PENDIDIKAN UNTUK GOLONGAN

MINORITI

(ORANG ASLI & ORANG KELAINAN UPAYA)

MOHD SOFFIYUDDIN BIN SOPIAN

P 63723

PENGENALAN
Pendidikan

adalah satu proses manusia memperoleh

banyak faedah sosial seperti pekerjaan, gaji yang
mencukupi dan kemungkinan, kuasa politik.
Ketika penjajahan British, tidak semua pelajar
mempunyai peluang bersekolah kerana sekolah
dibahagikan mengikut kumpulan etnik, kelas sosial,
kurikulum dan penempatan.
Wujud diskriminasi dalam bidang pendidikan yang
mewujudkan ketaksamaan dalam peluang
pendidikan.
Diskriminasi ialah perbuatan membanding dan
membezakan individu atau kelompok etnik lain
berasaskan ciri-ciri etnik semata-mata.

FAKTOR-FAKTOR
KETAKSAMAAN PELUANG
Dalam

konteks Malaysia, ketidaksamaan

pendidikan mungkin disebabkan oleh
beberapa faktor seperti lokasi sekolah,
latarbelakang sosio-ekonomi pelajar,
pencapaian akademik, kecenderungan
semulajadi, peluang hidup, sosialisasi dan
perbezaan bahasa.

ORANG ASLI
Orang Asli adalah masyarakat peribumi yang paling
awal mendiami Tanah Melayu. (Zunaida Zakaria,
Abdul Razaq Ahmad, Ahamad Rahim & Arbaat
Hassan: 2010).
Orang asli merupakan komuniti yang terbukti kaya
dengan ilmu pengetahuan dan kebijaksanaan tentang
pengurusan alam semulajadi.
Orang Asli masih terpinggir dalam arus pendidikan
kerana infrastruktur dan prasarana yang kurang
lengkap di tempat tinggal.
Taburan penempatan tiga suku kaum Orang Asli
terbahagi kepada tiga zon iaitu, zon utara yang
majoritinya dikuasai oleh suku kaum Negrito, zon
tengah oleh suku kaum Senoi, dan zon selatan oleh
suku kaum Melayu-Proto. (JHEOA, 2003).

PENDIDIKAN UNTUK GOLONGAN

MINORITI
Kumpulan minoriti merupakan sesuatu kumpulan
etnik dalam sesebuah masyarakat yang mempunyai
jumlah ahli yang kecil.
Golongan kecil orang yang sama keturunan, agama
dan budaya yang tinggal di sebuah tempat berlainan
keturunan, agama dan sebagainya. (Kamus Dewan,
2007).
Faktor geografi mempengaruhi budaya sesebuah
kumpulan itu. Contohnya, masyarakat pedalaman
kaum Asli, Kadazan, Murud dan sebagainya.

Mereka hanya menerima pendidikan tidak formal sahaja

melalui keturunan atau warisan daripada ibu bapa
mereka.
Menurut Zunaidi Zakaria et all (2010), pihak kerajaan
telah melaksanakan Dasar Pendidikan Negara (DPN)
yang dibentuk oleh JHEOA berdasarkan dasar
pendidikan negara yang turut digubal di peringkat
pusat melalui Kementerian Pelajaran Malaysia.

MASALAH PENDIDIKAN ORANG

ASLI
Menurut Zunaida Zakaria et all (2010), kadar keciciran
untuk Orang Asli telah menurun secara mendadak
dalam masa 15 tahun yang lepas tetapi masih terdapat
80 peratus daripada anak-anak orang Asli yang tidak
menghabiskan sekolah menengah.
Peratus kehadiran pelajar amat rendah dan tidak
konsisten, sekali gus menyumbang kepada keciciran dan
buta huruf tinggi di kalangan mereka. (Abdul Razaq
Ahmad & Zalizan Mohd Jelas (2009))
Masih terdapat masyarakat Orang Asli yang masih lagi
tercicir dalam mengejar pendidikan (Basir, 2008).
JHEOA telah menempatkan beberapa kemudahan
seperti kemudahan komputer di sekolah dan laptop
untuk guru-guru bagi persediaan untuk mengajar.
(Nurul Farhana Jumaat : 2010).

MATLAMAT DASAR PENDIDIKAN ORANG ASLI KE

ARAH 2010 (NURUL FARHANA JUMAAT : 2010).
Celik huruf bagi masyarakat Orang Asli berada di tahap 70%
pada tahun 2000.
Sekurang-kurangnya 50% daripada kanak-kanak Orang Asli
berada dalam TASKA dan TABIKA anggaran 15% pada masa
sekarang. Justeru itu, bilangan TASKA dan TABIKA perlu
diperbanyakkan.
100% kanak-kanak Orang Asli yang berada dalam tahap umur
bersekolah rendah berada dalam sistem persekolahan rendah.
Kadar keciciran dalam peringkat sekolah di tahap minima 5%
berbanding pada tahun 2000 sebanyak 10.3%.
Kadar keciciran peralihan peringkat sekolah rendah ke sekolah
menengah menurun ke 10% berbanding dengan tahun 2000
iaitu sebanyak 81%.
Sekurang-kurangnya 50 orang anak-anak Orang Asli Berjaya
keluar dari IPT setiap tahun.

HAK PENDIDIKAN ORANG ASLI MENGIKUT PERUNTUKAN UNDANG- UNDANG

Akta Orang Asli 1954 (Akta 134) Artikel 17 Orang Asli

tidak boleh dilarang masuk ke mana-mana sekolah
Akta Pendidikan 1996 (Akta 550) & Peraturan-Peraturan
Terpilih (Hingga 15hb Disember 2003)
Perisytiharan Hak Asasi Manusia Sejagat 1948
Konvensyen Mengenai Hak Kanak-Kanak 1989 (CRC)
United Nation Declaration on the Rights of Indigenous
Peoples (UN-DRIP), 2007
ILO Convention (No. 169) concerning Indigenous and
Tribal Peoples in Independent Countries.

BILANGAN MURID SEKOLAH RENDAH DI SEKOLAH 100% MURID

ORANG ASLI PADA 2007 DAN 2009

Negeri

Bil. Sek.

2007

2009

Pahang

26

6046

5783

Kelantan

12

2656

2965

Perak

28

4896

5193

Selangor

11

1545

1332

Johor

10

791

820

Negeri

630

490

Terengganu

156

182

Pahang

26

6046

5783

Jumlah

93

16715

16370

Sembilan

SUMBER : JAKOA

MASALAH BERKAITAN ORANG

ASLI (SUHAKAM, 2010)
Pengangkutan

Pemerolehan
Dokumen Sijil
Kelahiran
dan Kad
Pengenalan

Bantuan
Kewangan
JHEOA dan
KWAPM

Keperhatinan
Pengetua,Guru
Besar dan GuruGuru

Sikap ibu bapa

dan murid

Bantuan
Peralatan dan
KelangkapanPer
sekolahan

Rancangan
Makanan
Tambahan

Pengajaran dan
Pembelajaran

Penempatan
Guru Besar dan
Guru

Kanak-Kanak
Yang Tidak
Dapat
Bersekolah
(Unreachable)

Satu Agensi
Untuk Mengurus
Pendidikan
Orang Asli

FAKTOR UTAMA KEPADA KEGAGALAN AKADEMIK

(ABDUL RAZAQ AHMAD & ZALIZAN MOHD JELAS :
2009)
Hiperaktif
Mudah bosan / jemu
SIFAT DAN
PERSONALITI Konsep kendiri yang rendah
PELAJAR

KELUARGA

Tahap pendidikan ibubapa

Tahap sosioekonomi
Kediaman yang kurang selesa

Walaupun tidak mempunyai pendidikan yang tinggi,

kehidupan masih lagi boleh diteruskan.
Menerima apa sahaja yang ada tanpa ada usaha untuk
MASYARAKAT
memajukan diri dan meningkatkan taraf hidup

 Ketidakmampuan mereka untuk bergaul dengan masyarakat sekolah

telah menyebabkan keciciran dalam pelajaran, ditambah pula jika
mereka tidak mampu berbahasa Melayu.
TAHAP

KESEDARAN ANAK- Tidak mengetahui cara untuk memohon bantuan bagi membiayai
ANAK ORANG ASLI
pengajian.

MASALAH
KEWANGAN

PEMAKANAN

Tidak mempunyai sumber kewangan yang cukup untuk membiayai

pendidikan anak-anak di peringkat menara gading.

Makan semua jenis makan seperti katak,ular, mengkarung dan kera

yang mana makanan ini amat tidak elok untuk kecerdasan akal

PERBEZAAN
BAHASA

KEMUDAHAN
INFRASTRUKTUR

GEOGRAFI

Mempunyai 18 etnik yang pelbagai seperti Senoi, Semai, Gritus, Bitomelai,

Temiar, dan Janik menggunakan dialek etnik masing masing yang tiada
kesamaan. Komunikasi juga menjadi lebih terhad kerana hanya sedikit
daripada mereka yang mampu berbahasa Melayu. Jadi, maklumat-maklumat
semasa atau perkembangan pendidikan yang terkini tidak dapat diikuti dan
difahami dengan jelas.

Tidak dimanfaatkan sepenuhnya oleh masyarakat orang asli.

Kedudukan perumahan mereka yang terasing daripada penduduk
Melayu yang lain memberi tanggapan seolah-olah mereka tidak
berhak menggunakan kemudahan-kemudahan yang disediakan.

Jauh di pedalaman
Jauh daripada kemudahan awam seperti pengangkutan awam,
perpustakaan, alat perhubungan (jalan raya dan alat komunikasi).

CADANGAN PENYELESAIAN
Menyediakan kemudahan pengangkutan yang
baik
Menyediakan kemudahan peralatan dan
kelangkapanPersekolahan
Memperbaiki elemahan dalam pengagihan dan
pelaksanaan Rancangan Makanan Tambahan
Bantuan kewangan menerusi JHEOA dan
KWAPM
Menambah baik kualiti pengajaran dan
pembelajaran
Menempatkan Guru Besar dan guru yang
profesional dan berkemahiran tinggi
Membimbing ibu bapa menjadi lebih positif
terhadap kepentingan pendidikan.

OKU
Orang

kurang upaya (OKU) adalah seseorang yang

tidak berupaya menentukan sendiri bagi
memperolehi sepenuhnya atau sebahagian daripada
keperluan biasa seseorang individu atau tidak hidup
bermasyarakat sepenuhnya disebabkan sesuatu
kekurangan sama ada dari segi fizikal atau mental
samada berlaku semenjak lahir atau kemudian dari
itu (Jabatan Kebajikan Masyarakat Malaysia, 2008).
Bank Dunia menganggarkan bahawa orang kurang
upaya merupakan 1/5 daripada golongan termiskin
dunia (Bank Dunia, 2010).

Kekurang upayaan adalah adalah suatu konstruk

atau pandangan sosial di mana kekurang upayaan
dilihat sebagai hasil daripada halangan-halangan
yang berpunca daripada sikap dan persekitaran yang
menghalang penyertaan penuh dan efektif mereka
secara saksama di dalam masyarakat (Persatuan
Bangsa-bangsa Bersatu, 2010).
Menurut Hasnah Toran, Tajul Arifin Muhamad, Mohd
Hanafi Mohd Yasin , Mohd Mokhtar Tahar & Nur
Hazwani Hamzah (2010), Akta OKU yang dilancarkan
pada 2008 menyatakan bahawa OKU tidak boleh
dikecualikan dari sistem pendidikan umum atas asas
ketidakupayaan mereka.

 Kajian

yang dijalankan oleh Hasnah, Mohd Hanafi,

Mohd Mokhtar dan Norasuzaini (2009) mengenai
halangan dan sokongan yang dialami oleh pelajarpelajar yang mengalami kekurangan upaya di
sebuah IPTA tempatan melaporkan terdapat rakan
rapat yang banyak membantu mereka dari segi
pengangkutan dan pembelajaran, namun dari
kalangan rakan-rakan sekuliah dari fakulti yang
berlainan kerjasama kurang diberikan, terutama
semasa proses pembelajaran.

Hak Asasi OKU

Hak asas yang perlu diketahui untuk

menikmati peruntukan keperluan dari

segi:
1) Pendidikan
2) Aksesibiliti
3) Pekerjaan
4) Komuniti Inklusif
5) Melindungi diri daripada dibuli atau
penderaan

Hak Mendapat Pendidikan

28(1)

1) OKU mempunyai hak untuk pergi ke

sekolah dan pusat pendidikan.
2) Pelatih PDK boleh diajar latihan
vokasional untuk persediaan ke alam
pekerjaan.
3) Akta OKU 28(3) menjamin bahawa OKU
mempunyai hak mendapat kemudahan
dan bahan pengajaran supaya boleh
belajar.

MASALAH MELIBATKAN OKU

Kanak-kanak pekak biasanya menghadapi
perkembangan bahasa yang lambat berbanding akanrakan mereka yang boleh mendengar (Mayer, 2007).
Kebolehcapaian sesuatu sumber pendidikan.
Menurut Siti Zaharah Mohid , Nor Azan Mat Zin
(2010), masih banyak usaha perlu dilakukan didalam
menerbitkan dan membangunkan material
pengajaran dan pembelajaran untuk komuniti pekak
diperlukan untuk membantu mengurangkan jurang
komunikasi antara mereka dan masyarakat umum.

Kemudahan keperluan akses orang kurang upaya

masih tidak mencukupi dengan jumlah pertambahan
golongan OKU di negara kita (Shalini a/p
Sanmargaraja & Seow Ta Wee (2010).
Golongan pendidik yang kurang kemahiran.
Menurut Lokman Mohd Tahir, Nurul Qistin
Mustafa, Mohd Hanafi Mohd Yassin (2009) pendidik
golongan berkeperluan khas ini perlu menyesuaikan
kaedah pembelajaran mereka dengan pelbagai jenis
ketidakupayaan yang dialami oleh pelajar di bawah
bimbingannya.

PENDIDIKAN KHAS

Pengajaran yang direka khas bagi melengkapkan

keperluan seseorang kanak-kanak yang luar biasa
yang memerlukan bahan-bahan pangajaran khas,
teknik pengajaran yang luar biasa dan kemudahan
tertentu.

RANCANGAN PENDIDIKAN
KHAS
1. Sekolah Pendidikan Khas (SPK)
Murid-murid

bermasalah penglihatan dan bermasalah

pendengaran serta yang bermasalah pembelajaran
(sekolah menengah)

2. Program Pendidikan Khas Intergrasi (PKI)

Menempatkan

murid-murid berkeperluan khas yang

bermasalah pembelajaran, bermasalah pendengaran dan
bermasalah penglihatan
Sekolah rendah
Sekolah menengah harian biasa
Sekolah menengah teknik/vokasional (asing murid khas dan
murid biasa) & separa inklusif

DARI 7 NEGERI MENGHADIRI

KONFERENSI ADVOKASI-DIRI
KEBANGSAAN KE-3 FEB 2009,
PULAU PINANG

Memberi kami hak-hak yang sama dengan orang lain

dengan mengesahkan Konvensi Hak-hak Orang Kurang
Upaya oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu.

Membenarkan kami belajar di sekolah bersama rakanrakan sejiran kami

CADANGAN PENYELESAIAN
Sekolah yang mesra OKU (murid, guru, penjaga dan
pelawat)
Peperiksaan khas
Pendidikan berkualiti
Pendidik profesional dan berkualiti
Kemudahan yang sempurna dan sesuai untuk OKU di
sekolah
Penyediaan bahan untuk pendidikan yang adil untuk
golongan OKU

RUJUKAN
Abdul Razaq Ahmad & Zalizan Mohd Jelas. 2009.
Masyarakat orang asli: perspektif pendidikan dan
sosiobudaya. Bangi: Penerbit UKM. Hlm 47-58. ISBN
978-967-5048-72-2.
Bank Dunia. 2010. Disability and the millennium
development goals.
http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/TOPI
CS/EXTSOCIALPROTECTION/EXTDISABILITY/0,,c
ontentMDK:21162907~menuPK:3265756~pagePK:21
0058~piPK:210062~theSitePK:282699,00.html [18
Oktober 2012 ].
Basir Zaharom. 2008. Pendidikan orang asli. Berita
Harian. http://www.scribd.com/doc/14269900/masalahkeciciran-pelajaran-kaum-orang-asli. [ 15 Oktober
2012]

Colin Nicholas. 2010. Orang Asli rights problems solutions/a study

commissioned by Suhakam. Kuala Lumpur.
Hasnah Toran, Mohd Hanafi Mohd Yasin, Mohd Mokhtar Taha &
Norasuzaini Sujak. 2009. Sokongan dan halangan yang dihadapi
pelajar-pelajar kurang upaya di sebuah institusi pengajian di
Malaysia, ASEAN Journal of Teaching and Learning in Higher
Education Vol 1, No 2: 18-29.
Hasnah Toran, Tajul Arifin Muhamad, Mohd Hanafi Mohd Yasin,
Mohd Mokhtar Tahar, Nur Hazwani Hamzah. 2010. Pengetahuan
dan sikap rakan sebaya terhadap pelajar kurang upaya di sebuah
IPTA di Malaysia. Issn: 1985-5826 Ajtlhe Vol. 2, No.2, July 2010,
21-32
Jabatan Kebajikan Masyarakat. 2008. Bantulah dan hormatilah
OKU. Atas talian :
http://realitioku.blogspot.com/2008/01/bantulah-hormatilahoku.html ( 21 Oktober 2012).
JHEOA. 2003. Pelan tindakan pembangunan pendidikan orang
asli. Jabatan Hal Ehwal Orang Asli, Kementerian Pembangunan
Luar Bandar Malaysia.

Lokman Mohd Tahir, Nurul Qistin Mustafa, Mohd Hanafi

Mohd Yassin. 2009. Pendidikan teknik dan vokasional
untuk Pelajar Berkeperluan Khas (Vocational dan
Technical Education for Special Needs Students). Jurnal
Pendidik Dan Pendidikan, Jil. 24, 7387, 2009.
Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka (2007). Kamus Dewan
Edisi Keempat. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan
Pustaka.
Mayer, C. 2007. What really matters in the early literacy
development of deaf children. Journal of Deaf Studies and
Deaf Education.; 12:411-431.
Nurul Farhana Binti Jumaat. 2010. ICT dalam pendidikan
anak-anak orang asli di sekolah-sekolah rendah. Universiti
Teknologi Malaysia. Skudai: Johor.
Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu. 2010. Konvensyen
hak-hak orang kurang upaya. http:
//www.un.org/disabilities/convention/conventionfull.html
[ 15 Oktober 2012]

Sanmargaraja, Shalini & Ta Wee , Seow. 2011. Kajian

penyediaan fasiliti Orang Kurang Upaya (OKU) di
Institusi Kerajaan di Nusajaya, Johor Bahru. Kertas
Kerja Persidangan Kebangsaan Geografi Dan Alam
Sekitar Kali Ke 3, Universiti Pendidikan Sultan Idris,
Tanjong Malim.
Siti Zaharah Mohid , Nor Azan Mat Zin. 2010.
Kemudahcapaian perisian pendidikan multimedia
untuk pengguna masalah pendengaran. Proceedings
Of Regional Conference On Knowledge Integration In
ICT 2010.
Zunaida Zakaria, Abdul Razaq Ahmad, Ahamad
Rahim & Arbaat Hassan. 2010. Kesedaran ibubapa
terhadap pendidikan anak-anak dalam kalangan
masyarakat orang asli. Proceeding International
Seminar : Comparative Studies in Educational System
Between Indonesia & Malaysia.

SEKIAN, TERIMA KASIH