03/10/2023

HÀNH VI TỔ CHỨC ỨNG DỤNG

Töï giôùi thieäu

Hoï vaø teân: THAÙI TRÍ DUÕNG.

Hoïc vò: Tieán só taâm lyù hoïc vaø QTKD.
Toát nghieäp ÑH vaø tieán só taïi CHLB Nga 1991
Coâng taùc taïi ÑHKT TP.HCM
Queâ quaùn: Ngheä An
ÑT: 0903777156.
tridung@ueh.edu.vn

1
 03/10/2023

Tài liệu tham khảo

Ts. Thái Trí Dũng, Kỹ năng giao tiếp và

thương lượng trong kinh doanh, Nhà XB
Thống kê 1998-2003
Ts. Thái Trí Dũng, Tâm lý học QTKD, Nhà XB
Thống kê 1998-2003
Stephen P.Robbins, Hành vi tổ chức, Nhà
XB lao động xã hội.
Stephen P.Robbins, Organization behavior.

Chöông I. Giôùi thieäu veà haønh vi toå chöùc

I. Caùc khaùi nieäm cô baûn veà toå chöùc.

1.Ñaùm ñoâng vaø caùc loaïi ñaùm ñoâng.
Ñaùm ñoâng laø moät taäp hôïp ngaãu nhieân, nhaát
thôøi, khoâng coù tính toå chöùc.
Coù caùc loaïi ñaùm ñoâng sau:
-Ñaùm ñoâng tình côø:
Giöõa hoï khoâng coù hoaëc raát ít söï töông taùc
qua laïi.

2
 03/10/2023

-Ñaùm ñoâng quy öôùc:

Thöôøng coù nhöõng chuû ñích roõ reät vaø caùc haønh vi
cuûa hoï tuaân theo moät khuoân maãu.
-Ñaùm ñoâng bieåu caûm:
Ñeå theå hieän nhöõng caûm xuùc naøo ñoù.
-Ñaùm ñoâng haønh ñoäng:
Ñeå quaäy phaù, gaây baïo löïc.
-Ñaùm ñoâng phaûn khaùng:
Nhaèm phaûn ñoái moät vaán ñeà naøo ñoù.

I. Caùc khaùi nieäm cô baûn veà toå chöùc.

2. Nhoùm:
- Töø hai ngöôøi.
- Coù quan heä nhaát ñònh
- Muïc ñích chung oån ñònh.
Caùc loaïi nhoùm sau:
- Nhoùm nhoû- Nhoùm lôùn.
- Nhoùm chính thöùc- nhoùm khoâng chính thöùc
- Nhoùm thaønh vieân- nhoùm qui chieáu.

3
 03/10/2023

I. Caùc khaùi nieäm cô baûn veà toå chöùc.

3. Taäp theå:
Cuõng laø nhoùm, nhöng:
- Coù toå chöùc chaët cheõ.
- Hoaït ñoäng muïc ñích chung
- Muïc ñích tieán boä.
- Hôïp phaùp

II. Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa HVTC

- Laø nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa caù nhaân, nhoùm vaø
taäp theå ñoái vôùi haønh vi trong toå chöùc nhaèm naâng
cao hieäu quaû cuûa toå chöùc.
- HVTC laø lónh vöïc nghieân cöùu bao goàm ba caáp ñoä:
caù nhaân, nhoùm, taäp theå.
- HVTC quan taâm tôùi nhöõng yeáu toá aûnh höôûng tôùi
coâng vieäc nhö: söï vaéng maët, söï thuyeân chuyeån,
naêng suaát vaø vieäc thöïc hieän nhieäm vuï.

4
 03/10/2023

Tại sao phải nghiên cứu hành vi tổ chức

Hiểu các sự
kiện trong Tổ
Chức

Nghiên cứu
hành vi
Tổ chức
Tác động lên Dự báo các
các sự kiện sự kiện trong
trong Tổ chức Tổ chức

Mô hình hành vi tổ chức

Biến Biến
phụ độc
thuộc lập

10

5
 03/10/2023

11

Sơ đồ hành vi trong tổ chức

HAØNH VI TOÀ
CHÖÙC

1/ Naêng suaát

2/ vaéng maët

Ñaëc ñieåm tieâu söû caù 3/ Thuyeân

nhaân chuyeån
Ñoäng löïc
Tính caùch Quyeát
ñònh caù 4/ Thoûa maõn
Giaù trò, thaùi ñoä Nhaän thöùc nhaân

Naêng löïc Hoïc taäp 12

6
 03/10/2023

III.Caùc khoa hoïc ñoùng goùp vaøo HVTC

Động viên
Tâm lý học Tính cách
Sự thỏa mãn
Định dạng hành vi,…

Sự năng động của nhóm Cá nhân

Xã hội học Chuẩn mực
Thông tin
Địa vị, …

Hành
Tâm lý xã hội Ảnh hưởng của nhóm Nhóm Vi tổ
học Đến thái độ và hành vi chức
cá nhân

Chính trị học Xung đột

Quyền lực
Quan hệ chính trị giửa
Các tổ chức Tổ chức

Nhân chủng học Những khác biệt giá trị

thái độ, văn hóa giữa
Các dân tộc

IV. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu HVTC

1.Quan saùt:
Laø duøng giaùc quan hoaëc phöông tieän nghe nhìn ñeå
thu thaäp thoâng tin.
- Öu ñieåm: Chæ ra keát quaû nhanh, cung caáp thoâng
tin phong phuù, ña daïng.
- Nhöôïc: Tính chuû quan lôùn, phuï thuoäc vaøo traïng
thaùi vaø kyõ naêng quan saùt.
Nguyeân taéc Quan saùt:
- Ñoái töôïng ñöôïc quan saùt trong ñk bình thöôøng.
- Coù keá hoaïch chi tieát, cuï theå.

14

7
 03/10/2023

Phương pháp quan sát hành vi cá nhân

Từ ngữ Tướng mạo

Ngôn ngữ
Cơ thể
Giọng điệu,
âm điệu

Dáng điệu

Ngôn ngữ Thao tác, việc

Cơ thể làm

15

5 KÊNH PHI NGÔN TỪ CẦN QUAN SÁT

Khuôn mặt

Đôi cánh ta

Đôi bàn tay

Chân

Hướng ngồi

16

8
 03/10/2023

Hiểu biết về đối tượng

Nhận dạng đối tượng

Xác định cá tính

Cách ứng xử

Giao tiếp với các kiểu người khác nhau

TT Kiểu người Thái độ của bạn
1 Trầm ngâm ít nói
2 Vui vẻ, xởi lởi, muốn tìm
hiểu
3 Đa nghi
4 Lịch sự
5 Phóng khoáng
6 Kỹ tính, tỉ mỉ, chi li
7 Hách dịch
8 Nhút nhát
9 Nóng tính
10 Thờ ơ
11 Lưỡng lự

9
 03/10/2023

2.Thöïc nghieäm.
Laø pp thu thaäp tt veà söï thay ñoåi ñoái vôùi soá löôïng vaø
chaát löôïng cuûa ñoái töôïng do nhöõng bieán soá taùc ñoäng
ñeán noù.
Nhö vaäy trong thöïc nghieäm caàn xaùc ñònh
-Ñoái töôïng nghieân cöùu laø ai?
-Bieán soá taùc ñoäng vaøo ñoái töôïng:
+ Bieán ñoäc laäp (duøng taùc ñoäng vaøo ñt)
+ Bieán phuï thuoäc(laø nhöõng thay ñoåi).
Coù hai loaïi thöïc nghieäm
-Thöïc nghieäm song song.
-Thöïc nghieäm noái tieáp. . 19

Thực nghiệm song song là thực nghiệm được

tiến hành đồng thời với 2 nhóm: 1 nhóm đóng
vai trò là nhóm thực nghiệm có sự tác động
bởi biến độc lập, 1 nhóm đóng vai trò là nhóm
đối chứng, sau đó so sánh kết quả giữa 2
nhóm.
Thực nghiệm nối tiếp là thực nghiệm được
tiến hành trên cùng một nhóm nhưng ở 2 giai
đoạn khác nhau trước và sau đó so sánh kết
quả giữa 2 giai đoạn trước và sau khi có biến
độc lập tác động.
20

10
 03/10/2023

Ñeå ñaùnh giaù moät caù nhaân thì duøng thöïc

nghieäm töï nhieân (thöû baèng tình huoáng).

Cho vieäc khoù ñeå thöû ………..

Hoûi luùc voäi vaøng ñeå xem ………
Cho ñi xa ñeå xem ………….
Cho ôû gaàn ñeå xem ………..
Giao vaät chaát ñeå xem …………..
Cho cheùn say ñeå xem ……………

21

3. Phoûng vaán, ñaøm thoaïi.

- Phoûng vaán caáu truùc. Là phỏng vấn theo một bản câu
hỏi được lập sẵn và cho tất cả các đối tượng.
- Phoûng vaán khoâng caáu truùc. Là phỏng vấn tự do nhằm
tìm hiểu kỹ hơn về một số vấn đề.
Caáu truùc moät cuoäc phoûng vaán:
- Giai ñoaïn laøm quen: baèng caâu hoûi tieáp xuùc.
- Giai ñoaïn noäi dung chính: Dùng các câu hỏi để thu
thập thông tin: Câu hỏi trực tiếp, gián tiếp và câu hỏi
chặn đầu.
- Giai ñoaïn keát thuùc: Caûm ôn vaø heïn laàn sau hôïp taùc.

22

11
 03/10/2023

4. Phöông phaùp anketa.

Caáu truùc goàm 3 phaàn:

-Tieáp xuùc laøm quen: Lôøi môû ñaàu keâu goïi, caùc caâu
hoûi chöùc naêng, giaûi thích caùch ñieàn oâ.
-Noäi dung chính: söû duïng caùc caâu hoûi:
* Môû:
* Ñoùng
* Keát hôïp.
- Keát thuùc: bao goàm nhöõng caâu hoûi taâm lyù chöùc
naêng laøm giaûi toûa bôùt caêng thaúng.

23

5. Heä soá töông quan:

Neáu goïi x laø bieán ñoäc laäp, y laø bieán phuï thuoäc, thì
heä soá töông quan giöõa x, y laø:

R= nΣxy - Σx Σy
∨ [nΣx2 – (Σx)2] [n Σy2- (Σy)2 ]

Ngoaøi ra ngöôøi ta söû duïng phaàn meàm thoáng keâ

SPSS 16.0 ñeå phaân tích nhaân toá, kieåm ñònh thang
ño vaø phaân tích hoài quy trong vieäc xöû lyù soá lieäu.
24

12
 03/10/2023

Chöông II. Ứng dụng quy luật hành vi

cá nhân vào HRM

Yeáu toá tieåu söû Yeáu toá taâm lyù

Tuoåi taùc Ñoäng cô

Giôùi tính HAØNH VI Voâ thöùc
Tình traïng gñ Gía trò, nhaän thöùc
CAÙ NHAÂN Caûm xuùc
Thaâm nieân Tính caùch, tính khí
Yeáu toá xaõ hoäi
Yeáu toá vaên hoùa

Nhoùm
Neàn vaên hoùa
Vai troø, vò trí
Nhaùnh vaên hoùa
Heä thoáng cheá taøi
25

I. Yeáu toá tieåu söû

1. Tuoåi taùc:
- Tuoåi taùc caøng cao thì
con ngöôøi caøng ……… muoán nghæ vieäc
- Tuoåi caøng cao thì
heä soá vaéng maët coù theå traùnh caøng ……….., nhöng heä
soá vaéng maët khoâng theå traùnh caøng ……….
- ………………… quan heä chaët vôùi naêng suaát.
- Tuoåi ………………. vôùi söï thoûa maõn

(Nguoàn: HVTC- Nguyeãn Höõu Lam).

26

13
 03/10/2023

I. Yeáu toá tieåu söû

2. Giới tính
- ………………………… chaët giöõa tuoåi vôùi naêng löïc
laõnh ñaïo, hoïc taäp vaø naêng löïc xaõ hoäi
- ……………………………… chaët vôùi söï thoûa maõn
coâng vieäc.
- Phuï nöõ ………………….. tuaân thuû quyeàn löïc hôn,
coøn nam giôùi mong ñôïi söï thaønh coâng
……………………..
- Heä soá vaéng maët cuûa phuï nöõ ……………….
27

I. Yeáu toá tieåu söû

3. Tình trạng gia đình

- Khoâng coù quan heä chaët giöõa tình traïng gia
ñình vaø ……………………… laøm vieäc.
- Heä soá thuyeân chuyeån ôû ngöôøi coù gia ñình
……….. hôn ôû ngöôøi ñoäc thaân.

28

14
 03/10/2023

I. Yeáu toá tieåu söû

4. Thaâm nieân:
- ………………. bieán vôùi thuyeân chuyeån vaø vaéng maët
- Khoâng quan heä chaët vôùi ……………..
5. Soá ngöôøi phaûi nuoâi döôõng:
- Quan heä ………………. vôùi thuyeân chuyeån.
- Quan heä ……………….. vôùi söï thoûa maõn CV.

29

Yeáu toá taâm lyù

1. Tính caùch
Laø heä thoáng thaùi ñoä ñoái vôùi töï nhieân, xaõ hoäi, baûn thaân
vaø lao ñoäng, ñöôïc theå hieän ra baèng haønh vi, cö xöû, lôøi
aên tiếng noùi.

Ñaëc ñieåm cuûa tính caùch:

- Ñoäc ñaùo, rieâng coù, caù bieät
- Töông ñoái oån ñònh
Nhöõng ñaëc ñieåm tính caùch cuûa caù nhaân ñöôïc theå hieän moät
caùch coù heä thoáng trong haønh vi, haønh ñoäng cuûa caù nhaân ñoù.
Tính caùch caù nhaân bò chi phoái bôûi: Di truyeàn, ñieàu kieän
soáng, moâi tröôøng giao tieáp, caùch thöùc giaùo duïc (chuaån möï30c
gia ñình, nhaø tröôøng, baïn beø…)

15
 03/10/2023

Tính caùch
Phaân loaïi theo noäi dung vaø hình thöùc
Coù theå chia thaønh 4 loaïi ngöôøi:
• Noäi dung ……….- Hình thöùc ………...
• Noäi dung ……..- Hình thöùc ………………..
• Noäi dung ……….- Hình thöùc ………. (*)
• Noäi dung ………- Hình thöùc ………...

Löu yù: Khi ñaùnh giaù tính caùch cuûa moät caù nhaân
neáu chæ quan saùt thoâi thì chöa ñuû, maø caàn phaûi söû
duïng caùc phöông phaùp khaùc nhau ñeå nhaän dieän
ñuùng noäi dung cuûa tính caùch 31

Tính caùch
Phân loại tính cách MBTI (Myers-Briggs
Type Indicator)

XU HƯỚNG TỰ NHIÊN: Extraverted (Hướng ngoại) /

Introverted (Hướng nội)
TÌM HIỂU VÀ NHẬN THỨC THẾ GIỚI: Sensation (Giác
quan) / iNtuition (Trực giác)
QUYẾT ĐỊNH VÀ CHỌN LỰA: Thinking (Lý trí) / Feeling
(Tình cảm)
CÁCH THỨC HÀNH ĐỘNG: Judging (Nguyên tắc) /
Perceiving (Linh hoạt)
http://infocus.edu.vn/mbti
32

16
 03/10/2023

33

Biết mình, biết ta bằng tâm lý hình học

Bạn thích hình nào

nhất?

Ứng xử như thế nào?

34

17
 03/10/2023

Bốn kiểu người- DISC

Thẳng thắn
- Tập trung vào mục - Truyền cảm hứng tốt
tiêu - Quan tâm tới mối QH
- Quyết đoán - Thích giao tiếp
- Mạnh mẽ - Thích đổi mới
- Thích đổi mới - Muốn được công
- Thích kiểm soát
Dominance Influence nhận

(Thống trị) (Ảnh hưởng)

Hướng tới công việc Hướng tới con người

Compliance Steadiness
(Tuân thủ) (Kiên định)
- Nghiêm túc
- Quan tâm tới người
- Chi tiết, cẩn thận
khác
- Tuân thủ quy tắc
- Sợ xung đột
- Quan tâm tới con
- Hay nhường nhịn
số
- Thích ổn định
- Hơi lạnh lùng Thận trọng
- Thận trọng

Thích ứng với Bốn kiểu người- DISC

- Nói rõ ràng, ngắn gọn
Thẳng thắn - Đề cao họ giữa nhóm
- Có lịch trình rõ - Trong cuộc họp nên
- Bám sát vào công việc hỏi ý kiến họ
- Giao việc thách thức - Tạo môi trường vui
- Khen, chê thẳng thắn vẻ

Dominance Influence - Gây hứng thú cho họ

(Thống trị) (Ảnh hưởng)

Hướng tới công việc Hướng tới con người

Compliance Steadiness
(Tuân thủ) (Kiên định)
- Tạo môi trường hợp
- Đưa ra dữ liệu, chứng cớ tác
- Cung cấp số liệu chính - Đánh giá cao
xác - Kiên nhẫn lắng nghe
- Để họ cân nhắc, suy nghĩ. - Giải thích rõ, kỹ
- Khen ngợi riêng tư Thận trọng - Thường xuyên phản
- Chê, phê bình tế nhị hồi kết quả công việc

18
 03/10/2023

3. Tính khí
Tính chaát Cöôøng ñoä hoaït Traïng thaùi cuûa Toác ñoä chuyeån
thaàn kinh ñoäng cuûa heä heä thaàn kinh ñoåi 2 quaù trình
thaàn kinh cuûa heä thaàn kinh
TÍNHKHI

Linh hoaït Maïnh Caân baèng Nhanh(Linh

hoaït)

Ñieàm tónh Maïnh Caân baèng Chaäm(khoâng linh

hoaït)

Maïnh Khoâng caân baèng Nhanh(Linh

Noùng tính hoaït)

Khoâng caân baèng Chaäm(khoâng linh

Yeáu
Öu tö hoaït) 37

ÖU – NHÖÔÏC ÑIEÅM VAØ GIAO TIEÁP QUA COÂNG VIEÄC

1. Linh hoaït
Taùc phong : Töï tin, hoaït baùt, vui veû.
Quan heä : Roäng raõi, deã tieáp xuùc, deã thích nghi
vôùi moâi tröôøng.
Naêng ñoäng nhieàu saùng kieán.
Tình caûm thay ñoåi nhanh choùng.
Nhaän thöùc vaán ñeà khoâng saâu
Coâng vieäc
Thích hôïp :

Khoâng thích hôïp :

38

19
 03/10/2023

ÖU – NHÖÔÏC VAØ GIAO TIEÁP QUA COÂNG VIEÄC

2 Ñieàm tónh
Taùc phong : khoan thai, ít bò kích ñoäng.
Laøm vieäc theo nguyeân taéc
Nhaän thöùc vaán ñeà saâu saéc
Ít saùng kieán
Nhaän thöùc chaäm, baûo thuû.
Khaû naêng thích nghi moâi tröôøng keùm
Coâng vieäc
Thích hôïp :

Khoâng thích hôïp :

39

ÖU – NHÖÔÏC VAØ GIAO TIEÁP QUA COÂNG VIEÄC

3. Noùng tính
Taùc phong maïnh daïn
Quan heä trung thöïc, thaúng thaén
Nhieät tình, soâi noåi, taùo baïo
Haáp taáp, voäi vaøng.
Noùng naûy, deã caùu
Deã bò kích ñoäng, hay thay ñoåi.

Coâng vieäc
Thích hôïp :

Khoâng thích hôïp :

40

20
 03/10/2023

ÖU – NHÖÔÏC VAØ GIAO TIEÁP QUA COÂNG VIEÄC

4. Öu tö
Coù traùch nhieäm trong coâng vieäc
Quan heä nheï nhaøng
Kieân trì vaø nhaãn naïi
Taùc phong ruït reø, töï ti
Ngaïi giao tieáp
Khoù thích nghi, thuï ñoäng
Coâng vieäc
Thích hôïp :

Khoâng thích hôïp :

41

4.Cảm xúc và kiềm chế cảm xúc

Cảm xúc của bạn xuất phát từ đâu?

Thỏa mãn nc => CX tích cực
Không thoả mãn nc => CX tiêu cực
Các cấp độ cảm xúc
Tâm trạng
Xúc động
Xúc động lợi hay hại trong giao tiếp
Kìm chế xúc động bằng cách nào?

Ts. Thái Trí Dũng 0903777156

21
 03/10/2023

Caùc qui luaät cuûa ñôøi soáng tình

caûm.
* QL veà söï hình thaønh tình caûm.
Hãy thành thật quan tâm tới người khác thì trong vòng 1
tháng bạn sẽ tạo ra được nhiều tình cảm hơn so với 2
năm chỉ quan tâm tới chính mình!
* QL veà söï laây lan TC-XC.
* QL di chuyeån TC-XC.
* QL thích öùng TC-XC.
“Đừng bao giờ đơn điệu, haõy taïo cho nv nhöõng baát
ngôø thuù vò”
* QL töông phaûn TC-XC.“Höùa thaät ít maø cho thaät
nhieàu!” 43

5. Giá trị, thái độ và sự mãn công việc

Giaù trò

Haønh vi Söï thoaû maõn

Thaùi ñoä

22
 03/10/2023

Gía trị (Values)

Ñònh nghóa
Giaù trò laø söï phaùn quyeát hay yù kieán cuûa moät caù
nhaân (toå chöùc) veà ñuùng –sai, toát-xaáu, ñöôïc öa
thích- khoâng ñöôïc öa thích theo quan nieäm cuûa caù
nhaân (hoaëc toå chöùc ñoù)

Giaù trò caù nhaân( söï phaùn quyeát caù nhaân)

Giaù trò toå chöùc ( söï phaùn quyeát toå chöùc)

Söï phaùn quyeát veà noäi dung(quan troïng hay khoâng)

Söï phaùn quyeát veà cöôøng ñoä(quan troïng ñeán möùc
naøo)

Giaù trò vaø haønh vi

Giaù trò maø con ngöôøi phaùn quyeát seõ aûnh höôûng
tôùi haønh vi cuûa hoï .
Töø nghieân cöùu giaù trò, nhaø quaûn lyù coù cô sôû ñeå
hieåu bieát thaùi ñoä, ñoäng cô laøm vieäc cuûa con
ngöôøi vaø töø ñaây giuùp ñònh höôùng ñuùng haønh vi
cuûa nhaân vieân.

23
 03/10/2023

Heä giaù trò

Heä thoáng giaù trò caù nhaân bao goàm nhöõng
giaù trò ñöôïc caù nhaân ñoù phaùn quyeát vaø
chuùng ñöôïc saép xeáp theo möùc ñoä quan
troïng theo nhaän thöùc cuûa ngöôøi ñoù.
Heä thoáng giaù trò caù nhaân khaù oån ñònh nhöng
noù coù theå thay ñoåi theo thôøi gian do söï taùc
ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá vaø nhöõng giaù trò cuõ
ñöôïc thay theá bôûi nhöõng giaù trò môùi.
Heä thoáng GT caù nhaân chi phoái ñeán söï löïa
choïn ngheà nghieäp cuûa hoï

Nguoàn goác cuûa giaù trò

Neàn vaên hoaù ñöôïc haáp thuï

Gia ñình
Giaùo duïc
Thaày coâ, baïn beø
Xaõ hoäi
…

24
 03/10/2023

Thaùi ñoä (Attitudes)

Ñònh nghóa
Thaùi ñoä laø nhöõng theå hieän mang tính ñaùnh giaù ñoái
vôùi söï kieän, con ngöôøi… ñöôïc öa thích hoaëc khoâng
ñöôïc öa thích
Thaùi ñoä ñoái vôùi coâng vieäc
Thaùi ñoä ñoái vôùi toå chöùc vaø nhoùm
Thaùi ñoä ñoái vôùi nhöõng vaán ñeà cuûa xaõ hoäi…
Töø thaùi ñoä ñoái vôùi vaán ñeà, con ngöôøi ñöa ra haønh
ñoäng
Thaùi ñoä ít oån ñònh hôn so vôùi giaù trò.

Moái quan heä giöõa thaùi ñoä vaø haønh vi

• Veà maët caûm tính, deã daøng nhaän ra raèng thaùi ñoä
laø nguyeân nhaân cuûa haønh vi:
Ví duï : thích theå thao -> ngoài xem ti vi
Tuy nhieân, qua nghieân cöùu cho thaáy moái töông
quan giöõa thaùi ñoä vaø haønh vi laø raát yeáu
Khoâng thích troán hoïïc - > vaãn troán hoïïc
Do ñoù, muoán ño löôøng ñöôïc moái quan heä giöõa
thaùùi ñoä vaø haønh vi thì phaûi thoâng qua caùc bieán
trung hoaø sau :
(1) Tính cuï theå; (2) Aùp löïc cuûa xaõ hoäi vaø (3)
Kinh nghieäm cuûa caù nhaân
50

25
 03/10/2023

Moái quan heä giöõa thaùi ñoä vaø haønh vi

Xem xeùt moái quan heä ngöôïc laïi, töùc haønh vi aûnh
höôûng ñeán thaùùi ñoä thì caùc nhaø nghieân cöùu nhaän
thaáy moái quan heä naøy raát maïnh.
Coù nghóa laø chuùng ta coù theå suy ra thaùi ñoä töø
haønh vi cuûa caù nhaân trong qua khöù.
Vieäc nghieân cöùu moái quan heä giöõa thaùi ñoä vaø haønh vi
vaø moái quan heä ngöôïc laïi laø giöõa haønh vi vaø thaùi ñoä
ñeàu raát quan troïng, noù boå sung cho nhau. Ñoù laø :
Neáu coù thaùi ñoä roõ raøng thì seõ aûnh höôûng ñeán haønh
vi
Nhaän bieát ñöôïc thaùi ñoä thoâng qua haønh vi
51

Caùc loaïi thaùi ñoä lieân quan ñeán coâng vieäc

SÖÏ THOAÛ MAÕN TRONG GAÉN BOÙ VÔÙI COÂNG VIEÄC
COÂNG VIEÄC
- Möùc ñoä hieåu bieát veà coâng
- Bản chất coâng vieäc vieäc
- Tieàn löông, phuùc lôïi - Tham gia tích cöïc
- Cô hoäi thaêng tieán - Quan taâm ñeán vieäc thöïc
- Caáp treân hieän nhieäm vuï
- Ñoàng nghieäp
(Smith, Kendall và Hulin
(1969) của trường Đại học
Cornell đã xây dựng các chỉ
số mô tả công việc (JDI) TRUNG THAØNH VÔÙI TOÅ CHÖÙC

- Theo ñuoåi muïc tieâu cuûa toå chöùc

- Tích cöïc vaø nhieät tình vôùi toå chöùc
THAÙI - Mong muoán laø thaønh vieân cuûa toå chöùc
ÑOÄ 52

26
 03/10/2023

6. Nhaän thöùc (Perception)

Laø quaù trình maø trong ñoù caù nhaân vaø toå chöùc
dieãn ñaït nhöõng aán töôïng mang tính caûm giaùc
ñeå giaûûi thích veà moâi tröôøng cuûa hoï

53

Caùc yeáu toá aûnh höôûng tôùi nhaän thöùc

Ấn tượng
Quan điểm Kinh nghiệm

Tâm trạng Tình cảm

Sự hào Hiệu ứng so

nhoáng sánh
Bối cảnh

54

27
 03/10/2023

7. Học tập (Learning)

Hoïc taäp laø taát caû nhöõng thay ñoåi trong
haønh vi maø ñieàu naøy xaûy ra nhö laø keát
quaû cuûa nhöõng kinh nghieäm”
Hoïc taäp bao goàm thay ñoåi
- Kieán thöùc
- Haønh vi
- Thaùi ñoä

55

Quaù trình hoïc taäp phaùt trieån baûn thaân

Coù theå phaùt trieån baûn thaân qua nhieàu

hình thöùc hoïc taäp
Baét chöôùc
Ñöôïc höôùng daãn
Traûi nghieäm
Traûi nghieäm laø hình thöùc hoïc taäp hieäu
quaû nhaát ñeå phaùt trieån baûn thaân.

56

28
 03/10/2023

Qui trình hoïc traûi nghieäm

Traûi nghieäm

Laäp keá hoaïch

Xem xeùt laïi

Hoïc taäp

57

III.Yeáu toá xaõ hoäi

1.Vai troø, vò trí xaõ hoäi.

- Vò trí xaõ hoäi:
Laø ……………………. cuûa moãi ngöôøi trong khoâng gian xaõ
hoäi. Noù xaùc ñònh moãi chuùng ta ……………….
- Vai troø:
Laø taäp hôïp taát caû nhöõng …………………………………… maø moãi
ngöôøi caàn thöïc hieän khi ôû moät vò trí xaõ hoäi naøo ñoù.

Moãi ngöôøi chieám nhieàu vò trí vaø giöõ nhieàu vai troø
ñoàng thôøi. Nhöng seõ coù vai troø chuû ñaïo.
58

29
 03/10/2023

III.Yeáu toá xaõ hoäi

2. Heä thoáng cheá taøi xaõ hoäi.

Laø taát caû nhöõng hình thöùc thöôûng, phaït, khen, cheâ
nhaèm ñieàu chænh haønh vi con ngöôøi trong moät toå
chöùc.
Coù hai loaïi cheá taøi:
-Cheá taøi chính thöùc:

-Cheá taøi khoâng chính thöùc:

59

IV. Yeáu toá vaên hoùa

* Döïa vaøo tính chaát tieáp xuùc trong giao tieáp:
- Vaên hoùa tieáp xuùc:

Ñaëc thuø laø Araäp, Nam Myõ, Nam Aâu.

- Vaên hoùa khoâng tieáp xuùc:

Ñaëc thuø laø Nhaät baûn, Aán ñoä, Pakistan.

* Döïa vaøo nguoàn goác vaên hoùa:
• Vaên hoùa goác noâng nghieäp (phöông Ñoâng)
• Vaên hoùa goác du muïc (phöông Taây).
60

30
 03/10/2023

Phöông Ñoâng Phöông Taây

- Ñeà cao tính taäp theå
- Quyeát ñònh mang tính taäp
theå.
- Quyeát ñònh chaäm.
- Tính ñaúng caáp ñöôïc ñeà cao
- Caùc doanh nghieäp chòu söï
giaùm saùt cuûa CP
- Naëng tình
- Ñeà cao tính caù nhaân.
- Quyeát ñònh mang tính caù
nhaân.
- Quyeát ñònh nhanh.
- Tính bình ñaúng ñöôïc ñeà cao
- Caùc DN coù tính ñoäc laäp cao
-Naëng lyù.

61

Chöông 3: Ứng dụng các thuyết

động viên tạo động lực làm việc

62

31
 03/10/2023

63

ĐỘNG VIÊN- TRUYỀN CẢM HỨNG

Hiệu quả

64
Kiến thức (Knowledge)

32
 03/10/2023

Bạn có lửa nhiệt tình không?

Bạn có
hứng thú
với cv
không

Bạn có luôn CV hàng

mong muốn ngày có
học hỏi cải giúp bạn
thiện mình mục tiêu
không? không?

Bạn có Bạn luôn

quan tâm nhìn thấy
thu hút trong NGUY
người giỏi có CƠ
không? không?
Bạn có tự
hào với kết
quả của
mình
không?

TS. THÁI TRÍ DŨNG- tridung@ueh.edu.vn

Ngũ lực để tạo động lực bản thân

Tín
lực

Tuệ Tấn
lực lực

Định Niệm
lực lực

33
 03/10/2023

1. Ñoäng cô
Laø nhu caàu maïnh nhaát taïi moät thôøi ñieåm.
Caùch 1:
- Tìm hieåu ……………. vaø ………………. cuûa hoï
- Gaén söï thoûa maõn …………………. vôùi vieäc thöïc hieän
muïc ñích cuûa coâng ty.
Caùch 2:
- Khôi daäy ……………….. baèng caùch gaây söï ………… tôùi
muïc tieâu.
- Laøm cho hoï haáp daãn vôùi m………………….
- Coù nhöõng …………………… xöùng ñaùng taïo neân söï ham
muoán maø bieán thaønh ñoäng cô.
67

Các lý thuyết về động cơ

1. Thuyết nhu cầu của Abraham Maslow

2. Thuyết ngũ hành nhu cầu

3. Lý thuyết ERG

4. Thuyết hai yếu tố của Fredrick Herzberg

5. Lý thuyết McClelland về nhu cầu

6. Lý thuyết công bằng

7. Thuyết X và thuyết Y của Douglas McGregor

8. Lý thuyết mong đợi

68

34
 03/10/2023

Đoäng vieân- caùc lyù thuyeát

1. Lyù thuyeát cuûa Maslow

Thaønh tích

Ñöôïc toân troïng

Nhu caàu giao tieáp

Nhu caàu an toaøn

Nhu caàu sinh lyù (vaät chaát)

69

Ñoäng cô- caùc lyù thuyeát

2. Thuyeát nguõ haønh nhu caàu:
Con ngöôøi vaø vuõ truï ñöôïc caáu truùc töø 5 yeáu
toá cô baûn, coøn goïi laø 5 haønh:
KIM-MOÄC-THUÛY- HOÛA- THOÅ.
Töông sinh:

Töông khaéc:

70

35
 03/10/2023

Moäc

Thuûy Hoûa

Kim Thoå

71

Đoäng vieân- caùc lyù thuyeát

3.Thuyết ERG
Tháp nhu cầu Thuyết ERG
Mô hình Alderfer có 3
loại nhu cầu
Nhu cầu
Thành tích Có nhiều nghiên cứu
Phát triển
Nhu cầu được hỗ trợ hơn thuyết
tôn trọng Maslow
Nhu cầu giao tiếp Mối quan hệ

Nhu cầu an toàn

Tồn tại
Nhu cầu vật chất

36
 03/10/2023

Đoäng vieân- caùc lyù thuyeát

4. Lyù thuyeát 2 nhaân toá cuûa HERZBERG

YEÁU TOÁ DUY TRÌ YEÁU TOÁ ÑOÄNG VIEÂN

Giaûi quyeát Giaûi quyeát Giaûi quyeát Giaûi quyeát

toát khoâng toát toát khoâng toát

Khoâng Baát maõn Thoûa maõn Chöa TM

BM
Chöa TM Tieâu cöïc Tích cöïc Khoâng BM

73

Yeáu toá Duy trì vaø yeáu toá Ñoäng vieân

- Coâng vieäc thuù vò.

- Tieàn baïc.
- Toân troïng caùc thaønh tích.
- Ñieàu kieän laøm vieäc.
- YÙ nghóa cuûa caùc traùch nhieäm
- Quan heä lieân nhaân caùch.
- Phöông phaùp giaùm saùt.
- Cô hoäi thaêng tieán.

74

37
 03/10/2023

5.Thuyeát coâng baèng (John Stacey Adams-

1963)
Người lao động luôn so sánh những gì họ bỏ
vào một công việc (input - đầu vào) với những gì
họ được nhận khi hoàn thành công việc đó
(output - đầu ra) và sau đó đối chiếu tỷ suất input
/ output của họ với tỷ suất đó của những người
khác.

Phương trình thuyết cân bằng tỷ suất input / output của các đối tượng khác nhau

5.Thuyeát coâng baèng (John Stacey Adams-

1963)
Đầu vào (input): thời gian, công sức làm việc,
cam kết với mục tiêu đề ra, năng lực và kinh
nghiệm, tinh thần trách nhiệm, lòng tin, lòng
trung thành, sự nỗ lực,...
Đầu ra (output): tiền lương, phúc lợi, lời khen,
sự công nhận, uy tín, sự bảo đảm việc làm, sự
thăng tiến trong công việc....

76

38
 03/10/2023

5.Thuyeát coâng baèng (John Stacey Adams-

1963)
Học thuyết cân bằng động lực phân tích, có bốn
nhóm tham chiếu mà nhân viên thường hay sử
dụng trong so sánh:
Từ cá nhân bên trong: Là chính nhân viên đó
trong doanh nghiệp hiện tại.
Từ cá nhân bên ngoài: Là trải nghiệm của
chính cá nhân đó với các doanh nghiệp khác.
Từ người khác bên trong: Là những người
khác trong doanh nghiệp hiện tại.
Từ người khác bên ngoài: Là những người
khác bên ngoài doanh nghiệp hiện tại
77

5.Thuyeát coâng baèng (John Stacey Adams-

1963)
Khi nhân viên hình dung ra sự bất công, họ có thể
hành xử theo một (hoặc một số) trong các khả năng:
Tự thay đổi đầu vào / đầu ra của chính bản thân
mình
Tìm cách tác động trực tiếp vào đầu vào / đầu ra
của người khác
Tìm cách khiến người khác tự thay đổi đầu vào /
đầu ra của họ
Chọn một tiêu chí đối chiếu khác để so sánh
Thay đổi lại suy nghĩ cá nhân
Tìm công việc mới
78

39
 03/10/2023

5.Thuyeát coâng baèng (John Stacey Adams-

1963)
Để quản trị sự sự kỳ vọng của nhân viên thì:
Áp dụng quản trị theo mục tiêu (MBO): Làm cho
nhân viên hiểu họ cần CHO gÌ (input) và NHẬN
được gì (output).
Trả lương 3P

Truyền thông nội bộ rõ về các chính sách và

chế độ khen thưởng.
79

6.Thuyeát ñoäng löïc noäi taïi (Hackman và

Oldham)
Ñaëc tröng thieát yeáu cuûa Nhaân vieân ñöôïc lôïi gì : Neáu taát caû caùc ñaëc tröng
coâng vieäc : thieát yeáu naøy cuûa coâng
vieäc ñeàu hieän höõu thì keát
quaû laø :

Phaûn hoài töø coâng vieäc Nhaän bieát veà caùc keát quaû
thöïc cuûa coâng vieäc

Söï töï chuû Nhaän thöùc ñöôïc traùch nhieäm

ñoái vôùi keát quaû coâng vieäc.
Ñoäng löïc noäi taïi cao
Söï ña daïng cuûa kyõ naêng
Coâng vieäc coù keát quaû nhìn Caûm nhaän ñöôïc yù nghóa
thaáy roõ. cuûa coâng vieäc
Taàm quan troïng cuûa coâng
vieäc.

40
 03/10/2023

7) Lý thuyết McClelland
về nhu cầu

Lý thuyết này tập trung vào 3 nhu cầu: thành công, quyền lực và liên minh.
- : mong muốn hoàn thành những mục tiêu có tính thách thức
bằng nỗ lực của mình, thích thành công khi cạnh tranh và cần nhận được phản hồi về kết
quả công việc của mình một cách rõ ràng.
- : mong muốn tác động, ảnh hưởng và kiểm soát tài nguyên, kiểm
soát con người nếu có lợi cho họ.
- : mong muốn có mối quan hệ gần gũi và thân thiện với mọi người
xung quanh. Nhu cầu liên minh làm cho con người cố gắng vì tình bạn, thích hợp tác thay
vì cạnh tranh, mong muốn xây dựng các mối quan hệ dựa trên tinh thần hiểu biết lẫn nhau.

81

Đoäng vieân- caùc lyù thuyeát

8. Lt mong ñôïi cuûa VRoom.

SÖÙC MAÏNH ÑOÄNG CÔ

KHAÛ NAÊNG LÓNH

GIAÙ TRÒ CHÆ TIEÂU THÖÔÛNG
PHAÀN THÖÔÛNG

82

41
 03/10/2023

Mục tiêu phức tạp và hiệu suất

Cao
Hiệu suất công việc

Area of
Optimal
Goal
Difficulty

Thấp Có thể Thách thức Không thể

Mục tiêu khó khăn

Động viên- mô hình

84

42
 03/10/2023

Động viên thông qua phần thưởng

Khi thiết kế phần thưởng cần lưu ý:

- Phần thưởng phải gắn với việc ..…………
………………..
- Phần thưởng phải phù hợp với ………….
người lao động
- Phần thưởng đủ s……………..
- Chỉ tiêu thưởng ……………
- Phần thưởng phù hợp tính chaát …………

85

Động viên thông qua thiết kế công việc

Phân công người đúng việc!
Đúng n……
Đúng t…..
Đúng đ………….. ngh………
Phân việc đúng người! Làm cho công việc trở
nên thú vị bằng cách:
• Để nhân viên tự do ……………
• Đòi hỏi phải sử dụng nhiều ……….
• Đòi hỏi phải ………. hơn mức bình thường
• Phản hồi ………… nhanh chóng
86

43
 03/10/2023

Động viên thông qua thời khóa biểu linh hoạt

Thời khóa biểu linh hoạt tạo ra:

• Chất lượng công việc tốt hơn với những cv
đòi hỏi tính ………… và nhiều c…………..
• Hệ số vắng mặt ……….
• C……….. quan hệ giữa quản lý và nhân viên
Tuy nhiên:
• Chi phí q……………
• Không phù hợp với cv …………….

87

CHÖÔNG 4. Ứng dụng kiến thức hành

vi nhóm vào HRM

88

44
 03/10/2023

Các giai đoạn phát triển nhóm

Hoạt động

Định hình

Sóng gió

Hình thành Quá độ

89

Các giai đoạn của nhóm : Hình thành

Lựa chọn thành viên

Xác định mục tiêu, nhiệm vụ
Tìm hiểu, trao đổi
Xác định vị thế
Lưu ý: Các thành viên phải hợp nhau!

90

45
 03/10/2023

Nhieäm vuï cuûa trưởng nhoùm:

- Ñònh ra caùc chuaån möïc cho caùc hoaït ñoäng.

- Xaùc ñònh muïc tieâu vaø laøm cho caùc thaønh vieân
naém roõ muïc tieâu.
- Höôùng daãn nhaân vieân thöïc hieän roõ raøng.
- Taïo ñieàu kieän cho caùc thaønh vieân tìm hieåu laãn
nhau.

91

Các giai đoạn của nhóm : Hỗn loạn

Cố gắng thể hiện

Xung đột lợi ích, quan điểm
Dành thời gian cho các việc
không hiệu quả
Hoang mang
Nảy sinh những yếu tố “không
chính thức” tiêu cực

92

46
 03/10/2023

Tröôûng nhoùm caàn phaûi:

Khuyeán khích tranh luaän.

Taïo ñieàu kieän thaønh vieân baøy toû quan ñieåm.
Ñònh höôùng caùc moái quan heä ñeå giuùp ñôõ giaûi quyeát
caùc maâu thuaãn.
Ñieàu chænh caùc hieän töôïng khoâng chính thöùc

93

Các giai đoạn của nhóm : Định hình

Hình thành rõ nét

Các quy trình làm việc
Nguyên tắc ứng xử
Vai trò, nhiệm vụ
Hệ thống đánh giá…
Các thành viên
Tự điều chỉnh hành vi
Công nhận và thích nghi với các giá
trị mới
Hiểu và gắn bó với nhóm
94

47
 03/10/2023

Tröôûng nhoùm caàn phaûi:

Cuûng coá nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa nhoùm.

Thieát laäp qui trình xöû lyù maâu thuaãn.
Thöôøng xuyeân xem xeùt laïi qui trình vaø nhöõng
nguyeân taéc laøm vieäc cuûa nhoùm.
Thieát laäp keá hoaïch caûi tieán khi caàn thieát.
Khuyeán khích giao tieáp roõ raøng.

95

Các giai đoạn của nhóm : Họat động

Phát huy khả năng của

nhóm và các thành viên
Làm việc ăn ý
Tập trung vào mục tiêu
Tạo kết quả cao

96

48
 03/10/2023

Tröôûng nhoùm caàn phaûi:

Taïo ñieàu kieän cho caùc caù nhaân phaùt huy toát nhaát
naêng löïc cuûa mình.
Khuyeán khích söï saùng taïo khi giaûi quyeát vaán ñeà.
Laøm cho caùc thaønh vieân biết laø baïn ñaùnh giaù cao
caùc thaønh quaû cuûa hoï.

97

Các giai đoạn của nhóm : Quá độ

Nhóm đã hết sứ
mạng
Các thành viên đã
chín muồi về kỹ
năng, kinh nghiệm
Bước qua giai đọan
phát triển mới
98

49
 03/10/2023

Nhoùm laøm vieäc

Laø taäp hôïp nhöõng ngöôøi coù:
Khaû naêng khaùc nhau
Thöïc hieän töøng phaàn vieäc khaùc nhau
Cuøng höôùng tôùi moät muïc tieâu chung.

99

Phân biệt nhóm với nhóm làm việc

NHOÙM
NHOÙM
LAØM VIEÄC
(group)
(team)

100

50
 03/10/2023

PHAÂN BIEÄT NHOÙM & NHOÙM LAØM VIEÄC

Nhaân vieân 1 Nhaân vieân 2

Caáp treân

Nhaân vieân 4 Nhaân vieân 3

NHOÙM
"Ñaây laø muïc tieâu cuûa phoøng chuùng ta vaø ñaây laø phaàn nhieäm vuï cuûa anh"
101

PHAÂN BIEÄT NHOÙM & NHOÙM LAØM VIEÄC

Nhaân vieân 1

Nhaân vieân 2

Tröôûng
nhoùm

Nhaân vieân 4

Nhaân vieân 3
NHOÙM LAØM VIEÄC
Taát caû caùc thaønh vieân trong nhoùm keát hôïp vôùi nhau ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï
102

51
 03/10/2023

Lợi ích làm việc nhóm

Năng suất cao hơn

Sử dụng hiệu quả các nguồn lực
Giải quyết các vấn đề tốt hơn
Tạo các sản phẩm, dịch vụ tốt hơn
Sáng tạo và cải tiến tốt hơn
Ra các quyết định chính xác hơn

103

Những khó khăn làm việc nhóm

Rào cản ngôn ngữ

Văn hóa làm việc
Cái tôi cá nhân
Năng lực không đồng đều
Khác (Others)

104

52
 03/10/2023

Ñaëc tröng cuûa nhoùm hieäu quaû.

Baïn ñaõ töøng laø thaønh vieân cuûa moät nhoùm hieäu
quaû.

Baïn thaáy nhoùm coù caùc ñaëc tröng naøo?

105

Ñaëc tröng cuûa nhoùm hieäu quaû.

YÙ thöùc muïc tieâu chung.
Caùc thaønh vieân hieåu roõ traùch nhieäm cuûa mình.
Toå chöùc caùc coâng vieäc trong nhoùm moät caùch hôïp
lyù nhaát.
Thöôøng xuyeân trao ñoåi thoâng tin phoái hôïp.
Coù baàu khoâng khí tin caäy vaø hôïp taùc.
Coù yù thöùc kyû luaät cao
Coù ngöôøi laõnh ñaïo gioûi nhöng khoâng phuï thuoäc
vaøo 1 ngöôøi.

106

53
 03/10/2023

Mô hình làm việc nhóm hiệu quả

Môi trường của
Thiết kế nhóm Hiệu quả nhóm
tổ chức và nhóm

• Nguồn lực
• Đạt mục đích
•Quy mô nhóm
• Hệ thống thưởng tổ chức
•Thành phần nhóm
• Hệ thống giao tiếp • Thỏa mãn
• Khoảng cách vật lý
Quá trình nhóm nhu cầu thành viên
• Môi trường tổ chức
• Duy trì sự tồn tại
• Cơ cấu tổ chức •Phát triển nhóm
• Lãnh đạo tổ chức •Quy tắc nhóm của nhóm
•Vai trò, địa vị
•Liên kết nhóm

Nguồn lực của nhóm

Các kiến thức, kỹ năng và năng lực

108

54
 03/10/2023

Vai trò

109

Vai trò

110

55
 03/10/2023

Cấu trúc nhóm: các chuẩn mực

111

Chuẩn mực

112

56
 03/10/2023

Chuẩn mực

113

Địa vị

114

57
 03/10/2023

Quy mô nhóm

115

Quy mô nhóm và việc thực hiện nhiệm vụ

Nhóm nhỏ hoàn thành nhiệm vụ nhanh hơn

nhóm lớn
Nhóm nhỏ sẽ đạt thành tích thấp nếu phải
thực hiện nhiệm vụ phức tạp
Quy mô nhóm tăng lên sẽ có tương quan
nghịch với việc thực hiện nhiệm vụ cá nhân
Nhóm với số lượng thành viên lẻ được ưa
thích hơn nhóm có số lượng chẵn
Nhóm hiệu quả là nhóm từ 5-7 người

116

58
 03/10/2023

Cấu trúc nhóm

117

Tính đồng nhất và không đồng nhất của nhóm

118

59
 03/10/2023

Những ảnh hưởng tới sự gắn kết của nhóm

Sự tương đồng
giữa các
thành viên
Thử thách bên
Quy mô nhóm
ngoài
Tăng tính gắn kết
của nhóm Sự giao tiếp
Thành công
giữa các
của nhóm thành viên
Việc gia nhập
khó khăn

Gắn bó và hiệu quả công việc

Quy tắc nhóm

hỗ trợ mục Hiệu quả công việc Hiệu quả công việc
đích công ty
khá cao cao

Quy tắc nhóm

không hỗ trợ mục Hiệu quả công việc Hiệu quả công việc
đích công ty khá thấp thấp

Tính gắn bó Tính gắn bó

thấp cao

60
 03/10/2023

Heä thoáâng moái quan heä trong taäp theå

Quan heä chính thöùc Quan heä khoâng chính

laø nhöõng moái quan heä thöùc
thieát laäp töø caùc yeâu laø nhöõng moái quan heä
caàu coâng vieäc cuûa ñöôïc hình thaønh moät caùch
ngaãu nhieân, boät phaùt giöõa
moät toå chöùc vaø ñöôïc
caùc caù nhaân trong taäp theå
theå hieän trong caùc do nhöõng lyù do mang tính
vaên baûn, quy cheá, chaát hoaøn toaøn caù nhaân,
ñieàu leä… Chính thöùc nhö : Truøng hôïp sôû thích,
cuûa toå chöùc ñoù. tính khí, quan ñieåm…

2.Cô caáu khoâng chính thöùc trong taäp theå

+ Hieän töôïng hình thaønh nhoùm nhoû.
* Nhoùm
* Nhoùm
* Nhoùm .
+ Hieän töôïng thuû lónh:

- Thuû lónh tích cöïc- Thuû lónh tieâu cöïc

- Thuû lónh tinh thaàn- TL coâng vieäc
- Thuû lónh vaïn naêng- TL tình huoáng

61
 03/10/2023

2.Cô caáu khoâng chính thöùc trong taäp theå (tt)

+ Hieän töôïng hình thaønh caùc löïc löôïng:

- Löïc löôïng n....
- Löïc löôïng ch......
- Löïc löôïng c.....
- Löïc löôïng a.....

Baïn caàn laøm gì vôùi nhöõng cô caáu khoâng chính

thöùc?

4. Caùc daïng haønh vi trong nhoùm

Khi cuøng laøm vieäc trong nhoùm , giöõa con ngöôøi seõ
phaùt sinh caùc moái töông taùc. Caùc daïng cuûa haønh vi
töø nhöõng töông taùc naøy coù theå laø :
Voâ tö
Hôïp taùc
Caïnh tranh
Xung ñoät

Voâ tö Hôïp taùc Caïnh Xung ñoät

tranh
QT tôùi ngöôøi khaùc QT tôùi baûn thaân

62
 03/10/2023

• Aûnh höôûng cuûa caïnh tranh vaø hôïp taùc tôùi NS.

Daïng TT TC coâng Aûnh höôûng tôùi

vieäc NS
Caïnh Ñoäc laäp
tranh Phuï thuoäc
Hôïp taùc Ñoäc laäp
Phuï thuoäc

125

Khaùi nieäm caïnh tranh vaø xung ñoät

Caïnh tranh laø khi 2 hay nhieàu beân cuøng theo ñuoåi
1 muïc tieâu nhöng chæ coù theå moät vaø chæ moät ñaït
ñöôïc noù.
Xung ñoät laø keát cuïc xaûy ra khi giöõa hai hay nhieàu
phía trong quaù trình theo ñuoåi muïc tieâu ñaõ cho
raèng phía beân kia coù nhöõng haønh ñoäng khoâng
töông ñoàng hoaëc coá gaéng ngaên chaën, caûn trôû
nhöõng noã löïc cuûa mình.

63
 03/10/2023

XUNG ÑOÄT & THÖÏC HIEÄN NHIEÄM VUÏ

Cao
B

Naêng
suaát

A
Thaáp C

Thaáp Cao

Möùc ñoä xung ñoät giöõa caùc nhoùm

Caùc daïng xung ñoät vaø aûnh höôûng

tôùi naêng suaát
Tuøy vaøo cöôøng ñoä maø xung ñoät laøm taêng hay
giaûm naêng suaát.
* Xung ñoät chöùc naêng.
Ñeå taïo xung ñoät chöùc naêng thì caàn:
- Chia nhoùm …… ra thaønh caùc nhoùm …..
- Thoâng baùo cho caùc nhoùm bieát ……………… hoaït
ñoäng cuûa caùc nhoùm khaùc.
- Ñöa ra caùc ……………………… xöùng ñaùng cho caù
nhaân hoaëc nhoùm.
128

64
 03/10/2023

Xung ñoät phi chöùc naêng

Ñeå giaûi quyeát xung ñoät phi chöùc naêng thì caàn:
Neáu XÑ chöa traàm troïng thì ………..
Neáu hai beân khoâng töï giaûi quyeát ñöôïc thì duøng
nhöõng m……………………………………. can thieäp
Saùp nhaäp nhoùm……………. thaønh nhoùm …..
Môøi ……………. cuûa caùc nhoùm xung ñoät ngoài laïi vôùi
nhau tìm hieåu nguyeân nhaân vaø coù caùch giaûi quyeát.

129

Taïo ra nhöõng muïc tieâu cao caû ñeå caùc nhoùm

theo ñuoåi:
- Muïc tieâu phaûi ñoøi hoûi hai beân ………..
- Muïc tieâu chæ ñaït ñöôïc neáu hai beân …………...
- Muïc tieâu phaûi höôùng tôùi …………………….. haáp
daãn.
Taïo ra ……………. chung ñeå caùc nhoùm trôû neân
ñoaøn keát hôn.

130

65
 03/10/2023

Caùc chieán löôïc giaûi quyeát xung ñoät

Thắng- thắng
Thắng- thua
Thua- thắng
Thua- thua
Thắng- thắng hoặc “không hợp
đồng”

131

Chương V
Văn hóa doanh nghiệp và
thay đổi văn hóa

66
 03/10/2023

Caùc khaùi nieäm veà vaên hoùa

Vaên hoùa laø gì?
Vaên hoùa laø moät heä thoáng höõu cô caùc
giaù trò v………………… vaø t…………….. do con
ngöôøi saùng taïo vaø tích luõy qua quaù trình
hoïat ñoäng thöïc tieãn.
Vaên hoùa toå chöùc laø gì:
Laø nhöõng ch…………………….. maø taát caû
nhöõng con ngöôøi trong toå chöùc ñoù phaûi
tuaân theo.
133

Vaên hoùa ngheà nghieäp:

laø nhöõng ch…………………………. maø taát caû
nhöõng con ngöôøi trong nghề ñoù phaûi
tuaân theo hoaëc bò chi phoái.
Vaên hoùa kinh doanh:
laø nhöõng ch……………………… maø taát caû
nhöõng con ngöôøi trong “giôùi kinh
doanh” phaûi tuaân theo hoaëc bò chi phoái.
134

67
 03/10/2023

Vaên hoùa doanh nghieäp:

laø heä thoáng caùc ch………………. veà
t………… vaø v………….., quy ñònh moái
qu…… h.., th…… ……. vaø h……………… öùng
xöû cuûa taát caû caùc thaønh vieân trong
doanh nghieäp höôùng tôùi nhöõng giaù
trò toát ñeïp taïo neùt rieâng ñoäc ñaùo.
135

Taïi sao phaûi tìm hieåu VHDN?

Ñoái vôùi nhaân vieân:
Tìm hieåu vaên hoùa doanh nghieäp
nhaèm muïc ñích h………………. vaø
c………… nh…………… về vaên hoùa cuûa
doanh nghieäp
Ñoái vôùi laõnh ñaïo:
Tìm hieåu vaên hoùa doanh nghieäp
nhaèm h……….. vaø x………………….. hay
th………………… vaên hoùa cuûa doanh
nghieäp.
136

68
 03/10/2023

Caáu truùc cuûa vaên hoùa doanh nghieäp

Taàng beà maët
laø bieåu hieän beân ngoaøi cuûa VHDN (laø
phaàn maø ta coù theå caûm nhaän ñöôïc baèng
caùc giaùc quan thoâng thöôøng nhö thaáy
ñöôïc, nghe ñöôïc…).

137

Taàng beà maët cuûa VHDN

K…………………. ñaëc tröng.
Kh……………….. cuûa coâng ty
B………………. cuûa DN
C……… cuûa coâng ty
T……………….. giao dòch cuûa coâng ty
Ñ…………………….. nhaân vieân
L………….. cuûa coâng ty
Caùc neáp h…………… ư……………….. haøng ngaøy
ñöôïc mong ñôïi
138

69
 03/10/2023

Taàng trung gian cuûa VHDN

Bao goàm:
B……………… cuûa coâng ty.
Tr……………… vaø gi………………… veà nhöõng naêm
thaùng gian khoå vaø haøo huøng ñaõ qua cuûa
coâng ty, veà ngöôøi saùng laäp coâng ty, veà caùc
baäc “khai quoác coâng thaàn” cuûa coâng ty, veà
caùc theá heä haït nhaân laõnh ñaïo cuûa coâng ty…
T…………, taäp t……… vaø ngh………… ñöôïc moïi
nhaân vieân chia seû.
139

Nghi leã
Loaïi hình Minh hoaï Taùc ñoäng tieàm naêng

Khai maïc, giôùi thieäu
Chuyeån thaønh vieân môùi, chöùc
giao
vuï môùi, leã ra maét
Leã phaùt phaàn thöôûng
Cuûng coá
Sinh hoaït vaên hoaù,
Nhaéc nhôû chuyeân moân, khoa hoïc
Leã hoäi. Lieân hoan, Teát, Khoâi phuïc vaø khích leä chia seû
sinh nhaät nhaân vieân
Lieân keát
Taïo thuaän lôïi cho vieäc thaâm nhaäp
vaøo cöông vò môùi, vai troø môùi
Cuûng coá caùc nhaân toá hình thaønh
baûn saéc vaø toân theâm vò theá cuûa
thaønh vieân
Duy trì cô caáu xaõ hoäi vaø laøm taêng
theâm naêng löïc taùc nghieäp cuûa toà
chöùc
tình caûm vaø söï caûm thoâng nhaèm
gaén boù caùc thaønh vieân vôùi nhau
vaø vôùi toå chöùc
140

70
 03/10/2023

Taàng saâu nhaát cuûa VHDN

Taàng saâu nhaát naøy chính laø:
Caùc gi… tr… c………l…… cuûa doanh nghieäp
Tr……… l….. k………….. cuûa doanh nghieäp
T……………. (vision), h………… b……….
S……………………. cuûa doanh nghieäp.
L……………….
N……………….. vaø th………………..
Ñoù chính laø “Ñ…………..” cuûa 1 doanh nghieäp
141

Vai troø vaø lôïi ích cuûa vaên hoùa

doanh nghieäp

CSVC & trang thieát bò laø “phaàn

………..” cuûa DN, coøn VHDN laø “phaàn
………..” cuûa DN.
VHDN laø “taøi saûn voâ hình”, goùp
phaàn taïo neân giaù trò thöông hieäu cho
doanh nghieäp.

142

71
 03/10/2023

Vai troø cuûa vaên hoùa DN

1. Taïo neân b………….. cuûa doanh nghieäp
2. Naâng cao lôïi theá ………………….. cuûa doanh
nghieäp.
3. Laø ng……………………….. cuûa doanh nghieäp,
taêng theâm giaù trò thöông hieäu
4. Laøm cho nhaân vieân gaén boù vôùi DN vaø laø
coâng cuï höõu hieäu ñeå …………………..
5. Giuùp doanh nghieäp ……………… 1 caùch trôn
tru
143

Hình thaønh & thay ñoåi

Hình thaønh: taïo vaên hoùa cho moät

doanh nghieäp môùi (thöôøng khoaûng 3–
5–10 naêm)
Thay ñoåi: ñieàu chænh vaên hoùa cuûa moät
DN laâu naêm (treân 10 naêm), ñaõ hình
thaønh vaên hoùa (cho duø vaên hoùa ñoù laø
vaê hoùa ñôn giaûn hay laø vaên hoùa chieàu
saâu).
144

72
 03/10/2023

Yeáu toá hình thaønh VHDN

Ngöôøi saùng laäp ra doanh nghieäp
Lòch söû doanh nghieäp
Caùc theá heä laõnh ñaïo doanh
nghieäp
Thaønh vieân cuûa doanh nghieäp
Moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa doanh
nghieäp
145

Thaønh vieân cuûa doanh nghieäp

Ngöôøi saùng laäp: H……………….. vaên hoùa
DN khôûi thuûy
Ngöøôi laõnh ñaïo: h………….. hoaëc th……………
VHDN
Ngöôøi quaûn lyù: H…………….. vaøo VHDN.
H……………. hoaëc th……………. vaên hoùa boä
phaän
Nhaân vieân: Th…………… VHDN vaø phaûi
ñ……………… baûn thaân ñeå phuø hôïp vôùi
VHDN 146

73
 03/10/2023

Caùc “vaên hoùa meï” cuûa VHDN

Moâi tröôøng maø moät doanh nghieäp hoaït

ñoäng goïi laø caùc “vaên hoùa meï” cuûa doanh
nghieäp.
“Vaên hoùa meï” bao goàm:
Vaên hoùa daân toäc.
Vaên hoùa vuøng mieàn – vaên hoùa ngaønh
Vaên hoùa ñòa phöông – VH ngheà
Vaên hoùa kinh doanh (nôi DN kinh doanh)
Vaên hoùa lónh vöïc (LV maø DN hoaït ñoäng)
147

Quaù trình xây dựng VHDN

Giai đoạn 1
XÁC ĐỊNH TẦM NHÌN VÀ GIÁ TRỊ

Giai đoạn 2
TRUYỀN ĐẠT VÀ QUÁN TRIỆT

Giai đoạn 3
CHUYỂN HÓA THÀNH ĐỘNG LỰC VÀ HÀNH ĐỘNG

HÀNH VI CÁ NHÂN HÀNH VI NHÓM HÀNH VI TỔ CHỨC

CẢI THIỆN
148

74
 03/10/2023

Quaù trình laøm roõ caùc giaù trò

1. CEO ñöa ra yù kieán cuûa mình veà caùc giaù trò
2. Nhoùm nhöõng nhaø quaûn lyù ñöa ra yù kieán maø
khoâng coù maët cuûa CEO
3. CEO vaø nhoùm quaûn lyù caáp cao cuøng chia
seû vaø so saùnh yù kieán
4. Caùc nhoùm nhaân vieân ñöa ra yù kieán
5. Kieåm tra vôùi khaùch haøng vaø caùc nhaân toá
quan troïng khaùc
6. Toång hôïp yù kieán ñeå trình söï pheâ duyeät
149

Giai ñoaïn 2: Truyeàn ñaït

Thaønh coâng thöïc söï khoâng ñeán
töø vieäc tuyeân boá caùc giaù trò,
maø ñeán töø vieäc bieán chuùng
thaønh caùc haønh ñoäng haøng
ngaøy moät caùch kieân ñònh

150

75
 03/10/2023

GÑ 3: Ñoàng nhaát giaù trò vôùi

nhöõng hoaït ñoäng haèng ngaøy
Bieán söï hieåu bieát thaønh caùc kyõ naêng
vaø haønh ñoäng thöïc teá trong coâng vieäc
haèng ngaøy.
HIEÅU
BIEÁT

HAØNH ÑOÄNG

151

GÑ 4: Söï caûi tieán lieân tuïc

1. Raø soaùt laïi

2. Ñaùnh giaù laïi
3. Caùc haønh ñoäng caûi tieán

152

76
 03/10/2023

7 ñieàu caàn löu yù khi xaây döïng VHDN

1. Ñaët ra moät ñònh höôùng vaø taàm nhìn mang tính
chieán löôïc
2. Xaây döïng caùch ñaùnh giaù roõ raøng veà hieäu quaû hoïat
ñoäng cuûa coâng ty
3. Thöïc hieän nhöõng muïc tieâu ñeà ra
4. Thöïc hieän khen thöôûng treân cô sôû coâng baèng
5. Taïo moät moâi tröôøng laøm vieäc trong saïch vaø côûi
môû.
6. Loaïi boû vaán ñeà tranh giaønh quyeàn löïc trong coâng
ty
7. Xaây döïng moät tinh thaàn taäp theå vöõng maïnh thoâng
qua xaùc ñònh nhöõng giaù trò coát yeáu
153

Thay ñoåi VHDN

VHDN thöôøng oån ñònh vì coù tính keá
thöøa ⇒ ñaõ taïo “thaønh neáp”, do ñoù raát
khoù thay ñoåi.
Tuy nhieân, khi vaên hoùa cuûa doanh
nghieäp khoâng coøn phuø hôïp vôùi hoaøi baõo
söù meäïnh chieán löôïc vaø muïc tieâu daøi haïn
cuûa doanh nghieäp nöõa thì buoäc phaûi ñaäp
vôõ vaên hoùa cuõ vaø hình thaønh vaên hoùa
môùi cho phuø hôïp ñeå tieáp tuïc phaùt trieån.
154

77
 03/10/2023

Thay ñoåi VHDN

VHDN phaûi laø thöù ñöôïc ñònh hình moät caùch
coù yù thöùc vaø coù chuû ñích, moät caùch toaøn
dieän bôûi caáp laõnh ñaïo cao nhaát cuûa doanh
nghieäp. Chöù VHDN khoâng phaûi laø thöù ñöôïc
hình thaønh moät caùch voâ thöùc vaø töï phaùt,
moät caùch manh muùn vaø ñôn leû bôûi moïi
ngöôøi trong doanh nghieäp.
Vaäy laõnh ñaïo coâng ty seõ ñònh hình VHDN
theo höôùng naøo?
theo höôùng phuø hôïp hoaøi baõo, söù meänh,
chieán löôïc vaø muïc tieâu daøi haïn cuûa coâng
ty. 155

Thay ñoåi VHDN

Khi thay ñoåi VHDN, laõnh ñaïo caàn phaûi:
• Xaùc ñònh h……….., s………. cuûa coâng ty
• Xaùc ñònh m………… vaø ch………… cuûa DN
• Xaùc ñònh heä gi……, tr………… KD cho coâng ty
• Xaùc ñònh m…………….. vaên hoùa
• Xaùc ñònh b………., ng………………..
• Xaùc ñònh laïi “m….. c… s…… aù” cuûa coâng ty.
• OÂn laïi truyeàn thuyeát vaø giai thoaïi cuûa coâng ty
• Raø soaùt laïi caùc phong tuïc, taäp quaùn
156

78
 03/10/2023

Nhaân vieân môùi vaø VHDN

Nhaân vieân coâng ty goàm:
Nhaân vieân cuõ laø nhaân vieân ñaõ th……………. vaø ñaõ
h……………. vaøo VH cuûa DN.
Nhaân vieân môùi laø nhaân vieân chöa th…………….. vaø chöa
h……………….. vaøo VH cuûa DN.
Nhaân vieân môùi laø sinh vieân môùi ra tröôøng: thöôøng
……….. thích öùng vôùi VHDN
Nhaân vieân môùi nhöng tröôùc ñaây hoï ñaõ töøng laøm vieäc
laâu cho moät coâng ty naøo ñoù: hoï seõ gaëp ít nhieàu khoù
khaên khi coù söï khaùc bieät chuaån möïc haønh vi cuûa
coâng ty cuõ vaø coâng ty môùi.
157

Soác vaên hoùa

Ñoái vôùi nhöõng nhaân vieân môùi: Neáu söï khaùc
bieät giöõa VHDN cuûa coâng ty cuõ vaø VHDN
cuûa coâng môùi laø raát cao thì thôøi gian ñaàu hoï
seõ raát bò “khuûng hoaûng”.
Do vaäy, coâng ty phaûi cuøng hoï phaûi loaïi boû
VHDN cuûa coâng ty cuõ vaø daàn daàn töøng böôùc
giuùp hoï laøm quen vaø thích nghi vôùi VHDN
cuûa coâng ty môùi.
Veà phía nhaân vieân môùi, hoï cuõng phaûi chuaån
bò tinh thaàn ñeå thay ñoåi nhaèm saün saøng thích
öùng vôùi vaên hoùa môùi. 158

79
 03/10/2023

Soác vaên hoùa

Soác vaên hoùa cuõng xaûy ra ñoái vôùi

caû nhaân vieân cuõ chöù khoâng phaûi
chæ xaûy ra ñoái vôùi nhaân vieân môùi,
khi coâng ty coù …………. môùi vaø
……………………. cöông quyeát thay ñoåi
hoaøn toaøn VHDN ñang coù.

159

Ñaùnh giaù keát quaû XD/ thay ñoåi VHDN

1. VHDN coù phuø hôïp vôùi s………………
……………………….cuûa DN?
2. VHDN coù phuø hôïp vôùi caù tính vaø coát
caùch cuûa ………………………..
3. VHDN coù phuø hôïp vôùi ……………..?Hoï coù
chaáp nhaän vaø haøi loøng vôùi chuaån möïc
haønh vi cuûa coâng ty
4. VHDN coù phuø hôïp vôùi ……………….., hoï chaáp
nhaän, haøi loøng vôùi VH cuûa DN?
160

80
 03/10/2023

Keát quaû cuûa quaù trình xaây döïng hay

thay ñoåi vaên hoùa doanh nghieäp
Laõnh ñaïo seõ quan taâm ñeán söï caûm nhaän veà
veà VHDN cuûa CTy cuûa 2 nhoùm ñoái töôïng:
Caûm nhaän cuûa kh…………………… veà coâng ty ⇒
hoï haøi loøng veà nhöõng neùt vaên hoùa (baûn saéc,
caù tính, neùt rieâng) cuûa coâng ty.
Caûm nhaän cuûa nh……........... veà coâng ty ⇒
hoï haøi loøng vôùi nhöõng chuaån möïc cuûa coâng
ty vaø hoï töï haøo vì mình laø nhaân vieân cuûa
coâng ty.
161

81