SKEMA TATACARA

PEMBENTUKAN ISTILAH
BAHASA MELAYU

Disediakan oleh:
NOOR IZZATI BT ABDUL HANID
SITI AISYAH BINTI ROSLAN
SITI INTAN BADARIAH BT ABDUL LATIFF
 Konsep dan
Langkah

Skema Tatacara
Pembentukan
Syarat-syarat
Istilah Bahasa
Melayu

Pembentukan
Istilah Baru
 Konsep Istilah

• kata, gabungan kata atau frasa yang

mengungkapkan konsep yang khusus yang
terdapat di dalam sesuatu bidang ilmu atau
profesyen. Sesuatu istilah itu mempunyai
makna yang tepat bagi konteks bidangnya.
Kamus Dewan Bahasa dan Pustaka (2007:591)
 Langkah Pembentukan Istilah

• Dewan Bahasa Dan Pustaka, dalam buku

Pedoman Umum pembentukan Istilah Bahasa
Melayu (DBP, 1992), menggariskan tujuh
langkah dalam proses pembentukan istilah.
 Langkah 1

• Penggunaan perkataan Bahasa Melayu yang

lazim digunakan dan dikhususkan maknanya
untuk mendukung makna istilahnya.
Contohnya : gaya, garis pusat, tapak, hasil
keluaran, defisit, kuasa 
 Langkah 2

• Penggunaan perkataan dalam bahasa melayu

yang kurang lazim digunakan.
Contohnya : peka, cerakin, mendap, hablur,
jisim, ketuhar
 Langkah 3

• Penggunaan perkataan bahasa serumpun

ataupun dialek Melayu yang lazim digunakan.
Contohnya : gambut (Banjar), nyeri (Sunda),
engkabang (Iban), awet (Jawa), dermaga
(Jawa), labur (N.Sembilan)
 Langkah 4

•  Penggunaan perkataan bahasa serumpun

atau dialek yang sudah tidak lazim digunakan.
Contohnya : dening (Kelantan), riam (Johor),
engkabang (Iban), nyeri (Sunda)
 Langkah 5
•  Perkataan atau istilah daripada Bahasa
Inggeris.
Contohnya :
1. atom – atom
2. electron- elektron
3. professional – profesional
4. psychology - psikologi
5. structure - struktur
 Langkah 6

•  Penggunaan perkataan atau istilah daripada

bahasa lain. Istilah asing (ungkapan) tertentu yang
sebutan dan ejaannya kekal dalam semua bahasa,
digunakan juga dalam bahasa Melayu dengan
syarat diberi garis bawah atau dicetak sendeng.
Contohnya : bona fide, esprit
de corps, fait accompli, weltanschauung
 Langkah 7
• Pemilihan yang terbaik antara 1-6 di atas, jika terdapat
beberapa kemungkinan. Dalam pembentukan istilah yang
menggunakan ketujuh- tujuh cara di atas, ada empat
syarat yang perlu dipatuhi iaitu :
– Ungkapan yang paling singkat

– Ungkapan yang maknanya tidak menyimpang

– Ungkapan yang tidak berkonotasi buruk

– Ungkapan yang sedap di dengar