PROJEKT  

 
 
TEMA: ZBATIMET E NJOHURIVE FIZIKE QE LIDHEN ME
KINEMATIKEN,DINAMIKEN DHE TERMODINAMIKEN NE
JETEN E PERDITSHME DHE NE TEKNIKE.

Punoi:Alesia Rryta Klasa X-6

Pranoi:Ledia Bega
Objektivat:

■ Të mësojmë përkufizimet e termave:punë,nxehtësi dhe energji.

■ Të mësojmë më shumë për këto terma
■ Të mësojmë për përdorimin e tyre në shoqëri.
Energjia:
Në fizikë, energjia është vetia sasiore që duhet të
transferohet në një trup ose sistem fizik për të kryer
punë në trup, ose për ta ngrohur atë. Energjia është
një sasi e ruajtur; ligji i ruajtjes së energjisë thotë se
energjia mund të shndërrohet në formë, por jo të
krijohet ose të shkatërrohet. Njësia matëse në
Sistemin Ndërkombëtar të Njësive (SI) të energjisë
është xhaul, që është energjia e transferuar në një
objekt nga puna e lëvizjes së tij në një distancë prej
një metri kundrejt një force prej një njutoni.
 Llojet e energjisë
Energjia ndryshon vazhdimisht formë. Energjia kimike në një bateri ndryshon në
energji elektrike që ndez një llambë, e cila çliron nxehtësinë dhe energjinë
rrezatuese në një qark elektrik. Një panel me qeliza diellore krijon një ndryshim
të menjëhershëm në energji, nga drita e diellit në energji elektrike. Energjia
mekanike është energjia e lëvizjes. Era që fryn, uji i vrullshëm dhe njerëzit që
vrapojnë të gjitha funksionojnë me energji mekanike. Energjia e nxehtësisë lidhet
me lëvizjen e atomeve. Energjia mekanike e fërkimit të duarve do të prodhojë
energji nxehtësie. Energjia kimike ruhet në lëndë djegëse si benzina, qymyri dhe
ushqimi. Energjia elektrike, ose energjia elektrike, është lëvizja e elektroneve.
Konsiderohet si burim sekondar i energjisë sepse prodhohet nga burimet
parësore. Energjia rrezatuese përfshin dritën, rrezet X dhe valët e radios. Është
pjesë përbërëse e procesit të fotosintezës, në të cilin energjia e dritës së diellit
ruhet në glukozë. Energjia bërthamore përfshin bërthamën e një atomi. Fizioni
bërthamor ndodh kur bërthama ndahet dhe energjia çlirohet. Shkrirja
bërthamore gjithashtu çliron energji.
 Nxehtësia
Nxehtësia  në fizikë përcaktohet si energjia termike e
transferuarsa herë që objektet ose substancat që janë në
temperatura të ndryshme bien në kontakt. Ky transferim i
energjisë dhe të gjitha proceset që lidhen me të, është
objekt i studimit të termodinamikës, një degë e
rëndësishme e fizikës.
Koncepti i rëndësishëm është që nxehtësia transferohet
gjithmonë nga trupi më i nxehtë tek ai më i ftohti. Përvoja
tregon se nxehtësia nga kafeja e nxehtë gjithmonë kalon
drejt porcelanit të filxhanit dhe pjatës, ose metalit të lugës
me të cilën trazohet, asnjëherë e kundërta.
 Puna
Në fizikë, puna është energjia e transferuar në ose nga një
objekt nëpërmjet aplikimit të forcës përgjatë një
zhvendosjeje. Në formën e tij më të thjeshtë, ai shpesh
përfaqësohet si produkt i forcës dhe zhvendosjes. Një
forcë quhet se kryen punë pozitive nëse (kur zbatohet)
ajo ka një komponent në drejtim të zhvendosjes së pikës
së aplikimit. Një forcë bën punë negative nëse ka një
komponent të kundërt me drejtimin e zhvendosjes në
pikën e zbatimit të forcës.
Puna është një sasi skalare,kështu që ka vetëm madhësi
dhe nuk ka drejtim. Puna transferon energji nga një vend
në tjetrin, ose një formë në tjetrën. Njësia e punës SI
është xhaul (J), e njëjta njësi si për energjinë.
 Shembuj të transformimit të energjisë
Llamba elektrike
Këtu, energjia elektrike shndërrohet në energji termike e cila më pas
shndërrohet në energjia e dritës.
Energjia elektrike -> Energjia e nxehtësisë -> Drita energji
Motorri me avull
Përdoret për të drejtuar trenat. Këtu, energjia e nxehtësisë
shndërrohet në kinetike energji. Energjia e nxehtësisë › Energjia
kinetike
Motori i makinës Përdoret për të drejtuar makina Këtu, energjia kimike
shndërrohet në energji termike e cila më pas shndërrohet në energjia
kinetike, Energjia kimike -> Energjia e nxehtësisë -> Kinetike energji
Qeliza
Përdoret në shumë elektronikë. Këtu, energjia kimike shndërrohet në energji
elektrike. Energjia kimike -> Energjia elektrike
Stufë me gaz
Përdoret për të gatuar ushqim. Këtu, energjia kimike shndërrohet në energjia e
nxehtësisë. Energji kimike › Energjia e nxehtësisë
Paneli diellor.
Përdoret për të ngrohur ujin. Këtu, energjia e dritës shndërrohet në nxehtësi energji.
Energjia e dritës ›
Energjia e nxehtësisë Qelizë diellore Përdoret për të siguruar energji elektrike. Këtu,
energjia e dritës shndërrohet në energji elektrike. Energjia e dritës -> Energjia
elektrike