1. Ano ang nilalaman ng Leksikon?

 Ang leksikon ay isang paraan ng pagbuo ng mga salita. Ito ay ang mapanuring pagbuo ng
mga salita na naglalayong makapagbigay ng kahulugan at depenisyon sa mga bagay na
may kinalaman sa araw -araw na pamumuhay.

 Ang leksikon at hindi basta basta isinasagawa ng hindi pinag iisipan sapagkat ang resulta
ng mga nabuong salita ay ipapakilala sa buong mundo para magamit sa lipunan.

 Ito ay ang mga salita na ginagamit sa isang wika ng mga mananalita nito.
 Tinatawag din itong ‘vokabularyo’ ng isang wika.

 Ito ay koleksyon ng mga salita ng isang particular na lenggwahe o propesyon.

Ang leksikon ng wikang Filipino ay ang sarili nating vokabularyo. May limang paraan sa
pagbubuo ng mga salita:
1) pagtatambal- pinagtambal na mga morfema. halimbawa: bahaghari mula sa bahag at
hari.
2) akronim- hango ito mula sa inisyal o mga unang pantig ng mga salita. halimbawa: NSO
mula sa National Statistics Office.
3) pagbabawas o clipping- ito ay ang pagpapaikli ng mga salita na kadalasang ginagamit sa
pasalitang paraan. halimbawa: fon para sa telefon.
4) pagdaragdag- kung may salitang binabawasan, mayroon din namang dinaragdagan.
halimbawa: sampalin ginagawang sampalilukin.
5) paghahalo o blending- ito ang pagbabawas at pagtatambal ng mga salita. halimbawa:
cha-cha mula sa charter change.

2. Ano ang diksyunaryo, talahulugan at talatinigan?

Gamit ng Diksyunaryo
 Ang diksyunaryo, talahuluganan, o talatinigan ay isang aklat ng mga nakatalang mga
salita ng isang partikular na wika. Ang ayos nito ay ayon sa pagkakasunud-sunod ng titik
ng alpabeto. Nakatala rin dito ang mga kahulugan ng salita, maging ang mga etimolohiya
o pinagmulan ng salita, mga pagbigkas (diksyon), at iba pang mga impormasyon.

 Upang mapadali ang paghahanap sa isang salita, makatutulong ang mga pamatnubay na
salita na matatagpuan sa itaas ng bawat pahina. Ang pamatnubay na salita na nasa
gawing kaliwa ay ang unang salita na makikita sa pahina. Ang nasa kanan naman ay ang
huling salitang makikita sa pahina.

 isang aklat ng mga nakatalang mga salita ng isang partikular na wika na ang ayos ay ayon
sa pagkakasunud-sunod ng titik ng abakada o alpabeto. Nakatala rin dito ang mga
kahulugan ng salita, maging ang mga etimolohiya o pinagmulan ng salita, mga pagbigkas
(diksyon), at iba pang mga impormasyon;[2] o isa rin itong aklat – na kung tawagin ay
leksikon (lexicon) na may mga nakatalang salita ng isang wika at nakaayos din ayon sa
 mga titik ng abakada o alpabeto ngunit naglalaman naman ng mga katumbas na salita sa
ibang wika.[2] Ang tawag sa taong tagapaghulog o tapagtala ng mga salita sa isang
diksiyunaryo ay diksiyunarista, diksyunarista o leksikograpo.[1]Kung susuriin, ang
salitang talatinigan ay nangangahulugang listahan ng mgapagbigkas, subalit minsan din
itong ginagamit na panturing sa aklat na diksyunaryo.[1]

 Ang diksyunaryo (talahuluganan, talatinigan) ay isang aklat ng mga nakatalang mga

salita ng isang partikular na wika na ang ayos ay ayon sa pagkakasunud-sunod ng titik ng
abakada o alpabeto.

 Nakatala rin dito ang mga kahulugan ng salita, maging ang mga etimolohiya o
pinagmulan ng salita, mga pagbigkas (diksyon), at iba pang mga impormasyon;

 isa rin itong aklat – na kung tawagin ay leksikon (lexicon) na may mga nakatalang salita
ng isang wika at nakaayos din ayon sa mga titik ng abakada o alpabeto ngunit
naglalaman naman ng mga katumbas na salita sa ibang wika.

 Ang tawag sa taong tagapaghulog o tapagtala ng mga salita sa isang diksiyunaryo ay

diksiyunarista (leksikograpo). Kung susuriin, ang salitang talatinigan ay
nangangahulugang listahan ng mga pagbigkas, subalit minsan din itong ginagamit na
panturing sa aklat na diksiyunaryo.

3. Lexicology, lexicography, leksikograper, dictionary compiler, Lexicon

Sangay ng Leksikograpiya
MGA PANGUNAHING TUNGKULIN
1. Pagpaplano, pagbabalangkas, paghahanda at paglalahatla at pagsasapanahon ng mga
diksyunaryo, tesauro, ensayklopidya, o iba pang katulad na mga kagamitang pangwika alinsunod
sa pinakahuling debelopment sa leksikograpiya; at

2. Pagtitipon at pagsasapanahon ng mga disyunaryong monolinggwal o bilinggwal, mga

bokabularyong siyentipiko at espesyalisado, at mga terminolohiyang teknikal.

Dictionary of Lexicography (Hartmann, 2002)

Ang leksikograpiya ay tumutukoy sa propesyunal na Gawain at akademikong larangan na
nakatuon sa mga diksyunaryo at iba pang katulad na sanggunian.
Dibisyon:
Lexicographic practice – pagbuo ng diksyunaryo; iniuugnay sa industriya ng paglilimbag ng aklat.
Lexicographic theory – pananaliksik ukol sa mga teorya sa pagbuo ng disksyunaryo; iniuugnay sa
akademikong pananaliksik sa mga larangang gaya ng linggwistika.

Words, Meaning and Vocabulary (Jackson at Amvela, 2007)

– Ang lexicographic theory ay tumutukoy sa mga pamamaraan (technique) at simulain
(principles) na kaugnay ng proseso ng pagbuo at pag-eedit ng mga diksyunaryo.
Corelli, 2006
- Ang leksikograpiya ay isang mahalagang sangay ng linggwistika na sumasaklaw sa teorya at
praktika ng pagbubuo ng mga diksyunaryo.

Merriam-Webster Online Dictionary, 2010

- Ang leksikograpiya ay proseso ng paglikha o pag-eedit ng diksyunaryo at mga simulain at
praktika ng paggawa ng diksyunaryo.

“Ang leksikograpiya ay tumutukoy sa sangay ng linggwistika na nakatuon sa proseso , teorya at

praktika ng pagtitipon ng mga salita upang makabuo ng mga sangguniang leksikograpikal katulad
ng diksyunaryo.”

Leksikolohiya
Words, Meaning and Vocabulary (Jackson at Amvela, 2007)
- Ang leksikolohiya ay tumutukoy sa pananaliksik sa lexis (ang korpus/buod/pinakakatawan ng
mga salita sa isang partikular na wika.

Dictionary of Lexicography (Hartmann, 2002)

Ang leksikolohiya ay sangay ng linggwistika na kaugnay ng pag-aaral sa mga salita, at ang
pagkakabuo, kayarian at kahulugan ng mga ito.
Nililinaw kung paano nabubuo, pinagsasama-sama, binabago, ginagamit sa iba’t ibang konteksto
at binibigyang-kahulugan ang mga salita.

Leksikolohiya = teorya
Leksikograpiya = praktika

Magkaugnay dahil ang pananaliksik sa leksikolohiya ang nagbibigay daan sa pagkabuo ng

diskyunaryo (leksikograpiya)
Nakabatay naman sa mga sanggunian gaya ng diksyunaryo ang mga pananaliksik sa
leksikolohiya.
Mga simpleng pagpapakahulugan:

Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics (Richards, et al., 2002)

- Ang leksikograpiya ay ang sining ng pabuo ng diksyunaryo
McKean, 2007
- Ang leksikograpiya ay ang praktika ng pagbuo ng diksyunaryo

Mga Sangay ng Leksikograpiya:

1. Leksikograpiyang praktika (practical lexicography) – sining ng pagbubuo at pag-eedit ng mga
diskyunaryo (Nation Master, 2009)
2. Leksikolohiyang praktikal (practical lexicology) – akademikong larangan ng pagsusuri at
paglalarawan sa pag-uugnayan ng mga salita ng isang wika at pagbubuo ng mga teorya ukol sa
mga bahagi at istruktura ng diksyunaryo. (Nation Master, 2009)
3. Leksikograpiyang pedagohikal (pedagogical lexicography) – sangay ng leksikograpiya na
nakatuon sa praktikal na gamit sa pagtuturo ng mga sangguniang leksikograpikal gaya ng
diksyunaryo; pinagbubuti ang paglikha ng mga diksyunaryo ayon sa pangangailangan ng mga
target na gagamit nito; maging user-oriented (Hartmann, 2001)
4. Metaleksikograpiya – proseso ng rebisyon at balidasyon o kritisismo ng diksyunaryo; pag-
eedit ng diksyunaryo sa tulong nga mga eksperto at batay sa puna ng mga target na gagamit
nito. (Jackson, 2002)

Bamboo Web Online Encyclopedia (2009)

Pangkalahatang dibisyon ng leksikograpiya:
 a. General lexicography – pagbabalangkas, pagbubuo, paggamit at pagsusuri sa mga
diksyunaryong panlahat; e.g. Webster International Dictionary

b. Specialized lexicography - pagbabalangkas, pagbubuo, paggamit at pagsusuri sa mga

diksyunaryong tiyak sa isang partikular na larangan; Dictionary of Medicine

Corpus Lexicography (Summers, 2005)

- The importance of representativeness in relation to frequency
- Sangay ng leksikograpiya na nakatuon sa pagtitipon, pagpapalawak at pagmamantini ng corpus
ng isang wika.
- Corpus = pangunahing talasalitaan ng isang wika

dictionary compiler
 isang programa na nag-decode tagubilin na nakasulat sa isang mas mataas na order ng
wika at gumagawa ng isang programa ng pagpupulong wika
 isang tao na nagtatipon ng impormasyon (para sa mga layuning sanggunian)