Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

Bài 130. Cho phương trình: (1); với là tham số thực.

1) Giải phương trình với .
2) Tìm để (1) có một nghiệm bằng 3, tìm nghiệm còn lại.
3) Xác định để phương trình (1) có nghiệm duy nhất, tìm nghiệm duy nhất đó.

4) Tìm giá trị nguyên của để phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt thỏa mãn
a) .

b) .

c) .

d) .

e) .
5) Xác định để phương trình đã cho có một nghiệm bằng .
6) Chứng minh rằng nếu là tích của hai số tự nhiên liên tiếp thì phương trình (1) có nghiệm
hữu tỉ.

Lời giải

1) Với , phương trình (1) trở thành: .

Ta có .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt: ;

Vậy với , tập nghiệm của phương trình là: .

2) Để phương trình (1) có một nghiệm bằng

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 1

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

Thay vào phương trình (1) ta có:

Vậy khi , phương trình có một nghiệm , nghiệm còn lại là .

3) Xét phương trình: (1); với là tham số thực.

Để phương trình có nghiệm duy nhất .

Vậy để phương trình (1) có nghiệm duy nhất thì .

4) Phương trình có hai nghiệm phân biệt

(2)

Vậy khi , phương trình có hai nghiệm phân biệt.

Theo hệ thức Vi-et ta có

a) Ta có:

Có: .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

Vậy có hai giá trị thỏa mãn yêu cầu đề bài: hoặc .

b) Ta có: .

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 2

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

(Vì )

Kết hợp với (2) ta có: Với và thỏa mãn yêu cầu đề bài.

c) Ta có:

 TH1: . Thay vào biểu thức trên ta được:

Vì phương trình (1) có nghiệm

Có .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

(thỏa mãn); (thỏa mãn).

 TH2: . Thay vào biểu thức trên ta được:

Vì phương trình (1) có nghiệm

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 3

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

(thỏa mãn).

Vậy tập các giá trị của thỏa mãn là: .

d) Vì là một nghiệm của phương trình (1) nên:

thay vào ta có:

Có: .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

(thỏa mãn); (thỏa mãn).

Vậy tập các giá trị của thỏa mãn là: .

e) Ta có: (3)

Vì phương trình có hai nghiệm phân biệt nên không thỏa mãn điều kiện (3)

Chia cả 2 vế của phương trình (3) cho ta được:

Đặt ta được:

( Vì Pt vô nghiệm)

Với . Thay vào tổng hai nghiệm ta được:

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 4

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

Vì phương trình (1) có một nghiệm

Có

Phương trình có hai nghiệm phân biệt (thỏa mãn); (thỏa mãn)

Vậy tập các giá trị của thỏa mãn là: .

5) Phương trình (1) có một nghiệm bằng

Xét phương trình: có .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

(thỏa mãn); (thỏa mãn)

Vậy tập các giá trị cần tìm là: .

6) Vì là tích của hai số tự nhiên liên tiếp

Giả sử , phương trình (1) trở thành:

(4)
 , phương trình (4) trở thành: . Vậy thỏa mãn (5)

 , ta có:

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 5

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Toán 9

(Vì )
Phương trình có hai nghiệm phân biệt:

; (7)
Từ (5) và (6), (7) suy ra nếu là tích của hai số tự nhiên liên tiếp thì phương trình (1) có
nghiệm hữu tỉ.

Sản phẩm của nhóm: TOÁN THCS VIỆT NAM Trang 6