Professional Documents
Culture Documents
ToanC1 Chuong5 SV 2021 LT
ToanC1 Chuong5 SV 2021 LT
Chương 5:
Phương trình vi phân
GV. Phan Trung Hiếu
§1. Phương trình vi phân cấp 1
§1. Phương trình vi phân cấp 1
§2. Phương trình vi phân cấp 2
§3. Ứng dụng trong kinh tế
LOG
O
2
x y
3 4
1
12/5/2021
Chú ý 3.2:
III. Phương trình vi phân cấp 1: Giải pt vi phân F ( x, y, y ') 0 là tìm nghiệm tổng
Định nghĩa 3.1: Phương trình vi phân cấp 1 là quát có dạng
phương trình có dạng y f ( x, C )
hoặc dạng hàm ẩn
F ( x, y , y ') 0 ( x, y ) C
trong đó x là biến độc lập, y là hàm cần tìm và trong đó C là hằng số tùy ý và các nghiệm riêng (nếu có).
dy
y'
dx
7 8
Giải pt vi phân F ( x, y, y ') 0 với điều kiện đầu IV. Phương trình tách biến:
y ( x0 ) y0 Phương trình sau đây được gọi là phương
là tìm nghiệm riêng dạng y f ( x, C0 ) hoặc trình tách biến
( x , y ) C0 g ( y )dy f ( x )dx.
trong đó C0 được tìm bằng cách thay x x 0 và y y0
Phương trình trên còn được viết dưới các
dạng
dy
vào nghiệm tổng quát. g ( y) f ( x ),
F ( x , y, y ) 0 dx
-Bài toán tìm nghiệm của
được gọi là
y( x 0 ) y0 g ( y ) y f ( x),
bài toán Cauchy.
g ( y)dy f ( x)dx 0.
9 10
Phương pháp giải phương trình tách biến: Chú ý 4.1 (Các dạng biến thể): Ta chuyển về dạng
g ( y ) dy f ( x ) dx bình thường g ( y )dy f ( x )dx
dy
Lấy tích phân hai vế, ta được Dạng 1: g ( y ) y f ( x) Đặt y '
dx
Dạng 2: f1 ( x) g1 ( y )dy f 2 ( x) g 2 ( y )dx
g ( y )dy f ( x )dx Với điều kiện f1 ( x ) 0 và g2 ( y) 0 , chia 2 vế của
G( y ) F ( x) C , phương trình cho f1 ( x ).g2 ( y ), ta được
g1 ( y ) f ( x)
dy 2 dx.
trong đó: g2 ( y) f1 ( x)
G(y) là nguyên hàm của g(y), F(x) là nguyên Dạng 3: dy
f (ax by c)
hàm của f (x) và C là hằng số tùy ý. dx
Đặt z ax by c và xem z là hàm số theo biến x,
ta có dz dy
a b .
11 dx dx 12
2
12/5/2021
25 26
29 30
5
2Acosx+ xsinx(-4A) -2Bsinx + xcosx(-B) -Ax^2cosx+Ax^2cosx + Bxcosx= x.cosx+ 2cosx
12/5/2021
6
12/5/2021
Nếu tại thời điểm ban đầu t = 0, P(0) P thì thị trường Để trả lời cho câu hỏi trên, ta chỉ cần tìm hàm số P(t).
đã ở trạng thái cân bằng. Nhưng nếu P(0) P thì vấn Để đơn giản, ta giả sử tốc độ biến thiên của của giá cả
đề đặt ra là trong thời gian tiếp theo sau đó, thị trường tỉ lệ thuận với lượng chênh lệch giữa cung và cầu,
có tự điều chỉnh lượng cung, lượng cầu thích hợp để nghĩa là
mức giá đạt đến mức cân bằng P hay không? Nói cách
P(t ) k QD QS , k 0.
khác, nếu có đủ thời gian để điều chỉnh thì liệu thị
trường có đạt đến mức cân bằng hay không? Nghĩa là Giải phương trình vi phân trên, ta sẽ tìm được P(t).
P(t ) P khi t hay không?
Nếu
lim P(t ) P
t
37 38
Ví dụ 2.1: Cho hàm cung và hàm cầu của một loại hàng
hóa là III. Mô hình thị trường với kỳ vọng giá:
QD 1 P, QS 1 P. 3.1. Xu thế của giá: Xu thế của giá P(t) được thể hiện
Giả sử mối liên hệ giữa tốc độ biến thiên của giá P và qua P(t ) và P(t ).
lượng chênh lệch giữa cung và cầu là P(t ) 0 giá tăng.
P(t ) 2 QD QS . P(t ) 0 giá giảm.
P(t ) 0 giá tăng hay giảm ngày một nhanh.
Hãy cho biết giá cân bằng có ổn định động hay không?
P(t ) 0 giá tăng hay giảm ngày một chậm.
P'(t)= 2(1-P +1 - P) = 2(2-2P)
39 40
7
12/5/2021
Các lập luận tương tự cho dấu của Ví dụ 3.1: Cho hàm cung và hàm cầu của một loại hàng
QD QS QS hóa là
, , .
P P P QD 42 4 P 4 P P, QS 6 8 P.
Ta giả thiết hàng hóa tại mọi thời điểm là bán hết tại mọi
thời điểm. Như vậy, lượng cung và lượng cầu tại mỗi thời Tại thời điểm ban đầu t = 0 ta có P(0) = 6 và P(0) 4.
điểm phải bằng nhau a) Hãy cho biết xu hướng của người tiêu dùng đối với
mặt hàng này khi giá tăng.
QD ( P(t ), P(t ), P(t )) QS ( P (t ), P(t ), P(t )) b) Tìm quy luật biến động giá theo thời gian và tính ổn
ta sẽ được phương trình vi phân cấp hai của P. định của giá với giả thiết hàng hóa được bán hết tại mọi
thời điểm.
43 44