Tema: “Energjia dhe perdorimi I saj”

Lenda: Fizik
Shkolla: Ahmet-Gashi
Klasa: 7B
Punoi: Ergi Hallaci
Lorenc Markaj
Adelajda Cullhaj
Rigers Vuthaj
Amalda Buzi
Pranoi: mesuesja e fizikes
 “Burimet e energjise dhe klasifikimi I tyre”

Para se të shpjegoni secilin lloj që ekziston, është e rëndësishme të sqaroni se çfarë është një
burim energjie. Shtë një burim përmes të cilit energjia mund të nxirret për qëllime të ndryshme
(kryesisht komerciale). Por megjithatë, nuk është gjithmonë kështu. Në të kaluarën, njerëzit
përdornin një burim të rëndësishëm natyror për të përmbushur nevojat e tyre. Kur gjeti zjarr,
qëllimi i vetëm i këtyre flakëve ishte ta mbronin atë nga i ftohti dhe të gatuanin për të.
Megjithëse ne vazhdojmë të përdorim zjarrin për këto qëllime, burimet e mbetura (natyrore ose
artificiale) kanë prodhuar tashmë energji që mund të përdoret në termocentrale ose në industri.

Në fund të shekullit të XNUMX-të, modeli mbizotërues i energjisë filloi të vihej në dyshim për dy
arsye:

 Problemet mjedisore të shkaktuara nga djegia e lëndëve djegëse fosile, siç janë episodet
e smogut në qytete të mëdha si p.sh. Londra ose Los Angeles, ose ngrohja globale e
planetit.
 Rreziqet e përdorimit të energjisë bërthamore, të zbuluara në aksidente si Çernobili.

Burimet e ripërtëritshme të energjisë

E njohur gjithashtu si energji e pastër, energjia e rinovueshme është më e
rëndësishmja sepse luan një rol në mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin
teknologjik. Këto burime energjie përdorin burime të pashtershme nga natyra
(të tilla si rrezet e diellit, era, uji, etj.) Për të nxjerrë energji. Ndër burimet e
ripërtëritshme të energjisë që ekzistojnë kemi si më poshtë:

 Energji diellore: Siç sugjeron emri, kjo energji përdor rrezet e diellit për
të gjeneruar energji elektrike. Gjithashtu, për shkak të progresit
teknologjik, energjia diellore ka dhënë ngritjen e paneleve të famshëm
diellorë dhe makinave diellore.
 Fuqia hidroelektrike: Ndryshe nga llojet e mëparshme të energjisë,
energjia hidroelektrike përdor ujin për të gjeneruar energji. Ky proces
zhvillohet në një digë ose hidrocentral.
 Fuqia e eres: Nëse kemi folur për burime natyrore, është koha të flasim
për erën. Kjo ka një rol të rëndësishëm në energjinë e erës, e cila është
përgjegjëse për gjenerimin e energjisë elektrike përmes turbinave të
erës ose mullinjve të erës.
 biomasa: Ajo lidhet gjithashtu me përdorimin e dritës së diellit për të
gjeneruar energji në natyrë.
  Energjia gjeotermale: përdorimi i energjisë gjeotermale, e cila është një
nga burimet më të rëndësishme të ripërtëritshme të energjisë.
 Termodinamika: Nëse flasim për këtë lloj energjie, transferimi i
nxehtësisë është ende i rëndësishëm në burimet e rinovueshme.

Burimet e ripërtëritshme të energjisë

Për ta, energjia e përtëritshme përdor burime natyrore që mund të zbrazen, ky
është ndryshimi kryesor midis energjisë së rinovueshme dhe asaj të pa
ripërtëritshme. Gjatë përdorimit dhe nxjerrjes së tyre, burimet nga të cilat
merret energjia mund të shuhen ose të marrin kohë për t’u rigjeneruar, duke i
bërë ata burimin më të prekshëm të energjisë. Në klasifikimin e tij gjejmë:

1. Lëndët djegëse fosile, të tilla si nafta, qymyri ose gazi natyror: Këto

burime së shpejti do të shterojnë, dhe varësisht nga rajoni i botës për të
cilin po flasim, ato mund të mos ekzistojnë as. Nëse flasim për ndotjen e
mjedisit, përdorimi, zhvillimi dhe transporti i tij gjenerojnë rreziqe të
konsiderueshme, dhe një pjesë e kësaj duhet të fajësohet.
2. Energjia bërthamore: E njohur gjithashtu si energji atomike, kjo energji
luan një rol themelor në fizikë dhe konsiderohet si një nga burimet
kryesore të energjisë në vendin tim.
 “Energjia ne jeten e perditshme”
Energjia ekziston në shumë forma të ndryshme. Përveç termike, dritës dhe energjisë, ka edhe energji
kimike, kinetike dhe potenciale. Një llambë elektrike lëshon nxehtësi dhe energji të dritës. Energjia e zërit
transmetohet duke përdorur. Valët bëjnë që daullet e veshit të dridhen, dhe kështu ne dëgjojmë tinguj.
Energjia kimike lirohet gjatë . Ushqimi, karburanti (qymyri, benzina) dhe bateritë janë depo të energjisë
kimike. Produktet ushqimore janë depo të energjisë kimike të çliruar brenda trupit. Trupat në lëvizje kanë
energji kinetike, d.m.th. energjia e lëvizjes. Sa më shpejt të lëvizë një trup, aq më e madhe është energjia e
tij kinetike. Duke humbur shpejtësinë, trupi humbet energjinë kinetike. Duke goditur një objekt të
palëvizshëm, trupi në lëvizje i transferon atij një pjesë të energjisë së tij kinetike dhe e fut atë brenda. Një
pjesë e energjisë së marrë nga ushqimi, kafshët kthehen në energji kinetike. Energjia e mundshme
zotërohet nga trupat e vendosur në një fushë force, për shembull, në një fushë gravitacionale ose
magnetike. Trupat elastikë ose elastikë (që kanë aftësinë për t'u shtrirë) kanë një energji potenciale
tensioni ose elasticiteti. Lavjerrësi ka energji maksimale potenciale kur është në pikën e tij më të lartë.
Duke u shpalosur, susta lëshon energjinë e saj potenciale dhe bën që rrotat e orës të rrotullohen. Bimët
marrin energji nga dhe prodhojnë lëndë ushqyese - krijojnë rezerva të energjisë kimike.

Transformimi i energjisë
Ligji i ruajtjes së energjisë thotë se energjia nuk krijohet nga asgjëja dhe nuk humbet pa lënë gjurmë. Me
të gjitha proceset që ndodhin në natyrë, një lloj energjie shndërrohet në një tjetër. Energjia kimike e
baterive të elektrik dore konvertohet në energji elektrike. Në një llambë, energjia elektrike shndërrohet në
nxehtësi dhe dritë. Ne dhamë një shembull të këtij "zinxhiri energjetik" për t'ju treguar se si një lloj
energjie shndërrohet në një tjetër. Qymyri është mbetjet e ngjeshura të një bime që ka jetuar shumë vite
më parë. Pasi morën energji nga Dielli. Qymyri është një depo e energjisë kimike. Kur qymyri digjet,
energjia e tij kimike shndërrohet në energji termike. Energjia termike nxehet dhe avullon. Avulli e kthen
turbinën. duke prodhuar kështu energji kinetike - energjinë e lëvizjes. Gjeneratori e shndërron energjinë
kinetike në energji elektrike. Një shumëllojshmëri e pajisjeve - llambat, ngrohësit, magnetofonët -
konsumojnë energji elektrike dhe e shndërrojnë atë në zë, dritë dhe nxehtësi. Rezultatet përfundimtare në
shumë procese të konvertimit të energjisë janë drita dhe nxehtësia. Edhe pse energjia nuk zhduket, ajo
shkon në hapësirë, dhe është e vështirë për ta kapur dhe përdorur atë.