HUCR b.
ADİ
!arını haber vermiştir (İbn Asakir. XII. 226-
227). İbn Hacer, yer belirtilmeyen benzer
merfü bir rivayeti ravilerinin zayıf olması
ve senedinde inkıta bulunması sebebiy-
le zayıf kabul etmiştir (el-İşabe, ı. 315).
Hucr'un öldürülmesi birçok kimseyi üz-
müş, Ziyad'ın Horasan'a vali tayin ettiği
Rebi' b. Ziyad el-Harisi' üzüntüsünden ve-
fat etmiş (Belazuri. s. 596). Medine'de bu
olaydan haberdar olan Abdullah b. Ömer
ağlamıştır. Hasan-ı Basri' de olaydan duy-
duğu infiali dile getirmiştir. Hucr'un iki
oğlu Ubeydullah ile Abdurrahman da Hz.
Ali taraftarlığı yüzünden öldürülmüştür
(İbn Asakir. XII. 210).
Çokça namaz kılıp oruç tutan, duası
makbul, iyiliği tavsiye eden, kötülüklere
karşı çıkan bir kişi olarak tanınan Hucrb.
Adi Hz. Ali, Ammar b. Yasir ve Şerahil b.
Mürre'den hadis almış, kendisinden de
mevlası Ebü Leyla el-Kindi', Ebü'I-Bahteri'
Said b. Fırüz et-Tfü, Abdurrahman b. Abis
rivayette bulunmuştur.
Hucr b. Adi'nin hayatına dair Muham-
med Cevad Fazlullah ljucr b. ~di el-Kin-
di, şehidü'l-imdn eş-şabir(Beyrut 1974).
Abdülhamid el-Muhacir lfucr b. "Adi la
yüsavim fi'l-1).a]f. (Beyrut ı 413/1992). Ab-
dullah es-SebtT ljucr b. "Adi (Necef. ts.}
adıyla Arapça. Hasan Merznak el-Ekber!
de ljucr b. ~di (Tahran 1349 hş./I 970)
adlı Farsça birer eser kaleme almışlardır.
BİBLİYOGRAFYA :
İbn Sa'd. et-Tabafı:at, VI, 217-220; İbn Habib,
el-MuJ:ıabbeı; s. 292; Buhari. et-Tari/Ju'l-kebiı;
ili, 72-73;a.mlf.. et-Tari/].u'ş-şaglı; 1, 95; el-İma­
me ve's-siyase, ı, 158; Belazüri, Fütüh (Fayda),
s. 377, 433, 596;Taberi, Tari/]. (Ebü'l-Fazl). V,
135, 253-275; İbn Ebü Hatim. el-Cer/:ı ve't-ta'-
dll, 111, 266; Mes'üdi. Mürücü'g-geheb (nşr. Yu-
suf Es'ad Dagır). Kum 1404/1984, ili, 3-4; İbn
Hibban. Meşahiı; s. 89; Ebü'l-Ferec el-İsfahani,
el-Egani, XVll, 79-94; Taberani, el-Mu'cemü '[-
kebir (nşr. Hamdi Abdülmecid es-Selefi), Bey-
rut, ts. (Daru ihyfü't-türasi'l-Arabi). ıv, 34; Hakim.
el-Müstedrek, 111, 470-471; İbn Abdülber, el-İs­
ti'ab, ı, 356,359; İbn Asakir, Taril].u Dımaşlı:
(Amrevi). xıı. 206-234; İbnü'l-Esir, el-Kamil, ili,
472-488; a.mlf.. Üsdü'l-gabe, ı, 461-462; Nü-
veyri, Nihayetü'l-ereb, XX, 330-342; Zehebi, el-
'İbeı; 1,40; a.mlf., A'lamü'n-nübela', ili, 462-
467; İbn Kesir, el-Bidaye, Vlll, 49-55; İbn Ha-
cer, el-fşabe, ı, 314-315; Mehmed Zihni, Meşa­
hirü'n-nisa, İstanbul 1294, il, 301-302; a.mlf.,
el-Hakli.ik, İstanbul 1310-11, l, 215-217; Mecli-
si, Bi/:ıi'i.rü'l-envaı; Beyrut 1403,XLJI, 178; XLIV,
28-29; J. Wellhausen, İslamiyet'in İlk Devrinde
Dini-Siyasi Muhalefet Partileri (trc. Fikret Işıl­
tan). Ankara 1989, s. 91-98; M. Taki et-Tüsteri,
lfamüsü'r-rical, Kum 1990, ili, 122-131; Hasan
Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri iıe Günü-
müz Şiiliği, Ankara 1993, s. 43-58; H. Lam-
mens, "Hucr", İA, V/1, s. 576; a.mlf., "I;lu.Qir",
E/2 (ing.J. ili, 545.
!il NEBİ BOZKURT
278
1 1 mek isterken ortaya koydukları kaba ta-
HUCR b. YEZİD
vırgösterilir. Rivayete göre Resül-i Ekrem.
( ~j/. ..:,-ı .r.> ) mescide bitişik odalardan birinde gün-
Hucr b. Yezid b. Seleme el-Kindi düz vakti istirahat ederken bu bedeviler
(ö. 50/670 [?]) dışarıdan yüksek sesle. "Hey Muhammed,
kalk, biz geldik!" diye bağırıp çağırmışlar,
Sahabi.
L ..J bunun üzerine Resülullah alelacele giyinip
yanlarına çıkmış. onları mescide alarak gö-
Güney Arabistan'da bulunan Kinde ka- rüşmeye başlamış, fakat kaba tutumla-
bilesinin önemli şahsiyetlerinden biridir. rından rahatsız olmuştu (Vahidi. s. 386-
Aynı soydan gelen ve "Hucrü'l-hayr" diye 387).
bilinen Hucr b. Adi ile karıştırılmaması Süre ismini 4. ayette geçen ve "hücre"
için yaptığı kötülüklerle tanındığından ka- kelimesinin çoğulu olan "hucurat"tan alır.
bilesi arasında kendisine "Hucrü'ş-şer" Hücre "başkalarının girmesine engel ola-
denilmiş ve daha çok bu unvanla tanın­ cak şekilde taş duvarla çevrilmiş yer" de-
mıştır. Bin kişiye sözü geçen kimselere mektir. Arapça'da tahtadan, çalı veya hur-
verilen "cerrar" unvanına sahip olan Hucr ma dallarından yapılmış tek gözlü basit
Yemenli cerrarlar arasında zikredilmek- evlere de bu ad verilir. Sürede ise Mes-
tedir (İbn Habib, s. 251-252). Kabilesini cid-i Nebevi'nin yanındaki Hz. Peygam-
temsil eden bir heyetle birlikte 9 (630) ber ve ailesine ait odalar kastedilmekte-
yılında Medine'ye gelmiş ve Resül-i Ek- dir. Bunların hurma ~allarından ve çadır
rem'in huzurunda müslüman olmuştur. parçalarından yapılmış basit meskenler
Cemel Vak'ası'nda Hz. Ali'nin kumandan- olduğu, daha sonra EmevT halifelerinden
ları arasında yer alan Hucr Sıffın Savaşı'n­ Velid b. Abdülmelik zamanında Mescid-i
da da yine onun tarafını tutmuş ve tah- Nebevi'nin genişletilerek yeniden inşası
kim hadisesinde protokolde Hz. Ali tara- sırasında bu odaların mescide katıldığı,
fını temsilen bulunmuştur. Ancak daha bu esnada Said b. Müseyyeb'in, "Ben bu
sonra Omeyyeoğulları'na yaklaşan Hucr odaların kendi haline bırakılmasını ve
b. Yezid'i Muaviye İrminiye valiliğine ta- öylece korunmasını isterdim ki Medine
yin etmiştir. Hucr'ün 50 (670) veya 51 halkı ile dışarıdan gelen müslümanlar pey-
(671) yılı civarında vefat ettiği belirtil- gamberlerinin nasıl yaşamış ve ne kadar
mektedir. az şeyle yetinmiş olduğunu gözleriyle gör-
BİBLİYOGRAFYA : sünler" dediği kaynaklarda belirtilmek-
İbn Habib, el-MuJ:ıabbeı; s. 251-252; Fesevi, tedir (AlGsi. xxvı. 139).
el-Ma'rife ve't-tari/]., 111, 403; İbn Hazm, Cemhe-
re, s. 426; İbnü'l-Esir, Üsdü '1-gabe, I, 463; Ze-
hebi. A'lamü'n-nübela'. 111, 467; a.mlf., Tari-
1].u'l-İslam: sene 41-60, s. 32-33; İbn Hacer, el-
İşabe, ı, 315; Bedran, Tehgibü Tari/].i Dımaşfı:,
iV, 90. fA1 Hucurat süresinin nesih hattıyla yazılmış ilk ayetleri
~.J HÜSEYİN ALGÜL
(Köprülü Ktp., nr. 9)
1
HUCURAT SÜRESİ
(.:;,ı~ı Ö1,..,ı
Kur'an-ı Kerim'in
kırk dokuzuncu sfiresi.
L
Medine döneminin son yıllarında muh-
temelen Feth süresinin ardından nazil ol-
muş. 13. ayetin Mekki olduğu yolunda
Abdullah b. Abbas'tan nakledilen rivaye-
te ise itibar edilmemiştir. AıusT. 13. aye-
tin Mekki olduğu kabul edildiği takdirde
sürede yer alan ayetler arasındaki uyu-·
mun bozulacağına dikkat çekmektedir
(Rül).u'/-me<anf, xxvı. ı 31 }. Süre on sekiz
ayet olup füsıla*sı (' ve \:J harfleridir.
Hucurat süresinin nüzul sebebi olarak
Temimoğulları kabilesinden bazı kişilerin
Medine'ye gelip Hz. Peygamber ile görüş-