ĐỀ 1: PHÂN TÍCH HÌNH TƯỢNG RỪNG XÀ NU

A.MB
Nhiều nhà văn trong cuộc đời cầm bút của mình, chỉ gắn bó với một vùng quê, một miền đất. Nhà văn Nguyễn
Trung Thành cũng vậy, cuộc đời của ông gắn bó duyên nợ với mảnh đất Tây Nguyên nên văn chương của ông
cũng thành công nhất về mảnh đất này. Nhắc đến những snags tác của nhà văn về đề tài Tây Nguyên, không thể
không nhắc sđến một truyện ngắn rất xuất sắc : truyện ngắn « Rừng xà nu ». Thành công của truyện không chỉ ở
việc miêu tả thành công một tập thể anh hùng mà còn ở việc khắc họa hình tượng nghệ thuật độc đáo, hấp dẫn :
hình tượng hững cánh rừng xà nu – vừa là một hình ảnh tràn đầy sứục sống về thiên nhiên, vùng đất Tây
Nguyên, vừa là biểu tượng đẹp cho tinh thần đấu tranh quật cường, bất khuất của người những người Tây
Nguyên anh hùng.
В.ТВ

1. Khái quát chung : giới thiệu sơ qua về mảnh đất Tây Nguyên

Nhắc đến Tây Nguyên là nhắc đến vùng đất cao nguyên rộng lớn. Nơi đây có vùng đất đỏ phì nhiêu màu mỡ, có
những cánh rừng hùng vĩ, những dòng sông, dòng thác ào ào cuộn chảy, có bầu trời cao nguyên đầy nắng, đầy
gió. Vẻ đẹp của thiên nhiên, của vùng đất Tây Nguyên đã được Nguyễn Trung Thành miêu tả một cách đầy ấn
tượng qua một hình ảnh cụ thể- hình tượng rừng xà nu.
2. Phân tích
a. Rừng xà nu ở đầu truyện
b. Xà nu ở giữa truyện
c. Xà nu ở cuối truyện
d. Nghệ thuật
- Nhà văn sử dụng bút pháp sử thi : hình tượng không gian kì vĩ, phi thường.
- Giọng điệu ngợi ca
- Kết cấu vòng tròn
- Sử dụng nhiều phép tu từ so sánh, nhân hoá, ẩn dụ nhắc lại một số câu văn, hình ảnh
C.KB
- Rừng xà nu là một hình tượng nghệ thuật đặc sắc của truyện ngắn
- Từ hình ảnh Rừng xà nu , nhà văn thể hiện vẻ đẹp tráng lệ, hào hùng của núi rừng và con người Tây Nguyên
trong kháng chiến chống Mĩ
-Từ câu chuyện về một loài cây nhà văn sẽ kề mãi với muôn đời về những năm tháng vô cùng đau thương và
oanh liệt của dân tộc. Là
ĐỀ 2: PHÂN TÍCH NHÂN VẬT TNÚ.
A.MB
- Tác giả, tác phẩm (đề 1).
- Thành công nổi bật của tác phẩm không chỉ ở chỗ đã miệt tả được hình tượng rừng xà nu mang vẻ đẹp vừa
hùng vĩ, vừa thơ mộng của thiên nhiên Tây Nguyên mà còn ở chỗ đã miêu tả thành công chân dung tập thể anh
hùng. Tiêu biểu cho những người anh hùng của làng Xô Man, không thể không kể đến T nú- người cán bộ cách
mạng, người anh hùng của núi rừng Tây Nguyên.
В.ТВ
1. KỌC
- Hoàn cảnh sáng tác : Năm 1965, đế quốc Mĩ ào ạt đưa quân đổ bộ vào miền Nam. Cuộc kháng chiến chống
Mỹ cứu nước của nhân dân ta bước sang một giai đoạn mới đầy cam go và khốc liệt. Giữa cuộc chiến tranh gay
go, khốc liệt ấy đã xuất hiện biết bao anh hùng - đó cũng là thời kì văn học miền Nam đi sâu khắc hoạ chủ nghĩa
anh hùng cách mạng một cách tập trung nhất, cao độ nhất.
2. Phân tích
a. Số phận
b. Phẩm chất, tính cách
*Tnútrong mối quan hệ với đất nước : sớm có lòng tin tuyệt đối vào cách mạng, trung thành với cách mạng,
dũng cảm gan góc, kiên cường, bất khuất trước kẻ thù
*Tnútrong mối quan hệ với quê hương
* Tnútrong mối quan hệ với gia đình
c. Nghệ thuật
- Nhân vật được tái hiện đậm chất sử thi : xuất hiện trong không gian rộng lớn mang tầm vóc sử thi
- Giọng điệu trầm hùng, bi tráng, kề suốt đêm bên ánh lửa bập bùng
- Ngôn ngữ nhân vật mang đậm phong cách Tây Nguyên
C.KB
Hình tượng Tnútiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam anh hùng, thế hệ đang tiếp bước cha anh với tinh thần sẵn
sàng hoá thân cho đất nước đề thắp sáng truyền thống muôn đời. Khi xây dựng nhân vật, nhà văn vừa chú ý
khắc hoạ những nét đẹp riêng để thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa cá nhân với cộng đồng, giữa con người với
quê hương đất nước.
ĐỀ 3: KHUYNH HƯỚNG SỬ THI TRONG RXN
В.ТВ
1. Giải thích khuynh hướng sử thi trong văn học ( Sử dụng kiến thức cũ)
- Sử thi : là một thể loại VHDG ra đời từ rất xa xưa trong bối cảnh chiến tranh cộng đồng, kề về chiến công của
những người anh hùng.
- Khuynh hướng sử thi: xu hướng nổi bật của VH thời kì chiến tranh nên có những đặc điểm giống với thể loại
sử thi.
- Biểu hiện:
+ Đề tài sử thi : không đi vào vấn đề riêng tư cá nhân mà đi phản ánh đề tài cộng đồng.
+ Nhân vật sử thi : là những người anh hùng với nhunxg chiến công vĩ đại, tầm vóc phi thường, tiêu biểu cho lí
tưởng cao tường cao đẹp của thời đại
+Không gian sử thi : rộng lớn
+ Giọng điệu sử thi : hào hùng, mạnh mẽ, thiên về ca ngợi.
+ Ngôn ngữ sử thi: giàu hình ảnh
+ Thủ pháp nghệ thuật : phóng đại, so sánh, trùng điệp
2.PT
a. Tính sử thi của « RXN » được bộc lộ qua những sự kiện có tính chất toàn dân mà tác phẩm đã phản
ánh.
- Những truyện xảy ra với Xô Man không có ý nghĩa cá biệt mà nó là chuyện chung của Tây Nguyên, của miền
Nam, của cả nước trong những ngày chiến đấu chống đế quốc Mi.
- Tình thế bị « 0 ép » của Xô Man trước những ngày « Đồng khởi » là bức tranh sinh động về cuộc sống đau
thương của đồng bào miền Nam trong những ngày Mĩ-Diệm thi hành luật 10-59 đề khủng bố những người yêu
nước và những người kháng chiến cũ.
- Khi làng Xô Man nỗi dậy với giáo mác trong tay cũng là hình ảnh của cả dân tộc khi chuyền từ đấu tranh
chính trị sang đấu tranh vũ trang để quyết tâm đánh Mĩ và thắng Mi.
b. Tính sử thi của tp còn được thể hiện khi xây dựng thành công hình tượng một tập thể anh hùng
- Những người anh hùng được nói đến trong tác phẩm là đại diện kết tinh cho vẻ đẹp của cả dân tộc trong những
năm tháng đau thương mà anh hùng
- Tập thể anh hùng trong (RXN » đa dạng về con người, về lứa tuổi, về giới tính.Họ là những số phận riêng
trong cuộc đời chung. Họ giống nhau ở những phần chất cơ bản: gan dạ, trung thực, một lòng đi theo cách
mạng. Chiến công của mỗi người tuy đa dạng mà thống nhất. Cuốn sử vẻ vang của Xô Man không phải do một
cá nhân viết ra mà nó là của cả một tập thể, bản trường ca của núi rừng là sự tồng hoa của nhiều giọng điệu : Cụ
Mết, T nó, Mai, Dít, Bé Heng... và còn vô vàn những người khác nữa.( phân tích sơ qua phẩm chất anh hùng)
c. Tính sử thi của « RXN » còn được thể hiện qua miêu tả các sự kiện, các anh hùng bằng cái nhìn chiêm
ngưỡng khâm phục và giọng điệu ngợi ca 

- Trong truyện các chi tiết đời thường ít được nhắc đến mà chỉ khắc sâu những chi tiết làm nổi bật những phẩm
chất anh hùng.

+Khi nói về cây xà nu, tác giả viết « TRong rừng ít có loại cây nào sinh sôi nảy nở khoẻ như xà nu »

+Khi thể hiện niềm tự hào về Xô Man, cụ Mết cũng nói : « Gạo người S tra làm ra ngon nhất vùng này »

+Khi miêu tả cụ Mết nhà văn cũng chỉ chú ý đến tiếng nói ồ ồ vang dội trong lồng ngực đem đến cảm giác
trong tiếng nói của cụ Mết có âm vang của tiếng cồng tiếng chiêng, tiếng của núi rừng của lịch sử.

+ Cuộc đời của Tnúđược nhà văn lịch sử hoá nhuốm màu huyền thoại và anh đã trở thành niềm tự hào để tất cả
ngưỡng vọng học tập. - Đó là giọng trầm trầm của cụ Mết khi kể về cuộc đời của T nó, về cuộc chiến đấu của
Xô Man.

- Đó là giọng điệu say sưa, phấn chấn khi miêu tả những cánh rừng xà nu bất diệt trong sự huỷ diệt. Tác
phẩm đem đến cho người đọc cảm giác mình đang được thưởng thức một bản giao hưởng hùng tráng
nhất.

С.КВ
Tính sử thi là một trong những yếu tố làm nên thành công cho truyện ngắn « RXN »một khúc tráng ca về những
năm tháng một đi không trở lại những không bao giờ nguôi quên.
ĐÈ 4: VẺ ĐẸP SỬ THI CỦA NHÂN VẬT TNÚ
A, MB
- Nguyễn Trung Thành là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, trưởng thành từ hai cuộc kháng
chiến, gắn bó mật thiết với mảnh đất Tây Nguyên.
- Rừng xà nu được viết năm 1965, là một thiên truyện kết tinh những vẻ đẹp cơ bản
của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong văn xuôi kháng chiến.
- Một trong những biểu hiện rõ nhất cho khuynh hướng sử thi là khắc hoạ được nhân vật sử thi.......
В.ТВ
1. Giải thích: Vẻ đẹp sử thi của nhân vật văn học (0,5 điểm)
- Nhân vật sử thi là mẫu nhân vật anh hùng mang lí tưởng của thời đại, số phận gắn với những sự kiện lớn của
cộng đồng, kết tinh những phẩm chất tiêu biểu nhất của cộng đồng và lập nên những chiến công hiển hách.

- Nhân vật sử thi thường được khắc họa trong những bối cảnh không gian kì vĩ, cách
trần thuật trang trọng, giọng điệu thiết tha hùng tráng.
2.Phân tích

a. Nội dung hình tượng (3,0 điểm)

* Nhân vật có số phận gắn bó với những biến cố lớn của làng Xô Man

+ Khi còn nhỏ, Tnú là đứa trẻ mồ côi được buôn làng cưu mang đùm bọc và trở thành người con ưu tú
của làng Xô Man. +Khi kẻ thù giày xéo quê hương, Tnú phải chịu nhiều đau thương mất mát, tiêu biểu
cho nỗi đau thương mất mát lớn của dân tộc. (Kể chi tiết)

+Khi được giác ngộ cách mạng và vùng lên quật khởi, quá trình trưởng thành của Thủ cũng rất điển hình cho
con đường đến với cách mạng của người dân Tây Nguyên.
*Nhân vật mang tầm vóc của một người anh hùng
+ Tnú có niềm tin trong sáng và sắt đá vào chân lí của cách mạng, Mối quan hệ với đất nước)
+ Tnú có một tình yêu lớn lao, sâu sắc với gia đình, quê hương xứ sở và một lòng căm thù giặc mãnh liệt.( mối
quan hệ với quê hương, gia đình)
b. Nghệ thuật khắc họa hình tượng (1,0 điểm) - Không khí truyện được dựng như các cuộc kê khan truyền thống
của các già làng thuở trước; lối viết truyện ngắn hiện đại pha trộn nhiều yếu tố sử thi dân gian khiến
một nhân vật của thời đại chống Mĩ, lại phảng phất hình bóng những anh hùng sử thi cổ đại.
- Bút pháp nghệ thuật có sự kết hợp giữa tả thực và biểu tượng nhân vật Tnú gắn liền với một biểu tượng về sức
sống bất diệt của người Tây Nguyên đó là cây xà nu; hình ảnh đôi bàn tay Tnú được miêu tả như một biểu trong
độc đáo cho cuộc đời và số phận nhân vật
- Giọng điệu hào hùng
- Ngôn ngữ đầy chất tạo hình và chất thơ
C.KB
Hình tượng Tnúlà hình tượng điển hình tiêu biểu của những người anh hùng đại diện cho số phận và con đường
đi đến cách mạng của các dân tộc Tây Nguyên thời đại chống Mĩ. Qua cuộc đời bi tráng, đau thương mà anh
hùng của T nó, nhà văn NTT đã ca ngợi con người Tây Nguyên kiêu hùng bất khuất. Cũng qua nhân vật này,
nhà văn một lần nữa khẳng định chân lý bất diệt của thời đại : « Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo »
ĐỀ
ĐOẠN 1
. Thằng Dục không giết Tnú ngay. Nó đốt một đống lửa lớn ở nhà ưng, lùa tất cả dân làng tới, cởi trói cho Tnú,
rồi nói với mọi người:
- Nghe nói chúng mày đã mài rựa, mài giáo cả rồi phải không? Được, đứa nào muôn câm rựa, câm giáo thì coi
bàn tay thắng Tnú đây.
| Nó hất hàm ra hiệu cho thằng lính to béo nhất. Chúng nó đã chuẩn bị sẵn cả. Thằng lính mở tút-se, lấy ra một
chùm giẻ. Giẻ đã tẩm dầu xà-nu. Nó quấn lên mười đầu ngón tay Tnú. Rồi nó cầm lấy một cây nữa. Nhưng
thằng Dục bảo:
- Để nó cho tau! Nó giật lấy cây nửa.
Tú không kêu lên một tiếng nào. Anh trợn mắt nhìn thẳng Dục. Nó cười sằng sặc. Nó di cây lửa lại sát mặt anh:
- Coi kỹ cái mặt thằng cộng sản muốn cầm vũ khí này xem sao nào. Số kiếp chúng mày không phải số kiếp giáo
mác. Bỏ cái mộng cảm giáo mác đi, nghe không?
Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười
ngón tay đã thành mười ngọn đuốc.
ĐOẠN 2
Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, trừng trừng. .
Trời ơi! Cha mẹ ơi! Anh không cảm thấy lửa ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy ở trong lồng ngực,
cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không kêu rên. Anh Quyết
nói: “Người cộng sản không thèm kêu van...” Tnú không thèm không thèm kêu van. Nhưng trời ơi! Cháy, cháy
cả ruột đây rồi! Anh Quyết ơi! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!...
ĐOẠN 3
Tiếng cười giản giật của thằng Dục. Các cụ già chồm dậy. Bọn lính gạt ra. Tiếng kêu rẻ của đồng bào. Tiếng
chân ai rầm rập quanh nhà ưng. Ai thế?Tú thét lên một tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Nhưng là tiếng thét vang dội.
Tiếp theo là tiếng “Giết!”. Tiếng chân người đẹp trên sàn nhà ưng rào rào. Tiếng bọn lính kêu thất thanh.
Tiếng cụ Mết ồ ô: “Chém! Chén hết!” Cụ Mết, đúng rồi, cụ Mết đã đứng đấy, lưỡi mác dài trong tay. Thằng
Dục nằm dưới lưỡi mác của cụ Mết. Và thanh niên, tất cả thanh niên trong làng, mỗi người một cây rựa sáng
loáng, những cây rựa mài bằng đá mà Tnú mang từ đỉnh núi Ngọc Linh về...”.
 B.TB 1. Khái quát chung
- Truyện ngắn "Rừng xà nu" được nhà văn Nguyễn Trung Thành viết năm 1965, in trong tập "Trên quê hương
những anh hùng Điện Ngọc".
- Truyện miêu tả rừng xà nu và kể chuyện Tnú sau ba năm đi "lực lượng" về thăm làng. Tối hôm đó, tại nhà cụ
Mết, dân làng mừng đón Tú, Cụ Mết kế cho dân làng nghe câu chuyện về cuộc đời Tnú và cuộc nổi dậy của
làng Xô Man chống kẻ thù tàn bạo. Sáng hôm sau, cụ Mết và Dít tiễn chân Tnú trở về đơn vị.
- Đoạn trích thuộc phần gần cuối của truyện, diễn tả cảnh nhân vật Tnú bị thằng Dục tra tấn dã man nhưng anh
vẫn cắn răng chịu đựng.
2. Cảm nhận nội dung, nghệ thuật vẻ đẹp nhân vật Tnú trong đoạn trích:
2.1. Về nội dung:
- Hoàn cảnh của nhân vật Tnú: do sự khủng bố khốc liệt,tàn bạo của kẻ thù: Vợ con bị kẻ thù tra tấn đến chết,
bản thân Thú bị giặc trói, dùng giẻ tầm nhựa xà nu đốt mười đầu ngón tay.
 - Vẻ đẹp bi hùng của nhân vật Tnú ngời sáng trong hoàn cảnh đau thương:
+ ĐOẠN 1: Mục đích của kẻ thù khi đốt 10 ngón tay T nú:
Không chỉ mang vẻ đẹp của tinh thần trách nhiệm, của lòng yêu nước, cảnh Tnú bị tra tấn còn làm nổi bật ở anh
vẻ đẹp của sức chịu đựng phi thường, của bản lĩnh và của sự dũng cảm đến kiên cường. Bọn giặc không để
cho anh chết ngay mà buộc anh phải trải qua nỗi đau cào xé khi từng phần trên cơ thể bị hủy hoại. Chúng đã
dùng giẻ tầm nhựa xà nu quấn lên 10 đầu ngón tay Tnú rồi châm lừa đột. Nhựa xà nu vôn bắt lửa rất nhanh nên
chẳng bao lâu 10 đầu ngón tay Tnú đã biên thành 10 ngọn đuốc. Miêu tả sự kiện này, nhà văn đã sử dụng đến
thủ pháp quay châm của điện ảnh khi đếm: “Một ngón tay Tnú bốc cháy, 2 ngón, 3 ngón”. Cách đếm chậm với
những câu văn ngắn, nặng nề đã đè nặng lên tâm trí người đọc một nỗi ám ảnh khủng khiếp về nỗi đau đớn mà
Tnú phải trải qua.
 - Đoạn 2: Sự đấu tranh căng thẳng của Thú
+ Nằm trong dòng chảy của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn nhưng Nguyễn Trung Thành không hề
dễ dãi khi miêu tả nỗi đau của Tnú. Nhà văn cũng đem đến cho người đọc những hình dung xác thực nhất, chân
thực nhất về nỗi đau đớn đến quản quại của Tnú khi khẳng định: lửa không chỉ cháy trên 10 đầu ngón tay Tnú
mà còn thiếu đốt trong lồng ngực, trong bụng anh, thứ lửa ở bên ngoài đang cháy trên da thịt đã lan vào tận tâm
can. Bởi vậy, Tnú đã cảm thấy “máu mặn chát ở đầu lưỡi. Rằng anh đã căn nát môi anh rồi”. Nhưng ngay ở thời
điểm nỗi đau tưởng như đã vượt qua giới hạn chịu đựng của người, Tnú đã thể hiện sức chịu đựng phi thường
của mình. Nhớ đến lời dạy của anh Quyết: “ ng cộng sản k thèm kêu van ”
-Tnus k kêu lấy một lời. Tình yêu Đảng , yêu cách mạng đã cho anh mọt sức mạnh phi thường để dồn nén tất cả
nỗi đau và vượt qua
 +Quá trình vật lộn với nỗi đau khủng khiếp từ da thịt, từ tâm can Tnú đã chứng minh cho phẩm chất không thể
thiếu của một người anh hùng: sức chịu đựng phi thường và lòng dũng cảm. Những người anh hùng trong văn
học 1945- 1975 cũng được các tác giả gắn với phần chất này, song ở đây nhờ thể hiện lòng dũng cảm của Tổ
qua việc chống chọi với việc thân thể mình bị hủy hoại, tác giả đã thực sự gây được sự xúc động mãnh liệt cũng
như sự cảm phục, thán phục với người anh hùng Tnú.
ĐOẠN 3: Tiếng thét của Inú:
Có thể nhận thấy trong thời khắc Tnú bị giặc tra tấn, tác giả đã cố tình tô đậm nỗi đau đớn mà anh phải gánh
chịu. Song ở những người anh hùng như Tnú, nỗi đau không bao giờ để gợi lên sự đáng thương, yếu ớt, gục ngã
mà bao giờ cũng là chất xúc tác cực mạnh để làm bật lên ý chí và sức mạnh. Ngọn lửa của nhựa xà nu mà giặc
đốt trên 10 đầu ngón tay Tnú đã lan vào đến tâm can của anh, nhưng nó đã không còn là ngọn lửa hủy diệt của
sự khác thường mà là ngọn lửa đấu tranh mãnh liệt cho sự sống. Điều đó thể hiện rất rõ qua tiếng thét dữ dội
của Tnú “Giết”. Tác giả đã đưa ra những lời bình luận trực tiếp để cho thấy ý nghĩa tiếng hát của Tú: “Tnú thét
lên một tiếng. Chỉ một tiếng thôi. Nhưng tiếng thét của anh bỗng vang dội thành những tiếng thét dữ dội hơn”.
Vượt qua ý nghĩa là tiếng thét gắn với nỗi đau cụ thể của một người cụ thể, tiếng thét của Tnú là sự cộng hưởng,
là sự đồng vọng từ tiếng thét của đại ngàn, của hàng vạn cây xà nu, của nỗi đau mà dân làng Xô Man đã trải
qua, lớn hơn đó cũng chính là tiếng thét của lịch sử, của đất nước, của thời đại để tố cáo tội ác của kẻ thù và để
trở thành mệnh lệnh tiến công. Bởi vậy, ngay sau tiếng thét của Tú, dưới sự lãnh đạo của cụ Mết, dân làng Xô
Man đã đồng khởi nồi dậy với một khí thể “long trời lở đất” để tiêu diệt tất cả 10 tên giặc, đề ngay trong đêm
đó, ánh sáng chói lòa từ lửa xà nu đã soi sáng xác 10 tên giặc ngổn ngang. Như vậy, ngay ở hoàn cảnh khó khăn
nhất, Tnú vẫn khơi dậy, thổi bùng lên ý chí và sức mạnh đấu tranh cho cả buôn làng. Đó thực sự là phẩm chất
của một người anh hùng.