TRANSFORMACJA

GOSPODARCZO-
USTROJOWA 1989-
1990
Brian Kaps
 PRYWATYZACJA

Restrukturyzacja wymagała pieniędzy,

których Polska nie miała, więc zwrócono się
w stronę prywatyzacji - sprzedaży majątku
państwowego w celu zwiększenia budżetu
państwa. Polaków nie było stać na taki
zakup jak przedsiębiorstwo, zatem
przyciągało to zagranicznych inwestorów.
Podkreślano, że na tym polega wolny rynek.
Państwo stawiało na banki, energetykę i
komunikację. Nie wiedziano, ile majątku
pozostanie w rękach państwa. Mniejsze
zakłady były prywatyzowane poprzez
samorządy, większe metodą kapitałową lub
likwidowano przedsiębiorstwo przez
całkowitą bądź częściową sprzedaż. Miało
to zmniejszyć deficyt budżetowy państwa.
 Prywatyzacji towarzyszyły zjawiska
patologiczne, np. Uwłaszczenie
nomenklatury, czyli przejęcie
przedsiębiorstwa przez działaczy
partyjnych. Spółki należały do tych samych
osób, ale już poza kontrolą państwa.
Doprowadzano te przedsiębiorstwa do
NEGATYWNE upadku, aby wykupić je za bezcen.
ZJAWISKA W Następnie firmy zyskiwały na wartości.
PRYWATYZACJI Częstym zjawiskiem była też korupcja.
Stosowano także sponsoring, czyli
podkupowanie przetargów, często łamano
etykę dla prywatnych korzyści.
Początkowo, państwo uważało te zjawiska
za normę, lecz potem częściowo je
ograniczyło poprzez reformy prawne
zabraniające takich działań.
 REPRYWATYZACJA
Uchwała Sejmu z 9 listopada 1990 obejmowała także reprywatyzację. Miał to być zwrot
bezprawnie zabranego mienia w czasach komunistycznych, a jeśli nie było to możliwe,
państwo wypłacało odszkodowania w miarę własnych możliwości. Ten problem pozostaje
nierozwiązany do dzisiaj. Przed wyborami czerwcowymi w 1989 powołano komisję
majątkową która nadzorowała oddawanie majątku Kościołowi. W 2005 uchwalono ustawę
o częściowych odszkodowaniach za ziemie zabużańskie, a w 2015 mała ustawa
reprywatyzacyjna regulowała zwrot majątku w warszawie zabranego na mocy dekretu
Bieruta. Jednakże i te działania były nadużywane. Zwrot wymagał kompleksowej
procedury sądowej, na czym korzystali prawnicy i handlarze. Skupowano za grosze
roszczenia lub wyłudzali zwrot na podstawie fałszywych dokumentów. Nadużyto prawa
wielu ludzi, a znaczna ich część z dnia na dzień musiała się wyprowadzić z własnych
mieszkań.