Zagadnienia do konkursu ekonomicznego

(Etap Powiatowy)

1. Podstawowe pojęcia z zakresu gospodarki rynkowej

Potrzeba – Stan odczuwania przez człowieka braku czegoś
Klasyfikacja potrzeb – fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, szacunku, samorealizacji
Rynek – zespół, mechanizmów umożliwiający kontakt producentów z konsumentami
Popyt – ilość dobra, którą nabywcy chcą i mogą kupić po danej cenie w okresowym czasie
Podaż – ilość dobra, którą dostawcy chcą i mogą dostarczyć na rynek w określonym czasie
Cena – pieniężny wyraz wartości
Cena równowagi – jedyna cena, na której zgadzają się plany konsumentów i plany
producentów
Prawo popytu – wyższa cena prowadzi do mniejszej ilości popytu, a niższa cena prowadzi do
większej ilości popytu
Prawo podaży – wyższa cena prowadzi do wyżej ilości podaży, a niższa cena prowadzi do niżej
ilości podaży
Dobra subsumcyjne – dobro, które posiada podobne właściwości i zaspokaja podobne
potrzeby jak inne dobro
Dobra Komplementarne – dobra, które uzupełniają się w zaspokajaniu określonej potrzeby
Cechy gospodarki rynkowej – dominacja własności prywatnej, istnienie zróżnicowanych
podmiotów gospodarczych, cena wynikająca z mechanizmów rynkowych
PKB – Produkt Krajowy Brutto
Inflacja – proces zmian cen w całej gospodarce
Przyczyny inflacji – zbyt duża ilość pieniądza w gospodarce, wadliwa struktura gospodarki,
niezrównoważony budżet państwa
Skutki inflacji – spadek siły nabywczej pieniądza, problemy z terminowym płaceniem
zobowiązań, spadek wartości oszczędności
Rodzaje inflacji – deflacja (ujemna inflacja), pełzająca (do 5% rocznie), umiarkowana (od 5% do
10% rocznie), galopująca (od 10% w górę rocznie), hiperinflacja (ponad 150% rocznie)
Import – dostarczanie towaru z zagranicy
Eksport – wysyłanie towaru zagranicę
 2. Komunikacja interpersonalna
Komunikacja werbalna – porozumiewanie się za pomocą mowy albo pisania
Komunikacja niewerbalna – porozumiewanie się za pomocą gestów
Asertywność – umiejętność wyrażania własnego zdania, uczuć, postaw w sposób otwarty
Zachowania uległe – ignorowanie własnych potrzeb, lekceważenie własnych praw, udawanie
zadowolenia z podporządkowania się innym
Zachowania agresywne – zachowania mające na celu wyrządzenie danej osobie lub sobie
krzywdy
Konflikt – niezgodność z innymi
Rodzaje konfliktu – wewnętrzny, z drugą osobą, między kilkoma osobami
Przyczyny konfliktu – podział zasobów, stres, różnice osobowe
Negocjacja – komunikowanie się do osiągnięcia porozumienia
Typy negocjacji – biznesowe, prawno-dyplomatyczne, niebiznesowe

3. Rynek pracy
Popyt na rynku pracy – zgłaszanie przez pracodawców zapotrzebowania na pracowników
Podaż na rynku pracy – zasób siły roboczej osób już pracujących lub poszukujących
zatrudnienia
Bezrobocie – grupa ludzi zdolnych i chętnych do pracy nie mogą podjąć zatrudnienia
Rodzaje bezrobocia – krótkookresowe, średniookresowe, długo okresowe
Przyczyny bezrobocia – szybki rozwój nowych technologii, wysokie koszty pracy dla
pracodawców, zaniedbanie gałęzi gospodarki w regionie
Skutki bezrobocia – utrata statusu społecznego, emigracja zarobkowa, bieda i ubóstwo
Stopa bezrobocia – wielkość opisująca zjawisko bezrobocia w danym miejscu
Zasoby siły roboczej – zasób ludzi zdolnych do pracy
Aktywne poszukiwanie pracy – samoistne wyszukiwanie pracodawców i składanie im swoich
ofert podjęcia pracy
Dokumenty składane przez kandydatów na pracowników – CV, list motywacyjny
Rozmowa kwalifikacyjna – proces oceny i selekcji
Rodzaje umów o pracę – na okres próbny, na okres określony, na okres nieokreślony
Zasady nawiązania stosunku pracy – pracownik musi pracować, a pracodawca musi
Zasady rozwiązania stosunku pracy – na mocy porozumienia stron, z upływem czasu, na
którym była zawarta
Formy płacy – czasowa, akordowa, prowizyjna, premiowa, zadaniowa, kafeteryjna
Prawa pracownika – swobodne wybrane pracy, przerwy w pracy, do wypoczynku, do
wynagrodzenia
Prawa pracodawcy – kierowanie pracownikiem, udzielenie pracownikowi, urlopu bezpłatnego
Obowiązki pracownika – wykonywanie pracy, przestrzeganie godzin pracy, przestrzeganie
regulaminu pracy
Obowiązki pracodawcy – terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie, przeciwdziałać
mobbingowi, zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki płacy

4. Pieniądz i bankowość
Funkcje pieniądza – miernik wartości towarów oraz środkiem, umożliwiającym dokonywanie
jakichkolwiek transakcji
Siła nabywcza pieniądza – ilość towarów, które możemy nabyć za określoną ilość pieniędzy
Lokata – forma inwestycji, w której inwestor deponuje pewną sumę pieniędzy w instytucji
finansowej
Kredyt – pożyczka pieniężna udzielana przez bank
Stopa procentowa – cena, za jaką bank centralny udziela kredytu bankom komercyjnym
Funkcje banków komercyjnych – przyjmowanie depozytów, a także pożyczanie środków
Zadania banków komercyjnych – gromadzenie środków pieniężnych, udzielenie kredytów i
pożyczek oraz dokonywanie rozliczeń pieniężnych w obrocie krajowym i zagranicznym
Bank centralny – instytucja odpowiedzialna za funkcjonowanie systemu bankowego oraz
prowadzenie bieżącej polityki pieniężnej państwa
Funkcje banku centralnego – organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące
rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym

5. Podatki i ubezpieczenia
Rodzaje ubezpieczeń – osobiste, majątkowe, komunikacyjne, turystyczne, inwestycyjne,
społeczne, zdrowotne
System emerytalny – opiera się na trzech filarach, z których każdy ma inne zadania i
charakterystykę
Rodzaje podatków – dochodowy od osób fizycznych (PIT), dochodowy od osób prawnych (CIT),
od spadków i darowizn, od czynności cywilnoprawnych, rolny, leśny, od nieruchomości, od
środków transportowych, tonażowy, akcyzowy, od gier

6. Budżet państwa
Dochody budżetu państwa – środki pieniężne pobierane od podmiotów gospodarczych i
gospodarstw domowych przez państwo lub odrębny organ samorządu terytorialnego w celu
realizacji wydatków na cele państwowe
Wydatki budżetu państwa – środki pieniężne pochodzące z budżetu przeznaczone na
finansowanie zadań państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz związków
publicznoprawnych
Deficyt budżetowy – nadwyżkę wydatków nad dochodami danego budżetu albo jako tę część
budżetu, która nie znajduje pokrycia w dochodach
Nadwyżka budżetowa – dodatnia różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa
Dług publiczny – wskaźnik zadłużenia sektora finansów publicznych określającym wysokość
zobowiązań zaciągniętych przez poszczególne jednostki sektora na rynku finansowym (w tym
bankowym)

7. Procedura podejmowania działalności gospodarczej:

 Określenie nazwy przedsiębiorstwa;
 Wybór siedziby działalności;
 Dobór PKD firmy;
 Ustalenie formy opodatkowania;
 Wybór konta bankowego firmy;
 Określenie kwestii księgowych;
 Rejestracja działalności gospodarczej w CEIDG;
 Zgłoszenie się do ZUS-u;