CHẢY MÁU CHẤT XÁM KHU VỰC CÔNG

I. Khái niệm
Chảy máu chất xám là sự di chuyển của các cá nhân có trình độ cao, có sự lao động tri thức,
lao động chuyên môn từ nước này sang nước khác
Có thể hiểu, họ di chuyển để tìm kiếm mức sống và chất lượng cuộc sống tốt hơn, mức
lương cao hơn, tiếp cận với công nghệ tiên tiến và điều kiện chính trị ổn định hơn ở những
nơi khác nhau trên toàn thế giới.
Đó có thể là các sinh viên tài giỏi, các kĩ sư, nhà khoa học hoặc văn
nghệ sĩ…

II. Nguyên nhân

Vậy nguyên nhân do đâu gây ra tình trạng chảy máu chất xám khu vực công? Có ba lý do
hàng đầu đó là ở: Mức lương, Môi trường làm việc và Triển vọng nghề nghiệp

tú thường có xu hướng
rời khỏi đất nước của họ
1. Chính sách đãi ngộ tiền lương của khu vực công vẫn còn nhiều bất cập. Những nguồn
lực trình độ cao không được trả lương hợp lý với công sức đã bỏ ra.. Điều kiện làm
việc ở khu vực công chưa thật sự tốt, còn nặng nề về các thủ tục hành chính và
lương bổng thấp. Trong khi các nhân tài nếu có hội sẽ bắt lấy việc tiếp xúc môi
trường làm việc chuyên nghiệp ở các nước phát triển và cơ hội thăng tiến
Thật vậy, mức lương mà khu vực công đang trả cho người lao động hiện đang bị
điều chỉnh theo hạn ngạch và bậc lương.
Trong khi đó, ở các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân và kinh tế có
vốn đầu tư nước ngoài, chủ doanh nghiệp được toàn quyền quyết định mức lương,
thưởng của người lao động nên có lợi thế cạnh tranh cao hơn hẳn so với các doanh
nghiệp nước nhà về thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao

2. Rủi ro trong môi trường làm việc khu vực công đang ngày càng lớn. Với hệ thống
pháp luật được ban hành ngày một nhiều hơn, sự ràng buộc đối với cán bộ, công
chức cũng ngày một lớn hơn. Thực tế, tuân thủ cho hết các quy trình, thủ tục và các
quy định phức tạp, chồng chéo của pháp luật là rất khó khăn và rất tốn thời gian. Mà
như vậy thì công việc thường xuyên bị chậm trễ. Hệ quả là cán bộ, công chức khó
lòng tránh được sự chê bai, chỉ trích của công chúng. Tuy nhiên, quyết đáp theo một
cách nào đó lại rất dễ vi phạm.
Xu thế người giỏi sẽ làm việc trên tinh thần đáp ứng đủ khối lượng công việc được
giao như những người bình thường khác. Giải pháp mà họ lựa chọn là: dành một
phần thời gian “tiết kiệm được” ở trên để làm các công việc khác, làm tư vấn hoặc có
kế hoạch làm ăn riêng bên ngoài. Trong khi một số khác, họ có thể lựa chọn giải pháp
là xin nghỉ việc tại khu vực công và ra ngoài làm. Nhận thức rất rõ nguồn nhân lực
chất lượng cao chính là chìa khóa để thành công nên các doanh nghiệp tư nhân đưa
ra các chế độ đãi ngộ rất thỏa đáng, cộng với môi trường làm việc năng động, hiện
 đại, coi trọng năng lực người lao động nên tạo được sức hấp dẫn rất lớn đối với đội
ngũ công nhân chất lượng cao.

3. Vấn đề sử dụng lao động, bố trí việc làm cho đội ngũ công nhân có trình độ chuyên
môn cao chưa hợp lý. Họ chưa được tạo mọi điều kiện, cơ hội để phát triển và thăng tiến
trong nghề nghiệp.
Hiện tại nhiều doanh nghiệp nhà nước hoạt động còn kém hiệu quả, chưa tạo được
phong cách làm việc chuyên nghiệp. Vẫn còn tồn tại những suy nghĩ như đi làm cho
doanh nghiệp nhà nước là “ ổn định”, “nhàn hạ”, “ bổng là chính, lương là phụ “. Đối với
những người có tính sáng tạo, thích cạnh tranh, thách thức sẽ không thích những công
viec quá ổn định. Một người có nhu cầu cao về phát triển bản thân, đam mê công việc sẽ
không thích một công việc nhàn hạ. Một người có lòng tự trọng nghề nghiệp cao sẽ
không thích sống nhờ chính vào bổng lộc của người khác ban cho. Thông thường một
người tự tin vào năng lực và kiến thức của bản thân sẽ có khuynh hướng chọn một môi
trường có thể phát huy tính sáng tạo, đầy thách thức, nhiều cơ hội phát triển bản thân và
lòng tự trọng nghề nghiệp cao. Những điều này, thông thường, có nhiều hơn ở các doanh
nghiệp nước ngoài hoặc tư nhân.
Trong tương lai, nếu các doanh nghiệp nhà nước không có giải pháp “giữ chân người tài” thì
xu hướng di chuyển này sẽ tiếp tục gia tăng và tất nhiên sẽ có những ảnh hưởng không tốt
tới sự phát triển của các doanh nghiệp và sẽ làm “lung lay” vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà
nước

ác nước phát triển có lợi

thế về Khoa học & Công
nghệ kĩ thuật so với các
Một ví dụ nhỏ: khi gần như tất cả mọi người ở một quốc gia như Hoa Kỳ
đều kết nối với Internet thông qua một thiết bị mà họ mang theo, họ có thể kết
nối với hầu hết những người xung quanh. Trong khi đó, nhiều nước đang phát
triển còn phải chịu cảnh mất điện, nơi người dân làm việc và vui chơi lại là
trong bóng tối hoặc qua đèn dầu. Những công dân này bị cô lập, khiến họ gặp
bất lợi trong thế giới luôn chuyển động nhanh chóng và liên tục của nhiều lĩnh
vực kinh tế và đời sống, từ nghiên cứu khoa học đến giao dịch kinh doanh.
Công nghệ y tế còn kém xa ở nhiều nơi trong số này sẽ khiến càng nhiều công
dân phải lo lắng về bệnh tật và cái chết, và không có khả năng chi trả cho việc
điều trị hoặc thậm chí không thể tiếp cận điều trị, thì một công dân có trình độ
học vấn cao càng có động lực rời đi đến một quốc gia phát triển hơn.
Tại Việt Nam, quán quân “Đường lên đỉnh Olympia” mùa đầu tiên – Trần Ngọc
Minh. Chị là nhà vô địch hiếm hoi có kết quả tốt nghiệp thuộc top 5% xuất sắc
tại ĐH Swinburne. Sau khi hoàn thành hệ cử nhân, chị được nhận học bổng thạc
sĩ, tiến sĩ, hiện làm việc cho một công ty nhà mạng di động đình đám tại Úc

tháng 7/2013
Tham khảo:
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1275994/
2. https://www.quanlynhanuoc.vn/2022/04/21/giai-phap-ngan-chan-tinh-trang-chay-
mau-chat-xam-trong-cac-doanh-nghiep-nha-nuoc/?
zarsrc=31&utm_source=zalo&utm_medium=zalo&utm_campaign=zalo
3. https://giaoduc.net.vn/khu-vuc-cong-chay-mau-chat-xam-tram-trong-vi-luong-thap-
post137181.gd
4. www.saigontimes.com.vn