EKOLOGIA – pochodzi z j. greckiego od słów „oikos” (dom, środowisko, *Nisza ekologiczna to między innymi przestrzeń, w ….

– P
miejsce życia) i „logos” (umysł, wiedza, nauka). Jest to nauka o
strukturze i funkcjonowaniu przyrody. Zajmuje się opisywaniem
zależności między organizmami a środowiskiem, w którym te organizmy
żyją.
NISZA EKOLOGICZNA – to określone wymagania życiowe, które ma
każdy organizm. Na niszę składa się:
*warunki środowiska (temperatura, wilgotność)
*dostępność zasobów środowiska (pokarm; miejsce gniazdowania -
przestrzeń)
*powiązania organizmu z innymi organizmami (ilość drapieżników)
ŻOŁĘDNICA  nisza ekologiczna dostęp do pokarmu (żołędzi,
orzechów, owadów) i miejsce schronienia (dziuple, jamy w ziemi).
Poszukuje pożywienia na ziemi.
KOSZATKA nisza ekologiczna poszukuje pożywienia na drzewach.
Żywi się żołędziami, orzechami, owadami.
ŻABA  nisza ekologiczna wieczorny i nocny tryb życia; życie na
lądzie i odżywianie się owadami; gody w wodzie
ŚLIMAK  nisza ekologiczna aktywność w ciepłe, deszczowe dni;
odżywianie się przez dorosłe osobniki; miejsce zamieszkiwania:
wilgotne, ciepłe lasy, parki i ogrody
*Światło może być czynnikiem ograniczającym – P
*Wszystkie gatunki charakteryzują się identycznymi zakresami tolerancji
na te same czynniki – F
BOCIAN CZARNY i ŁOŚ  zajmują różne nisze, ale to samo siedlisko.
BOCIAN BIAŁY I BOCIAN CZARNY zajmują różne nisze i różne siedliska
JASKIER ROZŁOGOWY  szeroki zakres tolerancji
KORAL SZLACHETNY – wąski zakres tolerancji
LARWY JĄĘTEK  wąski zakres tolerancji
LARWY JĘTEK – mają wąski zakres; są to gatunki wskaźnikowe, które
pomagają ocenić stan czystości wód.
MUCHA DOMOWA – szeroki zakres tolerancji
PRZYLASZCZKA POSPOLITA wąski zakres tolerancji
RZEKOTKA CZERWONOOKA  wąski zakres tolerancji
SZCZUR WEDROWNY  szeroki zakres tolerancji
SOLIRÓD ZIELNY  wąski zakres tolerancji
SOSNA  szeroki zakres tolerancji
WĘGORZ EUROPEJSKI – szeroki zakres tolerancji
2 gatunki, które żyją na tym samym obszarze NIE MOGĄ mieć
identycznych nisz ekologicznych. Mogą one być tylko do siebie podobne.

ORGANIZMY WSKAŹNIKOWE  pomagają ocenić stan środowiska. Są to

SIEDLISKO – to przestrzeń, w której występuje dany organizm; to obszar
wyodrębniony na podstawie ukształtowania terenu, występowania organizmy o wąskim zakresie tolerancji ekologicznej wobec badanego
opadów, zawartości soli mineralnych w glebie. Może tu żyć wiele czynnika. Mogą to być zarówno rośliny, jak i zwierzęta, np. larwy jętek,
gatunków organizmów. porosty.

BOCIAN biały jego siedliskotereny wiejskie, wilgotne pola i łąki
(zjada on bezkręgowce, płazy, drobne gady i ssaki); gniazda zakłada na
słupach elektrycznych, dachach domów, kominach.
BOCIAN czarny  jego siedlisko w pobliżu jezior i rzek w lasach
olchowych; zjada ryby i bezkręgowce wodne głównie w wodzie; gniazda
ma na drzewach lub półkach skalnych.
ŁOŚ  jego siedliskolas olchowy; zjada rośliny zielne i pędy drzew
*Zaznacz ilustrację plechy porostów występujących w miastach i na
terenach przemysłowych… - A, ponieważ na tego typu terenach występują
porosty o plechach skorupiastych
*Zaznacz ilustrację plechy porostów występujących w miejscach
oddalonych od miast, dróg i terenów przemysłowych – B, ponieważ na
tego typu terenach występują porosty o plechach krzaczkowatych.

CZYNNIKI WPŁYWAJACE NA ORGANIZMY:

*BIOTYCZNE OŻYWIONE: organizmy tego samego gatunku; organizmy
innych gatunków; bakterie; grzyby; rośliny; zwierzęta
*ABIOTYCZNE NIEOŻYWIONE: temperatura; wilgotność powietrza,
nasłonecznienie, stężenie tlenku i dwutlenku węgla; zawartość soli
mineralnych; ukształtowanie terenu; pora roku; ilość opadów; rodzaj
podłoża; dostępność wody; wiatr.

TOLERANCJA EKOLOGICZNA – to zdolność przystosowywania się

organizmu do zmian zachodzących w środowisku. Jej granice określają
minimalna i maksymalna wartość czynnika środowiska.
ZAKRES TOLERANCJI – to zakres zmienności danego czynnika, w którym
organizm może przetrwać.
OPTIMUM – to najkorzystniejsza wartość danego czynnika, w którym
organizm będzie się najlepiej rozwijał.

CZYNNIKI SRODOWISKA:
*WODA – jej zawartość decyduje o nasileniu lub osłabieniu procesów
życiowych, jest również ważnym regulatorem temperatury ciała
organizmów// sosna; rzekotka czerwonooka;
*TEMPERATURA – główny czynnik klimatu, regulujący u organizmów
m.in. intensywność przemiany materii // szczur wędrowny; koralowce
*NATĘŻENIE ŚWIATŁA – u roślin warunkuje przebieg fotosyntezy//
jaskier rozłogowy; przylaszczka pospolita
*STĘŻENIE SOLI MINERALNYCH – soliród zielny; węgorz europejski

EURYBIONTY – to gatunki o szerokim zakresie tolerancji wobec danego

czynnika, np. mucha domowa; szczury; jaskółka; mrówki; psy.

STENOBIONTY – to gatunki o wąskim zakresie tolerancji wobec danego

czynnika, np. niedźwiedź polarny; wielbłądy; pandy; żyrafa; małpy.