Ubezpieczenia osobowe

Czym są ubezpieczenia osobowe?

Ubezpieczenia osobowe są rodzajem ubezpieczeń, które dotyczą człowieka. Dzięki nim ubezpieczony
otrzymuje od ubezpieczyciela gwarancję wypłacenia świadczenia pieniężnego w razie wystąpienia
zdarzenia, od którego się ubezpieczył, np. uszkodzenia ciała, pogorszenia zdrowia lub śmierci. W
przypadku śmierci ubezpieczonego świadczenie pieniężne otrzymuje uposażony, czyli jedna lub
więcej osób wskazanych w umowie ubezpieczenia (najczęściej jest to najbliższa rodzina).
Tak jak w przypadku ubezpieczeń majątkowych świadczenie zostaje wypłacone z funduszu
tworzonego ze składek ubezpieczeniowych. Wysokość składek zależy od ryzyka wystąpienia danego
zdarzenia, przy czym w ubezpieczeniach osobowych największe znaczenie ma wiek i stan zdrowia
ubezpieczonego, a także jego sposób życia i zachowania.
Wśród ubezpieczeń osobowych wyróżnia się ubezpieczenia prywatne osobowe, a także
ubezpieczenia osobowe publiczne obejmujące ubezpieczenia zdrowotne i społeczne.

Ubezpieczenia prywatne osobowe

Do ubezpieczeń prywatnych osobowych zalicza się:
• ubezpieczenia na życie, będące najczęściej formą zabezpieczenia finansowego najbliższych
na wypadek śmierci ubezpieczonego,
• ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków, zapewniające pomoc finansową,
gdy uszkodzenie ciała, pogorszenie zdrowia lub śmierć powstały wskutek nieszczęśliwego wypadku,
• inne ubezpieczenia typu emerytalnego lub zdrowotnego, mające na celu uzyskanie
dodatkowych świadczeń, poza gwarantowanymi w ramach ubezpieczeń publicznych.

Wybrane rodzaje ubezpieczeń osobowych

Ubezpieczenia na życie
Rodzaj ubezpieczeń występujący w trzech formach: ochronnej (na wypadek śmierci),
oszczędnościowej (służącej gromadzeniu oszczędności w celu zwiększenia przyszłej emerytury) oraz
ochronno- -oszczędnościowej (łączącej funkcję ochronną z oszczędnościową).
Ubezpieczenia od choroby (zdrowotne prywatne)
Rodzaj ubezpieczeń pozwalający uzyskać dodatkowe świadczenia (oprócz gwarantowanych przez
służbę zdrowia w ramach publicznego ubezpieczenia zdrowotnego) w przypadku choroby.
Z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego wypłacane są dodatkowe świadczenia pieniężne, np. z
tytułu pobytu w szpitalu.

Ubezpieczenia posagowe (zaopatrzenia dzieci)

Sposób na gromadzenie oszczędności dla dzieci na dorosłe życie (czyli zbieranie „posagu” przez
fundatora takiej polisy). Z reguły świadczenie jest wypłacane po uzyskaniu pełnoletniości dziecka
(najczęściej między 18. a 25. rokiem życia).
Ubezpieczenie posagowe pozwala uzyskać dodatkowe środki w momencie wkraczania w dorosłość,
np. na opłacenie kosztów związanych ze studiami.

Ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW)

Ubezpieczenia obejmujące ochronę z tytułu uszkodzenia ciała, pogorszenia zdrowia lub śmierci w
wyniku nieszczęśliwego wypadku (np. wypadku samochodowego). W razie uszkodzenia ciała
umówioną kwotę otrzymuje ubezpieczony, natomiast w razie śmierci - wskazane przez niego osoby
(np. najbliższa rodzina).
Ubezpieczenie NNW zapewnia ubezpieczonemu wypłatę świadczenia np. w sytuacji urazu nogi po
upadku z roweru.

Ubezpieczenia osobowe publiczne

Ubezpieczenia osobowe publiczne obejmują: ubezpieczenia zdrowotne;
ubezpieczenia społeczne, w tym:
• emerytalne,
• rentowe,
• chorobowe,
• wypadkowe.
Krótką charakterystykę rodzajów ubezpieczeń społecznych przedstawiono w tabeli.
Ubezpieczenia zdrowotne
Ubezpieczenia zdrowotne są finansowane z obowiązkowych składek płaconych przez pracowników i
przedsiębiorców. Składka na ubezpieczenie wynosi 9% wynagrodzenia pracownika (podstawa
wymiaru składki), przy czym 7,75% podstawy wymiaru tej składki można odliczyć od podatku docho-
dowego. Środki ze składki zdrowotnej służą do zapewnienia powszechnej, w znacznej mierze
bezpłatnej służby zdrowia. Dzięki temu można m.in. korzystać z opieki lekarskiej i leczenia szpitalnego
w zakresie tzw. świadczeń gwarantowanych.

Ubezpieczenia społeczne
System ubezpieczeń społecznych obejmuje pracowników etatowych oraz inne osoby, np. prowadzące
pozarolniczą działalność gospodarczą czy zatrudnione w formie niektórych umów cywilnoprawnych.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą ubezpieczają się indywidualnie i są zobowiązane do
płacenia składek na własne ubezpieczenie. Wysokość tych składek jest zróżnicowana i zmienna.
Oprócz składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe (finansowane ze
środków pracownika lub pracodawcy, ale wpłacane na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez
pracodawcę) pracodawca jest zobowiązany odprowadzać 0,1% podstawy wymiaru składki na
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Z tego funduszu są wypłacane świadczenia w
wypadku upadłości lub niewypłacalności zakładu pracy. Ponadto pracodawca odprowadza 2,45%
podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy (z którego finansuje się m.in. zasiłki dla bezrobotnych i
działania na rzecz ich aktywizacji na rynku pracy).

Ubezpieczenia osobowe na dostatnią emeryturę

O naszą przyszłą emeryturę powinniśmy zadbać już na początku kariery zawodowej i zacząć
inwestować w ramach tzw. trzeciego filaru ubezpieczeń społecznych. Stanowią go różnego rodzaju
dobrowolne formy oszczędzania na rzecz przyszłej emerytury.
Gdzie można lokować oszczędności? Oszczędności na przyszłą emeryturę mogą być lokowane m.in. w
specjalne produkty zapewniające preferencje dla oszczędzających i ulgi podatkowe. Dzięki temu
można więcej zaoszczędzić. Tymi produktami są: • indywidualne konta emerytalne (IKE), •
indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE),
• pracownicze programy emerytalne (PPE),
• pracownicze plany kapitałowe (PPK).

• Pracownicze plany kapitałowe (PPK)

• PPK to program dodatkowego oszczędzania na emeryturę działający od 2019 r.
• Istotą PPK jest fakt, że do kwoty odkładanej przez pracownika dopłacają pracodawca oraz
państwo). I tak pracodawca na konto pracownika przelewa składkę w wysokości 1,5% i jest to
składka obowiązkowa ale może tą składkę zwiększyć do 2,5% ma ona jednak wówczas charakter
dobrowolny. Państwo od siebie wpłaca na konto pracownika 250 zł i jest to tak zwana kwota
powitalna i następnie w ciągu roku zasila konto pracownika o 240 zł. Pracownik ze swojej pensji
uiszcza składkę 2% i jest to składka podstawowa, może jednak dołożyć kolejne 2% i jest to składka
dodatkowa dobrowolna. Składki trafiają na konto pracownika w PPK, które jest w pełni prywatne.
Podlegają dziedziczeniu i są na bieżąco inwestowane przez TFI. Z udziału w PPK można zrezygnować
w dowolnym momencie w przyszłości

Ubezpieczenia społeczne

Emerytalne • Polegają na comiesięcznej wypłacie określonej kwoty osobom,

które osiągnęły wiek emerytalny. Dla kobiet jest to 60 lat, a dla mężczyzn
65 lat. Występują jednak odstępstwa od tej zasady. Na przykład
zatrudnieni do 2013 r. pracownicy służb mundurowych mogą przejść na
emeryturę już po 15 latach pracy, a zatrudniani obecnie - po 25 latach
pracy i osiągnięciu wieku 55 lat.
• Składkę w wysokości 19,52% podstawy wymiaru pokrywają po
połowie (tj. po 9,76%) pracodawca i pracownik.
• W ramach składki emerytalnej (w zależności od wyboru przyszłego
emeryta):
- 16,6% otrzymuje ZUS, czyli pierwszy filar (z czego 4,38% wpływa na
specjalne subkonto), | natomiast 2,92% trafia do drugiego filaru, czyli
Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE),
całość składki (19,52%) trafia do ZUS-u, z czego 7,3% na specjalne
subkonto
Rentowe • Polegają na comiesięcznej wypłacie określonej kwoty osobom
niezdolnym do pracy w okresie wyznaczonym przez specjalną komisję.
Mogą być także wypłacane rodzinie w razie śmierci ubezpieczonego, który
był jedynym żywicielem rodziny.
• Składkę w wysokości 8% podstawy wymiaru pokrywają pracownik
(1,5%)
i pracodawca (6,5%).
Chorobowe • Polegają na wypłacie danej kwoty (zasiłku) w razie chorób oraz za urlopy
macierzyńskie. • Składkę w wysokości 2,45% podstawy wymiaru pokrywa
pracownik.
Wypadkowe • Polegają na wypłacie określonej kwoty w postaci odszkodowań i
zasiłków z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Składkę w wysokości od 0,40% do 3,60% (w zależności od rodzaju zagrożeń
występujących w miejscu pracy oraz ich skutków) pokrywa pracodawca