từ tuổi thơ, lớn lên trong
lửa đạn, trưởng thành trong đau thương và sẵn sàng
chiến đấu hi sinh vì tự do của dân tộc.
Bên cạnh đó, sức sống bất khuất kiên cường của cây
xà nu còn được tạo bởi hàng vạn cây ở những đồi xà
nu nối tiếp nhau tới chân trời ở tấm ngực lớn của
rừng ưỡn ra che chở cho làng. Đó là những cây xà
nu thật vững chắc, xanh tốt đã vượt lên được cao
hơn đầu người, cành lá sum suê như những con
chim đã đủ lông mao, lông vũ. Đạn đại bác không giết
nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành
như trên một thân thể cường tráng chúng vượt lên rất
nhanh thay thế những cây đã ngã”, một cây ngã
xuống tức thì bốn năm cây con lại mọc lên cứ thế trở
thành cả một rừng cây xà nu nối tiếp đến chân trời.
Những cây xà nu, rừng xà nu ấy là hình ảnh của dân
làng Xô-man kiên cường chống giặc, bất chấp mọi hi
sinh, một lòng đi theo Đảng, đi theo kháng chiến hết
thế hệ này đến thế hệ khác. Đó là những cụ Mết, anh
Xút, Tnú, Mai, Dít, anh Brơi… mà tiêu biểu là hình
ảnh cụ Mết. Nhà văn đã ví cụ “như một cây xà nu
lớn”. Hơn ai hết, cụ là người hiểu rất rõ sự gắn bó
của cây xà nu và mảnh đất đang sống, hiểu được
sức mạnh tiềm tàng bất khuất của rừng xà nu cũng
như của dân làng Xô-man. Chính cụ Mết đã nói với
Tnú “không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta”,
“cây mẹ chết cây con lại mọc lên”.
Nhấn mạnh vào nỗi đau của rừng xà nu, tác giả
không chỉ dừng lại ở phê phán, tố cáo tội ác của
chúng mà mục đích là dùng những đau thương đó để
làm nổi bật vẻ đẹp sức mạnh của thiên nhiên, con
người Tây Nguyên. Rừng xà nu đã trở thành biểu
tượng đầy đủ, toàn vẹn nhất cho vẻ đẹp của con
người nơi đây.
Dựa vào khả năng sinh sôi, nảy nở mạnh mẽ của cây
xà nu, “trong rừng ít có loài cây sinh sôi, nảy nở khỏe
như vậy, cảnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn
năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình mũi tên,
lao thẳng lên bầu trời”. Tác giả đã vẽ được cả chiều
dài đấu tranh bền bỉ, hào hùng và vô cùng kiên
cường, bất khuất của nhân dân Tây Nguyên, người
này ngã xuống đã có thể hệ sau tiếp bước đứng lên
ngăn bước chân kẻ thù. Có sự tương ứng kì lạ giữa
thế hệ các cây xà nu với thế hệ dân làng Xô Man: Bà
Nhan như một cây xà nu lớn bị bị giết hại đã có Dít,
Heng tiếp bước. Bởi vậy, đồi xà nu nối nhau chạy tới
tận chân trời không chỉ là hình ảnh của thiên nhiên
bạt ngàn mà còn là biểu tượng của truyền thống anh
hùng của người dân Tây Nguyên.
Đặc biệt tác giả còn sử dụng hình ảnh cây xà nu với
tất cả đặc điểm của nó để biểu tượng cho sức mạnh,
khả năng chịu đựng phi thường, sự kiên cường của
người dân Tây Nguyên. Bởi vậy, bên cạnh những cây
ngã xuống, có những cây khác trỗi dậy mạnh mẽ,
vượt cao hơn đầu người, cành lá sum suê mà đạn
đại bác cũng không giết nổi chúng. Hình ảnh cây xà
nu trưởng thành với sức sống dẻo dai, mãnh liệt như
thách thức của bom đạn kẻ thù cũng như hình ảnh
Tnú, mặc dù bàn tay đã bị nhựa xà nu đốt cháy,
nhưng anh vẫn tiếp tục tham gia cách mạng, dùng
chính bàn tay đó giết chết kẻ thù. Cây xà nu đã viết
lên bản anh hùng ca về sức sống cũng như sự kiên
cường, bất khuất của con người Tây Nguyên
Chỉ vài chục trang giấy mà tác giả đã làm sống lại cả
một vùng đất khét nồng lửa cháy, với những con
người của làng Xô Man dũng cảm hy sinh để thực
hiện khát vọng tự do độc lập. Rừng Xà nu, nơi cư trú
của làng Xô Man, đã trở thành nguồn cảm hứng đầy
chất thơ và cũng là điểm tựa đề từ đó nhà văn khắc
họa nên gương mặt những người anh hùng. Cây Xà
nu đã tỏa bóng vào những trang văn, thành một hình
tượng nghệ thuật hoàn chỉnh và làm nên một giọng
điệu cho tác phẩm.
Nếu như nỗi đau của cây làm đau đến cả lòng người
thì sức mạnh của người cũng truyền được cho cây
để cây có thể trụ vững trên mảnh đất này.
Cũng như con người, cây này ngã xuống, cây khác
lại tiếp nối đứng lên, quật khởi vượt qua thương đau.
“Cạnh một cây Xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm
cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên
lao thẳng lên bầu trời. Cũng có ít loại cây ham ánh
sáng mặt trời đến thế. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp
lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao
xuống từng luồng thẳng tắp, lóng lánh về vô số hạt
bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng…” Xà
nu hướng về phía nắng trời hay là khát vọng của
người dân Xô Man hướng về cuộc sống tươi đẹp tràn
đầy ánh sáng, chứ không chịu khuất mình trong bóng
tối đây? Cứ thế, cây lặng lẽ vút lên trời. Cái màu
xanh tươi đẹp như tiếng nói yên lặng mà thiết tha và
đầy kiêu hãnh, thể hiện một sức sống mãnh liệt bất
khuất mà không một bạo lực nào có thể đè bẹp: “Đạn
đại bác không giết nổi chúng, những vết thương
chóng lành như trên một thân thể cường tráng.
Chúng vượt lên rất nhanh thay thế những cây đã
ngã”. Nhìn cây Xà nu sinh sôi vượt lên sự đau
thương chết chóc, người Xô Man không khỏi tự hào
về vùng đất quê hương – một vùng đất mà đất hết
lòng với cây, còn cây cũng trọn tình với đất với
người: “Không có cây gì mạnh bằng cây Xà nu đất ta.
Cây mẹ ngã, cây con mọc lên. Đố nó giết hết rừng Xà
nu này!”.
Lửa tắt trên mười đầu ngón tay Tnú nhưng đám lửa
Xà nu giữa nhà vẫn cháy, soi rõ xác giặc ngổn ngang.
Không chỉ vậy, cây xà nu vẫn luôn ứng chiếu với con
người Tây Nguyên rất tương ứng, hài hòa. Người
dân xôman mang nặng nỗi đau thương với xà nu.
Qua hình ảnh rừng xà nu bị tàn phá, người đọc như
sống lại những trang sử đau thương của người dân
xôman và chính đau thương ấy đã trở thành sức
mạnh quật khởi của dân làng.
Mỗi cây trưởng thành là soi chiếu của lớp thanh niên
đang căng tràn nhựa sống, sẵn sàng đứng dậy và
đấu tranh như Tnú, Mai, Dít. Đau thương vẫn tiếp tục
nuôi dưỡng ý chí bền bỉ quật cường. Đó là sức mạnh
không ngưng trưởng thành, ngày một lớn mạnh,
được nuôi dưỡng, ấp ủ bởi tinh thần kiên cường để
tạo nên sức mạnh toàn dân mang màu sắc sử thi.
Để có kết quả học tập Ngữ văn 12 tốt hơn. Mời các
bạn tham khảo thêm các bài viết dưới đây của chúng
tôi:
Trên đây VnDoc đã giới thiệu tới các bạn Phân tích
hình tượng cây xà nu trong tác phẩm Rừng xà nu của
Nguyễn Trung Thành. Để có kết quả cao hơn trong
học tập, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài
liệu Giải bài tập Lịch Sử 12, Giải bài tập Địa Lí 12,
Học tốt Ngữ văn 12, Tài liệu học tập lớp 12 mà
VnDoc tổng hợp và đăng tải.
Mời bạn đọc cùng tham gia nhóm Tài liệu học
tập lớp 12, Ôn thi khối C để có thêm tài liệu học
tập nhé
Bài kế tiếp
Chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong hai tác
phẩm: Rừng xà nu và Những đứa con trong gia
đình
Bài trước
Phân tích nhân vật Tnú trong tác phẩm "Rừng xà
nu" của Nguyễn Trung Thành
26 79.117 Chia sẻ
Ngày : 10/06/2022
Tải về Bản in
Quảng cáo
Tìm thêm:
phân tích hình tượng cây xà nu trong rừng xà nu
phân tích rừng xà nu của nguyễn trung thành
luyện thi đại học môn văn
Học tập
Mục lục
Chịu trách nhiệm nội dung: Lê Ngọc Lam.
©2023 Công ty Cổ phần Mạng trực tuyến META.
Địa chỉ: 56 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, HàHỏi
Nội.bài
Điện thoại: 024 2242 6188. Email: info@meta.vn.
Giấy phép số 366/GP-BTTTT do Bộ TTTT cấp.