АТРИБУТ И АПОЗИЦИЈА (

ВТОРОСТЕПЕНИ РЕЧЕНИ
ЧНИ ЧЛЕНОВИ)
 Второстепени реченични членови се
оние кои не доведуваат до промена
на структурата на реченицата, ниту
пак ја менуваат информацијата, туку
нивното отсуство само ја
осиромашува.
 Тоа се: атрибут и апозиција.
Атрибут
 Несамостоен член во реченицата
 Атрибутот претставува збор или
повеќе зборови што воспоставуваат
согласувачка синтаксичка врска со
именките во реченицата.
 Атрибутот покажува некоја особина
или својство на тоа што се именува со
именката во реченицата
 Атрибутот може да го појаснува
подметот
 Новото златно ланче висеше на
нејзиниот врат.
 Книгата со златен повез беше
најинтересна на изложбата.
 Атрибутот може да го појаснува
предметот
 Весна носеше бело џемперче.
 Томи купи автомобил со кожни седишта.
 Атрибутот може да појаснува и друг
реченичен член:
 Тој е прекрасно момче.
 Нашите пријатели живееја на високо
место.
 Како што можеме да забележиме како
атрибут најчесто се употребуваат придавките
(златен, високо, прекрасно и др.), но и
заменските придавки (Нејзината коса е
прекрасна.)
 Придавките можат да се употребат и
метафорично (златни крилја, железна рака)
 Во улога на атрибут може да се јави и именка
без и со предлог : ногата на Крали Марко,
полето на Стојан, изворот на Вардар, селото
Отиштино, толпа народ, професорот
Митревски
Апозиција
 самостоен второстепен реченичен член
 Со апозицијата се објаснува истото она што го
искажува именската група во реченицата
 Во тој случај предметот или лицето добиваат
второ име, определба.Апозицијата со други
зборови го кажува и надополнува значењето
на зборот на кој се однесува
 Таа може да се јави до секој реченичен член,
освен до прирокот.
 Редовно се одделува со запирка и стои после
именката што ја објаснува
 И ја дадов книгата на
Марија, најдобрата ученичка во
нашиот клас. (апозиција
е најдобрата ученичка во нашиот клас –
и се однесува на предметот; кому? – на
Марија). 
 Го викнавме Петре, нашиот сосед, да
дојде на гости.
 Марко Стојчев , претседателот на
нашиот клас, е одличен и примерен
ученик.
Примери
 Охрид, лулката на словенската
писменост, се наоѓа на брегот на
Охридското Езеро.
 Вчера ја посетивме Струга, родниот
град на браќата Миладиновци.
 Скопје е главниот град на Република
Македонија.
 Скопје, главниот град на РМ, се наоѓа
на реката Вардар.
 Определи од примериве кои се
придавки атрибут , а кои се именски
атрибут:
 Добриот војник, сребрена коса,
војникот приврзан кон девојката,
домот на татко ми, раскази од
Јаневски, чаша вода, курс по
информатика, страв од смртта, човек
со бела коса