‫شخصیت و هنر شیمازاکی توسون (‪)1943-1872‬‬

‫شیمازاکی توسون سال ‪ 1872‬میالدی در روستای ماگومه‪ 1‬واقع در استان ناگانو‪ 2‬دیده به جهان گشود‪ .‬او در طول عمر هقت و دو‬
‫سالهی خویش آثار مشهوری از خود به یادگار گذاشت که تا به امروز درخشندگی خود را در عرصه ادبیات مدرن ژاپن حقظ کردهاند‪.‬‬
‫توسون‪ ،‬مانند آیینهای به درستی منعکسکنندهی غم‪ ،‬شادی‪ ،‬رنج و برانگیختگی احساسات جوانان سالهای نخست دوران میجی‪ 3‬است‪.‬‬

‫نخستین مجموعه اشعار وی «واکاناشو»‪ 4‬به عنوان سبکی جدید‪ ،‬تضمینکننده امکان هنری شعر نو در آن دوران است و بهراستی‬
‫سراینده احساسات جوانان عصر خود است‪ .‬البته باید گفت که امروزه وزن و واژههای مورد استفاده در اشعار توسون قدیمی محسوب می‪-‬‬
‫شوند و درکشان چندان آسان نیست اما آنچه باعث میشود بسیاری از خوانندگان با افسون درهم تنیده در مجموعه اشعار« واکاناشو»‬
‫احساس همدلی کنند‪ ،‬فریبندگی تجربه جوانی خود شاعر است که در جای جای اشعار نمایان است‪ .‬در واقع باید گفت‪ ،‬هیچ چیز به اندازه‬
‫خاطرات جوانی نوستالژیک و به یادماندنی نیست و گذر زمان در فراموشیاش بیتاثیر است‪.‬‬

‫اشعار توسون با مجموعه اشعار« واکاناشو» آغاز شد‪ ،‬با «هیتوهابونه» ‪5‬و «ناتسوکوسا‪ »6‬ادامه یافت و با مجموعه اشعار «راکوبایشو»‪ 7‬پایان‬
‫یافت‪ .‬اما باید توجه داشت که محل سرایش این اشعار غنایی توسون‪ ،‬سندای‪ ،8‬کیسو‪ ،9‬کومورو‪ 10‬و غیره بوده نه توکیو که او دوران کودکی‬
‫و جوانیاش را در آنجا سپری کرد‪ .‬این واقعیت خود حکایت از آن دارد که توسون به عنوان شاعر در کار شعرسراییاش همواره‪،‬‬
‫جستجوگر «خلوتگاه» بوده و تنها زمانی شعرسرایی برایش ممکن بوده است که خود را جایگاه فردی خانه به دوش و آواره مییافته است‪.‬‬
‫توسون‪ ،‬از زندگی شهری دوری میجست و با اقامت در مهمانخانههای محلی از تمام غمها و دلنگرانیها آزاد میشد‪ .‬این حس رهایی بود‬
‫که بهطور طبیعی شعر را بر لبان او جاری میکرد‪ .‬انزوا و غرقشدن در افکار که حاصل آوارگی (خود خواسته) است ‪ ،‬بهارِ شاعر را فرا‬
‫میخواند تا خود را به بهار طبیعت بسپرد که نهایتا به سراغش خواهد آمد و بهارِ دلِ شاعر را به شعر درآورد‪ .‬هرچند مجموعه شعر «واکاناشو»‬
‫واقعیت جوانی را به سبک هفت و پنج سیالبی و مجموعه «راکوبایشو» وداع با دوران گذرای جوانی را به سبک پنج و هفت سیالبی به تصویر‬
‫کشیدهاند اما جان کالم اشعار توسون‪ ،‬درواقع مونوگوگی است حاصل آوارگی و هنری است حاصل سفر‪.‬‬
‫جهان شعری توسون به ستایش عشق میپردازد‪ ،‬لذات نفسانی را به تصویر میکشد و باطراوت است‪ ،‬اما از طرفی نمیتوان دلنگرانی‬
‫های زندگی و سایه وحشتی که به دنبال شهوت و لذات نفسانی در اشعارش نمایان است را نادیده گرفت‪ .‬در جلد آغازین مجموعه‬
‫«واکاناشو» که به زیبایی دوران جوانی را به تصویر میکشد‪ ،‬میتوان آگاهی از فساد اخالقی و حرارت نفسانی را نیز احساس کرد‪ .‬این‬
‫ویژگی متاثر از سرنوشت خاندان توسون است‪ 11‬که شاعر گرفتار ان بود‪ ،‬اما همین دوگانگی در احساس جوانی توسون درنهایت‬
‫به رمان او نیز سرایت کرده و باعث خلق اثر معروف او به نام «هاکای» ‪12‬شده است‪ .‬او در ماه آوریل سال ‪ 1905‬میالدی‪ ،‬شغل آموزگاری‬
‫در مدرسه خصوصی شهر کومورو را رها کرد و به توکیو رفت و تمام وقتش را به نویسندگی پرداخت‪ .‬در ماه مارس سال ‪ 1906‬میالدی‬
‫پس از آنکه رمان«هاکای» را با هزینه شخصی منتشر کرد‪ ،‬توجه عمومی را به خود جلبکرد و پس از پایان جنگ یکساله روسیه و ژاپن‬
‫(‪ )1905-1904‬به عنوان یکی از پیشگامان درخشان دنیای ادبیات نو ژاپن پا به عرصه وجود گذاشت‪ .‬توسون پیش از این در سال‪1904‬‬

‫‪馬籠 1‬‬
‫‪長野 2‬‬
‫‪明治時代（1868-1912） 3‬‬
‫‪«『若菜集』 4‬مجموعه برگهای نورسته»‬
‫‪« 『一葉舟』 5‬یک قایق کوچک»‬
‫‪« 『夏草』 6‬علفهای تابستانی»‬
‫‪« 『落梅集』 7‬مجموعه آلوهای افتاده از درخت»‬
‫‪ : 仙台 8‬شهر مرکزی استان میاگی واقع در شمال شرق ژاپن‬
‫‪ :木曽 9‬نام منطقهای در بخش باالیی از رودخانهای به همین نام واقع در جنوب غربی استان ناگانو‪.‬‬
‫‪ : 小諸 10‬شهری واقع در دامنه جنوب غربی کوه آساما که در بخش شرقی استان ناگانو است‪.‬‬
‫‪ 11‬اشاره به سرنوشت خاندان نامدار و پرنفوذ شیمازاکی است که دچار ورشکستگی شدند‪ .‬رمان «ایئه‪ :‬خانه» در واقع روایتکننده داستان‬
‫توسون و خانوادهاش براساس این سرونوشت شوم است‪.‬‬
‫‪« 『破壊』 12‬پیمانشکنی»‬
‫میالدی چهار مجموعه اشعارش را یکجا جمعآوری کرد و زیر عنوان «دیوان اشعار توسون» به چاپ رساند‪ .‬او در مقدمه دیوان اشعارش (در‬
‫شعری به سبک هایکو در وصف اشعار خود) مینویسد «اشعارم‪ ،‬همچون اعترافیست بر نبردی سهمگین!» و تاکید میکند که با این‬
‫اعتراف قصد نجات «جسم و روحش» را دارد‪ .‬بنمایه دعا برای زندگی نو که از این اعتراف نشات میگیرد‪ ،‬در رمان «هاکای» و سپس در‬
‫رمانهای «هارو»‪« ،13‬ایئه»‪ 14‬و «زندگی نو»‪ 15‬نیز بهکار گرفته شده که ویژگی ممتاز ادبیات توسون را شکل میبخشد‪.‬‬
‫توسون که نقل مکان به توکیو را فرصتی برای کنارگذاشتن زندگی شاعری خود میدید‪ ،‬زندگیش را وقف نویسندگی کرد و در‬
‫طول سه دوره میجی‪ ،16‬تایشو‪ 17‬و شووا‪ 18‬آثار برجستهای از خود بهجای گذاشت که پیوند نزدیکی با روند مدرنشدن ژاپن داشتند‪ .‬او در‬
‫سال ‪ 1943‬در شهر « اُایسو»‪ 19‬در استان کاناگاوا درگذشت‪ .‬زمان فوتش یعنی ‪ 22‬ماه اوت‪ ،‬نگارش اثر مهمش «توهو نو مون»‪ 20‬را‬
‫هنوز تمام نکرده بود‪.‬‬

‫‪« 『春』 13‬بهار»‬

‫‪« 『家』 14‬خانه»‬
‫‪« 『新生』 15‬زندگی نو»‬
‫‪)1912-1868( 明治時代 16‬‬
‫‪)1926-1912( 大正時代 17‬‬
‫‪)1989-1926( 昭和時代 18‬‬
‫‪ :大磯 19‬شهری ساحلی واقع در جنوب استان کاناگاوا‪.‬‬
‫‪« 『東方の門』 20‬دروازه شرق»‬