ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ

+
[Na ] ορού < 135 mEq/L
 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
 Σχεδόν πάντα πρόσληψη (per os ή i.v.) και επακόλουθη
κατακράτηση ύδατος
 Φυσιολογικά:
πρόσληψη ποσότητας ύδατος → ↓ωσμωτικότητας ορού λόγω αραίωσης →
καταστολή έκκρισης ADH → αποβολή πλεονάζοντος ύδατος σε αραιωμένα ούρα

Μέγιστος επιτευκτός όγκος ούρων για φυσιολογικά άτομα με κανονική δίαιτα :10 L/d.
(Ημερήσια πρόσληψη υγρών < 2-2,5 L/d)

 Υπονατριαιμία αναπτύσσεται τυπικά λόγω αδυναμίας απέκκρισης

ύδατος, συνήθως λόγω ανικανότητας καταστολής έκκρισης ADH
ΟΡΜΟΝΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ
ΝΑΤΡΙΟΥ/ΥΔΑΤΟΣ
ΑΝΤΙΔΙΟΥΡΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ (ADH)

+
 Ρυθμίζει τη [Na ]

 Ερεθίσματα για έκκριση : -Υπερωσμωτικότητα

- ↓ ↓ Δραστικός όγκος πλάσματος

 Δράση : Παθητική επαναρρόφηση ύδατος

 ΟΡΜΟΝΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΕΣ ΤΗΣ
ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗΣ
ΝΑΤΡΙΟΥ/ΥΔΑΤΟΣ
ΑΛΔΟΣΤΕΡΟΝΗ
 Κύριος ρυθμιστής του ολικού ύδατος σώματος και του όγκου πλάσματος

 Ερεθίσματα για έκκριση : -Υποογκαιμία (σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης)

-Υπερκαλιαιμία

 Δράση : Ισοωσμωτική επαναρρόφηση νατρίου ανταλασσίμενο με κάλιο

 ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ
 Σχετική περίσσεια ύδατος ως προς το νάτριο, σχεδόν πάντα λόγω ↑έκκρισης
ADH,

 είτε πρόσφορης (π.χ. λόγω υποογκαιμίας ή ↓ δραστικού όγκου πλάσματος

 είτε απρόσφορης (SIADH)

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ
1) ΙΣΤΟΡΙΚΟ
 Απώλεια υγρών (έμετοι, διάρροιες, διουρητικά)
 Ορθοστατική υπόταση ή εμμένουσα υπόταση
 ↑ Πρόσληψη υγρών
 Ιστορικό SIADH (πνευμονική νόσος π.χ. μικροκυτταρικός
καρκίνος πνεύμονα, νόσος ΚΝΣ)
 Φάρμακα (π.χ. αντιψυχωσικά, αντιεπιληπτικά)
 Περιφερικά οιδήματα, ασκίτης (ηπατική, καρδιακή ή νεφρική
ανεπάρκεια)
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ
2) ΩΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ
 2 x [Na+] ορού + Glu/18 + Urea/2,8 (συγκεντρώσεις σε mg/dl)

 Φυσιολογικές τιμές : 275-290 mosm/kg

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑΣ
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΩΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ
ΠΛΑΣΜΑΤΟΣ
ΥΠΟΤΟΝΙΚΗ ΙΣΟΤΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΟΝΙΚΗ
 Η πιο συνήθης Σπάνιο λάθος Υπεργλυκαιμία
εργαστηρίου λόγω
 Αντιπροσωπεύει υπερλιπιδαιμίας ή Για κάθε ↑ Glu κατά 100
πραγματική περίσσεια υπερπρωτεϊναιμίας mg/dl άνωθεν της
ύδατος σε σχέση με το (Ψευδοϋπονατριαιμία) συγκέντρωσης 100mg/dl
νάτριο
→ ↓ [Na+] ορού κατά 2,4
mEq/L
 ΥΠΟΤΟΝΙΚΗ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΟΓΚΟΥ
Ορθόσταση, ζωτικά σημεία, σφαγίτιδες, δέρμα
• ΩΣΜΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΥΡΩΝ
Συνήθως > 300 mOsm/Kg
Εάν < 100 mOsm/Kg ► Πρωτοπαθής πολυδιψία
 ΥΠΟΟΓΚΑΙΜΙΚΗ ΥΠΟΤΟΝΙΚΗ
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ
1) ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΑΤΡΙΟΥ
[Na+] ούρων > 20 mEq/L
FeNa > 1%
 Διουρητικά
 Salt wasting nephropathy
 Cerebral salt wasting

1) ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΝΑΤΡΙΟΥ

[Na+] ούρων < 10 mEq/L
FeNa < 1%
 Γαστρεντερικές απώλειες π.χ. διάρροιες
 Απώλειες στον τρίτο χώρο π.χ. παγκρεατίτιδα

 FeNa = (UrineNa / SerumNa) / (UrineCr / SerumCr)

 ΕΥΟΓΚΑΙΜΙΚΗ ΥΠΟΤΟΝΙΚΗ
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ
SIADH
Συνήθης ωσμωτικότητα ούρων > 100 mOsm/Kg με φυσιολογικό [Na+] ούρων
1) ΚΑΚΟΗΘΕΙΑ : πνεύμονας, εγκέφαλος, λεμφώματα
2) ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ : πνευμονία, άσθμα, ΧΑΠ, πνευμοθώρακας
3) ΚΝΣ : τραύμα, ΑΕΕ, αιμορραγία, λοίμωξη
4) ΦΑΡΜΑΚΑ : αντιψυχωσικά, αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά, ΧΜΘ
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΠΑΘΕΙΕΣ
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ, ADDISON
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΠΟΛΥΔΙΨΙΑ
Ωσμωτικότητα ούρων < 100 mOsm/Kg
Συνήθως πρόσληψη ύδατος > 12 L/d
BEER POTOMANIA
ΥΠΕΡΟΓΚΑΙΜΙΚΗ ΥΠΟΤΟΝΙΚΗ
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ
[Na+] ούρων < 10 mEq/L
FeNa < 1%

• ΣΥΜΦΟΡΗΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

• ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ
• ΝΕΦΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ, ΝΕΦΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑΣ
ΟΞΕΙΑ
 Ανάπτυξη εντός 24h
ΥΠΕΡΟΞΕΙΑ
 Ανάπτυξη εντός λίγων ωρών
 Συνήθως αποτέλεσμα δηλητηρίασης με νερό
(μαραθωνοδρόμοι, ψυχωσικοί, ecstasy)
ΧΡΟΝΙΑ
 Ανάπτυξη προ > 48 ώρες
 ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑΣ
ΣΥΝΗΘΩΣ ΣΤΗΝ ΟΞΕΙΑ/ΥΠΕΡΟΞΕΙΑ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ

 [Na+] ορού = 125-130 mEq/L :

 Κόπωση, Ναυτία

 [Na+] ορού = 115-120 mEq/L :

 Κεφαλαλγία, Λήθαργος, Σπασμοί, Κώμα, Αναπνευστικό arrest
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑΣ
 Η ΑΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ διορθώνεται με ρυθμό < 0,5
mEq/L/h

 Η ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑ διορθώνεται με ρυθμό 2

mEq/L/h τις πρώτες 2-3 ώρες μέχρι να γίνει ασυμπτωματική

 Διόρθωση <10-12 mEq/d προς αποφυγή απομυελίνωσης γέφυρας

(σπαστική τετραπληγία, δυσαρθρία, δυσφαγία)
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΥΠΟΝΑΤΡΙΑΙΜΙΑΣ
ΥΠΟΟΓΚΑΙΜΙΚΗ
 Αποκατάσταση όγκου με N/S 0,9%
 Αν σοβαρή → υπέρτονο διάλυμα N/S

ΕΥΟΓΚΑΙΜΙΚΗ (SIADH)
 Περιορισμός ύδατος
 Υπέρτονο διάλυμα N/S εάν συμπτωματική
 Αποφυγή N/S 0,9% ! (Επιδείνωση υπονατριαιμίας λόγω
διούρησης εάν ωσμωτικότητα ούρων > 300 mOsm/Kg)
ΥΠΕΡΟΓΚΑΙΜΙΚΗ
 Περιορισμός ύδατος + διουρητικά (φουροσεμίδη)
 ΥΠΕΡΤΟΝΟ ΔΙΑΛΥΜΑ N/S
 Αύξηση [Na+] ορού ανά λίτρο (1000 ml) διαλύματος έγχυσης :

Δ [Να] = ([Na+] έγχυσης - [Na+] ορού) / (ΤΒW +1 )

• ΤΒW (Total Body Water) = Σ.Β. (Kg) x 0,6 για άνδρες

= Σ.Β. (Kg) x 0,5 για γυναίκες

• Παράδειγμα : 1000 ml N/S 0,9% +14 amp NaCl σε έγχυση 50 ml/h

θα αυξήσει για έναν άνδρα 70 Kg το [Na+] ορού περίπου κατά 10
mEq/L σε διάστημα 24 ωρών