PROJEKT

LENDA: FIZIKE
TEMA: ENERGJIA DHE
BURIMET E ENERGJISE.

Marvin Halluni

LLOJET E ENERGJISE

Energjin prreth nesh e gjejm n forma t

ndryshme. Ndr format m t prhapura jan :

1.

Energjia kinetike

2.

Energjia potenciale

3.

Energjia kimike

4.

Energjika brthamore (nga ndarja e atomit)

5.

Energjia elektrike

6.

Energjia termike

7.

Energjia diellore

ENERGJIA KINETIKE

Energjia kinetikesht aftsia e trupave

q t kryejn pun pr shkak se kan nj
shpejtsi t caktuar. Pr ta llogaritur
energjin kinetike t trupit memasn, i
cili lviz meshpejtsi, bhet llogaritja e
puns, e cila nevojitet
qforcatanxitojtrupin n ndonj rrug
nga gjendja e qetsis deri n gjendjen
me shpejtsi. Pra, madhsia e energjis
kinetikesht e barabart me punn e
cila sht kryer n mnyr q trupi ta ket
fituar shpejtsin. energjia kinetike do t
jet: A=Ek=1/2 mv2

ENERGJIA
POTENCIALE

Prveenergjis kinetike, t ciln e shkakton lvizja,

trupi mund ta ket edheenergjin potenciale, e cila
sht pasoj e pozits s tij ndaj trupave t tjer apo
pasoj e konfiguracionit t trupit, prkatsisht e
sistemit t trupit. Trupat kan energji potenciale pr
shkak t veprimit reciprok t tyre. Ashtu trupi
memasn, i ngritur n lartsinmbisiprfaqene
Toks, ka nj energji potenciale t caktuar dhe sht i
aft, q duke zbritur nga ajo lartsi, t kryej nj pun
t caktuar. Ngjashm, susta elastike ka energji
potenciale dhe, duke u kthyer n pozitn ekuilibruese,
mund t kryej pun. Varsisht ngaforca e cila vepron
n trup, dallohen kto lloj energjish potenciale:
tgravitetit, elastike,elektrostatike dhemagnetike. N
mekanik do t shqyrtohen vetm dy t parat (t
gravitetit dhe elastike).

ENERGJIA
BERTHAMORE

Energjia brthamoresht energji e fituar memetodat e

fusionitt kontrolluar n ndrtesa qendrore t Centrale
Brthamore. Shtetet e Bashkuara t Ameriksjan furnizuesit m
t mdhenj t energjis brthamore pr qllime komerciale.
SHBA-ja ka m shum se 100 centrale t liensuara brthamore
dhe n vitin 2006, kto centrale gjeneronin rreth 20% t
prodhimit energjitik n vend, duke prmbushur 9% t nevojave t
vendit me energji.Franca ka m shum se 50 centrale
brthamore q sigurojn 79% t prodhimit energjitik. Franca
sht eksportuese e konsiderueshme e energjis elektrike n
vendet t tjera.Kinaka 11 reaktor brthamor, por nevojat n
vend jan kaq t mdha, sa kjo infrastruktur n vitin 2005
prmbushte vetm 1% t nevojave t vendit pr energji. Gjendje
e ngjajshme ndodhet edhe nIndi.Rusiahapi uzinn e par
brthamore n vitin 1954. Zgjerimi i industris u ngadalsua pas
katastrofs sernobilit. M 2005, reaktort brthamor
prodhonin rreth 6% t energjis q konsumohej. Rusia energjin
brthamore e sheh si nj mundsi pr eksport. M ann tjetr
nGjermani, n vitin 2006, 12% e energjis s prdorur vinte nga
energjia brthamore. Prqindje e lart pr nj vend q trumpeton
pr mbylljen e qendrave t energjis brthmamore.

LLOJE TE TJERA
ENERGJISH

Energjia termike : Energjia e brendshme e

sistemit, e barabart me shumn e energjive
kinetike dhe potenciale t grimcave t
sistemit.Ajo mund t prodhohet nga frkimi dhe
sjell ndryshim t temperaturs s sistemit.

Energjia kimike : shuma e energjive t plota

te grimcave perberese t molekulave. Energjia
kimike e karburanteve dhe e ushqimeve jan
format e energjise kimike te depozituara.

Energjia elektrike shtenergjia e fituar nga

rryma e ngarkess elektrike npr nj prues
elektrik.

BURIMET E
ENERGJISE

Burimet e riprtrishme t energjis

jan burime jo-fosile t energjis t
tilla si:

1.

Energjia e ers

2.

Energjia diellore

3.

Hidro-energjia

4.

Energjia e biomass

5.

Energjia gjeotermike

6.

BURIMET E
PARIPERTERITSHME

LNDT DJEGSE
FOSILE:

THNGJILLI

NAFTA

GAZI NATYROR

LNDT DJEGSE
NUKLEARE

Energjia e valve t detit

7.

Energjia nga baticat dhe zbaticat

8.

Gazi nga mbeturinat

THENIE MBI
ENERGJINE

"Energjia dhe kmbngulja ndryshojn

gjithka".Benjamin Franklini

"Energjia sht e njjt me dshirn

dhe qllimin."Sheril Adams

"Energjia sht nj knaqsi e

amshueshme, dhe kush dshiron, por
nuk vepron, prhap murtajn."Uilliam
Blejk

"Synimet ju ndihmojn t kanalizoni

energjit tuaja n veprim. "Les Braun