Louise Joseph G.

Peralta
11- INTEGRITY

TUKLASIN
Panuto: Sa pagsubok na ito ay malalaman kung gaano kalawak ang iyong kaalaman
sa kahulugan/ konsepto at kabuluhan ng wika. Isulat sa kuwaderno o sagutang
papel ang titik T kung pahayag ay tama at titik M kung sa tingin mo ay mali
ang pahayag.
__T___1. Itinuturing na pantulong na wikang opisyal at pantulong na wikang panturo ang
mga wikang panrehiyon.
__T___2. Ang wikang opisyal ng ating bansa ay Filipino lang ayon sa itinadhana ng
Saligan Batas 1987.
__M__3. Sa K to 12 Kurikulum, ang unang wika o kinagisnang wika ng mga mag-aaral sa
kinder hanggang ikatlong baitang ang gagamiting wikang panturo.
___T_4. Tinatawag na wikang Pambansa ang prinsipal na wikang ginagamit sa
edukasyon, sa pamahalaan at sa politika, sa komersyo at industriya.
__T__5. Multilingguwalismo ang tawag sa pagpapatupad ng iisang wika lamang bilang
wika ng edukasyon, wika ng komersiyo, wika ng negosyo, at pakikipagtalastasan.
 SALITANG KAHULUGAN MAKABULUHANG PANGUNGUSAP
NAHANAP
 

1. Tunog Ingay na naririnig Kasabay ng di maipaliwanag na tunog ang mga mag

aaral ay nagmamadaling lumabas sa kanilang mga
silid aralan.

2 Lapis Isang kagamitan na Hindi pa rin makapaniwala si Cedro sa iginuhit

karaniwang ginagamit sa niyang larawan ng kanyang ina gamit lamang ang
sining na paraan kanyang lapis na nakuha lamang niya sa daan kahit
na hindi siya gaano ka galling gumuhit.

3.Berbal Isang uri ng komunikasyon Mas madalas maintindihan ang Berbal na

na gumagamit ng wika na pamamaraan ng komunikasyon kaysa sa di berbal.
pasulat o pasalita

4.senyas Mensahe sa pamamagitan Isang senyas palang ng tagapagpatupad ng trapiko

ng galaw ng kamay at sa isang sasakyan ay napahinto kaagad ito
 katawan 

5.lengua Bahagi ng bibig ng isang Ang lengua ay salitang mula sa kastila na ang ibig
tao at hayop  sabihin ay lenggwahe.

6.usap Pagsasalita ng dalawa o Usap-usapan ngayon ang isang balita mula sa radyo
higit pang tao ang pagkamatay ng isang politiko dahil sa kanyang
mga mararahas na kilos.

7. Salita Yunit ng isang wika na Mahalaga ang masistemang salita sa paggawa ng

nagdadala ng kahulugan at isang magandang sanaysay
binubuo ng isa o higit pa

8. Poliglot Kakayahang magsalita, Si Chantel ay kilala sa pagiging poliglot sa kanilang

sumulat, gumamit at lugar sapagkat siya ay na kapag aral sa isang kilalang
umintindi ng iba’t ibang unibersidad at siya’y tinaguriang pinaka matalino sa
lenggwahe.  klase

Mga Pokus na Tanong:

a. Paano matutukoy ang pagbibigay ng kahulugan at kabuluhan ng mga konseptong

pangwika? 

            Sa pamamagitan ng pagsasaliksik at pag aaral ng mga kahulugan nito. Bilang isang mag
aaral upang maisagawa ang aksyon na ito mas maigi na mahalin, unawain at maslalong
payabungin ang kaalaman natin sa ating sariling wika dahil ito ang maiituturing yaman ng
ating bansa.

b. Paano maipaliliwanag ang kahulugan ng iba’t ibang konseptong pangwika sa tulong ng

mga halimbawang sitwasyon sa pang-araw-araw na buhay?

         Sa pamamagitan ng pananaliksik ng bawat salita. Nabibigyang kahulugan ang mga salita
dahil sa mga ginamit na mga salitang sumusuporta sa isang salita o paggamit ng panguri.

PAGSASANAY 1

SALITA PAGPAPALIWANAG SA KAHULUGAN SA TULONG

NG MGA SITWASYON
1. WIKA Isang paraan ng paghahatid ng
impormasyon, ideya at kaisipan
na ginagamit sa komunikasyon o
 pakikipag usap sa isa o higit
pang mga tao.
2.WIKANG PAMBANSA Ito’y ginagamit sa pakiki-
ugnayan sa mga taong sakop ng
ating bansa. Tulad ng ating
bansa lahat tayo ay may
kakayahang magsalita ng
wikang Fi;ipino.
3.WIKANG PANTURO Ito’y ginagamit sa edukasyon .
tulad ng ating assignaturang
Filipino.
4. WIKANG OPISYAL Wikang ginagamit sa iba’t ibang
bahagi ng mundo. Isa na ditto
ang paggamit natin ng wikang
ingles. Pati na rin ang ating
sariling wika halimbawa nito ay
Bikol, Cebuano at iba pa.

Gawain 1: Gamit ang teknik na Sight Memorization, bigyang kahulugan ang salitang:
Kautusang Pangkagawaran, Bilinggwalismo, at Multilinggwalismo. Gawing gabay
ang mga tanong sa bawat kahon.

Pagsasanay 2

1. Ang kautusang Pangkagawaran ay kautusan na nagsasaad kung anong Wika ang Dapat gamitin
sa pamahalaan. Ito’y ginawa upang mas mapaunlad natin an gating sariling wika.
*Ang KP ay para sa lahat ng taong sakop ng ating bansa.
*opo ito’y mahalaga

2. Ang Bilinggwalismo ay kasama sa isang kautusang pangkagawaran blg. 74 na tumutukoy sa

paggamit ng wikang Ingles at Filipino sa mga tiyak na asignatura.

* Ito’y dahil sa kautusan sa ating bansa at pag-aaral ng dalawang wikang ito.

* Ito’y para sa lahat bata man o matanda na marunong magsalita ng Wikang Ingles at Filipino.
3. Ang Multilinggwlismo ay kasama rin sa kautusang tungkol sa paggamit ng maraming wika sa
pakikipag-komunikasyon.

* Ito’y dahil sa pagada ng kautusan na maaaring gumamit at mag aral ng iba’t ibang wika.

* Opo, magkaugnay ang multilinggwalismo at bilinggwalismo

Pagsasanay 3
Basahin mo at unawain ang bawat ang bawat tanong/gawain.

A. Ano ang iyong pagkaunawa sa pamagat ng sanaysay? “Ang Wikang Filipino sa Pambansang
Pagpapaunlad.”
Ayon sa aking pagkakaunawa ang wika ay isang napakahalagang bagay na mayroon tayong lahat ito
ay nagagamit di lamang para makihalubilo ito rin ay nagsisilbing tulay sa ating tagumpay

B. Bigyan ng pakahulugan ang sumusunod na pahayag:

 Matalik na magkaugnay ang wika at kultura.”

Sa pamamagitan ng wika nalalaman natin kung ano ang kanilang
kultura o pamumuhay ng isang tao. Matalik na magkaugnay ang
wika at ang kultura. Taglay ng wika ang kultura ng lipunang
pinag-ugatan ng wikang iyon. Ang isang kultura ay naipapahayag
ang matapat at likas sa wiang kakambal ng naturang kultura.

 Ang sariling wikang panlahat ay pinili ng mga makabagong

lipunan na tagapagpahayag ng kanilang pambansang
pagkakakilanlan at buklod pa rin ang pagkakaisang panlahi.”
Ang wika ay pakakakilanlanan ng ating pagkapilipino o
nagtatangi sa ibang mga tao at nagsisilbing daan sa pagkakaisa C. Isa-isahin ang mga pangyayaring
patugo sa papaunlad at pagpapalaganap ng wika magkaiba man binanggit sa akda kaugnay ng
ang katutubong wikang kinalakhan natin. pagpapahalaga sa wikang
pambansa na nangyayari pa rin sa
 “Kung walang nasyonalismong Pilipino, walang Bagong Lipunang kasalukuyang lipunan. Magbigay
makikipagmatagalan sa mga panahon.” ng mga patunay sa
Kung walang Pilipino na tapat sa kanyang bansa ang mayroon pamamgitan ng halimbawang
tayo ngayon ay unti unting mawawala at hindi magtatagal sitwasyon. Gawing gabay ang
mawawalan ito ng halaga sa mga sususnod na henerasyon. kasunod na halimbawa.

Pangyayari Halimbawang sitwasyon

(Mula sa binasang sanaysay) (Kasalukuyang Lipunan)
Ang humigit-kumulang na 75 Karaniwan sa kabataan sa
taong sistematikong ngayon ay
 kulang sa kaalaman ng lahing
pinagmulan.Hindi nila
Amerikanisasyon ng
napahahalagahan
batang Pilipino ay sapat upang
ang pamanang kultura ng ating
maging
mga
estranghero sa lupang
ninuno. Nalunod na sila ng
tinubuan.
makabagong
teknolohiya.

Pangyayari
(Mula sa Halimbawang sitwasyon
binasang (Kasalukuyang Lipunan)
sanaysay)
Tunay na
napakahalaga ng
wika sa Sa kasalukuyang panahon itinuturo parin ang ating wika sa bawat paaralang
karunungang sakop ng ating bansa sapagkat ang pagkakaroon ng karunungan sa wikang
pantao, at ang Pilipino ay makakatulong sa mabuting paraan ng paghahalubilo sa kapwa nating
karunungan ay Pilipino at sa pagpatuloy sa ating buhay sa araw-araw . Makikita saatin bilang
napakahalaga sa isang Pilipino na bihasa sa kanyang wika o mapagmalaki sa kanyang wika na
tao. Ang tayo ay mapagmahal na tao dahil doon natatangi tayo sa iba pang mga nilikha
pagkakaroon ng ng Diyos. Ang ating wika ay kakaiba sa wikang dayuhan dahil sa ating kultura at
wika ay isang ang wika natin ay nagsasaadng mga salita na nagpapakita ng paggalang. Ang
katangiang ating wika ay kilala sa ibang panig ng mundo at kilala tayo ngayon bilang isang
ikinaiba ng tao mapagmahal at mapagmalasakit na Pilipino.
sa iba pang mga
nilikha ng Diyos.

Pangyayari
Halimbawang sitwasyon
(Mula sa binasang
(Kasalukuyang Lipunan)
sanaysay)
Kung wala ang Ang iba sa ating mga Pilipino sa ngayon ay nawiwili sa pag-aral ng
wikang Filipino, iba’t ibang wika kaysa mas pahusayin ang kaalaman sa kinagisnang
walang wika kaya’t nawawalan ng saysay ang pagsasakripisyo ng ating mga
nasyonalismong bayani sa ating bansa sa pamamagitan ng ating wika.
Pilipino, walang
bagong
Lipunang
makikipagmatagalan
sa mga
panahon;at kung
walang Bagong
Lipunan,
ang Bayaning
 Pilipino’y walang
katubusan.

D. Bilang kabataan sa kasalukuyan, ano ang iyong mararamdaman na namamayani ang

diwa ng kolonyalismo sa paggamit ng sariling wika? Dugtungan ang sumusunod na
pahayag.

Bilang kabataan, aking nararamdaman ang pighati at paghihirap ng ating mga bayani sa
pagsasakripisyo ng kanilang mismong buhay para lamang matubos ang ating bansa sa pamamagitan
ng ating wika para lamang sa paggamit ng mga dayuhang lengwuhe o wika. May galak naman na
namamayani sa aking nararamdaman sapagkat nakikilala tayo ng ibang bansa dahil sa kakayahan
nating gumamit ng higit pa sa isang wika.

E. Sa iyong sariling palagay, paano ka makatutulong upang mapalaganap ang wikang

pambansa?
Bilang isang mag-aaral gagamitin ko ang aking wika bilang isang pangunahing wika.
Gagamitin ko ito sa araw araw kong gawain mapa-sabahay man o sa iskwelahan at sa iba
pang mga lugar sa Pilipinas. Maari ko rin itong ibahagi sa aking mga kapatid na ang ating
wikang Wambansa ay napakaimportante bilang isang mamamayang Pilipino.

F. Pagkatapos mong basahin ang sanaysay, may mga nabago ba sa iyong pananaw
tungkol sa wika, wikang pambansa, wikang panturo, wikang opisyal? Talakayin sa
pamamagitan ng repleksyon. Gayahin ang kasunod na pormat.

Ano ang nabago sa aking pananaw?

Aking napagtanto na kailangan pa nating pag aralan ang
ating sariling wika o ang pagpapaunlad ng kaalaman sa
sariling wika.
Patunay:ang mga kabataan ngayon ay kulang ang kaalaman
pagdating sa ating wika at hindi na masyado pinagtutuunan
ng pansin angating sariling wika. Ang iba sa ating
mamayang Pilipino ay mas-pinagtutuonan nila ng pansing
ang wika ng mg a dayuhan
Paliwanag: mas mabuti na ipakita, paunlarin at ipaalam
natin ang kahalagahan ng ating sarili wika sapagkat ito ay
ang sumisimbolo sa ating pagkaPilipino
 Wikang panlahat, ilaw at
lakas, sa tuwid na landas.

Ayon sa aking ginuhit

mapapansin natin na ang
isang Filipino (me) ay may
alam sa kanyang sariling
wika. Makikita sa larawan
na taglay ng may alam (fire
torch) ang Kalayaan
(dove). Makikita din na
nagkakasundo ang mga
bansa na magkaroon din
tayo ng sarili nating wikang
G. Sa pamamagitan ng Kanbas, iguhit ang paliwanag sa aral ng araling ito na, “Bawat
Pambansa kaya naki-kita
bansa ay may sariling wika; habang may sariling wika ang isang bayan ay taglay niya
ang kalayaan; ang wika ay pag-iisp ng bayan.” Ipaliwanag din ang igunuhit. natin diyan naiwinawagay-
way nila ang bandera ng
Pilipinas. Ang Sunflower
naman ay sumisimbolo
pagasa at pati narin ang
baybayin. Ang background
ay sumisimbolo sa pag-
unlad.
 Digital Artwork by me “Louise Joseph G. Peralta”

Isulat mo

Sumulat ng isang sanaysay na nagpapaliwanag iba’t

ibang konseptong pangwika. Isaalang-alang ang mga
elemento ng isang sanaysay. Lagyan ng sariling
pamagat.

Wikang panlahat, ilaw at lakas, sa tuwid na landas

“Ang hindi magmahal sa sariling wika ay higit sa hayop at malansang isda; kaya
ating pagyamaning kusa, gaya ng inang sa atin ay nagpala.” Ito ang tanyag na
katagang nagmula sa ating pambansang bayani na si Gat. Jose Rizal na
nagbibigay kahalagahan sa wika sa buhay ng isang tao.
Ang wika ng isang bansa ay masasabing siyang kaluluwa na nagbibigay buhay
dito. Ito ang nagsisilbing tulay na nagdurugtong sa mga kumunidad na
naninirahan sa isang bansa. Sa pamamagitan ng wika, nagkakaunawaan at
nagkakaisa ang bawat tao. Higit sa lahat, nagsisilbi ito bilang ating
pagkakakilanlan. Dahil dito ay nakikita ang iba’t ibang impluwensya sa bansa na
siyang nakapagpabago at humulma sa pagkatao ng mga mamamayan.
Samakatuwid, ang wika ay batayan ng natatanging kultura ng isang bansa.
Malinaw na ang wika ay isang mahalagang kasangkapan na ginagamit upang
maiparating ang mga nasasaloob na ideya at damdamin ng isang tao. Hindi
lamang ito isang paraan ng pakikipag-usap niya sa kapwa kundi ginagamit din
niya upang makipagkaibigan, makipagtalakayan at maibahagi ang kanyang iba’t
ibang opinyon at kaisipan. Sa buong kasaysayan, maraming mga bagay,
sitwasyon at pangyayari na tumutukoy sa kahalagahan ng wika sa mga tao, sa
kanyang kapaligiran at higit lalo na sa kanyang bansa.

Ang wika ay hindi lamang kumakatawan sa isang tao. Ito ay hindi lamang isang
sasakyan para sa pagpapahayag ng mga sariling saloobin, opinyon, mga personal
na obserbasyon at halaga ng kanyang mga katangian bagkus ay isang sisidlan na
siyang nagpapahayag ng mga aspeto ng isang komunidad o bansa. Ang wika ay
kumakatawan din sa pangunahing pagpaparating sa iba ng panlipunang
pagkakakilanlan. Sa maikling salita, ang wika ay tumutulong na mapanatili ang
mga damdamin ng kultura, sining at pagkabansa ng isang bayan. Ang wikang
Filipino, na siyang pambansang wika sa Pilipinas ay ang wikang ginagamit sa
lahat ng sulok ng bansa. Ito ang nagsisilbing sinturon upang maitali ang mga
mamamayan upang maging isa sila sa kanilang mga diwa, pangarap at kalsadang
tinutugpa. Mahirap na isipin kung walang sariling wika na magiging daan upang
magkabuklod-buklod ang mga hiwa-hiwalay na isla ng Pilipinas. Maaaring
magdulot ito ng mga kaguluhan at hindi pagkakaunawaan. Kahit na sa anumang
anyo, sa pamamagitan man ng pagsusulat o pagsasalita, ang wika ang
pinakamabisang paraan upang maihatid ang mga kaisipan at mapanatili sa
madaling hakbang ang kasaysayan at mga tala ng mga sinaunang Pilipino. Sa
ganitong pagkakataon, malalaman ng mga kasalukuyang mamamayan ang mga
hakbangin na ginawa noong una upang maituloy ito sa mabuting paraan at
maiwasan ang mga hindi magagandang pangyayari noon. Ito ang ilaw na
magiging tanglaw ng mga Filipino upang mapabuti pa ang mga gawain. Ito rin
ang magsisilbing lakas upang maisakatuparan ang mga naudlot na pangarap
noong simula pa.

Sa paglipas ng panahon, mapatutunayan na ang wika ang siyang

pinakamahalagang sandata upang maiparating ng isang bansa sa kanyang mga
mamamayan ang mga pangyayari, kasaysayan at bahagi ng ekonomiya nito.
Gayundin naman na ang wika ang siyang sentro ng mga mamamayan upang
maihugos sa kanilang pamahalaan ang kanilang mga hinaing.

Naipadarama ng isang tao sa pamamagitan ng kanyang sariling wika ang

kasidhian ng kanyang damdamin, ang lalim ng kanyang pagkatao, ang katangian
ng kanyang ginagalawang kapaligiran, ang lawak ng kanyang kultura at sining,
ang kabihasaan niya sa anumang larangan at ang katotohanan ng kanyang pag-
iral. Sa kabuuan, ang wika ang nagsisilbing kaparaanan upang maging isang
ganap na tao ang isang tao at maging isang ganap na bansa ang isang bansa.

A. Makinig ng isang programa sa estasyon ng FM O AM. Irekord ito. Suriin ang pagpapahayag ng
mga tagapagbalita sa radyo sa pamamagitan ng mga sumusunod na tanong.

1. Anong wika ang gingamit sa pagpapahayag? Bilinggwalismo ba,

multilinggwalismo? Ang wikang ginamit ay Ingles,
Filipino at Bikol. Ito’y Bilinggwalismo at
multilinggwalismo.
2. Naging madali ba para sa tagapagbalita ang
pagpapahayag ng opinyon? Ipaliwanag
Opo, nagging maayos ang kanyang pagbabalita
kahit na siya ay gumamit ng iba’t ibanglengwuhe.
naiintindihan ng mga tagapakinig ang pahayag niya
sa balita dahil sa naging maingat siya sa mga
salitang binibitawan niya at mahusay niyang
inilahad ang kaniyang opinion na may halong
konsiderasyon sa mga nakikinig.