Chế độ kế toán, thống kê thuế: Một số điểm cần lưu ý khi thực hiện

(www.mof.gov.vn - 14/04/03)

Chế độ kế toán thống kê thuế đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu của
công tác định hướng, chỉ đạo và quản lý thu thuế trong nội bộ ngành Thuế
nói riêng và ngành Tài chính nói chung. Qua tổng hợp, phân tích các chỉ
tiêu thống kê đã giúp các cấp lãnh đạo và cán bộ quản lý nắm được thực
trạng kinh tế, xu thế phát triển và mức độ đóng góp của các đối tượng
nộp thuế theo các tiêu thức thống kê, như: thành phần kinh tế, sắc thuế,
ngành... Ðồng thời số liệu kế toán, thống kê thuế là cơ sở để xây dựng dự
toán thu ngân sách đối với từng địa bàn, khu vực kinh tế và đối tượng nộp
thuế. Như vậy, công tác chế độ kế toán thống kê thuế là một khâu quan
trọng trong công tác thu ngân sách. Vì vậy, khi thực hiện cần lưu ý một
số điểm sau:
Thứ nhất là về Quy trình thu, nộp thuế đối với các trường hợp cán
bộ thuế trực tiếp thu của đối tượng nộp thuế (ÐTNT). Theo quy định, Cơ
quan thuế tổ chức thu trực tiếp tiền thuế của các ÐTNT bằng biên lai thu.
Cán bộ thuế viết 03 biên lai thu, giao liên 2 cho người nộp và thực hiện
việc thanh toán tiền thuế, biên lai theo quy định. Nghiêm c m sử dụng
giấy nộp tiền để thu trực tiếp tiền thuế của các ÐTNT. Tuỳ theo tình hình
cụ thể của từng địa phương, Cục thuế quy định lịch thanh toán tiền thuế,
biên lai thuế: ở các quận nội thành không quá 3 ngày; ở các thị xã, thị
trấn, các huyện địa dư không rộng, không quá 5 ngày; ở các huyện miền
núi, vùng sâu, vùng xa tuỳ tình hình cụ thể để quy định thời gian phù
hợp, tránh đọng tiền thuế và th t thu ngân sách. Ðến lịch thanh toán, cán
bộ thuế mang tất cả các biên lai đang thu và chưa thu về Chi cục để
thanh toán với kế toán thuế. Thanh toán xong, cán bộ kế toán thuế viết
05 liên giấy nộp tiền vào ngân sách bằng tiền mặt cho cán bộ thu trực
tiếp; liên 01 lưu tại gốc, cán bộ thu mang 04 liên tới Kho bạc và thực hiện
việc nộp tiền vào Kho bạc theo quy định. Ðể thuận tiện cho việc hạch
toán, cán bộ kế toán thuế phải phân loại, tổng hợp số tiền thuế trên biên
lai theo từng Chương, Loại, Mục, Tiểu mục để viết giấy nộp tiền vào
NSNN. Hàng tháng, căn cứ vào liên báo soát, bộ phận kế toán - thống kê
thuế tại các Chi cục thuế tiến hành thẩm hạch và thực hiện các báo cáo
thẩm hạch về Cục thuế theo quy định. Sau khi thực hiện việc thẩm hạch,
chấm bộ, đối chiếu các khoản thu, nộp... bộ phận kế toán - thống kê thực
hiện việc lưu giữ và thanh huỷ theo quy định.
Thứ hai là về chế độ trả lại tiền thuế: Theo quy định các trường hợp
thu thừa, thu nhầm, số thuế tạm thu nhiều hơn số thuế phải nộp, người
nộp thuế đã nộp sau sau đó được các cấp có thẩm quyền cho miễn
giảm... đều được trả lại số tiền thuế nộp thừa. Việc trả lại tiền thuế nộp
thừa được giải quyết như sau:
Thuế mới thu xong, chưa vào sổ kế toán đã phát hiện là thu nhầm
thì cán bộ thuế thu hồi biên lai, ghi rõ ngày, tháng, lý do xoá bỏ và số
biên lai thay thế (nếu phải thu theo mức khác) và trả lại tiền thừa cho
người nộp thuế. Tiền thuế đã thu, đã nộp Kho bạc hoặc phải trả lại tiền
thuế thuộc các năm trước, thì cơ quan thuế phải lập đầy đủ hồ sơ và đề
nghị cơ quan Tài chính thoái trả theo quy định tại Thông tư số
68/2001/TT-BTC ngày 24/8/2001 của Bộ Tài chính.
Thứ ba, về kế toán thuế và đối chiếu số nộp Kho bạc đối với các
khoản nộp ngân sách của các DN được chuyển từ Chi cục lên Cục thuế
quản lý cần chú ý: Số thu của các ÐTNT này được tính vào kết quả thu
trên địa bàn quận, huyện, nhưng không giao dự toán thu cho các Chi cục
thuế. Tại Chi cục thuế, căn cứ vào liên giấy nộp tiền từ Kho bạc Quận,
huyện chuyển về, Kế toán thuế chỉ tổng hợp số thu của các đối tượng này
trên báo cáo BC3, nhưng phải tách riêng, không truyền số thu này vào
tổng số thu BC3 lên cục thuế. Số thu của các ÐTNT này được tính và giao
dự toán thu cho các Phòng quản lý của Cục thuế. Tại Cục thuế, căn cứ vào
liên giấy nộp tiền từ Chi cục thuế chuyển về, kế toán thuế thực hiện việc
hạch toán, theo dõi kết quả thu nộp thuế của từng ÐTNT và lập các báo
cáo kế toán thuế (BC3, BC4, BC5...) theo quy định. Các ÐTNT thực hiện
nộp ngân sách tại Kho bạc Quận, huyện. Vì vậy, Chi cục thuế có trách
nhiệm đối chiếu với Kho bạc. Ðịnh kỳ photocopy và gửi liên giấy nộp tiền
do Kho bạc chuyển đến về Cục thuế để làm chứng từ kế toán theo quy
định tại công văn liên ngành Tổng cục thuế - kho bạc NNTW số
5236/LN/TCT - KBNNTW ngày 24/12/1998./.