Grupa A Klasa .................... Data ................

Imię .................................................................................. Liczba punktów ...... / 22 p.

1 Na podstawie wybranych cech budowy i przebiegu rozwoju zarodkowego królestwo zwierząt podzielono na ( ... / 2 p.)
mniejsze jednostki.
a) Określ kryteria, według których wyodrębniono poniższe grupy zwierząt.
A. beztkankowce i tkankowce
B. dwuwarstwowce i trójwarstwowce
C. pierwouste i wtórouste
D. zwierzęta acelomatyczne, pseudocelomatyczne, celomatyczne
b) Określ, do których spośród wymienionych wyżej grup należą człowiek, ślimak winniczek i tasiemiec
uzbrojony.
2 Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając wyrazy spośród A–G tak, aby informacja dotycząca gąbek była ( ... / 3 p.)
prawdziwa.
Gąbki są zwierzętami beztkankowymi. Ich ciało jest zbudowane z dwóch warstw komórek, między którymi
znajduje się galaretowata substancja – A / B. Komórki znajdujące się wewnątrz ciała gąbki to C / D. Na
zewnątrz ciała zwierzęcia występują komórki okrywające o nazwie C / D. Wnętrze ciała zajmuje jama, czyli
A / B. Wyróżniamy trzy typy budowy ciała gąbek. Najprostszy typ, w którym komórki kołnierzykowe
wyścielają jamę ciała, nazywa się E / F / G. Typ, w którym komórki kołnierzykowe wyścielają kuliste
komory, to E / F / G.
A. spongocel B. mezoglea C. pinakocyty D. choanocyty E. sykon F. askon G. leukon
3 Parzydełkowce to nisko uorganizowane zwierzęta tkankowe zbudowane z dwóch warstw komórek ( ... / 2 p.)
zarodkowych, które tworzą endodermę i ektodermę i są rozdzielone galaretowatą mezogleą. W obu
warstwach występują liczne, współdziałające ze sobą wyspecjalizowane komórki, m.in. nabłonkowo-
mięśniowe, parzydełkowe, zmysłowe, gruczołowe, interstycjalne. U parzydełkowców wnętrze ciała wypełnia
jama, która w odróżnieniu od gąbek może tworzyć system kanałów umożliwiający zarówno trawienie, jak i
rozprowadzanie pokarmu.
a) Podaj inną cechę różniącą jamę gastralną parzydełkowców od jamy gastralnej gąbek.
b) Określ, które komórki budujące ciało parzydełkowców mogą mieć szkodliwy wpływ na ludzką
skórę. Uzasadnij swoją odpowiedź.
4 Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Onkosfera to larwa występująca w rozwoju
A. owsika ludzkiego. B. glisty ludzkiej. C. tasiemca nieuzbrojonego. D. włośnia krętego.
5 Na rysunkach przedstawiono pasożytnicze płazińce i nicienie. ( ... / 3 p.)

a) Podaj nazwy gatunków przedstawionych na rycinach oraz sposoby zapobiegania ich inwazjom.
b) Określ, jakim żywicielem (ostatecznym czy pośrednim) jest człowiek w przypadku podanych
pasożytów.
c) Określ, do jakiego typu należy każdy z przedstawionych pasożytów.
6 Wymień trzy elementy tworzące synapsę. ( ... / 1 p.)

7 Podaj nazwy części ciała wrotków, których opisy umieszczono poniżej. ( ... / 1 p.)
A. Jest zwykle najszerszą częścią ciała, w której znajduje się większość narządów wewnętrznych.
B. Zwykle jest wydłużona i członowana. Zanika u niektórych gatunków planktonowych.

Grupa A | strona 1 z 2
8 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

1. Pierścienice, podobnie jak płazińce, są zwierzętami trójwarstwowymi. P F

2. Pierścienicom do poruszania się służą członowane odnóża. P F
3. Pierścienice mają wtórną jamę ciała zwaną celomą. P F
4. U dżdżownicy występuje układ wydalniczy protonefrydialny. P F

9 Na rysunkach przedstawiono modyfikacje odnóży gębowych u owadów. ( ... / 2 p.)

a) Wskaż typ aparatu gębowego, który
występuje u wymienionych gatunków
owadów.
Motyle:
Mszyce i komary:

b) Wykaż na przykładzie podanych

owadów, że zróżnicowanie aparatów
gębowych ma związek z rodzajem
pobieranego pokarmu i sposobem jego pobierania.
10 ( ... / 2 p.)
Na rysunku przedstawiono układ krwionośny głowonoga.

a) Podaj nazwę elementu oznaczonego literą X.

b) Wskaż funkcję, którą pełni ten element.
A. Chroni skrzela przed uszkodzeniem, ponieważ
spowalnia bieg krwi.
B. Przyspiesza przepływ krwi przez skrzela.
C. Dodatkowo natlenia krew.
D. Wtłacza krew bezpośrednio do serca.

11 ( ... / 2 p.)
Charakterystyczną cechą szkarłupni jest obecność w ich ciele układu wodnego, który nie występuje u
innych grup zwierząt. Poniżej zamieszczono schemat budowy anatomicznej jeżowca – przedstawiciela
szkarłupni.

a) Podaj literę, którą oznaczono na schemacie układ

wodny.
b) Określ, które z podanych zdań prawidłowo opisuje
funkcję układu wodnego.
A. Transportuje substancje odżywcze w obrębie organizmu.
B. Umożliwia poruszanie się organizmu.
C. Pełni funkcje oddechowe.
D. Pełni funkcje osmoregulacyjne.

12 ( ... / 1 p.)

Na rysunku przedstawiono tkankę chrzęstną sprężystą.

Podaj cechę, która pozwala zaliczyć tkankę chrzęstną
do tkanek łącznych.

Grupa A | strona 2 z 2
Grupa B Klasa .................... Data ................
Imię .................................................................................. Liczba punktów ...... / 22 p.

1 Na podstawie wybranych cech budowy i przebiegu rozwoju zarodkowego królestwo zwierząt podzielono na ( ... / 2 p.)
mniejsze jednostki.
a) Określ kryteria, według których wyodrębniono poniższe grupy zwierząt.
A. beztkankowce i tkankowce
B. dwuwarstwowce i trójwarstwowce
C. pierwouste i wtórouste
D. zwierzęta acelomatyczne, pseudocelomatyczne, celomatyczne
b) Określ, do których spośród wymienionych wyżej grup należą człowiek, ślimak winniczek i tasiemiec
uzbrojony.
2 Uzupełnij poniższy tekst, zaznaczając wyrazy spośród A–G tak, aby informacja dotycząca gąbek była ( ... / 3 p.)
prawdziwa.
Gąbki są zwierzętami beztkankowymi. Ich ciało jest zbudowane z dwóch warstw komórek, między którymi
znajduje się galaretowata substancja – A / B. Komórki znajdujące się wewnątrz ciała gąbki to C / D. Na
zewnątrz ciała zwierzęcia występują komórki okrywające o nazwie C / D. Wnętrze ciała zajmuje jama, czyli
A / B. Wyróżniamy trzy typy budowy ciała gąbek. Najprostszy typ, w którym komórki kołnierzykowe
wyścielają jamę ciała, nazywa się E / F / G. Typ, w którym komórki kołnierzykowe wyścielają kuliste
komory, to E / F / G.
A. mezoglea B. spongocel C. choanocyty D. pinakocyty E. leukon F. askon G. sykon
3 Parzydełkowce to nisko uorganizowane zwierzęta tkankowe zbudowane z dwóch warstw komórek ( ... / 2 p.)
zarodkowych, które tworzą endodermę i ektodermę i są rozdzielone galaretowatą mezogleą. W obu
warstwach występują liczne, współdziałające ze sobą wyspecjalizowane komórki, m.in. nabłonkowo-
mięśniowe, parzydełkowe, zmysłowe, gruczołowe, interstycjalne. U parzydełkowców wnętrze ciała wypełnia
jama, która w odróżnieniu od gąbek może tworzyć system kanałów umożliwiający zarówno trawienie, jak i
rozprowadzanie pokarmu.
a) Podaj inną cechę różniącą jamę gastralną parzydełkowców od jamy gastralnej gąbek.
b) Określ, które komórki budujące ciało parzydełkowców mogą mieć szkodliwy wpływ na ludzką
skórę. Uzasadnij swoją odpowiedź.
4 Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. ( ... / 1 p.)
Dwóch żywicieli pośrednich wyróżniamy w rozwoju
A. bruzdogłowca szerokiego. B. tasiemca nieuzbrojonego. C. tasiemca uzbrojonego. D. motylicy wątrobowej.
5 Na rysunkach przedstawiono pasożytnicze płazińce i nicienie. ( ... / 3 p.)

a) Podaj nazwy gatunków przedstawionych na rycinach oraz sposoby zapobiegania ich inwazjom.
b) Określ, jakim żywicielem (ostatecznym czy pośrednim) jest człowiek w przypadku podanych
pasożytów.
c) Określ, do jakiego typu należy każdy z przedstawionych pasożytów.
6 Wymień trzy elementy tworzące neuron. ( ... / 1 p.)

7 Podaj nazwy części ciała wrotków, których opisy umieszczono poniżej. ( ... / 1 p.)
A. Jest zwykle najszerszą częścią ciała, w której znajduje się większość narządów wewnętrznych.
B. Zwykle jest wydłużona i członowana. Zanika u niektórych gatunków planktonowych.

Grupa B | strona 1 z 2
8 Oceń prawdziwość zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe. ( ... / 2 p.)

1. Pierścienice, podobnie jak płazińce, są zwierzętami dwuwarstwowymi. P F

2. Pierścienicom do poruszania się służą parapodia. P F
3. Pierścienice mają wtórną jamę ciała zwaną celomą. P F
4. U dżdżownicy występuje układ wydalniczy metanefrydialny. P F

9 Na rysunkach przedstawiono modyfikacje odnóży gębowych u owadów. ( ... / 2 p.)

a) Wskaż typ aparatu gębowego, który
występuje u wymienionych gatunków
owadów.
Motyle:
Mszyce i komary:

b) Wykaż na przykładzie podanych

owadów, że zróżnicowanie aparatów
gębowych ma związek z rodzajem
pobieranego pokarmu i sposobem jego pobierania.
10 ( ... / 2 p.)
Na rysunku przedstawiono układ krwionośny głowonoga.

a) Podaj nazwę elementu oznaczonego literą X.

b) Wskaż funkcję, którą pełni ten element.
A. Chroni skrzela przed uszkodzeniem, ponieważ
spowalnia bieg krwi.
B. Wtłacza krew bezpośrednio do serca.
C. Dodatkowo natlenia krew.
D. Przyspiesza przepływ krwi przez skrzela.

11 ( ... / 2 p.)
Charakterystyczną cechą szkarłupni jest obecność w ich ciele układu wodnego, który nie występuje u
innych grup zwierząt. Poniżej zamieszczono schemat budowy anatomicznej jeżowca – przedstawiciela
szkarłupni.

a) Podaj literę, którą oznaczono na schemacie układ

wodny.
b) Określ, które z podanych zdań prawidłowo opisuje
funkcję układu wodnego.
A. Umożliwia poruszanie się organizmu.
B. Transportuje substancje odżywcze w obrębie organizmu.
C. Pełni funkcje oddechowe.
D. Pełni funkcje osmoregulacyjne.

12 ( ... / 1 p.)

Na rysunku przedstawiono tkankę chrzęstną sprężystą.

Podaj cechę, która pozwala zaliczyć tkankę chrzęstną
do tkanek łącznych.

Grupa B | strona 2 z 2