BİLİMSEL YÖNTEM

Bilimsel yöntem
 Problemi çözerken “izlenecek yol”
- Bilimsel bilgi üretme yolu
- Bilimin süreç yönü bilim topluluğunun kullandığı
 – fikirler
 – kurallar
 – teknikler
 – yaklaşımlara karşılık gelen bir terim
 (Neuman, 1997)

 Bilimsel yöntem, bir süreç olarak ele alınmalıdır.

 Bir süreç olarak ilerleyen bilimsel yöntemde kavramsal yan (kuram)
her aşamada görgül yanla içiçedir.
 Bilimsel yöntemin işleyiş aşamaları
 Sorunun fark edilmesi
 Sorunun tanımlanması
 Çözüm önerilerinin tahmini
 Araştırma yöntemlerinin geliştirilmesi
 Verilerin toplanması ve analizi
 Karar verme ve yorumlama
 Rapor yazma
Bilimsel yöntemin kavramsal yönleri
 Kuram
 Kavram
 İşevuruk tanım
A. KURAM
 Birtakım olguları ya da olgusal ilişkileri açıklayan
kavramsal bir sistemdir (Yıldırım, 1979).
 Görgül olarak test edilebilen, birbiriyle ilişkili
önermeler takımıdır (Lin, 1976).
İyi bir kuram;

 Gözlenebilir olgu ve ilişkilere dayalı,

 Gözlemler ve önceden bilinenlerle tutarlı,
 Denenebilir deneceler üretmeye elverişli ve
 Olabildiğince kapsamlı olmalıdır (Erkuş, 2009)
B. KAVRAM
 Kuramların temel yapıtaşı
 Kavram bir nesneyi, nesnelerin özelliklerini ya da
bir davranışsal fenomeni temsil eden bir sembol ya
da bir soyutlamadır.
 Ya Gözlenebilen nesnelerle ilişkilidir ya da
doğrudan gözlenemeyen ancak gözlenebilen
değişkenlerle bağlantılıdır.
Kavramların işlevleri

 İletişimi sağlar,
 Görgül olaylara anlam kazandırır,
 Sınıflama ve genelleme yapmaya olanak sağlarlar,
 Kuramların temel taşıdır.
Kavramsal tanım
 Bir kavramı başka kavramlar yoluyla tanımlamaya
kavramsal tanım denir.

Örneğin;
 ‘Hipotez (denence), denenmek için ortaya atılan bir

önermedir.’
Kavramsal tanım;

 Tanımlanan şeyin ayırt edici özelliklerini belirtmeli,

kapsadığı her şeyi içine alıp kapsamadığı şeyleri
dışarıda bırakmalıdır.
 Döngüsel olmamalıdır.
 Pozitif ifadeler kullanılarak tanım yapılmalıdır.
 Herkesin aynı şeyi anlayacağı terimler kullanılmalıdır
 Açık, anlaşılır ve net olmalıdır.
İşevuruk tanım
 Bir fenomenin varolup olmadığını gözlemlemek
hangi işlem adımlarıyla ortaya çıktığını belirterek
yapılan tanımlamadır.

 Örneğin; çoktan seçmeli test, bir soru kökü, bir

doğru cevap ve çeldiricilerden oluşan, kişilerin soru
kökünde bulunması isteneni hemen altında yer alan
şıklardan seçerek işaretlemeleri beklenen madde
türüdür.