Doç. Dr.

Turgay Akbulur
i. Ü. Onnan Fakültesi Orman End Müh. Böl.

Liflevha:
LDF-MDF-HDF \(: . .... ' ............. - ...

1. TANIMI VE de kimvasal
SINIFLANDIRIIMASI maddelerin rutubete. man-
Liflevha odun ya da ligno-selülo- tarlara, böceklere ve da-
zik maddelerd en elde edilen lif ve lif duruma getirilebilirler.
demetlerinin ve belirtilen önemli teknolojik
me özelliklerinden veya özelliklere sahip olan liflevhalar. kapla-
ilave tutkal lev- ma. kontrplak ve kereste gibi malzeme-
ha ya da preslen- lerin üretimine uygun olmayan ucuz ve
mesi sonucu elde edilen büyük boyutlu nitelikli ve çürüklük
levha bir üründür. haricinde odun içeren)
Liflevhalar liflerden masif odunlarda n ve kul-
. malzemed e gibi yüksek pek çok yerde
mekanik ve teknolojik özelliklere sahip- için, üretim gün geçtikçe
tir. Masif malzemen in di- göstermektedir.
renç özellikleri yönlerde Liflevhalar ya{, ve kuru yöntemle üretil-
yani homojen bir malze- mekte olup, EN 316 göre
medir. ve kuru yöntemle üretilen levhalar
Masif bulunan budak, çürüklük gibi
ve lif vb. kusurlar bu-
gibi, sonradan çatla- Yöntemle Üretilen Llflevhalar
ma gibi da görülmez. Fabri- 1. levhalar (YL): lif-
kasyonda uygulanan teknikler (LDF-Light Density Fiberboard):
direnç, sertlik, özgül < 0.400 gr/cm3'ten daha
gibi teknolojik özellikleri ve lukta olan liflevhalar.
gibi ayarlanabilir. 2. Orta sert levhalar (OSL): 0.400-0.900
kolay olup, büyük boyutlu bir malze- gr/cm3 sahip liflev-
medir. halar.
ve ses izolasyonu nda 3. Sert levhalar (SL): (HDF-High Den-
ler. Yüzeylerine cila, boya ve sity Fiherboard ): >0.900 gricm'"de n
vernik uygulanabilir. çivi, vida veya ya- yüksek sahip liflevhalar.
ile malzemelerle
lebilirler. ya da kaplama Kuru Yöntemle Üretilen Levhalar
malzemeleriyle (iaminat, reçine emdiril- Kuru yöntemle üretilen liflevhalar E\"
vh.) yüzeyleri kaplanabilir. 316-da 0.600 gr/cm~ ve da-
liflevhalar özel bükülerek ha fazla olan orta sert le\·halar (J\1DF
yongalev- olarak
ha ve kontrplak yerine za- ABD'de ise liflevhalar
manda formlu mobilya üretiminde göre
YD 104
 1. olarak
yon liflevha (LDF): 0,16 gr/cm3 ve 0,5 c) ve ses izolasyonu için hafif böl-
gr/cm3 sahip lev- melerin
halar. d)
2. Orta liflevhalar (MDF ): e) Beton arme ses izolasyonu
0,5 gr/cm3 ve 0,88 gr/cm3 yo-
sahip levhalar. O Ses geçirmeyen
3. Sert liflevhalar (HDF): 0,5 gr/cm3 - g) Oda
ve akustik düzen len-
1,45 gr/cm3 sahip mesin de
levhalar: h) Vitrinlerde, tiyatro sahne lerind e,
a) Orta sert liflevhalar: 0,5 reklam resim
gr/cm3 ve 0,8 gr/cm3 da, depo, su kulesi ve klima tesislerinin.
sahip levhalar. izolas yonun da
b) Yüksek sert liflevhalar:
0,8 gr/cm3 ve 1,28 gr/cm3 MDF ve Orta Sert Levbalann
sahip levhalar. (OSL) Alanlan
b) Özel sert liflevhalar: Bütün liflevha tipleri içerisinde günü-
1,35 gr/cm3 ve 1,45 gr/cm3 müzd e en çok tutula n ve üretimi
sahip levhalar. makta olan MDF'nin yerlerini
Son 20-30 beri kurulan liflevha biraz daha
belir-
büyük bir ku- tilen özetleyebiliriz:
ru yönte mle üretim Bu
çerçev ede Türkiye' de de 1985 1. MDF
beri 7-8 adet liflevha kurul- 1,8-2,5 mm bu levhalar
olup kuru yöntemle üre- sert liflevha (HDF) ve ince
tim alternatif olarak üretilmektedir. Tipik
EN 316'da kuru yönte mle üretilen bü- yerleri; çekm ece
tün levhalar MDF olarak da, mobilya ve kabin yü-
kuru yönte mle HDF'de üretilebilmek- zeyleri, sergi
paneli, üzerin de delikler
tedir. Aynca MDF orta (ge- dekoratif panel ler ve kolayca
nelde 0.60-0.80 gr/cm3) liflevhalar ola- bükül ebildi
klerin den yü-
rak bilinmesine Avrupa MDF zeylerin
Üreticileri (EMB) MDF'leri yo-
göre kendi içerisinde 2. MDF
45-60 mm üretilen bu lev-
1. Standart MDF: 0,65-0,80 en büyük yeri binalar-
g/ cm3 da sütun , plaster ve keme r gibi
2. Hafif MDF: 0,55-065 amaçlarla
g/cm3 Aynca,
ve raf, merdiven basama-
3. Çok Hafif MDF: 0,45-0,55 ve bank
g!cm3

2. KULL ANIM 3. Rutubete MDF

'
Bu tip levhalar rutube te tut-
Yerler kallarla (fenol-formaldehit
Bu önemli yerleri ve aynca azaltm ak
için maddeleri vb.) ilave
a) iç ve kaplamala- yerlerde %80
izolasyonu neme kadar Bu levhalar
b) Kargir binalarda emniyet perdesi bahyo ve mutfak
 pencere, merdiven ve miman fazla olup, özellik-
ürünlerde leri ve yüzey
4. MDF daha iyidir. Bu levhalar: endüstriyel
Rutubete tutkallarla raf,
bütün yüzey ve ke- merdiven mobilya gi-
havaya olacak bi yerlerde
kilde Bu levhalar; Sert Liflevhalann Yerler
yol reklam panolan, - Güzel aranmayan mobilya-
vitrinleri, bahçe bot kabin- arka
leri, skorboard, depolama alanla- - Tavan
raf ve havada ka- - Çekmecelerde
panellerinde - yüzeylerinde
5. MDF - Kuru yöntemle üretilen 8-10 mm ka-
MDF'ler, üretim veya üretim- levhalar son büyük
den sonra yüzeylerine alev ge- oranda laminat parke ve mobilya üre-
ciktiren kimyasal maddeler sürme ve- timinde
ya tuzlarla emprenye
edilmesi suretiyle daya- 3. KUllANIM
hale getirilirler. Bu levhalar, du- GÖRE
var ve pano büro bölme OIMASI GEREKEN
sistemleri, sergi panolan, gemilerde yerleri için liflevhala-
kabin ve bölme elemanlan olarak de- nn sahip gereken özellikleri be-
lirtmeden önce, bütün levha
6. Yüksek MDF sahip gereken ortak özelliklerin
Bu tip MDF'lerin 0,8 bilinmesi uygun

Özellik Levha tipi

Sert levhalar Orta sert Kuru

(SL) levhalar( OSL) levhalar (YL) levhalar (MDF)

Boyut toleranslan
Tablo 2'deki gibi
Uzunluk ve ± 2 mm/m, maksimum ± 5 mm

Diklik 2 mm/m

Kenar
1,5 mm/m

Rutubet % 4 ile% 9 % 4 ile% 9 % 4 ile% 9 % 4 ile% 11

Bir ortalama
birim hacim
- - - ±% 7

emisyonu
(perforatör olarak)
A - - - $ 9 mg / 100 g
B - - $ 40 mg 100 g
Tablo 1: l.eYha Tipleri için Genel Özellikler (TS 64· 1 EN 622-1)
YD106
 Sert levhalar (SL) Anma (mm)
< 3,5 > 3,5 - < 5,5 > 5,5
+03 1 +0.5 1 +0."1
Orta sert levhalar · Anma (mm)
(OSL) < 10 > 10
± 0,7 mm 1 ± 0,8 mm 1
Levha Tipleri levhalar Anma (mm)
(YL) < 10 > 10- < 19 > 19
± 0,7 mm 1 ± 1,2 mm I± t8 mm
Kuru yöntem levhalar Anma ( mm)
(MDF) <6 > 6 - < 19 > 19
±0,2 mm 1 ± 0,2 mm I± o.3 mm
Tablo 2: için (TS 64-1 EN 622-1)

Bütün levha (SL, OSL, YL ve levhalar ile üretilen

MDF) yerleri teknolojik özellikleri
kendi içlerinde öncelikle GENEL da çok önemli bulunmakta-
AMAÇLI ve AMAÇLI olmak Örnek olarak genel ve ku-
üzere ikiye Daha sonra ru için üretilen
hem genel hem de MDF'ler ile rutubetli
levhalar KURU RU- lar için üretilen MDF'lerin sahip
ve gereken özellikler tablo 3 ve
DA tekrar 4'de
tabi Bu önce Tablo 3 ve tablo 4'ün incelenmesind en
genel ile amaç- gibi ve
ile kuru, ve direnç bu iki MDF
tarif edilmesi gerekir. tipi önemli bulun-
Genel Benzer
olmayan bütün kapsar. bütün levha için
Örnek olarak, mobilya ve iç dekoras- de standartlarda öngörülen
. yon verilebilir. olup, yerine göre
Yük özellikleri birbirinden önemli ölçüde
konstrüksiyonlardaki kap- göstermektedir.
sar. Örnek olarak, mekanik
üzere tasarlanan 4. SONUÇ
ler verilebilir. özelliklerini üretimde kul-
Kuru Hava neminin hammaddeler ile üretim
birkaç % 65'i ve etkilemektedir. Bu gerek ge-
20 derece nel ve gerekse ta-
Rutubetli Hava neminin kullarumlarda
birkaç % 85'i ve lecek teknolojik özellikleri-
20 derece nin önceden bilinmesi ve buna göre
Su ve su gibi olum- ve kalite-
suz hava ya da et- li bir ürün elde etmek için zorunludur.
kili ifade eder. tabloda verilen özelliklere
Genel için üretilen lif- ilave olarak yerlerinde
 Tablo 3: Kuru genel MDPlerin sahip gereken (TS 64-5 EN 622-5)
.. llik Birimi Ann13 kahnhk.,,. <mm)
l.8'den 2.5'dan 4'dt:n 6'dan 9'dan 12·den 19'dan 30'dan 45'u
büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyiik bü,,
2.5'dan 4'dt:n 6'dan 9'dan 12·den 19'dan 30'dan 45"den
küçük küçük l..iiçük küçük küçük
. küçük küçtik küçük

o/o 45 35 30 17 15 12 10 8 6

24 saatte

Yüzeye Dik N/mm2 0.65 0.65 0.65 0.65 0.60 0.55 0.55 0.50 0.5l
Çekme Direnci

Eiiilme direnci N/mm2 23 23 23 23 22 20 18 n 15

N/mm2 - - 2700 2700 2500 2200 2100 1900 170,
Elastikiyet
Modülü

Tablo .4: Rutubetli~ MDF'lerin sahip gereken özallilcleri (TS 64-5 EN 622-5)
,t'h,-IJH, 'Ririmi nm~ QnJnlan mm)

l.8'den 2.5'dan 4'den 6'dan 9'dan 12'den 19'dan 30'dan 45·d,

büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyük büyü
2.5'dan 4'den 6'dan 9'dan 12'den 19'dan 30'dan 45"den
küçük küçük küçük küçük küçük küçük küçük küçük

% 35 30 18 12 10 8 7 7 6

24 saatte

Yüzeye Dik N/mm2 0.70 0.70 0.70 0.80 0.80 0.75 0.75 0.70 0.60
Çekme Direnci

Eizilme direnci N/mm2 34 34 34 34 32 30 28 21 19

N/mm2 3000 3000 3000 3000 2800 2700 2600 2400 2200
Elastikiyet
Modülü

(yüzeylerin ince folye ile ve ve uygun olup belirlene-

vb.) yüzey pürüz- bilmektedir.
yerlerinde ise görünüm özellikleri-
(özellikle profil üretiminde) ni dikkate almak zaman yeterli
profili çok büyük önem olmamakta ve nihai yerinde
Bu iki özellik standartlarda bir çok problemlerle
yer almamakla birlikte, ölçülebilmekte tedir.

YD 108