PERKAMUSAN,

PERISTILAHAN DAN
PENTERJEMAHAN
 TOKOH
PERKAMUSAN
 RAJA ALI HAJI

• Kamus ekabahasa yang bertajuk Kitab Pengetahuan

Bahasa 1858
• Kitab ini ditulis dalam tulisan Jawi
• Terbahagi kepada 2 bahagian iaitu mukadimah dan kamus
• Terdapat 1658 patah perkataan yang dihurai secara ringkas
dan mendalam
• Diselitkan juga kata-kata loghat Kepulauan Riau-Lingga dan
Bugis
 Syed Mahmud bin Syed Abdul Kadir

• Berketurunan Islam India atau Jawi peranakan

• Penulis kamus al-Mahmudiah (1894)
• Mempunyai 233 halaman
• Terdapat 3751 kata entri bermula dari huruf
Alif hingga Nya
• Diselitkan juga peribahasa, kata homonim,
polisemi dan kata pinjaman
• Tahun 1925 versi baharu
 Haji Shamsudin bin Muhammad
• Menghasilkan kamus ekabahasa Kamus
Melayu (makna perkataan)
• Diterbitkan pada tahun 1920
• Sumber utama pada zaman itu
• Diulang cetak sebanyak 4 kali
• Ditulis berdasarkan sistem kamus bahasa
Inggeris dan pembahagian golongan kata turut
disediakan
 Mejar Dato Haji Mohd Said
bin Sulaiman
• Lahir pada 7 Oktober 1876 di Teluk Belanga,
Singapore
• Beliau berhijrah ke Johor dan berkhidmat dalam
kerajaan Johor sebagai ketua Pejabat Pos dan
Setiausaha sulit kepada DYMM Sultan
• Aktif dalam Pakatan Bahasa Melayu Persuratan
Buku Diraja
• Antara 1936-1947, 16 buah buku dihasilkan
• Buku Katan (Kamus Melayu)
• Buku Katan terbit antara 1936-1937 dan ada 12
penggal & terbahagi kepada 4 jilid
• Mempunyai 1023 halaman
• Kosa kata dan kata entri yang umum
• Terdiri dari perkataan asing seperti bahasa
Inggeris
• Penyusunan mengikut sistem ejaan Jawi
• Diterbitkan di Singapore (1977) oleh Dewan
Bahasa dan Pustaka dalam 2 versi iaitu Jawi dan
Rumi
 Antonio Pigafetta

• Pengembara yang berlayar bersama Ferdinand

Magellan pada tahun 1522
• Menghasilkan senarai kata Itali-Melayu sekitar
1519-1522M
• Terdiri daripada 426 kata entri Melayu dan
makna dalam bahasa Itali
• Senarai kata dikutip dari daerah Indonesia
Timur khususnya di Tidore
 Frederick de Houtman

• Senarai kata Spoeken de woorden boek in de

Malaische en de Madagaskar Talen
• Mengandungi kata dan dialog yang dikumpul
di pulau-pulau sekitar Madagascar
• Diterjemahkan oleh Albert Ruyl ke Bahasa
Jerman pada tahun 1622
• Diterjemahkan oleh Agustine Spalding pada
pada tahun 1624 di London
• Casper Wiltens dan Sebastian Danckearts
telah menghasilkan satu senarai kata dalam
bahasa Melayu-Belanda dan Belanda-Melayu.
• Senarai kata ini diterbitkan di The Hague dan
dianggap sebagai sebuah kamus dengan tajuk
Dictonarium Malaco Latinum.
 Thomas Bowrey
• Dictionary of Malay Tongue as Spoken in Peninsula of
Malacca, the Islands of Sumatera, Java, Borneo, Pulo
Pinang and C & C, English-Malay, Malay-English.
• 468 halaman dan disusun pada tahun 1701
• Berbentuk dwibahasa, dilengkapi dengan peta negara-
negara yang menggunakan bahasa Melayu & nahu
bahasa Melayu
• Koleksi perbualan dalam pelbagai konteks, contoh
surat-menyurat dan contoh huruf Melayu dalam skrip
Roman dan Arab.
• Tidak menghuraikan makna sesuatu kata entri
tetapi memaparkan padanan kata bagi
sesuatu kata entri Inggeris ataupun Melayu
• Kamus disusun untuk membantu urusan
perdagangan
• Diterbitkan di London disertakan peta
menunjukkan kawasan pengumpulan bahasa
tersebut pada bahagian pengenalan
 William Marsden

• Kamus yang agak ekstensif

• A Dictionary of the Malayan Language, Malayan and
English, English and Malayan, and the Grammar of
the Malayan.
• Kamus ini diterbitkan di London dengan menggunakan
dua sistem ejaan iaitu Jawi dan Rumi.
 John Crawford

• Menghasilkan sebuah kamus

tatabahasa bahasa Melayu pada
tahun 1852
• A Grammar and Dictionary
of the Malay Language dan
diterbitkan di London.
 Frank A. Swettenham
• Kerjayanya di Tanah Melayu
sebagai Penolong Pemungut Hasil Tanah di
Pulau Pinang dan Province Wellesley
• Dilantik sebagai Penolong Residen di Langat,
Selangor pada tahun 1872.
• Menjadi pegawai pentadbir Inggeris di Tanah
Melayu selama hampir tiga puluh lima tahun
• Swettenham mengambil kesempatan untuk
menguasai bahasa Melayu
• Buku yang dihasilkan beliau berbentuk sejarah dan
autobiografi
• Sumbangan kepada bidang kosa kata dan
perkamusan Melayu seperti penghasilan Vocabulary
of the English and Malay Language With Notes.
• Swettenham juga telah menghasilkan kamus
pertama yang diterbitkan Tanah Melayu, iaitu di
Taiping Perak yang bertajuk A Dictionary of the
Malay Language: Malay-English
• Namun kamus lengkap dan disiapkan hingga abjad G
sahaja
 R.J Wilkinson
• Richards James Wilkinson lahir pada
tahun 1867. Beliau merupakan anak kepada konsul
Inggeris iaitu R. Wilkinson di Salonika
• Pendidikan awal di Trinity College, Cambridge lulus
dalam Indian Civil Service dengan kelulusan dalam
bahasa Melayu (1891) dan bahasa Hokkien (1895).
• Wilkinson telah dilantik sebagai Kadet Negeri-Negeri
Selat di Tanah Melayu.
• Kerja Wilkinson di Tanah Melayu bermula sebagai
Pegawai daerah Dinding, Perak.
1898 – • Dilantik sebagai pemangku Nazir Sekolah bagi Negeri-Negeri
Selat, dan sebagai Nazir Sekolah bagi Negeri-Negeri Melayu
1900 Bersekutu pada tahun 1903

• Dilantik menjadi Setiausaha Residen di Negeri Perak

1906 – • 1910 dilantik pula sebagai Residen Inggeris di Negeri
1910 Sembilan

1911 – • Dilantik pula menjadi Setiausaha kepada Kerajaan

British di Negeri-Negeri Selat yang berpusat di
1916 Singapura

• Dilantik sebagai Gabenor Sierra Leone,

1922 Afrika.
 A Malay English Dictionary
• Terbit dalam tiga bahagian dalam tulisan Jawi.
• Bahagian I terbit pada tahun 1901
• Bahagian II pada tahun 1902
• Bahagian III pula terbit pada tahun 1903 yang
mengandungi pendahuluan & pengenalan
kepada sejarah bahasa
Melayu dan kesusasteraan
 Tahun 1919 RJ WILKINSON

• Mengusahakan dan menerbitkan versi ringkas

kamus dalam tulisan Rumi berjudul
An Abridged Malay English Dictionary
(Romanised)
Diikuti A Malay-English Dictionary (Romanised)
pada tahun 1932 dalam dua jilid
Wilkinson menghasilkan beberapa tulisan lain :
1. Malay Proverbs on Malay Character (1907)
2. The Pengkalan Kempas Saint(1931)
3. Onomatopoiea Malay (1936)
4. Pantun Melayu bersama R.O Winstedt (1914).