Professional Documents
Culture Documents
magagawang tulong, kalinga, at pangangalaga sa mga taong napinsala ng sakuna
o karamdaman. Isinasagawa ito ng isang taong pangkaraniwan hanggang sa
panahong maaari nang ibigay ang mas dalubhasang tulong pang-sagip buhay ng
mga manggagamot. Kinasasangkapan ang kasanayang ito ng mga payak, ngunit
nakapagliligtas, na kasanayang may kaugnayan sa panggagamot. Maaaring
makatamo ng pagsasanay ang isang pangkaraniwang tao upang maisagawa ang
pagbibigay ng tulong na ito, kahit man hindi ginagamitan ng mga natatanging
aparatong panggagamot. Maaari ring ibigay ang tulong na ito sa mga hayop,
ngunit ang artikulong ito ay tumutukoy lamang para sa magagawang paunang-
tulong na pantao.
Ang 3 pangunahing mga layunin ng paunang tulong-panlunas, na mas
kilala bilang 3 P (tatlong P) ang mga sumusunod:
Pagpapanatili ng buhay (Preserve life)
Pag-iwas mula sa pagkakaroon ng mga dagdag na
pinsala o pag-iwas sa paglala ng kapinsalaan o
karamdaman (Prevent further injury or illness)
Pagtataguyod sa paggaling (Promote recovery)
Ang 3 pangunahing mga layunin ng paunang tulong-panlunas, na mas
kilala bilang 3 P (tatlong P) ang mga sumusunod:
Pagpapanatili ng buhay (Preserve life)
Pag-iwas mula sa pagkakaroon ng mga dagdag na
pinsala o pag-iwas sa paglala ng kapinsalaan o
karamdaman (Prevent further injury or illness)
Pagtataguyod sa paggaling (Promote recovery)
Mga Pangunahing kasanayan sa Pagbibigay ng Pangunahing
Tulong-Panlunas
May mga kasanayan na itinuturing na pinakapusod ng pagbibigay ng
paunang tulong-lunas, kahit saan pa man o paano man naituro ang
mga ito. Tinuturuan ang mga tagapagbigay ng pangunahing tulong
panlunas na laging tatandaan ang ABC ng mga hakbang sa pagbibigay
ng mga paunang tulong-pansagip ng buhay bago magpatuloy sa
pagbibigay ng iba pang mga kalunasan:
Airway – Ang daanan ng hangin / Ang daanang panghininga / Ang
daanang-hingahan
Breathing – Buga ng paghinga / Bantayan ang katangian ng paghinga
Circulation – Sirkulasyon o pagdaloy ng dugo sa katawan
Ang ibig sabihin nito ay dapat lamang na unahin munang
suriin at subuking lutasin ang mga suliraning may kaugnayan
sa daanan ng hangin (bibig at ilong) ng pasyente. Kung
walang balakid sa daanan ng hininga at paghinga, dapat na
isunod na suriin at subuking sugpuin ng tagapaglunas ang
anumang suliranin at pinsala na may kaugnayan sa
sirkulasyon (pagdaloy at pagikot ng dugo sa katawan). May
ibang mga tagapagsanay o tagapagturo na nagdaragdag ng
pang-apat na hakbang: ang D para sa D
uguan ba ang pasyente? O Dinudugo ba ang biktima?, o kaya
ay ang pagbibigay ng Depibrilasyon. Nakasalalay sa antas ng
kasanayan ng tagapagbigay-lunas ang mga pagkakaiba sa
mga pamamaraan ng pasisipat at pagsusuri at pagpapanatili
ng mga mahahalagang ABC ng taong manlulunas. Kapag
naiayos at napainam na ang mga ito, maaari nang magbigay
Buuin ang mga letra upang
makabuo ng mga salita
SRKLISUYANO –
KASUNA –
YUBAH –
ETASPNEY –
Bumuo ng tatlong grupo kung saan ang bawat grupo ay tatalakayin ang bawat layunin
ng pangunang lunas.
Makipanayam sa mga “ Health Workers” sa Sentrong
Pangkalusugan
ng barangay tungkol sa pgbibigay
ng pangunang lunas sa mga sanggol at matatanda na biglang
nagkasakit o napinsala.