ETNOLEK

Ito ay barayti ng wika mula sa mga etnolongguwistikong

grupo.Ang salitang etnolek ay nagmula sa pinagsamang etniko
at dialek.Taglay nito ang mga salitang nagiging bahagi na ng
pagkakakilanlan ng isang pangkat-etniko.
HALIMBAWA:
Vakkul--- tumutukoy eto sa panaklob sa ulo ng mga ibatan
bilang panangga sa init,ulan
Bulanon---ang ibig sabihin ay full moon
Kalipay----ibig sabihin ay tuwa o ligaya
Palangga----mahal o minamahal
Ang paggamit ng Ibaloy ng SH sa unahan,gitna at hulihan.
HALIMBAWA:
Shuwa—dalawa
Sadshak---kaligayahan
Peshen--- hawak
 REGISTER
isang barayti ng wika na kung saan naiaangkop ng
isang nagsasalita ang uri ng wikang ginagamit niya sa
sitwasyon at kausap.Nagagamit nang nagsasalita ang
pormal na tono ng pananalita kung ang kausap niya ay
…
• may mataas na katungkulan o kapangyarihan
• nakatatanda
• hindi niya masyadong kakilala
 Pormal na wika ang ginagamit sa mga pormal na
pagdiriwang o pangyayari:
• Pagsisimba o pagsamba
• Seminar o pagpupulong
• Talumpati
• Korte
• Paaralan
• Pagsulat ng sanaysay
• panitikan
• At iba pa
Di-pormal na wika ginagamit naman kapag ang kausap ay:
• Kaibigan
• Kamag-anak
• Magbabarkada
Halimbawa:
Hindi ako makakasama wala akong datung. (di-pormal)
Hindi po ako makakasama dahil wala po kaming pera.(pormal)

PIDGIN AT CREOLE
PIDGIN- ay umusbong na bagong wika o tinatawag na “nobody’s native
language’’ o katutubong wika na di pag-aari nino man.
• nangyayari ito kung ang dalawang taong nagtatangkang mag-usap subalit mayroon
silang sariling unang wikang ginagamit kaya di nagkakaintindihan dahil hindi nila alam
ang wika ng isa’t isa.
HALIMBAWA: noong magpunta ang mga Espanyol sa Zamboanga at nakipag-usap
sila sa mga katutubo roon.Dahil di nila alam ang wika ng bawa’t isa kaya gumawa sila
ng paraan na tinataag na “makeshift language”.
Wala itong pormal sa struktura kaya lumikha ng sariling tuntunin ang dalawang nag-
usap.
CREOLE -mga nabuong salita sa pagitan ng katutubo sa Zamboanga at ng dayuhang
espanyol
• ito naman ang mga salitang ginamit ng mga ipinanganak sa panahon na nabuo ang
Pidgin
• Ito ngayon ang L1 o unang wika ng mga isinilang sa panahon na nabuo ang pidgin.
• Nagkaroon na sila ng tuntunin sa paggamit ng wika
at ito ay ang wikang CHAVACANO ( kung saan ang
wikang katutubo ay nahaluan ng wikang Espanyol o
kastila) ito ngayon ang Creole.
GAWAIN 1
Panuto: Matukoy ang mga kahulugan at kabuluhan ng mga
konseptong pangwika.
Sagutin ang mga sumusunod na mga tanong.
1.Anu-anong salik ang pinagmumulan ng pagkakaiba o mga barayti ng wika?
2.Bakit walang buh’ay na wika ang maituturing na Homogenous?
3.Sa paanong paraan naman nagiging heterogenous ang wika?
4.Pano nalilikha ang Iba’t ibang barayti ng wika?
5.Ano ang dayalek? Ang idyolek? Ang sosyolek? Ang etnolek ?ang register?
6.Pano nagkakaiba ang pidgin at ang creole?
7.Pano mo mailalarawan ang iyong idyolek? Paano naiiba ang paraan mo ang
pagsasalita sa iba pang taong nagsasalita rin ng wikang ginagamit nito?
8.Saang lalawigan ka man nakatira tiyak na gumagamit at nakakaintindi ka at mga
kababayan mo ng Tagalog.Sa paanong paraan ang pagsasalita mo/ ninyo ng tagalog sa
inyong lalawigan o rehiyon sa pagsasalita ng mga taga- Maynila o ng ibang pangkat na
gumagamit din ng wikang tagalog?
9.Sa anong sosyolek naman nabibilang ang pagsasalita mo? Ipaliwanag.
10. Ano ang Jargon? Paano mo malalaman ang propesyon o Gawain ng mga taong nag-
uusap batay lang sa kanilang Jargon?