EMZİKLİLİ

K
DÖNEMİN
DE
BESLENM
E
EMZİKLİLİK VE SÜT ÜRETİMİ(LAKTOGENEZ
Gebe kadınların Meme bezleri gebelik ve onu
izleyen doğum sonrası
doğum süreci dönemde hızlı fizyolojik
tamamlandıktan değişiklikler gösterebilen
sonra bebeklerini modifiye endokrin bezlerdir.
meme bezlerinde Görevi hem yenidoğanı
oluşan ve beslemek, hem de antikorları
anneden bebeğe nakletmektir.
salgılanan süt ile Laktasyon prolaktin ve
beslemelerine oksitosin adı verilen
emzirme, bu hormonların dengesine bağlıdır
döneme de ve üş aşamalıdır;
emziklilik(laktasyon büyümesi
) dönemi adı verilir. Meme gelişimi ve

Süt sekresyonunun
başlaması

Süt sekresyonunun
devamı
 Süt sekresyonun oluşması (laktogenez) için gerekli
olan şeyler, tamamen gelişmiş bir meme bezi ve
östrojen ile progesteron hormonunun kesilmesidir.
Süt yapımı için gerekli hormon Prolaktindir ve
hipofizin ön lobundan salgılanır. Prolaktin süt yapımı
ve sütün kana sistemine salgısından sorumludur.
Bebeğin memeyi emmesinin laktasyonun
başlamasında rolü önemlidir. Emme ile eşzamanlı
olarak hipofizin arka lobundan oksitosin hormonu
salgılanır. Plazma oksitosin seviyeleri emzirme
başlangıcından hemen sonra yükselir ve emzirme
süresince yüksek düzeylerde kalır.
 Emzirme döneminin
ilerleyen zamanlarında
emzirme sayısının
artmasını bağlı olarak
oksitosin hormonu
seviyesindeki artış da
sürer.

Prolaktin hormonu süt sentezinde,

oksitosin hormonu ise süt salınımı
ve devamlılığından sorumludur.

Laktasyon sürecinin destekleyici hormonlar ise

kortizol, tiroit hormonları, paratroid hormon, insülin ve
büyüme hormonudur.
Süt üretimi ve salınımının artması için doğumu takiben
hemen ve bebek her ağladığında bebeğin emzirilmesi
annenin bebeği için yeterli süt üretebileceğini
inanması ve emziklilik dönemi süresince annenin
yeterli ve dengeli beslenmesi önemlidir.

Yeterli ve dengeli beslenen, ihtiyacı olan tüm enerji,

protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri
beslenmesinde yer veren bir anne günlük yaklaşık 750
-800 ml kadar süt üretir.

Anne sütü bebeğin doğumdan itibaren ilk altı ay içinde

enerji ve tüm besin ögeleri ihtiyacını karşılayarak
istenilen büyüme ve gelişmeyi sağlayan en uygun
ekonomik güvenilir ve doğal bebek besleme
yöntemidir. Emzirme anne ve bebeğin sağlığı üzerinde
biyolojik ve psikolojik etkiye sahiptir.
 EMZİKLİLİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ
Yeni doğan bebeğin beslenmesi için annenin
salgıladığı sütün enerjisi ve besin ögesi içeriği annenin
beslenmesinde yer alan besinler ile vücut
depolarından sağlanmaktadır.
 Emzirme döneminde olan bir annenin
beslenmesindeki temel amaç kendi enerji ve besin
ögeleri gereksinmesini karşılamak enerji ve besin
ögeleri depolarını dengede tutmak yenidoğan optimal
büyüme ve gelişmesini sağlamaktır.

Emziklilik dönemindeki enerji ve besin ögesi

ihtiyacı gebelik dönemine göre daha fazladır.
EMZİKLİLİKTE ENERJİ VE BESİN ÖGELERİ GEREKSİNMELERİ
 Emziren anne eğer artan
enerji ve besin ögeleri
gereksinmesini
karşılamazsa kendi
depolarından harcama
yapmaya başlar buda
sağlığın bozulmasına ve
yetersiz salgılanmasına
neden olur.

Emzirmek enerji Aslında laktasyon

harcamasını arttırdığı dönemi beslenmesi
için doğumu takiben gebelik döneminden
emzirmeye başlayan itibaren önem
annelerde ilk haftadan kazanmakta ve
itibaren ağırlık kayıpları gebelikte biriken deri
başlar ve gebelikteki altı yağ dokusu bu
fazla ağırlık kazanımları dönemde
da ortadan kalkar. kullanılmaktadır.
Emziklilik döneminde süt üretimi
için gerekli olan enerji iki
kaynaktan sağlanır:
 1. Gebelik süresince vücut yağı
olarak depolanan enerji,
 2. Besin gruplarından gelen
enerji.
Süt veren kadın hem kendi
vücudundaki besin öğeleri
depolarını dengede tutmak hem
de salgıladığı sütün karşılığı olan
enerji, protein, mineral ve
vitaminleri almak için yeterli ve
dengeli beslenmelidir. Aksi
takdirde kendi vücut
depolarından harcamaktadır.

BU DA SAĞLIĞININ BOZULMASINA VE YETERSİZ

SÜT SALGILANMASINA NEDEN OLMAKTADIR.
EMZİRME BAŞARISI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Emzirme başarısı anne

ve bebeğin
ihtiyaçlarının
karşılanması ile
sonuçlanan bir süreç
olup annenin emzirme
konusundaki bilgi
beceri ve yeteneğini
kullanarak emzirmeye
etkili ve doğru bir
şekilde yerine
getirmesidir.
 Annenin yaşı
ve gebelik
sayısı
Annenin
Emzirmeye
eğitim düzeyi
başlama
ve çalışma
zamanı
durumu

Gebeliğin
istenen, planlı
Doğum şekli
bir gebelik
olması

Annenin
emzirme
Annenin konusundaki
piskolojisi bilgi düzeyi
EMZİRME DÖNEMİNDE BESLENME ÖNERİLERİ
Lohusalarda Doğumda
zayıflama n sonra
diyeti bebek
uygulanmam emzirilirke
alıdır. Ancak n gebelik
unlu, yağlı öncesi
ve şekerli döneme
besinleri göre daha
aşırı fazla sıvı
yememeye besin
dikkat alınmalıdır
edilmelidir. .

Emzirme
Anneler döneminde
eski sütün
kilolarına boşalması için
dönmek annenin iyi
beslenmesi,
için acele stresten uzak
etmemelidir ve yeterince
. Bu süreç dinlenmiş
diyetisyen olması ve
kontrolünde bebeğini sık
gerçekleştir aralıklarla
 Sıvı alımı günde
ortalama 3 litre (10-12
su bardağı) kadar olmalı Salam, sosis,
ve özellikle su, ıhlamur, sucuk gibi
nane, papatya, ısırgan katkı maddesi
gibi çayları, şekersiz içeren
komposto, taze sıkılmış besinlerden
meyve suları, limonata mümkün
ve süt gibi hafif doğal olduğunca
içecekler şeklinde tercih uzak
edilmelidir. durulmalıdır.

Kalsiyum Vitamin ve
yönünden mineral
zengin olan yönünden
süt, yumurta, zengin sebze
peynir gibi ve meyvelere
besin grupları her öğünde
yer
mutlaka
verilmelidir
günlük
beslenme
programında
yer almalıdır.
 Çay, kahve, kola
mümkün olduğunca
tüketilmemelidir. Çay
içilmek istendiğinde
yemekten 1-2 saat
sonra açık ve limonlu
olarak tüketilmesi ,
vitamin ve mineral
kayıplarını önlemesi
açısından önemlidir.

Demir eksikliği
Mutlaka iyotlu emzirme döneminde
tuz sık karşılaşılan bir
kullanılmalıdır. sorundur. Demir
eksikliği anemisini
Çünkü iyot engellemek için kırmızı
bebeğin zeka et ve yeşil yapraklı
gelişiminde sebze tüketimi
artırılmalıdır. Anne
etkilidir ve sütüyle bebeğe geçen
doğal demir, bebeğin demir
depolarının dolması ve
besinlerle kan yapımında
alınamaz. kullanılması açısından
 Tarım
Annenin ürünlerine
beslenmesinde haşere
balık tüketimi öldürücü
önemli yer
almalıdır. Balıkta ilaçlar
bulunan ve anne atıldığından
sütü ile bebeğe sebze ve
geçecek olan meyveler
omega-3, DHA, iyice
EPA bebeğin
mental gelişimi yıkanmalıdır
için önemlidir. .

İçeriği Sigara ve
bilinmeyen
hiçbir gıda alkol, yapay
maddesi tatlandırıcılar
tüketilmemeli, anne sütüne
Gıda içerinde
bulunan katkı geçtiği için
maddeleri kullanılmamal
anne ıdır.
sütünden
bebeğe
geçerek
istenmeyen
 BİTKİ ÇAYLARI

Amerikan Pediatri Akademisi:

 Gebe/emziklilerin bitki çayı tüketimlerini sınırlamaları
gerektiğinin bildirmektedir.
YERLEŞİM YERİNE GÖRE TÜRKİYE’DE EMZİKLİLİK
SÜRESİNCE EK GIDA TÜKETİMİ (% DAĞILIMI)
 EMZİKLİLİK DÖNEMİNDE BESLENME SORUNLARI

Türkiye Beslenme Araştırması

sonuçlarında gördüğümüz gibi
anneler sağlıklı bir beslenme
uygulamamaktadır.
Eğer anne emziriyor ve uygun beslenmiyorsa, postpartum
komplikasyonlarda artma olur. (Anemi, infeksiyon gibi)Bebeğin
belsenmesi ile ilgili son yapılan çalışmalara göre; iyi
beslenmeyen annelerin süt miktan ve kalitesi beklenenden
daha iyidir.
Ancak, iyi beslenenlere göre sıklıkla
süt miktarında azalma, yağ, suda
eriyen vitaminlerde ve A vitamini
konsantrasyonunda azalma olur.

Kalsiyum ve protein miktarı da

daha düşüktür.
Eğer bebeğe gerekli ek gıda
verilmezse doğal olarak, bu annelerin
bebeklerinde büyüme ve gelişme
geriliği meydana gelir.
ANNE VE BEBEK YÖNÜNDEN BESLENME BOZUKLUĞUNA
BAĞLI OLUMSUZ SONUÇLARI ÖNLEMEK İÇİN ÖNERİLER

Annenin gebelik Gerekirse bebeğe

Emziklilikte iyi
öncesi beslenmesi ek gıdalara erken
beslenme
iyi olmalıdır. başlamak.

Gebelik süresince
beslenme
bozukluğunun Gerekirse erken
erken tanı ve doğum
tedavisi
yapılmalıdır.

Gebelikte artan
ihtiyacı karşılayan
Yeterli istirahat
iyi beslenme
uygulanmalıdır.
HAZIRLAYAN
HATİCE KÖSE

TEŞEKKÜRLER