1/27/2022

Chương 1

TỔNG QUAN VỀ PHÂN TÍCH

VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN KINH TẾ

1/27/2022 1

Nội dung

▪ 1. Một số vấn đề chung

▪ 2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu
▪ 3. Các phương pháp thu thập số liệu
▪ 4. Các phương pháp chọn mẫu
▪ 5 Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

1/27/2022 2

1. Một số vấn đề chung

1.1 Khái niệm chung về phân tích và xử lý dữ

liệu (data analysis)
1.2 Vai trò của phân tích dữ liệu
1.3 Một số khái niệm thường dùng

1/27/2022 3

1
 1/27/2022

1.1 Khái niệm chung về phân tích dữ liệu

▪ Phân tích và xử lý dữ liệu (data

analysis) ra đời xuất phát từ nhu
cầu thực tế của cuộc sống- nhu
cầu biết thông tin.

Thời kỳ Chiếm hữu Thời kỳ Phong kiến Thời kỳ SX hàng hóa Ngày nay
nô lệ • Phân tích theo không • Thể hiện quan hệ giữa • Là một trong những công
• Ghi chép gian & thời gian lượng và chất cụ quản lý

1/27/2022 4

Vị trí của môn học trong đào tạo ngành MIS

▪ Data analysis is a process of inspecting, cleaning, transforming, and

modeling data with the goal of discovering useful information, suggesting
conclusions, and supporting decision-making. Data analysis has multiple
facets and approaches, encompassing diver se techniques under a variety
of names, in different business, science, and social science domains.
▪ Data mining is a particular data analysis technique that focuses on modeling
and knowledge discovery for predictive rather than purely descriptive
purposes.
▪ Business intelligence covers data analysis that relies heavily on
aggregation, focusing on business information. In statistical applications,
some people divide data analysis into descriptive statistics, exploratory data
analysis (EDA), and confirmatory data analysis (CDA). EDA focuses on
discovering new features in the data and CDA on confirming or falsifying
existing hypotheses.

1/27/2022 5

Những công việc cần làm?

1. Thu thập dữ liệu Phân tích Why?

vd: bảng hỏi dữ liệu
2. Trình bày dữ liệu
vd: biểu đồ, bảng © 1984-1994 T/Maker Co.

Ra quyết
3. Xử lý dữ liệu
định
vd: giá trị trung bình

1/27/2022 6
© 1984-1994 T/Maker Co.

2
 1/27/2022

▪ Để có kết quả đúng

● Vận dụng đúng phương pháp
● Đọc được ẩn số được
▪ Đối tượng nghiên cứu của data analysis

Mặt lượng
Các hiện tượng
KTXH
Mặt chất
▪ Sử dụng dữ liệu lớn
1/27/2022 7

▪ Sự cần thiết của data analysis:

1. Một nghiên cứu không thể thiếu phân tích định lượng

2. Là cơ sở để nhận thức một cách khoa học về thế giới

khách quan

3. Là căn cứ để đưa ra các kết luận của quản lý

1/27/2022 8

Data analysis với các ngành khác

• Quản lý tài chính • Nghiên cứu marketing

– Xu hướng tài chính – Hành vi khách hàng
– ….. – …..

• Quản lý marketing • Quản lý kinh doanh

– Giá – Kiểm kê, phân tích
– …. – …………...

1/27/2022 9

3
 1/27/2022

1.3 Một số khái niệm thường dùng

1 Tổng thể thống kê và đơn vị tổng thể

2 Tiêu thức thống kê

3 Chỉ tiêu thống kê

1/27/2022 10

10

1.3.1 Tổng thể thống kê và đơn vị thống kê

▪ Ví dụ: nghiên cứu mức độ hài lòng của khách hàng

sử dụng dịch vụ viễn thông của Viettel?
▪ Khái niệm
Tổng thể thống kê là một tập hợp những đơn vị, hoặc
phần tử cấu thành hiện tượng cần được quan sát và
phân tích. Các đơn vị, phần tử cấu thành nên tổng thể
được gọi là đơn vị tổng thể
▪ Các loại tổng thể
1/27/2022 11

11

Các loại tổng thể thống kê

Theo hình thức

biểu hiện

Chủ thể bộc Chủ thể

lộ tiềm ẩn

1/27/2022 12

12

4
 1/27/2022

Các loại tổng thể thống kê

Theo mục đích

nghiên cứu

Tổng thể
Tổng thể
không đồng
đồng chất
chất

1/27/2022 13

13

Các loại tổng thể thống kê

Theo phạm vi
nghiên cứu

Tổng thể Tổng thể bộ

chung phận

1/27/2022 14

14

1.3.2 Các tiêu thức thống kê

▪ Khái niệm:
Tiêu thức thống kê là đặc điểm của đơn vị tổng thể
được chọn ra để nghiên cứu tùy theo mục đích
nghiên cứu khác nhau
● Tổng điều tra dân số
● Điều tra tình hình sức khỏe sinh sản
● ……

▪ Các loại tiêu thức

1/27/2022 15

15

5
 1/27/2022

Phân loại tiêu thức thống kê

Tiêu thức thời gian Tiêu thức thực thể

Tiêu
thức
thống kê

Tiêu thức không gian

1/27/2022 16

16

Phân loại tiêu thức thống kê

Tiêu thức thực thể

Nêu lên bản

chất của đơn
vị tổng thể
Tiêu thức Tiêu thức
thuộc tính số lượng

Tiêu thức
thay phiên

1/27/2022 17

17

Phân loại tiêu thức thống kê

Tiêu thức thời gian

Nêu lên hiện

tượng nghiên cứu
theo sự xuất hiện
của hiện tượng
theo thời gian nào

1/27/2022 18

18

6
 1/27/2022

Phân loại tiêu thức thống kê

Tiêu thức không gian

Nêu lên phạm vi

lãnh thổ bao trùm
và sự xuất hiện
theo địa điểm của
hiện tượng nghiên
cứu
1/27/2022 19

19

1.3.3 chỉ tiêu thống kê

▪ Khái niêm
Chỉ tiêu thống kê phản ánh mặt lượng và chất của các hiện
tượng & quá trình KTXH số lớn trong điều kiện thời gian và địa
điểm cụ thể

Ví dụ:
Doanh thu của doanh nghiệp A năm 2009 là 50 tỉ đồng

Khái niệm chỉ tiêu Trị số của chỉ tiêu

1/27/2022 20

20

Các loại chỉ tiêu thống kê

Theo tính chất

biểu hiện

Chỉ tiêu Chỉ tiêu

tuyệt đối tương đối

1/27/2022 21

21

7
 1/27/2022

Các loại chỉ tiêu thống kê

Theo đặc điểm

thời gian

Chỉ tiêu thời Chỉ tiểu thời

điểm kỳ

1/27/2022 22

22

Các loại chỉ tiêu thống kê

Theo nội dung

phản ánh

Chỉ tiêu số Chỉ tiêu chất

lượng lượng

1/27/2022 23

23

Tổng thể chung (population)

và mẫu (sample)

Tổng thể chung Mẫu

Sử dụng thống kê để kết luận

các đặc điểm

Sử dụng tham số để mô tả các

đặc điểm

Suy luận về tổng thể chung từ tổng thể mẫu

1/27/2022 Chap 1-24

24

8
 1/27/2022

Nội dung

▪ 1. Một số vấn đề chung

▪ 2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu
▪ 3. Các phương pháp thu thập số liệu
▪ 4. Các phương pháp chọn mẫu
▪ 5 Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

1/27/2022 25

25

2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu

▪ 2.1 Các loại dữ liệu
Dữ liệu

Định tính Định lượng

(tiêu thức (tiêu thức số
thuộc tính) lượng)

Ví dụ
• Màu mắt
• Tình trang hôn nhân Rời rạc Liên tục

Ví dụ Ví dụ
• Số con • Cân nặng

1/27/2022 26

26

2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu

▪ 2.2 Nguồn dữ liệu

1/27/2022 27

27

9
 1/27/2022

Nội dung

▪ 1. Một số vấn đề chung

▪ 2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu
▪ 3. Các phương pháp thu thập số liệu
▪ 4. Các phương pháp chọn mẫu
▪ 5 Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

1/27/2022 28

28

3.1 Các thang đo dữ liệu

Dữ Thang đo tỉ lệ
liệu
Có điểm
định Thang đo khoảng 0 tuyệt
lượng đối

Dữ Các giá trị có khoảng

Thang đo thứ bậc cách đều nhau nhưng
không có điểm gốc là 0
liệu

định Giữa các biểu hiện

Thang đo định của tiêu thức có quan
hệ hơn kém
tính danh
Đánh số các biểu hiện
cùng loại của tiêu thức

1/27/2022 29

29

3.2 Các phương pháp điều tra

▪ Phỏng vấn
● Điện thoại, thư tín,..

▪ Quan sát
▪ Thực nghiệm
▪ Dữ liệu có sẵn

1/27/2022 30

30

10
 1/27/2022

Nội dung

▪ 1. Một số vấn đề chung

▪ 2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu
▪ 3. Các phương pháp thu thập số liệu
▪ 4. Các phương pháp chọn mẫu
▪ 5 Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

1/27/2022 31

31

4. Các phương pháp chọn mẫu

▪ Mẫu xác suất

● Mẫu ngẫu nhiên đơn giản

● Mẫu hệ thống

● Mẫu phân tổ

● Mẫu chùm

▪ Mẫu phi xác suất

1/27/2022 32

32

5.1 Mẫu ngẫu nhiên đơn giản

▪ Mỗi đơn vị được chọn đều có cơ hội được chọn như

nhau

▪ Sự lựa chọn này có thể thay thế được (with

replacement), hoặc không thay thế được (without
replacement), tức là chọn hoàn lại hoặc không hoàn
lại;

▪ Có thể sử dụng bảng số ngẫu nhiên để chọn mẫu

1/27/2022 33

33

11
 1/27/2022

5.2 Mẫu hệ thống

▪ Quyết định cỡ mẫu: n

▪ Chia tổng thể chung gồm N đơn vị thành các tổ gồm k
đơn vị: k=N/n
▪ Chọn ngẫu nhiên một đơn vị thứ nhất từ tổ thứ nhất
▪ Chọn đến đơn vị ngẫu nhiên thứ k từ tổ thứ k

N = 64
n=8 Tổ thứ nhất
k=8
1/27/2022 34

34

5.3 Mẫu phân tổ

▪ Tổng thể chung được chia làm hai hoặc hơn hai
tổ theo một số đặc điểm chung
▪ Từ mỗi tổ sẽ chọn ngẫu nhiện một số đơn vị
▪ Ghép các đơn vị đó lại với nhau thành một mẫu

1/27/2022 35

35

5.4 Mẫu chùm

• Tổng thể chung được chia thành nhiều chùm (khối) mỗi chùm
đều có thể đại diện cho tổng thể chung
• Chọn ngẫu nhiên một hoặc một số chùm từ tất cả các chùm đó
• Các chùm này kết hợp lại với nhau thành một mẫu

Tổng thể
chung được
chia thành 4
chùm
1/27/2022 36

36

12
 1/27/2022

Nội dung

▪ 1. Một số vấn đề chung

▪ 2. Các loại dữ liệu và nguồn dữ liệu
▪ 3. Các phương pháp thu thập số liệu
▪ 4. Các phương pháp chọn mẫu
▪ 5 Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

1/27/2022 37

37

5. Một số công cụ xử lý và phân tích dữ liệu

▪ Excel
▪ Python
▪ SPSS
▪R

1/27/2022 38

38

13