Zer da? Ekonomiaren, politikaren, gizartearen eta teknologiaren arloan
munduko nazioen arteko lotura etengabe handitzean oinarritzen da globalizazioa.
2. HISTORIAN
● KAUSAK:
1) Munduko ordena berria: Nazioarteko aldaketa eta akordio
handien ondoren, botere ekonomikoek bat egitea erabaki zuten, batez ere Bigarren Mundu Gerraren eta Berlingo harresia erori ondoren. 2) Merkataritzaren liberalizazioa: merkataritzako oztopoak pixkanaka ezabatuz eta bloke ekonomikoak sortuz joan ziren, hala nola Europar Batasuna. Horrela hasi zen merkataritza globala jariatzen.
3) Iraultza digital eta teknologikoa: Internetek jokoa aldatu
zuen, etxetik atera gabe gauza berriak erosteko, saltzeko eta ezagutzeko aukera emanez.
4) Garraioaren berrikuntza: garraioaren aurrerapenei esker,
pakete bat bidaltzea edo beste kontinente batera bidaiatzea azkarragoa eta merkeagoa da. Horri esker, milioika pertsona eta produktu bidaiatzen dira egunero munduan zehar. 5) Finantza-liberalizazioa: finantza-merkatuen desarautzeak eta kapital-fluxuen liberalizazioak herrialdeen arteko inbertsioa eta finantzaketarako sarbidea erraztu dute.
6) Garraioaren berrikuntza: garraioaren aurrerapenei esker,
pakete bat bidaltzea edo beste kontinente batera bidaiatzea azkarragoa eta merkeagoa da. Horri esker, milioika pertsona eta produktu bidaiatzen dira egunero munduan zehar.
● ONDORIOAK:
1) Bizi kalitatea hobetzea: ondasun eta zerbitzuetarako
sarbide zabalduak pertsona askoren bizi maila hobetu du. Jende askok lehen imajinaezinak ziren gauzetarako sarbidea du orain.
2) Mundua aberatsagoa da: onura guztiak berdin banatzen ez
diren arren, oro har, aberastasun gehiago eta muturreko pobrezia gutxiago dago. 3) Multinazionalen boterea: Enpresa globalek eragin nabarmena dute munduko ekonomian, askotan tokiko enpresak mugiaraziz.
4) Informazioa eskuratzea: aro digitalak informazioa
eskuratzeko aukera demokratizatu du, baina datuen kalitate eta egiazkotasunarekin lotutako erronkak ere baditu.
5) Multipolaritaterako aldaketa: Munduko boterearen dinamika
dibertsifikatzen ari da, Txina eta India bezalako eragile berriekin, rol garrantzitsuagoak betetzen.
¿Qué es la globalización? Causas, características y consecuencias (economipedia.com)
● SORRERA:
Gehienetan inflexio-puntu gisa hartu izan dira 1980-1990 urteak,
bloke sobietarra desagertu zelako, Japoniako industria- eta teknologia-goraldi handia izan zelako, Txina nazioarteko ekonomian sartu zelako eta sare digitalak garatu zirelako; baina baita merkataritza askearen garaipenagatik eta ustezko desarautze “neoliberalagatik ere, zeinak globalizazioranzko jauzia eragingo baitzuen.
Azken horrek ekarriko luke merkatuak bateratutako mundu berri
batean sartzea, mugak eta desberdintasunak kaltetzen dituzten produktuen, pertsonen eta informazioaren zirkulazioa, eta afiliazio eta inbertsio politikoak mundu osoan birlerrokatzea.
Los orígenes de la globalización (theconversation.com)
3. MUNDIALIZAZIOA:
Mundializazioa prozesu bat da, non planetako eskualde ezberdinak
etengabe integratu eta elkarreraginean aritu baitira kultura, ekonomia, politika edo osasuna bezalako esparruetan. Ordena orokorra da, munduko hainbat herrialdetan komuna, eta lurraldeak elkarreragin handiagoa izatea eta mendekotasun-lotura izatea ahalbidetzen du. Lehenengo mundualizazioa existitu zen, eta ondoren horren aldaera bat ezarri zen, gllobalizazioa, gaur egun daukaguna.
● Inbertsiorako eta aurrezkirako egonkortasun makroekonomikoa.
● Kanpora irekitzeko politikak, merkataritza eta inbertsioa
zabaltzeko.
● Lehiakortasuna bultzatzen duten egiturazko erreformak.
● Garapen instituzionala gobernu onerako.
● Hezkuntza-indarra, trebakuntza, ikerketa eta garapena, produktibitatea sustatzeko.
● Kanpo-zorra kudeatzea, garapen jasangarrirako behar beste
baliabide lortzeko.
ᐈ La Globalización 【Qué es, Cómo Surge, Objetivos, Impacto y MÁS】 (economiavirtual.net)
5. EZAUGARRIAK:
● Supermerkatu globala: lehen ez zenekien produktu eta zerbitzu
pila bat eskuratzeko aukera ematen du.
● Elkarrekin ikasi eta ikertzeko ahalmena: globalizazioa munduko
liburutegirik handiena zure eskura izatea bezalakoa da, ikerketa eta ezagutza abiadura harrigarrian bultzatuz. ● Teknologiaren aurrerapena: Interneti eta teknologia berriei esker, inoiz baino errazagoa da konektatuta egotea.
● Intercambio de culturas: Permite la fusión de culturas de distintos
países, enriqueciendo la diversidad cultural global. Mira tu playlist y busca de dónde son los músicos, seguro que hay pocos de tu pueblo.
● Aumento del transporte y movilidad: Ahora se puede viajar sin
parar, ya sea por placer o trabajo, moverse de un lugar a otro nunca ha sido tan sencillo. ● Aumento de especialización: Permite a las personas y a los países ser el mejor en lo suyo, aprovechando sus ventajas competitivas.
6. GLOBALIZAZIO BETEGABEA:
Globalizazio deritzo munduko aldeen arteko harremanak (globoa) gero
eta estuagoak izateko prozesuari, eta herrialdeak gero eta interdependenteagoak dira, hau da, elkarren mende daude.
Globalizazio-prozesua progresiboa izan da, historia osoan aurrera egin
da, baina azken hamarkadetan intentsitate handiagoz garatu da eta puntu gorenera iritsi da.
Alderdi positivo asko dauzka:ç
● Aurrerapen zientifikoak mundu osoan zabaldu dira, baina oso
modu desberdinean.
● Gaur komunikazioa posible da oso urruti dauden tokien artean
berehalakoa. Horri esker, ideiak, iritziak eta ezagutzak trukatu ahal izan dira. ● Demokrazia-sistema parlamentaria inoiz baino gehiago zabaldu da, baina oraindik diktadura-sistemak daude, eta demokrazia parlamentarioek akatsak dituzte, eta, ondorioz, demokratikoagoak dira.
● Mundu osoan zabaldu da, eskubideak babestu behar direla dioen
ideia oinarrizko gizaki unibertsalak, hau da, denei berdin eragiten dietenak, sexua, ideiak, erlijioa, jatorria, azalaren kolorea eta abar direla-eta bereizkeriarik egin gabe. Praktikan, ordea, leku askotan ez dira errespetatzen.
● Industria hartzen duen herrialdeak onura ateratzen du
● Herrialde hartzaileko kontsumitzaileek produktu gehiago eta prezio merkeagoa lor ditzakete.
● Inbertsioak jasotzen dituen herrialdeak onura ateratzen du diru
hori herrialde horretan dagoen bitartean.
Abantailak dituzten bezala, desabantailak ere badiztuzte, eta honako
hauek dira:
● Ez dira lan-eskubideak globalizatu.
● Ez da globalizatu pertsonen mugimendu askerako eskubidea.