Aralin 3: Ang Mapanagutang

Pagamit ng Kalayaan
 “Galit ako sa kaibigan ko,
Nagsinungaling siya sa akin
Kaya sira ang araw ko sa
kanya!”

“Napaka boring naman sa klase!

Wala akong natutuhan
Sa leksyon dahil sa aming guro”
Ang tao ay may taglay na kalayaan
mula pa sa kaniyang kapanganakan.
 Ayon sa isang
Italyanong pari na si
Tomas de Aquino, “
Ang kalayaan ay
katangian ng kilos-loob
na itakda ng tao ang
kaniyang kilos tungo sa
maari niyang hantungan
at itakda ang paraan
upang makamit ito.”
 Ang remote control ng kaniyang
buhay ay hawak ng sarili niyang
mga kamay, siya ang pumipili ng
estasyon ng Gawain, sapagkat ang
kapangyarihan ng kilos-loob ay
hindi maaaring ibigay sa iba
Dahil sa pagiging Malaya, may kakayahan ang
taong piliin kung paano siya kikilos.
 Bagama’t may kalayaan ang taong piliin at
gawin ang isang kilos, hindi sakop ng
kalayaang ito ang piliin ang kahihinatnan
ng kilos na pinili niyang gawin. Palaging
may pananagutan ang tao sa kahihinatnan
ng kaniyang piniling kilos.
  Ayon kay Jhann, ang isang salitang kalayaan ay
karaniwang gumigising sa puso ng tao. Ipinaglalaban
ng bawat ng tao ang kaniyang karapatang mabuhay
at magpasiya ayon sa kaniyang nais, sa
pangangatwirang walang panlabas na hadlang na
sisirain sa paggawa niya ito.
 Ang responsibilidad sa sukdulang kahulugan nito ay
hindi lamang pananagutan kundi ito ay kakayahan
o abilidad na magbigay paliwanag (give account)
 An responsibilidad tao kung gayon ay ang taong
tinutuon ang kaniyang kilos bilang tugon sa
obhektibong tawag ng pangangailangan
 Kailangang kilalanin na ang
tunay na kahahadlang sa
kalayaan ng tao ay hindi ang
nagaganap sa labas niya o sa
kaniyang paligid kundi ang
nagmumula sa kaniyang loob
 Ang nagaganap sa labas ng
kaniyang sarili ay pangyayaring
wala siyang control at wala
siyang kalayaan upang mapigilan
ito.
Samantalang ang nagaganap sa
loob ng tao ay kaya niyang
pigilin at pamahalaan upang
maging ganap siyang Malaya.
 Kailangang maging Malaya ang tao
mula sa makasariling interes,
pagmamataas, katamaran, kapritso, at
iba pang magiging hadlang
Ayon kay Johann, ang
tunay na kalayaan ay
ang makita ang kapwa
at mailagay siyang una
bago sarili.
Kailangang maging malaya ang tao “
mua sa” mga pansariling hadlang
upang maging malaya siya ”para sa”
Pagtugon sa pangangailangan ng
kaniyang kapwa ang magmahal at
maglingkod .
 May nakita kang isang pulubi sa
daan. Lumapit ito sa iyo upang
manlimos. Tulungan mo ba ang
pulubi? Oo o Hindi? Bakit?