Mga nakaiimpluwensiya sa

RETORIKA

presentasyon ni Razel Mae Mondejar

Kultura
Nakakaimpluwwensiya nang
malaki ang kultura kung paano sila
nakikipagtalastasan sa isa’t isa at
kung paanong ang komunikasyon
ay naaapektuhan ng sitwasyon sa
lugar. Ang kultura ang may
pinakamalaking impluwensiya sa
retorika
 Teknolohiyang Pangkomunikasyon
Ang unagng paggamit ng retorika ay sa pagitan ng
tagapagsalita at tagapakinig ng pinagbuklod ng iisang lugar
at panahon. Tulad na lamang sa Matandang Gresya, ang
pagsasalaysay ng isang mensahe ay ginagawa sa paraan na
mas madali, maikli, maiintindihan at tatatak sa isipan ng
tagapakinig upang hindi na kailangain pang isukat o irekord
ang mga sinasabi ng tagapagsalita. At kailangan lakasan ang
boses nila upang kumuha ng atensyon mula sa tagapakinig at
upang maging malinaw sa lahat ng pumunta upang makinig.
ANG LIMANG
KANON NG
RETOTIKA
 1.
Importanteng malamang kung ano ang pangunahing
isyu na tinatalakay sa isang pag uusap. Dahil dito,
nabuo ang ng mga sinaunang teorista ang ideya ng
Istasis.
Istasis- ay tumutukoy sa punto kung saan
nagkakaroon ng di pagkakasundo ng dalawang retor.
Ito ang pag usbong ng tinatawag ng argument.
 TATLONG ISYU NG ISTASIS

Bagay na pinagtatalunan Kalikasan (Nature) Depinisyon

Hal: Upang malaman kung ang
(Disputed) Hal: Maaaring hindi
krimen ay totoo, ibibigay ang
Hal: Sa isang kaso, inakusahan itinanggi ng suspek ang
pagkahulugan sa salitang
ng pagpatay ang isang tao, krimen ngunit patotohanan
“pagpatay” at isasad kung ang
bagay na kaniyang itinanggi. niya sa hustisya ang ginawa ng suspek upang ito
nagkaroon ng pagtatalo dahil pagkakasala, kung bakit mailagay sa kategorya ng
sa magkaibang paniniwala. niya ito nagawa. pagpatay.
Ang husay sa pagpapahayag ay kakayahang
makapanghikayat ng tagapakinig. Ang
panghihikayat ay kailangan ng patunay o proof,
nang sa ganoon ay maging konkreto at kapani-
paniwala ang sinasabi ng tagapagsalita
Noong panahon ni Aristotle, hindi gumagamit
ang mga guro ng pruweba upang maipahatid
ang kanilang punto saat na sa kanilang ilagay
sa isang partikular na sitwasyon ang isipan ng
mga tao.
Dalawa ng ka teg orya ng
pagbibig ay ng pru w eb a
Aristotle ni

Artisikong Di Artisikong
pruweba pruweba
Ay bagay na nililikha ng Ay mga bagay na hindi
tagapagsalita. Siya mismo nagmula sa nagsasalita.
ang nagbibigay ng Ito ay mga katotohanang
katotohanan na maari
hinihingi ng sitwasyon at
niyang manipulahin, sa
di maaring imbentuhin
panong paraan niya
ipapahayag at kung
tulad ng salaysay ng
hanggang saaan ang isang saksi, nilalaman ng
kaniyang kaalaman isang kontrata, at iba pa
LOGOS LOHIKA

tungkol sa mga rason.

deduksyon- isang entihimo, kung saan ang
pagbibigay ng konklusyon ay iniaasa sa isipan
ng nakikinig
induksyon- pagbibigay ng rason batay sa mga
halimbawa na magbibigay ng pangkalahatang
konklusyon
PATHOS EMOSYON

tumutukoy sa emosyon
patungkol sa nararamdaman o saloobin ng nakikinig
kailangang ilagay ng nagsasalita ang kaniyang sarili
sa estado ng pag-iisip ng mga nakikinig
importanteng masagot ng ispiker ang tatlong
katanungan: ano ang estado ng kanilang pag-iisip,
kanino patungkol ang emosyon nila, at ano ang rason
sa ganitong emosyon.
ETHOS ETIKA

Ay pag-aaral sa pagkatao at personalidad ng

nagsasalita. Bagaman mahalaga ang pahayag ng
ispiker, dapat din bigyan ng atensyon ang kaniyang
asal.
Sa pagbuo ng personalidad ng nagsasalita ay
lumalakas ang kaniyang paghikayat sa mga
nakikinig
TOPOI
O ANG PAKSA NG ARGUYMENTO. ITO ANG LUGAR KUNG SAAN ANG ISPIKER AY
MAAARING IPAGTANGGOL ANG KANIYANG PANIG AT MAGBIGAY NG MGA PRUWEBA
ITO AY NAGSASAD NA KUNG ANG DALAWANG BAGAY AY
HIGIT KUMULANG
TOTOO, ANG IKATLO AY TOTOO TULAD NG DEDUKSYON

PAGGAMIT NG ITO AY PAGGAMIT NG ARGUMENTO NG KALABAN PARA

PAHAYAG NG IBA MALAKS ANG SARILING ARGUMENTO

ANG MGA MATATALINONG TAO AY MAY

NAKARAANG DESISYON
MAGKAKAPAREHONG DESISYON O HUKOM.

ITO AY ARGUMENTONG NAGSASAAD SA KUNG ANO ANG

KONSIKWENSYA MAARING MAGING RESULTA O EPEKTO SA ISANG
ARGUMENTO
 ITO AY SUMASAKOP SA ESTRUKTURA NG TALUMPATI
ANG ISANG TALUMPATI UPANG MAGING EPEKTIBO, AY
NANGANGAILANGAN NG ORGANISADONG BALANGKAS
UPANG MAIWASAN ANG PAGKAKAGULO AT HINDI
PAGKAKAUNAWAAN.
MAYROON ITONG DALAWANG BAHAGI: SABIHIN ANG
PAKSA AT IPALIWANAG ITO.
AYON KAY CICERO, ISANG MANUNULUMPATI ITO AT
NAHAHATI SA PITO
1. PANIMULA-INTRODUSYON, KUNG SINASABI ANG PAKSA NG
DISKUSYON, MAGING ANG INTENSYON NG NAGSASALITA SA
TAGAPAKINIG.
2. SALAYSAY- PAGBIBIGAY IMPORMASYON TUNGKOL SA PAKSA.
MAARING PINAGMULAN, KASALUKUYANG ESTADO, ATPB.
3. PROPOSISYON- IDEYANG NAIS ISULONG NG ISPIKER.
4. DIBISYON O PAGHAHATI- ITO AY ANG BALANGKAS NG
TALUMPATI O PANGUNAHING KONSPETO NG RETORIKA.
5. KUMPIRMASYON- ITO’Y MGA SALAYSAY NA SUMUSUPORTA SA
ARGUMENTO NG ISPIKER.
6. KONTRA- ARGUMENTO- PAGTATANGGOL NG PANIG MULA SA
MGA HINDI SUMASANG-AYON O SALUNGAT SA KANIYANG
 PAHAYAG.
7. KONGKLUSYON- PINAL NA APELA NG ISPIKER UPANG
MAHIKAYAT ANG MGA NAKIKINIG.
MALIBAN SA IMBENSIYON AT PAGSASAAYOS, ANG
ESTILO NG ISANG TALUMPATI AY MAHALAGA.
BINUOD NI ARISTOTLE ANG KANIYANG PANANAW
SA ESTILO, PANGATLO SA LIMANG TUNTUNIN NG
RETORIKA, NA MAY DEPINISYON NA “PARA
MAGING MALINAW”. KUNG HINDI MALINAW ANG
ISANG TALUMPATI, HINDI ITO MAGIGING
MAKABULUHAN.
ANG ANTAS NG
ESTILO
 MARINGAL NA ESTILO
MARINGAL NA ESTILO- GUMAGAMIT NG MGA GAYAK O
MADORNONG SALITA AT ITINATAMPOK NITO ANG
MAAYOS NA PAGKAKALAGAY NG MGA SALITA SA ISANG
PANGUNGUSAP.

ITO RIN AY MAY KASAMANG MGA ANYO NG SALITA

(FIGURES OF SPEECH) AT ANYO NG KAISIPAN (FIGURES
OF THOUGHT)
 KARANIWAN NA ESTILO
AY GUMAGAMIT NG MGA SALITA NA MAY
KARANIWANG KAHULUGAN NGUNIT HINDI
MADALAS GAMITIN SA PANG-ARAW-ARAW
NA KOMUNIKASYON.
 PAYAK NA ESTILO
AY SINASABING ANG PANG-ARAW-ARAW
NA PANANALITA. WALANG GAYAK AT
PAGKAMAKINIS.
 REHOTICA
AD
HERENNIUM
AND RHETORICA AD HERENNIUM AY MAY KINIKILALA NA 3
KATANGIAN NG ESTILO
PANURI (TASTE)- AY ANG KAWASTUHAN AT KALINAWAN NG
PAGGAMIT NG MGA SALITA
ARTISTIKONG KOMPOSISYON- ANG PAGKAKAAYOS NG MGA
SALITA NA MAGKAKATULAD NG TAPOS SA BAWAT PARTE NG
DISKURSO
PAGTATANGGI (DISTINCTION)- EPEKTO NG PAGGAWA NG
MAGAGAYAK AT IBA’T IBANG KLASE NG TALUMPATI. 2
PAMAMARAAN NA PAGTANGGI: ANYO AT NG PANANALITA (
FIGURES OF SPEECH) AT ANYO NG KAISIPAN (FIGURES OF
THOUGHT)
MGA TIPIKAL NA ANYO NG PANANALITA
1. ALITERASYON- PAGUULIT NG PAREHAS NA LETRA O TUNOG SA
LOOB NG ANA SALITA; MADALAS LUMALABAS SA UNANG KATINIG.
HAL. TATALON-TALON, IINDAK-INDAK ANG TUBIG SA BATIS
2. PAG UULIT- PAG UULIT NG PAREHONG SALITA O PARIRALA SA
UMPISA NG MAGKAKASUNOD NA SUGNAY, PANGUNGUSAP O LINYA.
HAL. MINSAN, SA KANIYANG PILING;
MINSANG DININIG ANG AKING HILING
MINSANG, DI NA MAUULIT PA
MINSANG ANG MALI, WALANG KASING SAYA.
3. TRICOLON- TATLONG PANGUNGUSAP O PARIRALA NA PAREHAS
ANG HABA AT NAKALAPAT NG MAGKAKASUNOD
HAL. MAKINIG. MATUTO. MAGTAGUMPAY!
4. ANTITESIS (ANTI-THESIS)- ANG PAGKAKAHANAY NG
MAGKAKASALUNGAT NA SALITA O IDEYA
HAL. O ANG BABAE, ‘PAG MINAHAL
MAY KURSUNADA, AAYAW-AYAW
PAG ‘YONG DINALAW AY NAYAYAMOT.
‘WAG MONG DALAWIN, DADABOG-DABOG
5. OKSIMORON (OXYMORON)- PAGLALAGAY NG DALAWANG SALITA
NA MAGKASALUNGAT ANG IDEYANG PINAPAHAYAG.
HAL. NAKABIBINGING KATAHIMIKAN.
NAGBABANTANG PAGLAYA
AY TUMUTUKOY SA PINAGSANIB NA KAHULUGAN
NG DALAWANG SALITANG ROMANO, ANG ACTO O
PAG ARTE; AT PRONUNCIO, O PAGBIGKAS
SA WIKANG GRIYEGO NAMAN, ITO AY
TINUTUMBASAN NG SALITANG HYPOKRISIS NA
NANGANGAHULUGANG PAG-ARTE.
HINDI ISINILANG ANG MANANALUMPATI NA ISA
NANG GANAP NA MANANALUMPATI.
MULA SA MGA SIMPLENG PAGGAWA NG “CUE CARDS”,
PAGSUSULAT NG MGA CARTOLINA, MANILA PAPER, AT
HANGGANG SA PAGGAMIT NG PRESENTASYONG
NAKAPOWERPOINT, MOVIEMAKER, ATPB, DI
KAILANGAN ANG MASIDHING PAGSASAULO NG MGA
IMPORMASYON. TUNAY NA MATATALINO ANG MGA
RETOR, ORADOR, AT MANANALUMPATING ANG MGA
KAISIPANG NAIS IPAHAYAG AY NAISASAULO
MAY KAKAIBANG PARAAN NG PAGMEMEMORYA ANG
MGA RETOR NG UNANG PANAHON. INOBATIBO O
MALIKHAIN SILANG NAKAIIISIP NG MGA PARAAN
UPANG MAISAKAPSULA ANG MGA IMPORMASYONG NAIS
NILANG IBAHAGI.
ANG KAHALAGAHAN NG MNEMONICS DEVICES AY
NAPATUNAYANG EPEKTIBO HIGIT NOONG UNANG
PANAHON.
SINASABING ANG MEMORYA AY “ TREASURY OF
THINGS INVENTED,” KUNG GAYON, MALAKI ANG
KAUGNAYAN NG MEMORYA SA “INVENTIO” NG
RETORIKA.
 ANG MGA
GAMPANIN NG
RETORIKA
3 GAMPANIN NG RETORIKA
DEMONSTRATIBONG RETORIKA(PARA SA KASALUKUYAN)-
GINAGAMIT UPANG PURIHIN O SISISHIN ANG ISANG TAO
O MINSAN AY MAARING GRUPO
PANGHUKUMAN NA RETORIKA(PARA SA NAGANAP NG
NAKALIPAS)- MAKIKITA SA HUSGADO. ITO AY GINAGAMIT
UPANG MAPAWALANG-SALA ANG NASASAKDAL O
MAARING MAIDIIN PA ITO SA KASO.
DELIBERATIBONG RETORIKA (PARA SA HINAHARAP)-
GINAGAMIT SA SENADO AT KONGRESO UPANG IPASA O
HUWAG IPASA ANG ISANG BATAS NA IPINANUKALA