RETORIKA:

Depinisyon at
Katangian
“Retorika ang fakulti ng pagtuklas
ng lahat ng aveylabol na paraan ng
panghihikayat sa anumang
partikular na kaso”

—Aristotle
“Retorika ang art of winning soul
sa pamamagitan ng diskurso”

—Plato
“Ang retorika ay pagpapahayag na
dinisenyo upang
makapanghikayat.”

—Cicero
 “Ang tungkulin ng retorika ay
maiaplay ang katwiran sa
imahinasyon para sa higit na
mabuting pagkilos ng disposisyon.”

—Francis Bacon
 “Ang retorika ay isang arte o
talento kung saan ang diskurso ay
ginagamit tungo sa layuning
maglinaw ng pag-unawa, umaliw ng
imahinasyon, magpakilos ng
marubdob na pagnanasa o
makainfluensya ng disposisyon”
—George Campbell
 “Ang retorika ay isang sining ng
pagbalangkas ng argumento upang
mapahalagahan ng mga
tagapakinig/mambabasa.”

—Philip Johnson
“Ang retorika ay sining, praktis, at
pag-aaral ng komunikasyong
pantao.”

—Andrea Lunsford
“Ang pinakakarakteristik na konsern ng
retorika ay ang manipulasyon ng
paniniwala ng mga tao para sa isang
tunguhing pampulitika; ang salalayang
tungkulin nito ay paggamit ng mga salita
upang hubugin ang atityud at pakilusin
ang ibang tao.”
—Kenneth Burke
 PAHAPYAW NA
KASAYSAYAN NG
RETORIKA
FILI 103!
“…upang makuha ang simpatiya ng
mga nakikinig kailanagan ang maayos at
sistematikong pagpapahayag ng mga
katwiran.”

—Corax ng Syracuse
5 Mahalagang Proem
Elemento
Salaysay

Pangunahing
Argumento
ayon kay Karagdagang
Corax ng Pahayag
Syracuse

Konklusyon
Naimbento nila ang retorika sa layuning
makahikayat at mapunuan ang anumang
pagkukulang sa mga konkretong
katibayan (concrete evidence). Makikita agad
dito na sadyang ginagamit ang retorika sa
pag-apila sa emosyon at di gaanong
binibigyang diin ang katumpakan at
kalakasan ng argumento.
Ang retorika ay angkop sa pagtatamo ng
kapangyarihang political sa pamamgitan
lamang ng kanilang pagpapahalaga sa
paksang ipinaglalaban at estilo sa pagbigkas.

—Sophist
…W alang hangad ang mga sophist maliban sa
kabayarang kanilang tinatanggap sa pagtuturo at ang
kanilang lubhang pagbibigay diin sa retorika bilang sining
ng pakikipagtalo (debate) at hindi sustansiya ng talumpati.
Ang ganitong pamamaraan ay nagtuturo lamang sa mga
estudyanteng palabasin ang kasamaan ng isang mabuting
adhikain.

—Isocrates
Binigyan ng parehas na empasis ang katangian
ng nagsasalita, ang lohika ng kanyang kaisipan, at
ang kakayahang pumukaw ng damdamin ng mga
nakikinig. Inihiwalay niya ang retorika sa pormal
na lohika at ang mga kasangkapang panretorika
sa siyentipikong pamamaraan ng pagbibigay
katuturan dito ayon sa maaring maganap kaysa sa
tiyak na magaganap.
—Aristotle
Nilikha niya ang ideya ng probabilidad o malamang na mangyari
o maganap sa pamamagitan ng mga panumbas na retorikal sa
lohikang kaisipan:
1. Enthymeme
-kung saan ang pansamantalang kongklusyon ay kinuha sa
pansamantalang batayan, sa halip na silohismo na mula sa
katotohanang unibersal;
2. Analogy
-para sa pangangatwirang induktibo.

—Aristotle
Oratoryong deliberative 
- pampolitika na nakatuon ang pansin sa hinaharap.
- dito sinasabing nagsimula ang malayang pagkilos at talakayan o
mga pagtatalong pampubliko (public debate).

Oratoryong panseseremonya o epideictic 
- kakikitaan ng mga mabubulaklak at madamdaming mga salita
- karaniwang binibigkas ito sa pagbibigay ng papuri
- ito ang tinatawag natin sa Ingles na declamation.

—Aristotle
Ang pagtatalakay sa anumang adhikain ay batay
sa mabuting panlasa at pagpasiya
ng orador kaya’t sa isyu ng moralidad ipinahayag
niyang nararapat na maging mabuting tao ka
muna upang maging mabuting

—Cicero
 KLASIKAL
NA
RETORIKA
FILI 103!
Home
r
-kinikilalang ng mga
Griyego na

“Ama ng Oratoryo”
510 B
C

Demokr
atikong
Institusy
on
sa Athen
s
 - SOPHIST
Protagoras
● pangkat ng guro na nakilala sa
pagusbong ng esensyal na
pangangailangan ng oratoryo

● nagsikap upang gawing higir na

mabuting tagapagsalita ang mga tao
sa pamamagitan ng tuntuning
pansining

- kauna-unahang
SOPHIST
Corax ng
Syracuse ● noong ikalimang siglo ay sinabi
niyang

“ang retorika ay artificer o

persuasion”

● umakda ng unang handbuk hinggil

sa sining ng retorika.
- aktwal na tagapagtatag ng
RETORIKA bilang isang
agham
Iba pang
MAESTRO ng
Retorika
Tisias Thrasymachus
Syracuse Chalcedon

Gorgias Antiphon
Leontini una sa 10 Attic Orators
Isocrates
● dakilang guro ng oratoryo noong
ikaapat ma siglo BC

● nagpalawak sa sining ng retorika

upang maging isang pag-aaral ng
kultura at isang pilisopiya na may
layuning pratikal
Plato ● pilosopong Griyego

● tumutol sa teknikal na pagdulog sa

retorika

● nagbigay diin sa panghihikayat

kaysa sa katotoohanan sa akda
niyang Gorgias

● tinalakay niya ang mgasimulaing

bumubuo sa esensya ng retorikal na
sining sa Phaedrus
Aristotle ● pilosopong Griyego

● mag-aaral ni Plato

● sa kanyang akdang Rhetoric

inilarawan niya na tungkulin ng
retorika hindi bilang isnag
panghihikayat

● binigyang-diin niya ang

pagtagumpayan ng argumento sa
pamamagitan ng katotohanan at
hindi ng panghihikayat sa
pamamagitan ng apil sa emosyon.
- nagturing sa retorika bilang
counterpart o sister art ng lohika
Roma
 Marcus Fabius
Marcus Tullius Cicero Quintilianus
De Oratore – On the Orator Institutio Oratoria – Institutes of Oratory
 RETORIKA SA
GITNANG
PANAHON/
MIDYIVAL
FILI 103!
 Triviu
m
-tatlong sabjek na preliminari ng
pitong liberal na sining sa mga
universidad

1. Lohika

2. Gramar

3. Retorika
Martianus Minneus
Felix Capella ● awtor ng ensayklopidya ng pitong
liberal na sining ( aritmitik,
astronomi, jometri, musika, gramar,
lohika, at retorika)

De nuptiis Philologiae et Mercurii

("On the Marriage of Philology and
Mercury“) kilala rin sa tawag na
De septem disciplinis
("On the seven disciplines“)
 Flavius Magnus
Aurelius Cassiodorus
Senator
● isang historyan at tagapagtatag ng
mga monasteryong umakda ng

Institutiones Divinarium et
Humanarum Lectionum
(An Introduction to Divine and Human
Readings)
San Isidore ng
Seville ● isang Kastilang Arsobispo na
nagkompayl ng isang akdang
ensayklopedik tungkol sa ancient
world

Etymologiae 
("The Etymologies“)
Kilala rin sa tawag na Origines 
("Origins")
karaniwang dinaglat
 Orig
3 Artes sa Paglikha ng Tula
Gitnang
Panahon
Pagsesermon
Praktikal na
aplikasyon
ng
RETORIKA
Paggawa ng Sulat
 RETORIKA SA
RENASIMYENTO
FILI 103!
Kontemporaryon
g
Manunulat
Thomas Wilson Andre de Tonquellin
The Arte of Rhetorique

Pierre de Courcelles
La Rhétorique de Pierre de
Courcelles.
 MODERNONG
RETORIKA
FILI 103!
Popular na Manunulat
sa ikalawang hati ng
siglo
Hugh Blair Richard Whately
Lectures on Rhetoric Rhetoric

George Campbell
Philosophy of Rhetoric
Modernong Edukador

Ivor Armstrong Richards John Crowe Ransom

Kenneth Duva Burke

 MGA KANON NG
RETORIKA
FILI 103!
 Patakaran o Batas
Akdang

Mga Pampanitikan o
Masining

Konsept Mga Prinsipyo, o

Pamantayan

o ng Limang
Pangunahing mga
Prinsipyo sa

Kanon Retorika
 Imbensyon

Mga Pagsasaayos

Kanon Estilo

ng Memorya

Retorika
Paghahatid
 Imbensyon
-ang proseso ng pagbuo ng mga argumento

-invenire (Latin) – to find

-topics of invention o topoi (Griyego)

 Pagsasaayos
-pag-aayos ng mga argumento para sa
matinding epekto
 Introduksyon
(Exordium)

Klasikon Paglalahad ng
Katotohanan (Narratio)

g Divisyon (Partitio)
Patunay(Confirmatio)

Oratoryo Refutasyon(Refutatio)
Konklusyon(Peroratio)
 Estilo
-pagtukoy kung paano iharap ang mga
argumento

-esensyal sa retorika sapagkat ang is

u m
lingwistik na paraan ng paglalahad ay m edi age.
e s
bahagi ng mensahe Th mes
the
u h an
c L
Ma
 Memorya
-proseso ng pag-aaral at pagsasaulo ng mga
mensahe sa pagsasalita at mapanghikayat

-mnemonics o memory aids

-kairos (sensitibiti sa konteksto ng

sitwasyon)
 Paghahatid
-kilos, pagbigkas, tono at bilis na ginamit
kapag nagtatanghal ng mapanghikayat na
mga pangangatwiran

-exercitatio (practice exercises)

Gawain
 Pasulat na Gawain
Laganap ngayon ang mga isyu tungkol sa mga pasaway na
mamamayan na hindi sumusunod sa mga patakaran upang maiwasan
ang lalong paglaganap ng COVID 19. Ikaw ay inaatasan na sumulat ng
isang patalastas upang mahikayat ang mga kapwa mo Pilipino na
maging responsableng miyembro ng bansa. Bigyang diin ang mga
paalalang pinababatid ng mga kinauukulan sa iyong patalastas. Tandaan
ang masining at matalinong paggamit ng retorika. Isumite ang awtput
sa Google Classroom ng klase.
 Pasalitang Gawain
Maraming pag-aaral ang nagsasabing mainam ang paggamit ng
higit sa isang pandama upang maikintal ang mensahe sa puso at isipan
ng mga awdiyens. Kaugnay nito, ikaw ay inaatasan na ipresenta ang
iyong ginawang patalastas upang mas mainam na maipaabot ang iyong
mensahe. Gamit ang iyong cellphone o camera, kuhanan ng bidyo ang
sarili o irekord ang boses habang itinatanghal ang ginawang patalastas.
Ang patalastas ay tatagal lamang ng 1 -2 minuto. Isumite ang awtput sa
Google Classroom ng klase.
 PAMANTAYAN
Nilalaman – 20 pts.
Retorika - 20 pts.
Mekaniks - 10 pts.
Kabuuan - 50 pts.