PAGSULAT SA IBA’T IBANG

DISIPLINA
 Pagsulat

Mga kahulugan ng pagsulat:

1. Ang pagsulat ay pagsasalin sa papel o
paggamit ng anumang kasangkapang
maaaring magamit na mapagsasalinan ng
mga nabuong salita, simbolo at ilustrasyon
ng isang tao. ( Bernales, et al., 2001)
• Ito ay kapwa pisikal at mental na aktibiti na
ginagawa para sa iba’t ibang layunin. (Bernales,
et al., 2002)
• Ayon kina Xing at Jin (1989), ang pagsulat ay
isang komprehensib na kakayahang naglalaman
ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng
kaisipan, retorika at iba pang elemento.
• Ayon naman kay Keller (1985), ang pagsulat ay
isang biyaya, isang pangangailangan at isang
kaligayahan ng nagsasagawa nito.
Anyo ng pagsulat ayon sa layunin:
• Ekspresib
• Formulari
• Imaginatibo
• Informatib
• Persweysib
Mga layunin ng pagsulat
• Para kay James Kinneavy (1971) may
limang kategorya sa pagsulat na naging
rason kung bakit nagsusulat ang tao. Ito
ay ang mga sumusunod:

• 1. Ekspresiv
• Personal na pagsulat upang maipahayag
ang sarili
Mga layunin ng pagsulat
• 2. Formulari
• Isang mataas at istandardisadong pasulat
katulad ng kasulutan o kasunduan sa
negosyo o bisnes at iba pang transyong
legal, politikal, at pang-ekonomiya
• 3. Imaginativ
• Ginagamit upang mabigyang-ekspresyon
ang mapanilikhang imahinasyon ng
manunulat sa pagsulat ng mga dula, awit,
tula, isksrip at iba pa
Mga layunin ng pagsulat
• 4. Informativ
• Upang magbigay ng mahahalagang
inpormasyon at ebidensya
• 5. Persweysiv
• Upang makapanghikayat, mapaniwala ang
mambabasa dahil sa mga ebidensya
katibayang ipinahayag
 Gawaing interaktib
• Sabihin ang kategorya (layunin) ng mga
sumusunod na sulatin:
1. iskrip pampelikula
2. Thesis
3. Subpoena
4. Memorandum of Agreement
5. Diary
6. Shopping list
 Gawaing interaktib
• Sabihin ang kategorya (layunin) ng mga sumusunod na
sulatin:
7. Ulat pamanahon
8. Panunumpa sa katungkulan
9. Talumpati ng Kandidato
10. Tula
11. journal
12. Liham pangkaibigan
13. State of the Nation Address
14. Bisnes kontrak
15. mensahe
 Sosyo-Kognitibong na
Pananaw sa Pagsulat

• Sosyo- ito ay isang salitang tumutukoy sa

lipunan ng mga tao. Samantalang ang
kognitib naman ay tumutukoy sa pag-iisip.
• Ang sosyo-kognitibong pananaw sa
pagsulat ay isang paraan ng pagtingin sa
proseso ng pagsulat.
 Pagsulat bilang
multidimensyonal na proseso
• Para kay Badayos, ang multidimensyonal
na proseso ng pagsulat ay binubu ng
sumusunod na proseso:
• Bago sumulat
– Binubuo ito ng pagpili ng paksa, paglikha ng
mga ideya at pagbuo ng mga ideya
• Pagsulat
– Pagbuo ng draft, pagtanggap ng fidbak,
pagsangguni at pagrerebisa
 Pagsulat bilang
multidimensyonal na proseso
• Paglalathala

• Sangkot dito ang pagdidisplay ng

komposisyon o sulatin sa bulletin board
o kaya’y paglilimbag o paglalathala
 Mga mungkahing tanong
• Ano ang paksa ng tekstong aking isusulat?
• Ano ang layunin sa pagsulat nito?
• Saan at paano ako makakakuha ng sapat
na datos kaugnay ng aking paksa?
• Paano ko ilalahad ang mga datos na aking
nakalap upang maging higit na
makahulugan ang aking paksa?
• Sino ang babasa ng aking teksto? Para
kanino ito?
• Paano ko maibabahagi sa aking
mambabasa ang nalalaman ko sa aking
paksa?
• Ilang oras ang aking gugugulin sa
pagsulat? Kailan ko ito dapat ipasa?
• Paano ko pa mapagbubuti ang aking
teksto?
 Mga Hakbang sa
Pagsulat:
• Prewriting/ Gawain Bago Sumulat
• Pagsulat ng Draft/ Burador
• Revising o Pagbabago
• Editing o Pagwawasto
• Publishing o Paglalathala
• Pre-writing- Ginagawa rito ang pagpili ng
paksang isusulat at ang pangangalap ng
mga datos o impormasyong kailangan sa
pagsulat.
• Actual writing – Dito isinasagawa ang
aktwal na pagsulat. Nakapaloob dito ang
pagsulat ng burador o draft.
• Rewriting – Dito nagaganap ang pag-eedit
at pagrerebisa ng draft batay sa wastong
gramar, bokabulari at pagkakasunud-
sunod ng mga ideya o lohika.
Kalikasan ng Pagsulat
ayon kina White at
Arndt (1991)
•Paglabas ng Ideya
•Paggawa ng Estruktura
•Paggawa ng Burador
•Pagpopokus
•Pagtataya o Ebalwasyon
•Muling Pagtingin
 Mga Katangian ng
Epektibong Pagsulat:
• Kalinawan ( Clarity )
• Kaangkupan ( Appropriateness )
• Kahustuhan ( Completeness )
• May Katangian ng Katiyakan ( Emphasis )
• Kawastuhan ng Gramar (Gramatical Accuracy )
• May Layunin o Hangarin ( Objective )
• Mababasa at Mauunawaan ( Readability )
 Mga dapat itanong sa sarili kung
magrerebisa ng isinulat:
• Tama ba ang aking pangungusap?
• Maayos at malinaw ba ang pagkakalahad?
• May pagkakaugnay ba ang aking mga ideya?
• May malabo ang ideya?
• Angkop ba ang ginamit kong salita?
• May kaisahan ba ang bawat talataan ?
• Malinaw ba ang pangkalahatang mensahe?
Mga Uri ng Pagsulat

Akademik
Teknikal
Journalistic
Referensyal
Profesyonal
Malikhain
 Teknikal
• Isang praktikal na komunikasyong
ginagamit sa pangangalakal at ng mga
propesyonal na tao upang maihatid ang
teknikal na impormasyon sa iba’t –ibang uri
ng mambabasa
• Ito ay naiuugnay sa pagsulat ng mga
manwal at gabay sa pag-aayos halimbawa,
ng kompyuter o anumang bagay na may
kalikasang teknikal
 Teknikal
• Isang espesyalisadong uri ng pagsulat na tumutugon
sa mga kognitiv at sikolohikal na pangangailangan ng
mga mambabasa at manunulat.

• Nagsasaad ito ng mga impormasyong maaaring

makatulong sa pagbibigay-solusyon sa isang
komplikadong suliranin.
 Teknikal
• Saklaw nito ang pagsulat ng
feasibility study at ng mga
korespondensyang
pampangangalakal.
• Gumagamit ng mga teknikal
na terminolohiya sa isang
partikular na paksa tulad ng
science at technology.
• Nakatuon sa isang tiyak na
audience o pangkat ng mga
mambabasa.
 Teknikal
• Nagbibigay bg impormasyon
para sa teknikal o komersyal
na layunin
• Layunin nitong maibahagi ang
impormasyon tungkol sa
isang paksa sa paggawa ng
isang bagay.
• Kasam rito ang proposal at
iba pang uri ng propesyonal
na dokumeto
 Referensyal
• Ang referensyal na pagsulat ay may kaugnayan sa
malinaw at wastong presentasyon ng paksa.
• Ito ay isang uri ng pagsulat na nagpapaliwanag,
nagbibigay ng impormasyon o nagsusuri.
• Halimbawa nito ay teksbuk, balita, ulat panlaboratoryo,
manwal at pagsusuring pangkasaysayan
• Ang layunin ng referensyal na pagsulat ay maiharap ang
impormasyong batay sa katotohanan o kaya’y makabuo
ng kongklusyon batay sa katotohanang ito.
• Ang anyo ng impormasyon ay kailangang totoo o tunay,
tamang-tama, obhetibo at komprehensibo
Referensyal
• Naglalayong
magrekomenda ng iba pang
sanggunian o source hinggil
sa isang paksa.
• Madalas, binubuod ng isang
manunulat ang ideya ng
ibang manunulat at
tinutukoy ang
pinaghanguan niyon na
maaaring sa paraang
parentetikal, footnotes o
endnotes.
 Referensyal
• Madalas itong makita
sa mga teksbuk,
pamanahong papel,
thesis o disertasyon.
• Maihahanay din dito
ang paggawa ng
bibliyografi, indeks at
notecards.
 Journalistic
• Ang isang balitang pamperyodiko ay sumasagot sa lahat
ng mga tanong ng pangjornalistik na sino, ano, saan,
kailan at bakit.
• Ang pagsulat ng balita ay tuwiran at hindi paliguy-ligoy.
• Ang pangunahing punto ay inilalagay sa unahan at ang
iba pang impormasyon ay isinisiwalat mula sa
pinakamahalaga patungo sa di-gaanong mahalaga
• Pinipili nang maingat ang mga salita at pinanatiling
simple at tuwiran ang istilo ng pagsulat
 Journalistic
• Ang uring ito ng pagsulat na
kadalasang ginagawa ng
mga mamamahayag o
journalist.
• Saklaw nito ang pagsulat ng
balita, editoryal, kolum,
lathalain at iba pang
akdang mababasa sa mga
pahayagan at magazin.
 Journalistic
• Sa jornalistik na pagsulat, isaalang-alang ang mga
sumusunod na mungkahi:
• Kunin agad ang punto ng istorya.
• Iwasan ang mahahabang pangungusap hangga’t maari
• Sumulat ng malinaw
 Akademik
• Ito ay maaaring maging kritikal na
sanaysay, lab report,
eksperimento, konseptong papel,
term paper o pamanahong papel,
thesis o disertasyon.

• Itinuturing din itong isang

intelektwal na pagsulat dahil
layunin nitong pataasin ang antas
at kalidad ng kaalaman ng mga
estudyante sa paaralan.
 Akademik
• Isa sa pinakamahalaga rito ay ang pagbibigay ng
suporta sa mga ideyang pangangatwiranan
• Ang layunin ng akademikong pagsulat ay maipakita
ang resulta ng pagsisiyasat o ng pananaliksik na
ginawa.
 Akademik
• Maliwanag
– Ang paglalahad ng mga ideya ay dapat malinaw. Ang
manunulat ay may pananagutang gawing malinaw ang
pagkakaugnay-ugnay ng bawat bahagi ng teksto
• May Paninindigan
– Kailangang may sarili kang pagpapasya at paninindigan
sa partikular na paksa na iyong isinulat
• May Pananagutan
– May pananagutan ang manunulat sa pagkilala sa mga
awtoridad na ginamit na sanggunian sa papel na pang-
akademiko
 Akademik
• Narito ang mga katangian ng akademikong pagsulat:

• Pormal
– Sa pagsulat ng sanaysay, iwasan ang mga
kolokyal na salita at mga ekspresyon
• Obhetibo
– Ang pagsulat dito ay obhetibo at hindi personal o
pansarili. Kaunti lamang ang salitang tumutukoy
sa manunulat at sa mambabasa
– Binibigyang-diin ang impormasyon na gustong
ibigay
 Profesyonal
• Ito ay nakatuon sa isang
tiyak na profesyon.
• Saklaw nito ang mga
sumusunod:
1. police report – pulis
2. investigative report –
imbestigador
3. legal forms, briefs at
pleadings – abogado
4. patient’s journal –
doktor at nurse
 Malikhain
• Masining na uri ng pagsulat sa
larangan ng panitikan o literatura.
• Ang fokus ay ang imahinasyon ng
manunulat.
• Layunin nitong paganahin ang
imahinasyon ng manunulat at
pukawin ang damdamin ng mga
mambabasa.
• Mihahanay sa uring ito ang
pagsulat ng tula, nobela, maikling
katha, dula at sanaysay.
 Malikhain
• Ginagamit ng manunulat ang imahinasyon upang
lumikha ng karakter, senaryo o pangyayari upang
bumuo ng kuwento o tumalakay sa isang senteal
na isyu o paksa
• Maaring gumamit ang manunulat ng unang
panauhan (pumaloob bilang karakter) o kaya’y
ikatlong panauhan ( bilang tagapagsalaysay)
• Sa malikhaing pagsulat, sariling-sarili ng
manunulat ang format, lengguwahe, organisasyon
ng kanyang sulatin.
 Gawaing interaktib
• Ano ang layunin ng akademikong pagsulat?
• Bakit kailangang suportahan ang mga ideya
sa akademikong pagsulat?
• Magbigay ng sariling reaksyon kung ano ang
kaibahan ng ginagawang pagsulat sa haiskul
at sa kolehiyo?
• Ano ang journalistik na pagsulat?
• Bakit may malaking pananagutan ang
sinuman sa pagsulat ng tekstong teknikal?
 Gawaing interaktib
• Magsulat ng isang sanaysay tungkol sa isa sa mga
sumusunod na paksa:

• Ang Mahal Kong Ina

• Ang Pinili Kong Kurso
• Ang Aming Barangay
• Ang Materyal na Mundo
• Ang Aking Pangarap
 Gawaing interaktib
• Gumawa ng isang tula laman ng inyong isipan at
damdamin.
• Hindi kailangang makinis na makinis, ang
mahalaga masabi ang saloobin sa oras na ito’y
sinusulat
• Maaring free verse ang gawin