Talasalitaan Bumabaha – umaapaw Gumigiit – pumipilit Lasug-lasog – wasak, punit-punit, durog Mawaglit – mawala Nasinagan – nasikatan Pagdarausan – paggaganapan Puluhan – tangkay, tatagnan, bitbitan Pumpon – kumpol, bungkos Tauhan Basilio Simoun Sinong Juanito Pelaez Paulita Gomez Don Timoteo Pelaez BUOD Habang nasa daan ay nagugulumihan si Basilio sa nap ipintong kahindik-hindik na pangyayaring magaga- nap. Wala siyang mapuntahan. Ang mga mag-aaral ay umuwi na sa kanilang mga lalawigan. Si Isagani la- mang ang hindi umuuwi, ngunit wala sa kaniyang tahanan ng umagang iyon.
Nagsusumiksik sa kaniyang isipan ang tungkol sa
lampara. Dalawang oras na lamang at it ay puputok na. BUOD Sa kanyang paglalakad, waring sa kanyang tingin, ang lahat ng kanyang nakakasalubong ay pugot ang ulo. Nakikita niya ang mga sumusunod na tagpo, nakatayo Siya sa bunton ng mga bangkay, at nag-uutos sa lahat ng dumaraang nakakarwahe. Sa kalituhan ni Basilio, hindi niya naitanong kay Simoun kung saan magsisi- mula ang gulo. Pumunta siya sa bahay ni Kapitan Tiya- go upang kunin ang ilang kagamitan, ngunit natagpu- an niya itong maayos at inihahanda para sa kasal ni Juanito. BUOD Nang makilala ni Basilio ang ikinasal, nahabag siya kay Isagani. Ngunit nagbago ang kanyang isip sapagkat si Isagani ay hindi makikialam sa gayong pag patay. Ang kanya ring nadaranas ay hindi umabot kay Isagani. Kung hindi lang siya nabilanggo ay ikinasal na sana sila ni Huli. Sinalat ni Basilio ang baril sa kayang lukbutan. Naabago na siya sa pagdaraan ng oras, at Sinabing sana ay dumating na ang kahindik-hindik na pangyayari. BUOD Nasa ganitong pagbubulay-bulay si Basilio nang mama taan niya ang paglabas ni Simoun sa bahay dala ang lampara. Si Simoun ay sumakay sa karwahe ni Sinong. Nagpatiuna na siyang dumaan sa daang Aloage. Napansin niyang ang lahat ay patungo sa bahay ni Kap itan Tiyago na mayroon ng orkestrang tumutugtog, Maraming tao at maliwanag na maliwanag na ang buong kabahayan. BUOD
Narating na ni Don Timoteo ang rurok ng tagumpay.
Pinahiram siya ng pera ni Simoun na ginamit niya sa
Pagbili ng bahay ni Kapitan Tiyago sa murang halaga.
Bigatin ang kayang mga panauhin.
BUOD
Dahil sa paghahanda ni Don Timoteo, ang dating amoy
apyan na bahay ni Kapitan Tiyago ay nagbago ng husto.