ФОТОСИНТЕЗА

Дали некој се сеќава на равенката која ја изразува фотосинтезата?

Сончева светлина
6СО2 + 12Н2О С6Н12О6 + 6О2 + 6Н2О
Хлорофил и ензими
 ИЛИ

Сончева светлина
6СО2 + 6Н2О С6Н12О6 + 6О2
Хлорофил и ензими
Од каде растенијата ја добиваат Н2О?
 Ја примаат преку кореновиот систем
од почвата, а водените растенија
преку целата своја површина.
Од каде растението го добиваат СО2?
 СО2 го добиваат од воздухот
 Јаглеродот кој го има во органските
соединенија на растението потекнува од
воздухот
 СО2 доаѓа во воздухот со дишење од растенијата,
животните и човекот, од индустријата, од
ерупциите на вулканите, и од бактериите
 СО2 навлегува преку стомите на клетката и по пат
на дифузија низ меѓуклеточните простори доаѓа до
клетките богати со хлоропласти, каде брзо доаѓа
во контакт со него. Потоа процесот на фотосинтеза
се одвива во самите хлоропласти. За ова е доказ
присуството на скробни зрна во хлоропластите, кој
е краен продукт на фотосинтезата
За фотосинтетските процеси потребна е
и светлинска енергија
 Процесотсе одвива само кога на
растението паѓаат сончеви зраци, од
кои само 3% се трансформира во
хемиска енергија

 Енергијатадобиена од сонцето се
трансформира во хемиска,
акумулирана во сложените органски
соединенија, која растенијата ја
користат за своите животни потреби.
Што треба да имаат клетките за да можат да
вршат фотосинтеза?

 Само во клетките кои

поседуваат хлоропласти со
пигментот – хлорофил може да
се врши фотосинтеза
И при најинтензивна
фотосинтеза, количеството на
хлорофил не се намалува.
 Хлорофилот е катализатор
ПРОДУКТИ НА ФОТОСИНТЕЗАТА

 ГЛУКОЗА

 КИСЛОРОД
 ЗА ПОТСЕТУВАЊЕ

Сончева светлина
6СО2 + 12Н2О С6Н12О6 + 6О2
Хлорофил и ензими
Објаснување на формулата за фотосинтеза!

 Зада се добие една молекула на

С6Н12О6 (глукоза), потребни се 6
молекули на СО2.

 Глукозата содржи големо количество на

енергија

 Водородот (Н) содржан во глукозата

потекнува од водата (се докажува со
маркиран радиоактивен водород од
водата)
 МЕХАНИЗАМ НА ФОТОСИНТЕЗА

Процесот на фотосинтезата
се одвива во две фази:
 светла фаза
 темна фаза
 МЕХАНИЗАМ НА ФОТОСИНТЕЗА
С Светлата фаза е почетна во фотосинтезата
В Се одвива преку ден. Таа е светлосно
зависна реакција
Е Се одвива во мембраните на тилакоидите од

Т граната во хлоропластот
Во оваа фаза преку фотофизички реакции
Л се добиваат високоенергетските соединенија
АТР и NADPH2 и истите ќе се искористат во
А темната фаза при синтезата на глукозата
Основниот процес во оваа фаза е
трансформацијата на сончевата енергија во
Ф хемиска
Со процесот на фотолиза на водата се
А ослободува и кислород кој се испушта во
З надворешната средина

А
Т  За темната фаза не е потребна светлина
 Тече побавно, бидејќи се одвива во неколку етапи
Е кои прават еден цикличен-непрекинат процес
 Процесот уште се вика Калвинов циклус
М  Сложените процеси кои се одвиваат во темната

Н фаза се:
 Фиксација (вградување=фотоасимилација) на
А СО2
 редукција на органските соединенија
 формирање на крајните продукти.

Ф  На крајот од оваа фаза се добива соединение со

6 атоми на С
А  Фиксацијата на СО2 во темната фаза е
непрекинлив процес, при кој С од неоргански
З преминува во органски облик
А  Шеќерите добиени на крајот од оваа фаза, може
да послужат како почетни соединенија за синтеза на
други органски соединенија
СВЕТЛИНА
ХЛОРОПЛАСТ

С6Н12О6 - глукоза

СВЕТЛА ФАЗА ТЕМНА ФАЗА

 За вршење на фотосинтезата
потребни се и влијаат
надворешни и внатрешни
фактори:

1. Надворешни фактори: 2. Внатрешни фактори:

 Интензитет и квалитет на светлината  Старост на растение и
 Количество на јаглерод диоксид листот
 Температура  Содржина на
 Вода хлорофил
 Почва
 атмосферата
ФАКТОРИ КОИ ВЛИЈААТ НА ФОТОСИНТЕЗАТА
 СОДРЖИНАТА НА ХЛОРОФИЛ
o Не е ограничувачки фактор за интензитетот;
o Листовите имаат многу повеќе хлорофил од потребното;
 ИНТЕНЗИТЕТ НА СВЕТЛИНА
o Зависи и од интензитетот и од квалитетот на осветлувањето;
o Интензитетот на фотосинтезата расте пропорционално со интензитетот
на светлината;
o Во текот на денот максимален интензитет на фотосинтезата е помеѓу 9
и 12 часот;
 СОДРЖИНА НА СО2
o Кај нормално развиени листови, фотосинтезата се зголемува до
достигнување на концентрацијата на СО2 од 0,1 до 0,3% СО2;
o Доколку останатите фактори останат непроменети, понатамошното
зголемување на концентрацијата на СО2 нема да влијае на порастот на
интензитетот на фотосинтезата.
ФАКТОРИ КОИ ВЛИЈААТ НА ФОТОСИНТЕЗАТА
 СОДРЖИНАТА НА КИСЛОРОД
o Колку е поголема концентрацијата на кислородот во атмосферата, толку
ќе се намалува интензитетот на фотосинтезата;
 ТЕМПЕРАТУРА
o Опрималната температура за одвивање на процесот е 20 и 30ºС;
o Зголемувањето или намалувањето на температурата ќе предизвика
намалување на фотосинтезата;
o Најчесто заедно со температурата влијае и интензитетот на светлината;
 СОДРЖИНА НА Н2О ВО ЛИСТОТ
o Намалената влажност на почвата и на воздухот го намалува интензитетот
на фотосинтезата;
o Добрата снабденост на листот со вода влијае и на интензитетот на
асимилација на СО2, така што овој процес е поинтензивен наутро, кога
листот е доволно снабден со вода, а хлоропластите се ослободиле од
материите кои во текот на ноќта се транспортираат во другите делови на
растението.
ФАКТОРИ КОИ ВЛИЈААТ НА ФОТОСИНТЕЗАТА
 СОДРЖИНАТА НА НЕКОИ ЕЛЕМЕНТИ
o АЗОТ (N) – активен и неопходен за фотосинтезата;
o Бор (B), цинк (Zn) и молибден (Mo) – позитивно влијаат на процесот на
фотосинтезата;
o Фосфорот (Р) – ако неговата концентрација е зголемена,
фотосинтезата се намалува.
 ЗАКЛУЧОК

 Растенијата кои се
најраспостранети на нашата
планета и ги има речиси
насекаде, тие воедно се и
произведвачи на кислород
кој го вдишуваме, и тоа го
врши при процесот
фотосинтеза.

 Фотосинтезата како процес

кој го вршат сите растенија
кои во себе содржат
хлорофил е процес на
создавање на органски
материи од неоргански
материи со помош на
светлина во зелените делови
на организмот - листот.