TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Bài 151:

Cho phương trình (1); với là tham số thực.

1. Tìm giá trị của để (1) không nhận nghiệm bằng 2.
2. Giải phương trình (1) khi phương trình có nghiệm kép.
3. Xác định để phương trình có ít nhất một nghiệm không âm.

4. Xác định sao cho (1) có hai nghiệm phân biệt thỏa mãn:

a.

b.

c.

d.

Giải : Không nên giải ý 1 dùng giả sử

1. Giả sử (1) nhận là một nghiệm. Thay vào phương trình (1) ta có:

Vậy với thì phương trình (1) không có nghiệm ư

=
Giải lại:
không là một nghiệm phương trình (1)

Vậy với thì phương trình (1) không có nghiệm .

2. Phương trình (1) có nghiệm kép

Trang 1
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Khi đó phương trình (1) có nghiệm kép

Vậy thì phương trình (1) có nghiệm kép

3. Phương trình (1) có ít nhất 1 nghiệm không âm phương trình (1) có ít nhất một nghiệm

+) Xét thay vào (1) ta có:

Suy ra không thỏa mãn.
+) Xét

Xét

TH1. (1) có nghiệm kép

Khi đó (1) có ít nhất một nghiệm (1) có nghiệm kép

( vô lí)

Suy ra không thỏa mãn.

TH2. (1) có hai nghiệm phân biệt

Khi đó (1) có ít nhất một nghiệm

(1) có hai nghiệm phân biệt thỏa mãn

Kết hợp điều kiện suy ra thỏa mãn yêu cầu bài toán.
Vậy thỏa mãn phương trình (1) có ít nhất một nghiệm không âm.

4. Phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt

Trang 2
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Khi đó theo Vi-et ta có

a.

Kết hợp với điều kiện suy ra thỏa mãn yêu cầu bài toán.

b.

c.

Vậy không có giá trị nào của m thỏa mãn yêu cầu bài toán.

d. Vì là một nghiệm của phương trình nên thay vào phương trình ta có:

Theo đề bài :
Lấy (3) - (2) ta có:

Trang 3
 TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Kết hợp với điều kiện suy ra không có giá trị nào của m thỏa mãn yêu cầu bài
toán.

Bài 152. Cho phương trình (với là tham số thực)

1. Giải phương trình khi .

2. Tìm giá trị của để có nghiệm duy nhất.

3. Tìm để phương trình có hai nghiệm phân biệt cùng mang giá trị âm.

4. Xác định để phương trình có hai nghiệm phân biệt , sao cho:

a) .

b) .

c) .

d) .

e) .

f) .
5. Tồn tại hay không hệ thức liên hệ giữa hai nghiệm độc lập với ( trường hợp phương trình có hai
nghiệm phân biệt ).

6. Tìm tất cả các giá trị nguyên của để có các nghiệm đều là số nguyên.
Giải

Trang 4
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

1. Giải phương trình khi .

Thay vào phương trình ta được :

Phương trình là phương trình bậc hai có , ,

Do nên phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt

Vậy với phương trình có hai nghiệm phân biệt là ; .

2. Tìm giá trị của để có nghiệm duy nhất.

+ Nếu phương trình trở thành

+ Nếu phương trình là phương trình bậc hai có:

Nếu thì phương trình có nghiệm kép:

Vậy ; là giá trị cần tìm.

3. Tìm để phương trình có hai nghiệm phân biệt cùng mang giá trị âm.

+ Với phương trình là phương trình bậc hai có:

Trang 5
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Phương trình có hai nghiệm phân biệt

Áp dụng hệ thức Vi- ét ta có

Phương trình có hai nghiệm phân biệt cùng mang giá trị âm khi và chỉ khi

Giải ta có

Giải ta có

Kết hợp các điều kiện ta được

Vậy với thì phương trình có hai nghiệm phân biệt cùng mang giá trị âm.

4. Xác định để phương trình có hai nghiệm phân biệt , sao cho:

Với ; phương trình có hai nghiệm phân biệt

Áp dụng hệ thức Vi- ét ta có

a) .
Điều kiện:

Trang 6
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Ta có

Thay ; vào ta được

Kết hợp với điều kiện ; ; ta được

Vậy là giá trị cần tìm.

b) .

Vậy là giá trị cần tìm.

c) .

Với là nghiệm của phương trình nên ta có

Thay vào ta được

Phương trình có

Trang 7
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Do đó phương trình vô nghiệm

Vậy không có giá trị nào của thỏa mãn bài toán .

d)

Ta có

( vì với )

Kết hợp với điều kiện ; ta được .

Vậy .

e) .

Phương trình có hai nghiệm phân biệt , thỏa mãn khi và chỉ khi

Trang 8
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Kết hợp với điều kiện ; suy ra không có giá trị nào của thỏa mãn bài toán .

f) .

Với là nghiệm của phương trình nên ta có

Thay vào ta có

Kết hợp với điều kiện ; ta được .

Vậy .
5. Tồn tại hay không hệ thức liên hệ giữa hai nghiệm độc lập với ( trường hợp phương trình có
hai nghiệm phân biệt ).

Với ; phương trình có hai nghiệm phân biệt

Áp dụng hệ thức Vi- ét ta có

Ta có

Trang 9
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Vậy ta có hệ thức là hệ thức liên hệ giữa hai nghiệm độc lập với .

6. Tìm tất cả các giá trị nguyên của để có các nghiệm đều là số nguyên.
Theo câu 2) ta có

+ Nếu phương trình có nghiệm (loại)

+ Nếu phương trình là phương trình bậc hai có:

Với thì phương trình có nghiệm kép:

(loại)

+ Với ; phương trình có hai nghiệm phân biệt

Áp dụng hệ thức Vi- ét ta có

Phương trình có các nghiệm ; đều là số nguyên thì ; thỏa mãn

Ta có là Ư(4)

Trang 10
 TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Ta có là Ư(1)

Từ và ta có khi đó ta có

- Thay vào phương trình ta được :

Vậy với phương trình có hai nghiệm là số nguyên.

- Thay vào phương trình ta được :

Phương trình là phương trình bậc hai có , ,

Do nên phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt

Vậy với phương trình có hai nghiệm không là số nguyên.

Kết hợp với điều kiện ; ta được là giá trị cần tìm.

Bài 153. Cho phương trình với là tham số thực

1) Giải phương trình với

2) Tìm giá trị của để có nghiệm bằng 2. Tìm nghiệm còn lại.

3) Tìm để không tồn tại nghiệm bằng 3.

4) Tìm để phương trình có nghiệm.

5) Xác định để có 2 nghiệm phân biệt sao cho

Trang 11
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

a)

b)

c)

d) Biểu thức đạt giá trị nhỏ nhất, lớn nhất (nếu có)

e)

6) Tìm để có ít nhất một nghiệm không âm

7) Tìm giá trị của để có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn 2

8) Tìm tất cả các giá trị nguyên của để có các nghiệm đều là số nguyên.
Giải

thay vào pt ta được:

1) Với

Vì , nên phương trình vô nghiệm.

Vậy phương trình vô nghiệm với

2) Vì pt có nghiệm bằng 2, thay vào pt ta được

Do pt có hai nghiệm. Theo định lí viet ta có:

do và , Suy ra nghiệm còn lại là

Vậy và nghiệm còn lại là

3) Để không phải là nghiệm của phương trình

Trang 12
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Vậy thì phương trình không có nghiệm .

4) Xét pt:

Ta có:

Để pt có nghiệm

Vậy thì phương trình có nghiệm.

5) Phương trình có 2 nghiệm phân biệt

Theo định lí Viét ta có:

a) Bài ra:

Theo ta có:

(thỏa mãn ĐK)

Vậy thì phương trình có 2 nghiệm phân biệt thỏa mãn

b) Bài ra:

Theo ta có:

(không thỏa mãn ĐK (*))

Trang 13
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

có 2 nghiệm phân biệt thỏa mãn

Vậy không có giá trị của m để phương trình

c) Bài ra:

là nghiệm của phương trình nên ta có:

vì

Khi đó:

Theo ta có:

Kết hợp với điều kiện (*) ta được:

thì có 2 nghiệm phân biệt thỏa mãn

Vậy

với
d) Xét biểu thức

Ta có:

Tính
=>Biểu thức P không có GTNN; GTLN.

e) Bài ra:

là nghiệm của phương trình nên ta có:

vì

Khi đó:

Trang 14
 TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Theo ta có:

thỏa mãn điều kiện (*)

Vậy thì có 2 nghiệm phân biệt thỏa mãn

6) Tìm để có ít nhất một nghiệm không âm

+ Với thì pt có dạng (không thỏa mãn)

+ Với .

TH1: Phương trình có một nghiệm

TH2: Phương trình có hai nghiệm trái dấu

TH3: Phương trình có hai nghiệm cùng dương

Kết hợp lại ta có hoặc thì có ít nhất một nghiệm không âm

7) Tìm giá trị của để có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn 2

Để có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn 2

Trang 15
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

Thay vào ta có:

, Kết hợp với

Vậy với
Cách 2:

. Khi đó pt có dạng
Đăt

Ta có:

Để pt có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn 2

pt có hai nghiệm phân biệt cùng dương

Vậy hoặc pt có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn 2

Trang 16
TOÁN THCS VIỆT NAM Đề KT HK2 – Toán .... Trường .... 20..-20..

8) Tìm tất cả các giá trị nguyên của để có các nghiệm đều là số nguyên.

Ta có:

có các nghiệm đều là số nguyên thì viết dưới dạng bình phương của một số nguyên

Mà nên để pt có các nghiệm đều là số nguyên với mọi giá trị nguyên của

Với thì không thỏa mãn

Với thì
Thử lại:

+ Với pt có nghiệm

+ Với pt có nghiệm hoặc

Vậy với có các nghiệm đều là số nguyên.

Trang 17