KTL 2018.Lt Full

KINH TẾ LƯỢNG
Giảng viên: Đào Thị Thuận

- Bộ môn Toán ứng dụng - Khoa KHCB
- Văn phòng khoa: Tầng 2 – Nhà A2 – ĐHCN HN
Zalo: 0904.30 60 95
Mail: thuanht95@gmail.com
BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

GIỚI THIỆU HỌC PHẦN
1. Tên học phần: Kinh tế lượng
Thời lượng: 45 tiết = 3 tín chỉ
Tài liệu bắt buộc: Kinh tế lượng

Nguyễn Quang Dong – ĐH.KTQD
Tham khảo: Kinh tế lượng – Huỳnh Đạt Hùng

2. Nội dung
Chương 1: Tổng quan về kinh tế lượng
Chương 2: Mô hình hồi quy hai biến

Chương 3: Mô hình hồi quy bội
Chương 4: Hồi quy với biến giả
Chương 5: Đa cộng tuyến
Chương 6: Phương sai của sai số thay đổi
T/g Thời gian (tiết)
TT
GIỚI THINộiỆdungU HỌC PHẦN
chuẩn
bị
LT KT Tổng
3 (giờ)
1 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ LƯỢNG 6 3 0 3

Chương 2: MÔ HÌNH HỒI QUY HAI BIẾN
2 2.1. Phương pháp bình phương nhỏ nhất. 24 3 0 12
2.2. Độ chính xác của các ước lượng bình phương nhỏ nhất.
2.3. Hệ số xác định đo độ phù hợp của hàm hồi quy.
6 3 0
3 2.4. Khoảng tin cậy và kiểm định giả thiết về các hệ số hồi quy.
2.5. Khoảng tin cậy và kiểm định giả thiết về phương sai.
6 3 0
4 2.6. Kiểm định sự phù hợp của hàm hồi quy.
5 2.7. Phân tích hồi quy và dự báo. 6 3 0
Kiểm tra bài số 1
6 Chương 3: MÔ HÌNH HỒI QUY BỘI (9 tiết)
6 2.5 0.5 9
3.1. Mô hình hồi quy ba biến.
3.2. Phương pháp bình phương nhỏ nhất.
7 3.3. Phương sai và độ lệch chuẩn.
6 3 0
3.4. Khoảng tin cậy và k/định giả thiết về các hệ số hồi quy.
T/g Thời gian (tiết)

TT Nội dung chuẩn LT KT Tổng
bị (giờ)
3
8 3.5. Khoảng tin cậy và k/định giả thiết về phương sai.
6 3 0
3.6. Kiểm định sự phù hợp và kiểm định thu hẹp hồi quy.
Chương 4: HỒI QUY VỚI BIẾN GIẢ (6 tiết)
9 4.1. Biến giả - Mô hình trong đó biến độc lập là biến giả. 6 3 0 6
4.2. Hồi quy với một biến lượng và một biến chất.
10 4.3. Hồi quy với một biến lượng và hai biến chất.
6 3 0
4.4. Ảnh hưởng của tương tác giữa các biến giả.
Kiểm tra bài số 2
11 Chương 5: ĐA CỘNG TUYẾN (6 tiết)
5.1. Hiện tượng đa cộng tuyến. 6 2.5 0.5 6
5.2. Ước lượng khi có đa cộng tuyến hoàn hảo.
5.3. Hậu quả của đa cộng tuyến.
12 5.4. Phát hiện sự tồn tại của đa cộng tuyến.
6 3 0
5.5. Biện pháp khắc phục.
13 Chương 6: PHƯƠNG SAI CỦA SAI SỐ THAY ĐỔI (8tiết)
6 3 0 8
6.1. Nguyên nhân.
14 6.2. Phát hiện phương sai của sai số thay đổi. 6 3 0
4. Yêu cầu đối với học phần
- Lên lớp 45 (có Vở bài tập, Máy tính fx570/plus)

- 2 bài kiểm tra tự luận (tuần 6, tuần 11)
- 1 bài thi cuối kì
- SV nghỉ học >30% số tiết của học phần
(>= 14 tiết): Phải học lại
BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN

BỘ MÔN
ĐỀ -TOÁN
KHOACHUYÊN
KHOA HỌC
ĐỀ CƠ
- KHOA HaUI.edu.vn
BẢNKHOA HỌC CƠ BẢN
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ LƯỢNG
§1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ MỞ ĐẦU
§2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN

§1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ MỞ ĐẦU
I. Kinh tế lượng là gì?
 KTL là bộ môn khoa học nghiên cứu một cách

định lượng về mối quan hệ giữa các đại lượng
kinh tế.
- Ví dụ: Thu nhập – chi tiêu

Sản lượng – vốn và lao động

II. ỨNG DỤNG CỦA KINH TẾ LƯỢNG
KINH TẾ LƯỢNG
Lý thuyết kinh tế Thống kê toán CNTT
ĐỊNH LƯỢNG mối quan hệ kinh tế
DỰ BÁO: khả năng phát triển, diễn biến

của các hiện tượng kinh tế
PHÂN TÍCH, HOẠCH ĐỊNH

các chính sách kinh tế
III. PHƯƠNG PHÁP LUẬN CỦA KINH TẾ LƯỢNG
 Mục đích đề ra: Dự báo kinh tế

 Các bước thực hiện:
(1) Xác định vấn đề cần nghiên cứu.
(2) Tham khảo lý thuyết kinh tế
(3) Xác định đặc trưng của mô hình toán kinh tế
(4) Xác định đặc trưng mô hình kinh tế lượng
(5) Thu thập và xử lí số liệu
(6) Ước lượng tham số của mô hình.
(7) Phân tích kết quả và giải thích
(8) Dự báo
(9) Vận dụng mô hình vào thực tế
Ví dụ: Mối quan hệ: tiêu dùng cá nhân - GDP
Lý thuyết về thu nhập và tiêu dùng của Keynes:

 Tiêu dùng của cá nhân sẽ tăng khi thu nhập của họ
tăng lên, nhưng tiêu dùng có xu hướng tăng ít hơn so
với sự gia tăng của thu nhập.
 Nếu thu nhập tăng 1 đơn vị, thì xu hướng tiêu dùng
biên sẽ tăng với mức lớn hơn 0 và nhỏ hơn 1.
 Kinh tế lượng muốn trả lời câu hỏi: Khi thu nhập
thay đổi 1 đơn vị thì tiêu dùng sẽ thay đổi bao nhiêu
đơn vị?.
STT Năm Tiêu dùng cá nhân (Y: triệu USD) GDP (X: triệu USD)
1 1982 3081,5 4620,3
2 1983 3240,6 4803,7
3 1984 3407,6 5140,1
4 1985 3566,5 5323,5
5 1986 3708,7 5487,7
6 1987 3822,3 5649,5
7 1988 3972,7 5865,5
8 1989 3064,6 6062,0
9 1990 4132,2 6136,3
10 1991 4105,8 6079,4
11 1992 4219,8 6244,4
12 1993 4343,6 6389,6
13 1994 4486,0 6610,7
14 1995 4595,3 6742,1
15 1996 4714,1 6928,4
 Biểu diễn cặp số liệu (X,Y) trên mặt Y

phẳng tọa độ.
 Keynes phán đoán: mối quan hệ

giữa Chi tiêu và Thu nhập là một
dạng hàm tuyến tính bậc nhất: 0 X
 Đường thẳng này gọi là đường hồi quy.

 Sử dụng phương pháp bình phương nhỏ nhất (hoặc phần

mềm PSS, EVIEWS), ta xác định được:
 : Thu nhập và Chi tiêu có mqh cùng chiều.
 : Sự tăng của chi tiêu ít hơn sự tăng của thu nhập.
 : Khi GDP tăng (giảm) 1 triệu USD thì tiêu

dùng trung bình sẽ tăng (giảm) khoảng 0,706tr USD.
 : Khi không có thu nhập thì chi tiêu TB tối thiểu
là 184,078USD.
Trên thực tế:

 Mức tiêu dùng phụ thuộc chính vào thu nhập
 Nó còn chịu tác động của một số các yếu khác, như: giới
tính, tuổi tác, thói quen tiêu dùng, vùng miền, chính sách
của nhà nước, …
 Vì thế, với cùng một mức thu nhập X, có thể có nhiều
mức chi tiêu Y khác nhau. Do đó, để biểu diễn mối quan
này, ta đưa vào phương trình một lượng sai số U (gọi là
nhiễu hay sai số ngẫu nhiên):
 (1.2) gọi là mô hình kinh tế lượng.

 Ví dụ trên đã được thực hiện qua 9 bước:
(1) Vấn đề cần nghiên cứu: mqh giữa thu nhập và chi tiêu
(2) Tham khảo lý thuyết kinh tế của Keynes và trải nghiệm
thực tế
(3) Đặc trưng của mô hình toán kinh tế:
(4) Đặc trưng mô hình kinh tế lượng:
(5) Thu thập số liệu: Bảng chi tiêu GDP, Mỹ 1982-1996
(6) Ước lượng tham số của mô hình: Tính
(7) Phân tích kết quả và giải thích: …
(8) Dự báo
(9) Vận dụng mô hình vào thực tế

 Dự báo: Chẳng hạn Ta muốn dự báo giá trị trung bình của
tiêu thụ cho năm 1997, với mức GDP X=7269,8 tỷ USD,
thay vào mô hình trên, ta nhận được Y = 4951 tỷ USD.
 Hoặc Nếu Chính phủ định giảm thuế thu nhập, sẽ có ảnh
hưởng như thế nào đối với tiêu thụ và việc làm?
 Giảm thuế - tăng thu nhập khả dụng – tăng tiêu dùng – tăng
tổng cầu – gia tăng đầu tư, sản lượng và việc làm – thu
nhập tăng – tiêu thụ tăng:

 Như vậy: Cứ tăng (giảm) 1 USD cho đầu tư thì

sẽ tăng (giảm) 3,33 USD thu nhập.
 Kết quả hồi quy này có thể giúp ích cho Chính
phủ trong việc phân tích chính sách đầu tư,
chính sách kích cầu, chính sách thuế, …
IV. Ý NGHĨA CỦA KINH TẾ LƯỢNG
 Giúp các nhà kinh tế kiểm chứng được các lý

thuyết kinh tế có thích hợp hay không để đưa ra
những quyết định đúng đắn trong kinh doanh và
hoạch định các chính sách, chiến lược phát
triển kinh tế.
 Trang bị cho các nhà kinh tế một phương pháp

lượng hóa và phân tích sự vận động của toàn
bộ nền kinh tế, cũng như hành vi của người
sản xuất và tiêu dùng.
V. DỮ LIỆU CHO NGHIÊN CỨU KINH TẾ LƯỢNG
 Dữ liệu theo thời gian: Gồm các quan sát trên 1

đơn vị kinh tế tại nhiều thời điểm.
 Dữ liệu theo không gian gian: Gồm các quan sát

trên nhiều đơn vị kinh tế ở cùng một thời điểm.
 Dữ liệu hỗn hợp: Là sự kết hợp dữ liệu theo cả

không gian và thời gian.

V. DỮ LIỆU CHO NGHIÊN CỨU KINH TẾ LƯỢNG
 Nguồn dữ liệu thường được thu thập từ Tổng cục

thống kê, UBND thành phố, Quỹ tiền tệ thế giới
IMF, Ngân hàng thế giới WB, Các cơ quan tư
nhân, website, sách vở, báo chí, qua thực hành,
thí nghiệm, …
 Để xử lí các dữ liệu, cần sự hỗ trợ của máy tính

và các phần mềm. Ta sử dụng 2 phần mềm
EVIEWS và SPSS.

§2. TỔNG QUÁT VỀ HỒI QUY
I. Phân tích hồi quy
 Phân tích hồi quy là đi tìm mối quan hệ phụ

thuộc của một biến số kinh tế Y với một hay
nhiều biến kinh tế , nhằm ước lượng giá trị
TB của biến phụ thuộc Y khi biết trước các giá
trị của biến độc lập .

BIẾN PHỤ THUỘC VÀ BIẾN ĐỘC LẬP
Biến phụ thuộc (Y) Biến độc lập (X)
Chi tiêu Thu nhập
Mức cầu vay vốn của DN Lãi suất cho vay của NH
Mức cung SP của DN Giá bán
Số lượt khách du lịch Giá tour du lịch
Kết quả học tập của SV Thời gian rèn luyện
Giá bán nhà Diện tích nhà
Thu nhập của 1 công chức Thâm niên công tác
Số lượt khách đi xe bus Giá xăng dầu
Lượng thịt gà bán trong 1 thành phố Giá bán thịt gà
Lượng xăng tiêu thụ của xe hơi Công suất động cơ
Tỷ suất lợi nhuận của cổ phiếu của Tình hình hoạt động SX và
công ty A kinh doanh của công ty
BIẾN PHỤ THUỘC VÀ BIẾN ĐỘC LẬP
Biến phụ thuộc (Y) Biến độc lập (X)
Chi tiêu Thu nhập, vật giá, thói quen chi tiêu, giới tính, độ
tuổi, số con, …
Mức cầu vay vốn của DN Lãi suất cho vay của NH, tỷ lệ lạm phát, khả năng
cạnh tranh của DN,…
Mức cung SP của DN Giá bán, sản lượng, giá vốn của nguyên liệu, dự
báo xu hướng lạm phát,…
Số lượt khách du lịch Giá tour DL, chất lượng tour, mùa, thời tiết, …
Kết quả học tập của SV Thời gian rèn luyện, năng lực học tập, động cơ
học tập, phương pháp học tập, …
Giá bán nhà Diện tích nhà, khu vực, tiện ích công cộng, …
Thu nhập của 1 công chức Thâm niên công tác, kinh nghiệm chuyên môn,
bằng cấp, lĩnh vực hoạt động, …
Số lượt khách đi xe bus Giá xăng dầu, sự thuận tiện, sự cạnh tranh của
các phương tiện khác,…
Lượng thịt gà bán trong 1 thành phố Giá bán thịt gà, giá thịt lợn, bò, cá, chương trình
kích cầu của siêu thị, tình hình bệnh dịch,…
VÍ DỤ VỀ PHÂN TÍCH HỒI QUY
 Ngân hàng A muốn tăng lượng tiền huy động nên muốn
biết mối quan hệ giữa lượng tiền gửi và lãi suất tiền gửi.
Họ muốn biết khi tăng lãi suất huy động vốn thêm 1%
năm thì lượng tiền gửi sẽ tăng TB là bao nhiêu?
 Để thực hiện đợt giảm giá nhằm thu hút khách hàng, GĐ
kinh doanh của 1 cty máy tính muốn biết ảnh hưởng của
Giá bán máy với Lượng máy bán được. Họ muốn dự báo
khi giá bán giảm 50$ thì lượng máy bán ra TB sẽ nhiều
hơn trước kia là bao nhiêu?
VÍ DỤ VỀ PHÂN TÍCH HỒI QUY
 Một công ty dịch vụ du lịch muốn khảo sát ảnh

hưởng của các yếu tố (giá vé, các điểm du lịch
khác, mùa trong năm, chất lượng phục vụ, …) lên
lượng khách tham gia một tuyến du lịch, để qua đó
đề xuất những giải pháp nhằm thu hút khách du lịch.

II. MỤC ĐÍCH CỦA HỒI QUY
 Ước lượng giá trị trung bình của biến phụ thuộc
Y khi đã biết giá trị của các biến độc lập Xj .
 Đánh giá độ tin cậy cũng như kiểm định giả

thuyết về bản chất của sự phụ thuộc.
 Dự báo giá trị trung bình và dự báo giá trị cá biệt

của biến phụ thuộc khi đã biết giá trị của các
biến độc lập.

III. MH HỒI QUY TỔNG THỂ - MH HỒI QUY MẪU
1. Mô hình hồi quy tổng thể - PRF

(Population regression function)
 Khái niệm Tổng thể và mẫu (xem lại trong XSTK).
 Hàm hồi quy tổng thể:
 PRF: Biểu diễn sự phụ thuộc của giá trị trung

bình của Y vào sự thay đổi của X.
 MHHQ hai biến: có một biến độc lập.
 MHHQ bội: Có từ 2 biến độc lập trở lên.
2. MÔ HÌNH HỒI QUY MẪU- SRF
(Sample regression function)
 SRF có dạng:
 để ước lượng điểm cho

 để ước lượng điểm cho
 MHHQ mẫu dùng để ước lượng cho MHHQ

tổng thể.

§1. PHƯƠNG PHÁP BÌNH PHƯƠNG NHỎ NHẤT
I. Mô hình hồi quy hai biến
 Hàm hồi quy tổng thể PRF dạng tuyến tính:
 Mô hình hồi quy tổng thể tương ứng:
 : hệ số (hay tham số) hồi quy.

 là hệ số chặn; là hệ số góc.
I. MÔ HÌNH HỒI QUY HAI BIẾN
- Từ các số liệu quan sát được của n cặp quan sát

ta đi xây dựng:
 Hàm hồi quy mẫu SRF:
 Mô hình hồi quy mẫu tương ứng:
 gọi là hệ số hồi quy mẫu.

 gọi là phần dư. là ƯL điểm cho

- Ý nghĩa của các hệ số hồi quy:
 1: Cho biết giá trị trung bình của Y khi
 2: Cho biết khi X thay đổi 1 đơn vị thì giá trị
trung bình của Y thay đổi đơn vị.

 Vấn đề đặt ra: Đi tìm hàm hồi quy mẫu
để ƯL cho hàm hồi quy tổng thể.

 Dựa trên nguyên tắc: Các phần dư càng nhỏ
càng tốt.
Y
0 X
II. PHƯƠNG PHÁP BÌNH PHƯƠNG NHỎ NHẤT
OLS (Ordinary Least Square)
- Xét các phần dư:
- Ta mong muốn mọi phần dư càng nhỏ càng tốt:
 Với các giá trị quan sát thì (3) là hàm hai
biến số . Điều kiện để hàm số này đạt cực trị
là: các đạo hàm riêng cấp 1 bằng 0.

- Ta có:
- Rút gọn hệ PT trên ta được:

- Giải hệ PT (4), ta được nghiệm:
Trong đó:
là các giá trị TB mẫu

1. VÍ DỤ 1 (tính )
- Khảo sát mối quan hệ giữa mức chi tiêu hàng tháng Y
với mức thu nhập X (tr.đ/tháng) của 10 gia đình, người
ta thu được các số liệu sau:
X 8 9 10 11 12 15 15 16 17 20
Y 7 8 9 9 10 12 11 13 14 15
Giả sử mối quan hệ trên có dạng tuyến tính.

1. Bằng PPBPNN, hãy ƯL các tham số hồi quy và xây
dựng hàm hồi quy mẫu. Nêu ý nghĩa kinh tế của các
tham số hồi quy. Chúng có phù hợp với lý thuyết
kinh tế không?
- Hàm hồi quy mẫu:
- Các hệ số hồi quy được xác định bởi:
Sử dụng Excel, tính các giá trị sau (xem ở slide tiếp theo):

i
(1) (2) (3)=(1) - (4)=(2) - (5) (6)
1 8 7 -5.3 -3.8 28.09 20.14
2 9 8 -4.3 -2.8 18.49 12.04
3 10 9 -3.3 -1.8 10.89 5.94
4 11 9 -2.3 -1.8 5.29 4.14
5 12 10 -1.3 -0.8 1.69 1.04
6 15 12 1.7 1.2 2.89 2.04
7 15 11 1.7 0.2 2.89 0.34
8 16 13 2.7 2.2 7.29 5.94
9 17 14 3.7 3.2 13.69 11.84
10 20 15 6.7 4.2 44.89 28.14
Tổng 133 108 136.1 91.6
TB 13,3 10,8

Thay vào (*) ta được:
Khi đó hàm hồi quy mẫu:

- Ý nghĩa của các hệ số hồi quy:
+ : Cho biết khi không có thu nhập thì mức
chi tiêu trung bình tối thiểu là 1,849 triệu VND.
+ : Cho biết khi thu nhập tăng (giảm) 1 triệu
thì chi tiêu TB sẽ tăng (giảm) khoảng 0,673 triệu VND.
* p/ánh Thu nhập và Chi tiêu có mqh cùng chiều.
Điều này phù hợp với lý thuyết kinh tế.
BÀI TẬP 1 (Bài 2.8 – Trang 48)
Cho bảng số liệu (Tr.48) về mức tiêu dùng Y và thu nhập

X (100.000VND/1 người, năm 1980), người ta tính được:
1. Viết hàm hồi quy tổng thể và hàm HQ mẫu.

2. Nêu ý nghĩa kinh tế của các tham số nhận được.
3. Kết quả ƯL được có phù hợp với lý thuyết kinh tế
ko? Vì sao?
(Số liệu trong sách sai. Lập bảng excel kiểm tra
lại các tổng xích ma trên).
III. CÁC TÍNH CHẤT CỦA ƯỚC LƯỢNG BPNN (Tr23)
1. được xác định một cách duy nhất ứng với

n cặp quan sát (Xi , Yi).
2. là các ĐLNN.
3. SRF đi qua trung bình mẫu , tức là:
4.
5.
IV. CÁC GIẢ THIẾT CƠ BẢN CỦA MH HỒI QUY HAI BIẾN
Giả thiết 1: Biến X nhận các giá trị xác định.
Giả thiết 2:
Giả thiết 3:
Giả thiết 4: Ui không tương quan với nhau
Giả thiết 5: Các Ui và Xi không tương quan
Giả thiết 6:
V. PHƯƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN CỦA VÀ
 Với các mẫu quan sát khác nhau ta tính được
khác nhau. Để đánh giá mức độ tập trung của các giá
trị xung quanh giá trị TB của nó, ta đi tính phương sai
- Ta có:
và độ lệch chuẩn.
- Phương sai (var – variance)
• Với
• (n là kích thước mẫu;

k là số biến trong mô hình)
V. PHƯƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN CỦA VÀ
 Độ lệch chuẩn (Se – Standard Error)

2. TIẾP VÍ DỤ 1 (tính VAR, Se )
2. Tính (Quay lại file excel, tính thêm các cột:
Ta được:

VI. HỆ SỐ XÁC ĐỊNH
Kí kiệu: Y SRF
 TSS (Total Sum of Squares): ESS
TSS
RSS
 TSS là tổng bình phương các chênh

lệch giữa giá trị quan sát với giá trị TB
X
 ESS (Explained Sum of Squares):
 ESS là tổng bình phương các chênh lệch giữa giá trị của Y
tính theo hàm hồi quy mẫu với giá trị TB của chúng.
 RSS (Residual Sum of Squares): Y SRF
ESS
TSS
 RSS là tổng bình phương các chênh RSS
lệch giữa giá trị quan sát với giá
trị tính toán (chênh lệch này do
các yếu tố ngẫu nhiên gây ra).
X
Ta có: TSS = ESS + RSS
 Nhận xét: Hàm HQ mẫu gọi là phù hợp tốt với số liệu quan
sát khi càng gần với , tức RSS càng nhỏ, ESS càng lớn
Đặt ; ( gọi là hệ số xác định)

 R2 phản ánh tỉ lệ phần trăm sự tác động của biến
độc lập lên biến phụ thuộc.
 R2 được dùng làm thước đo mức độ phù hợp của
mô hình.
 : đường hồi quy thích hợp hoàn hảo.
 : SRF không thích hợp. X và Y độc lập thống kê.
- Chẳng hạn, : Mô hình và biến độc lập giải
thích được 92,3% sự biến động của biến phụ thuộc.
3. TIẾP VÍ DỤ 1 (tính )
3. Tính TSS, ESS, RSS và . Nêu ý nghĩa của

3. TIẾP VÍ DỤ 1 (tính )
- Ý nghĩa:
Như vậy, với thì sự thay đổi của thu

nhập giải thích được 96,9% sự biến động của
chi tiêu, 3,1% còn lại là do các yếu tố ngẫu
nhiên khác.

BÀI TẬP 2
- Cho bảng số liệu mô tả mức vốn huy động được (Y-triệu

$/năm) và lãi suất tiền gửi (X-% năm) tại các đơn vị tín dụng
trong 1 thành phố năm 2000:
X 7,2 4 3,1 1,6 4,8 5,1 2,0 6,6 4,4

Y 11,9 9,4 7,5 4,0 11,3 6,3 2,2 10,3 7,6
Biết Y và X có mối quan hệ dạng tuyến tính.

1. Bằng PPBPNN, hãy ƯL hàm hồi quy mẫu.
2. Nêu ý nghĩa kinh tế của các hệ số hồi quy. Chúng có phù
hợp với lý thuyết kinh tế ko?
3. Tính phương sai và độ lệch chuẩn của các hệ số hồi quy.
§2. ƯỚC LƯỢNG THAM SỐ CỦA MÔ HÌNH
I. Khoảng ước lượng cho hệ số hồi quy
 Cùng một mô hình, với các mẫu quan sát khác

nhau ta tính được hệ số khác nhau. Để đánh
giá độ tin cậy của các hệ số tìm được, ta đi tìm
khoảng tin cậy (hay khoảng ƯL) cho chúng.

I. KHOẢNG ƯL CHO CÁC HỆ SỐ HỒI QUY
- Với độ tin cậy cho trước, khoảng ƯL cho được

xác định như sau:
 Khoảng ƯL đối xứng:
 Khoảng ƯL bên trái:
 Khoảng bên ƯL phải:

+) n là kích thước mẫu
+) k là số biến của MH.
là phân phối Student, tra ở Tr.246
Ý NGHĨA VỀ KHOẢNG ƯL CỦA CÁC HỆ SỐ HỒI QUY
 Khoảng ƯL đối xứng của cho biết khi biến độc

lập thay đổi 1 đơn vị thì giá trị trung bình của
biến phụ thuộc thay đổi trong khoảng
đơn vị.

Ý NGHĨA VỀ KHOẢNG ƯL CỦA CÁC HỆ SỐ HỒI QUY
 Khoảng ƯL một phía cho biết mức thay đổi tối đa và

tối thiểu của biến phụ thuộc. Cụ thể như sau:
 Với thì:
 là lượng thay đổi tối đa, là
lượng thay đổi tối thiểu của biến phụ thuộc khi biến độc lập
thay đổi 1 đơn vị.
 Với thì ngược lại:
 là lượng thay đổi tối thiểu,
là lượng thay đổi tối đa.BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn
4. TIẾP VÍ DỤ 1 (Khoảng ƯL cho )
4. Với độ tin cậy :

a. Hãy xác định khoảng ƯL cho và .
b. Khi thu nhập tăng 500 ngàn đồng thì chi tiêu TB
tăng khoảng bao nhiêu?
c. Khi thu nhập tăng 1 triệu đồng thì mức chi tiêu TB
hàng tháng tăng nhiều nhất là bao nhiêu?

Giải: a/ Theo CT xác định khoảng ƯL cho :
- Ta có:
- Tra bảng:
- Khi đó:
+)
hay
+)
hay
b. – Đổi 500 ng.đ = 0,5 triệu đồng
Ta có:
Với độ tin cậy 95%, khi thu nhập hàng tháng của hộ gia
đình tăng 500 ngàn đồng/tháng thì mức chi tiêu TB
hàng tháng của hộ gia đình sẽ tăng khoảng 288 ng.đ
đến 385 ng.đ.

c. Do nên mức tăng nhiều nhất của chi tiêu

TB hàng tháng được xác định:
- Tra bảng:
Khi đó:
Vậy với độ tin cậy 95%, khi thu nhập tăng 1 triệu
đồng thì mức chi tiêu TB hàng tháng tăng nhiều
nhất khoảng 751 ngàn đồng.
II. KHOẢNG ƯL CHO PSSS NGẪU NHIÊN
- Với độ tin cậy cho trước, khoảng ƯL cho được

xác định như sau:
 Khoảng ƯL đối xứng:
 Khoảng ƯL bên trái:
 Khoảng ƯL bên phải:

là phân phối “Khi bình
phương”, tra ở trang 254.
5. Với độ tin cậy 95%, hãy xác định khoảng ƯL cho

phương sai sai số ngẫu nhiên.
Giải: - Theo CT xác định khoảng ƯL cho :
- Ta có:
- Tra bảng:

§3. KIỂM ĐỊNH GIẢ THIẾT
I. Kiểm định giả thiết về hệ số hồi quy
- Với mức ý nghĩa cho trước, là một giá trị cho
trước bằng số, ta có các bài toán kiểm định sau:
Kiểm định 2 phía Kiểm định phải Kiểm định trái
1. Giả thiết :
Đối thiết :
Thay số
2. - Sử dụng tiêu chuẩn kiểm định:
- Tra hoặc
3. So sánh:
4. Bác bỏ giả thiết Bác bỏ giả thiết Bác bỏ gt
Chú ý về đặt dấu cho bài toán kiểm định:
- Quy ước: Dấu = luôn thuộc về .

( chỉ mang dấu bất đẳng thức thực sự)

6. TIẾP VÍ DỤ 1 (Kiểm định cho )
6. Với mức ý nghĩa , có ý kiến cho rằng:

a. Nếu thu nhập tăng 1 tr.đ/tháng thì:
i/ Chi tiêu TB tăng nhiều hơn 700 ng.đ/tháng
tr.đ
ii/ Chi tiêu TB tăng tối đa 700 ng.đ/tháng
iii/ Chi tiêu TB tăng ko quá 700 ng.đ/tháng
iV/ Chi tiêu TB tăng ít nhất 700 ng.đ/tháng

Giải: Ta có bài toán kiểm định:

6a/ i/ Giả thiết :
Đối thiết :
- Sử dụng tiêu chuẩn kiểm định:
Mà
- Ta thấy chấp nhận .

Vậy với mức ý nghĩa , nếu thu nhập tăng 1 tr.đ
thì chi tiêu TB tăng ko nhiều hơn 700 ngàn đồng.

b. Mức thu nhập ko ảnh hưởng tới mức chi tiêu.
- MH Chi tiêu phụ thuộc vào Thu nhập:

- Khi thu nhập X thay đổi 1 đơn vị thì chi tiêu Y thay
đổi đơn vị. Để xem thu nhập thay đổi có làm thay
đổi mức chi tiêu ko, ta đi kiểm định hệ số hay
(Có những người rất giàu, mức chi tiêu của họ ko bị

chi phối bởi mức thu nhập)

6b. Ta đi kiểm định bài toán:

Giả thiết :
Đối thiết :
Mà
- Ta thấy bác bỏ (chấp nhận )
Vậy với mức ý nghĩa thì mức thu nhập hàng

tháng có ảnh hưởng tới mức chi tiêu của hộ gia đình.

c. Nếu thu nhập tăng 500 ng.đ thì chi tiêu TB tăng ít
nhất 300ng.đ đúng không?
- Đổi: 500ng.đ = 0,5tr.đ; 300ng.đ = 0,3tr.đ

- Ta có bài toán kiểm định:
Giả thiết
Đối thiết
(SV tự làm tiếp)
- Giải thích: Thu nhập tăng 1 tr.đ thì chi tiêu tăng
Thu nhập 0,5tr.đ thì chi tiêu tăng --- 0,3tr.đ (bài đưa ra)
6. CHÚ Ý (Đối với bài toán Kiểm định)
- Xét MH: LƯỢNG CẦU (tấn) - GIÁ BÁN (tr.đ/tấn)
- Câu hỏi: Với độ tin cậy 95%, khi giá bán tăng 200 ngàn
đồng thì lượng cầu trung bình giảm nhiều hơn 5 tấn
đúng ko?
Chú ý: - beta âm phải lấy trị tuyệt đối

- Số liệu phải đưa về cùng đơn vị bài cho.
II. Kiểm định phương sai sai số ngẫu nhiên
- Với mức ý nghĩa cho trước, là một giá trị cho trước:
Kiểm định 2 phía Kiểm định phải Kiểm định trái
1. Giả thiết :
Đối thiết :
2. - Sử dụng tiêu chuẩn kiểm định:

- Tra phân phối “Khi bình phương”
3. So sánh
hoặc
4. Bác bỏ giả thiết Bác bỏ giả thiết Bác bỏ gt

7. Với mức ý nghĩa , phương sai của tổng thể

có thể bằng 0,3 được ko?
Giải: Ta có bài toán kiểm định:
Giả thiết :
Đối thiết :
Có:
- Ta thấy: nên Chấp nhận giả thiết

- Vậy với mức ý nghĩa , phương sai của

tổng thể bằng 0,3.

III. KIỂM ĐỊNH SỰ PHÙ HỢP CỦA MÔ HÌNH
- Để đánh giá mức độ phù hợp của MH, ta kiểm định .

Giả thiết : (MH không phù
Đối thiết : hợp) (1)
(MH phù hợp)
(2)
Và tra phân phối Fisher ở trang 248

- Nếu : Bác bỏ
- Chú ý: +) ở (1) là hệ số xác định trên tổng thể
+) ở (2) là hệ số xác định trên mẫu.
III. KIỂM ĐỊNH SỰ PHÙ HỢP CỦA MÔ HÌNH
- Cách tra : Tìm dòng

Tìm
Tìm cột
- VD: 4 giá trị minh họa ở trang 248 đều tra với
- Tra

8. TIẾP VÍ DỤ 1 (Kiểm định cho R2 )
8. Kiểm định sự phù hợp của hàm HQ với mức ý nghĩa 5%.
(MH không phù hợp)
- Ta kiểm định cặp giả thiết:
(MH phù hợp)
Mà
- Có nên bác bỏ giả thiết .

- Vậy với mức ý nghĩa 5%, có thể nói rằng hàm HQ là
phù hợp.
HƯỠNG DẪN ĐỌC PHẦN MỀM (VD 2.10 – Trang 44)
Y: Năng suất (tạ/ ha); X: Mức phân bón (tạ/ ha)

Ordinary Least Squares Estimation (PPBP nhỏ nhất)
Dependent variable is Y
(Biến phụ thuộc Y)
10 observations used for estimation from 1 to 10
(n = 10)
Regressor Coefficient Standard Error T-Ratio [Prob]
Biến
INPT chặn 27.1250 1.9793 13.7046[.00]
X Biến 1.6597 0.10132 16.3808[.00]
độc lập
R-Squared .97105 F- statistic F(1,8) 268.3312[.00]
R-Bar-Squared .96743 S.E.of Regression 2.4317
Residual Sum of Squares 47.3056 Mean of Dependent Variable 57.00

S.D. of Dependent Variable 13.4743
Maximum of Log-likelihood-21.9596
DW-statistic 1. 7836
CÁC CÔNG THỨC KHI SỬ DỤNG SỐ LIỆU PHẦN MỀM
Chú ý: 1/
2/
3/

VÍ DỤ 2
Khảo sát chi tiêu Y (triệu đồng/tháng) của 10 hộ gia đình ở một khu vực phụ
thuộc vào thu nhập X (triệu đồng/tháng), ta thu được kết quả sau (Lấy 3 chữ
số thập phân khi tính toán)
Ordinary Least Squares Estimation
********************************************************************
Dependent variable is Y
********************************************************************
Regressor Coefficient Standard Error T-Ratio[Prob]
INPT 0.584 3.165
X 0.042 15.903
************************************ *******************************
R-Bar-Squared 0.969 S.D. of Dependent Variable 2.658
1. Viết MHHQ mẫu. Tính TSS, ESS, .
2. Với mức ý ghĩa 5%, có thể cho rằng khi thu nhập tăng 1 triệu đồng
thì chi tiêu TB tăng 600 ngàn đồng hay không?
VÍ DỤ 2
Giải: 1. Viết MHHQ mẫu:
Ta có:
Vậy MHHQ mẫu:

VÍ DỤ 2
Tính: TSS, ESS,

VÍ DỤ 2
2. Ta có toán kiểm định:

Đổi: 600 ng.đ = 0,6 tr.đ
(SV tự làm nốt)

IV. PHÂN TÍCH HỒI QUY VÀ DỰ BÁO
- Xét mô hình hồi quy tuyến tính
Với ước lượng BPNN của nó là:
- Cho giá trị của biến độc lập X0. Hãy dự báo giá
trị trung bình và giá trị cá biệt .

1. DỰ BÁO GIÁ TRỊ TRUNG BÌNH
- Với độ tin cậy cho trước:
Trong đó:

2. DỰ BÁO GIÁ TRỊ CÁ BIỆT
- Với độ tin cậy cho trước:
Trong đó:

TIẾP VÍ DỤ 1
9. Hãy dự báo mức tiêu dùng trung bình của

những người có thu nhập 21 triệu với độ tin
cậy 95%.
10. Hãy dự báo mức tiêu dùng của những người
có thu nhập 21 triệu với độ tin cậy 95%.
Giải: 9. Sử dụng công thức :

TIẾP VÍ DỤ 1
Ta có:
hay
Vậy với độ tin cậy 95%, ta dự báo mức chi tiêu TB của những
người có thu nhập 21tr là từ 15,147tr đến 16,817 tr.đ
TIẾP VÍ DỤ 1
10. Với độ tin cậy , ta dự báo giá trị cá biệt

khi :
Ta có:

TIẾP VÍ DỤ 1
hay
Vậy với độ tin cậy 95%, ta dự báo mức chi tiêu của những
người có thu nhập 21tr là từ 15,571tr đến 17,393 tr.đ

CHƯƠNG 3. HỒI QUY BỘI
§1. MÔ HÌNH HỒI QUY 3 BIẾN
§2. ƯỚC LƯỢNG THAM SỐ

CỦA MH HỒI QUY 3 BIẾN

§1. MÔ HÌNH HỒI QUY 3 BIẾN
I. Mô hình hồi quy 3 biến

 Hàm hồi quy tổng thể (PRF):
 Hàm hồi quy k biến
 : tham số (hay hệ số) hồi quy bội.

 Hàm hồi quy mẫu (SRF):

I. MÔ HÌNH HỒI QUY 3 BIẾN
 Ý nghĩa của các hệ số HQ:
 (hệ số chặn): Cho biết giá trị trung bình của

biến phụ thuộc Y khi .
• (hệ số hồi quy riêng):
 : Cho biết khi không đổi, nếu thay đổi 1

đơn vị thì giá trị TB của Y thay đổi đơn vị.
 : Cho biết khi không đổi, nếu thay đổi 1

đơn vị thì giá trị TB của Y thay đổi đơn vị.
I. MÔ HÌNH HỒI QUY 3 BIẾN
 Phương pháp OLS xác định các giá trị :
• (1)
• (2)
• (3)

VÍ DỤ 1 (Bài 3.2 – Trang 80)
- Cho bảng số liệu về thu nhập/đầu người (Y-USD),
tỷ lệ % người lao động nông nghiệp , Số năm TB
đào tạo đối với những người trên 25 tuổi . .
Y 6 8 8 7 7 12 9 8 9 10 11 12 13 14 15
9 10 8 7 10 4 5 5 6 8 7 4 9 5 8
8 13 11 10 12 16 10 10 12 14 12 16 14 10 12
Biết
a. Xây dựng hàm hồi quy mẫu Y phụ thuộc vào

- Nêu ý nghĩa của các hệ số hồi quy riêng. Chúng có
phù hợp với lý thuyết kinh tế ko?
Vậy:

 Nêu ý nghĩa của các hệ số hồi quy riêng.
• : Khi “Số năm trung bình đào tạo đối với

những người trên 25 tuổi” không đổi, nếu “Tỉ lệ lao
động nông nghiệp” tăng (giảm) 1% thì “Thu nhập bình
quân/đầu người” sẽ giảm (tăng) khoảng 0,376$.
• : Khi “Tỉ lệ lao động nông nghiệp” không đổi,

nếu “Số năm trung bình đào tạo đối với những người
trên 25 tuổi” tăng (giảm) 1 năm thì “Thu nhập bình
quân/ đầu người” sẽ tăng (giảm) khoảng 0,453 $.

 Các ước lượng nhận được có phù hợp với lý thuyết

kinh tế không?
• phản ánh thu nhập bình quân/đầu

người có quan hệ ngược chiều với tỷ lệ lao động
nông nghiệp và có quan hệ cùng chiều với số năm
trung bình đào tạo với những người trên 25 tuổi.
 Điều này phù hợp với lý thuyết kinh tế.

II. PHƯƠNG SAI VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN
•
III. HỆ SỐ XÁC ĐỊNH BỘI
• •
•
•
•
•
b. Tìm ƯL PS của yếu tố ngẫu nhiên (Tính )

- Ta có:

c. Tìm ƯL phương sai của các hệ số hồi quy mẫu

f. Tìm hệ số và

VÍ DỤ 2
106
Hồi quy lượng cầu (Q) của hàng hóa A (nghìn sản phẩm) theo giá (P) của
hàng hóa A(nghìn đồng/sản phẩm) và thu nhập (M) của người tiêu dung
(trăm nghìn đồng/tháng) thu được kết quả sau:
(Lấy 3 chữ số thập phân khi tính toán). Với mức ý nghĩa 5%.
*************************************************************************************
Dependent variable is Q
**************************************************************************************
INPT 15.433 5.331
P 1.417 -3.604
M 1.669 0.656
***************************************************** *******************************
S.E. of regression 4.35 Mean dependent var 70
VÍ DỤ 2
107
1. Viết hàm hồi quy tổng thể, hàm hồi quy mẫu. Nêu ý
nghĩa của các hệ số hồi quy ước lượng được.
2. Tính TSS, ESS và
3. Giá bán trung bình trong mẫu là bao nhiêu biết thu
nhập trung bình mẫu là 325 nghìn đồng/tháng.
4. (Làm sau bài Kiểm định) Với độ tin cậy 95%, Khi giá
bán ko đổi, nếu thu nhập của người tiêu dùng tăng
200 nghìn đồng thì lượng cầu của hàng hóa A có
thể tăng 4 nghìn sản phẩm không?
VÍ DỤ 2
108
1. Hàm hồi quy tổng thể:
Ta có:
Vậy hàm hồi quy mẫu:

VÍ DỤ 2
109
- Ý nghĩa của các hệ số hồi quy mẫu:
• cho biết: khi Thu nhập của người tiêu

dùng không đổi, nếu Giá bán tăng (giảm) 1 nghìn
đồng/sp thì Lượng cầu TB của hàng hóa A sẽ
giảm (tăng) khoảng 5,107 nghìn sản phẩm.
• cho biết: khi Giá bán không đổi, nếu Thu

nhập của người tiêu dùng tăng (giảm) 1 tram nghìn
đồng/tháng thì Lượng cầu TB của hàng hóa A sẽ
tăng (giảm) khoảng 1,669 nghìn sản phẩm.

VÍ DỤ 2
110
2. Tính TSS, ESS và

VÍ DỤ 2
111
biết nghìn đồng
- Đổi: 325 nghìn đồng = 3,25 (trăm nghìn đồng)
- Ta có:

§2. ƯỚC LƯỢNG THAM SỐ CỦA MÔ HÌNH
112
I. Khoảng ước lượng cho hệ số hồi quy
VẪN CÔNG THỨC CŨ
II. Khoảng ƯL cho phương sai sai số ngẫu nhiên

113
e. Tìm khoảng tin cậy đối xứng cho hệ số hồi quy:

114
Vậy: Khoảng tin cậy của là:

Khoảng tin cậy của là:

115
I. Kiểm định giả thiết cho hệ số hồi quy
(Tiêu chuẩn kiểm định T)
II. Kiểm định giả thiết cho PSSS ngẫu nhiên
(Tiêu chuẩn kiểm định )
III. Kiểm định sự phù hợp của mô hình (K/định )

(Tiêu chuẩn kiểm định F )
116
d. Hãy kiểm định sự bằng 0 của các hệ số hồi quy riêng.
- Ta có bài toán kiểm định: (j=2,3)
Ta có:
Bác bỏ giả thiết H0.

với
117
g. Phải chăng cả 2 yếu tố “Tỷ lệ lao động NN” và “số năm
được đào tạo” ko ảnh hưởng đến Thu nhập/đầu người?
(hay kiểm định sự phù
hợp của MH)
Ít nhất hoặc
Với
Vì nên bác bỏ giả thiết H0.
118
Vậy với mức ý nghĩa 0,05 thì có thể k/đ rằng cả hai
yếu tố “tỉ lệ lao động nông nghiệp” và “số năm trung
bình được đào tạo với người trên 25 tuổi” là có ảnh
hưởng đến thu nhập bình quân/ đầu người.
(Nói cách khác, mô hình hồi quy trên là phù hợp).

4. Với độ tin cậy 95%, Khi giá bán ko đổi, nếu thu nhập của
TIẾP VÍ DỤ 2
người tiêu dùng tăng 200 nghìn đồng thì lượng cầu của hàng
119
hóa A có thể tăng 4 nghìn sản phẩm không?
4/ Ta có bài toán kiểm định (đổi: M=200ng.đ = 2 trăm ng.đ)
Giả thiết
Đối thiết
- Ta thấy
Mà Chấp nhận
Vậy …, Khi Giá ko đổi, nếu Thu nhập tăng 200 ng.đ thì
Lượng cầu tăng 4 ng.sp
IV. KIỂM ĐỊNH THU HẸP HỒI QUY
120
- Xét mô hình hồi quy tổng thể k biến:
Nghi ngờ (1) có biến độc lập không ảnh hưởng đến
biến phụ thuộc Y, ta bỏ các biến này ra khỏi mô hình.
Khi đó mô hình chỉ còn:
- (2) gọi là MH hồi quy thu hẹp của (1). Để xem các biến
bỏ đi có thực sự nên đưa ra khỏi MH ko, ta đi kiểm định:
(hệ số bêta của các biến
loại khỏi MH)
ít nhất
IV. KIỂM ĐỊNH THU HẸP HỒI QUY
121
(hoặc
Trong đó
là hệ số xác định bội của hàm hồi (1) (MH to)
là hệ số xác định bội của hàm hồi quy thu hẹp (2).
m là số biến loại khỏi mô hình
k là số biến của MH to.
- Nếu : Bác bỏ

TIẾP VÍ DỤ 2
122
Hồi quy lượng cầu (Q) của hàng hóa A (nghìn sản phẩm) theo giá (P) của
hàng hóa A(nghìn đồng/sản phẩm) và thu nhập (M) của người tiêu dung
(trăm nghìn đồng/tháng) thu được kết quả sau: (Lấy 3 chữ số,
*************************************************************************************
Dependent variable is Q
**************************************************************************************
INPT 15.433 5.331
P 1.417 -3.604
M 1.669 0.656
***************************************************** *******************************
S.E. of regression 4.35 Mean dependent var 70
5. Hồi quy mô hình thu được
Kết quả nà dùng để làm gì? Cho kết luận.
TIẾP VÍ DỤ 2
123
Giải:
- Ta thấy là mô hình thu hẹp của
MH (1):
- Như vậy, nghiên cứu này là để xem xét có nên đưa
biến Giá (P) ra khỏi MH (1) hay không.
- Ta kiểm định cặp giả thiết:

TIẾP VÍ DỤ 2
124
Mà
- Ta thấy: Bác bỏ giả thiết
Vậy với , không nên đưa biến Giá ra khỏi mô hình.

VÍ DỤ 4 (Bài 3.3 (l) – Trang 80
125
l. Dùng kiểm định thu hẹp để xem xét có nên đưa

thêm biến K vào MH hay không nếu biết hồi quy MH
S phụ thuộc L có hệ số chặn, thu đc hệ số xác định
bằng 0,3029 và RSS bằng 44152,1?

V. HÀM SẢN SUẤT Cobb-Douglas
126
 Mô hình hồi quy có dạng:
- Lấy ln hai vế:
- Đặt: thì (*) trở thành:
 Ý nghĩa:
 là giá trị TB của khi các Xki = 1.
 cho biết: khi Xk thay đổi 1%, các biến khác không
đổi thì giá trị TB của Yi thay đổi
127
a. Viết hàm kinh tế ban đầu
b. Viết hàm hồi quy mẫu:

128
- Ý nghĩa của các ước lượng:
+ là sản lượng tối thiểu khi K = L = 1 (đv)
+ cho biết khi lao động không đổi, nếu vốn

tăng (giảm) 1% thì sản lượng trung bình tăng (giảm)
khoảng 0,52178%.
+ cho biết khi vốn không đổi, nếu lao động

tăng (giảm) 1% thì sản lượng trung bình tăng (giảm)
khoảng 0,68225%.

129
c. Các ước lượng nhận được có phù hợp với lý
thuyết kinh tế không?
- Ta thấy: …..
d. Các biến giải thích, giải thích được bao nhiêu

phần trăm sự biến động của biến phụ thuộc?
Cho thấy Vốn (LK=lnK) và lao động (LL=lnL) giải thích

được 78,117% sự biến động của sản lượng LS=lnS.

130
e. Kiểm định sự phù hợp của hàm hồi quy.
- Ta kiểm định giả thiết
- Ta thấy:
- Vì Bác bỏ giả thiết H0
Vậy với , mô hình hồi quy trên là phù hợp.

131
f. Khi Lao động tăng 1% thì sản lượng tăng khoảng nào?
- Khoảng tin cậy của là:
Vậy: với mức ý nghĩa 5%, khi giữ nguyên vốn và tăng
lao động 1% thì sản lượng trung bình sẽ tăng từ 0,385
đến 0,979 %.
132
g. Vốn giảm 1% thì sản lượng giảm tối đa bao nhiêu?
- Mức giảm tối đa của sản lượng là:
Vậy: với mức ý nghĩa 0,05 khi giảm 1% vốn và giữ

nguyên lực lượng lao động thì sản lượng trung bình sẽ
giảm tối đa 0,6845%.

133
h. Khi vốn tăng 1,2 lần so với trước thì sản lượng có
tăng tương ứng 1,2 lần không?
- Ta kiểm định giả thiết
Với:
Vì: Bác bỏ giả thiết H0. Vậy …

Bài 3.3 – Trang 80
134
a. Hàm hồi quy tổng thể:

 Ý nghĩa của các hệ số hồi quy:

 cho biết: Khi Lao động ko đổi, nếu vốn
tăng (giảm) 1 tr.đ thì sản lượng TB sẽ tăng (giảm)
khoảng 10,772 đơn vị sản lượng.
 cho biết: Khi vốn ko đổi, nếu Lao động

tăng (giảm) 1 người thì sản lượng TB sẽ tăng (giảm)
khoảng 17,223 đơn vị sản lượng.
Bài 3.2 – Trang 80
135
b. Các ƯL nhận đc phù hợp về lý thuyết kinh tế. Vì:
 phản ánh: Vốn và lao động có mối quan

hệ cùng chiều với sản lượng.

BÀI TẬP
136
- Kí hiệu: S: diện tích trồng lúa (ha); L: Doanh thu 1ha lúa (tr.đ)
N: Doanh thu 1ha ngô (triệu đồng)
LS, LL, LN: là Ln của biến số tương ứng.
Cho  = 5%. ( Lấy 3 chữ số thập phân khi tính toán)
Dependent variable is LS
Regressor Coefficient Standard Error T-Ratio [Prob]
INPT 3.96 2.965
LL 3.392 1.102
LN -2.185 0.859
R-Squared .62
S.D of Dependent Variable .62
BÀI TẬP
137
Câu 1 (7 điểm)
a. (1đ) Viết hàm hồi quy tổng thể và hàm hồi quy mẫu
ban đầu của các biến S, L, N và cho biết ý nghĩa của các
hệ số co giãn ước lượng được.
b. (1,5đ) Tính TSS, ESS, RSS, .
c. (1,5đ) PSSSNN lớn hơn 0,5 được không?
d. (1,5đ) Khi doanh thu từ 1ha ngô không đổi, nếu doanh
thu từ 1ha lúa tăng lên 5% thì diện tích trồng lúa thay đổi
tối thiểu bao nhiêu %?
e. (1,5đ) Khi doanh thu từ 1ha lúa không đổi, nếu doanh
thu từ 1ha ngô tăng 3% thì diện tích trồng lúa giảm nhiều
hơn 6% không?
CHƯƠNG 4.
HỒI QUY VỚI BIẾN GIẢ
138
I. Biến định tính (Biến chất) – Biến giả

II. MHHQ với biến chất hai phạm trù
III. MHHQ với biến chất ba phạm trù
IV. MHHQ với hai biến chất

I. KHÁI NIỆM VỀ BIẾN GIẢ
139
 Biến định lượng: Tiền lương, thu nhập, doanh số

bán hàng, chi phí quảng cáo, ...
 Biến định tính (biến chất): Biến giới tính (nam, nữ)
biến khu vực (thành thị, nông thôn), vùng miền
(Bắc, Trung, Nam), ...
 Biến giả: Dùng để lượng hóa các biến định tính,
nó nhằm phân loại các tính chất, phạm trù khác
nhau.
- Biến giả chỉ nhận hai giá trị 0 và 1.
- Thường kí hiệu là D (Dummy Variable)
VÍ DỤ
140
a/ Ví dụ về biến chất 2 phạm trù:

• D: Giới tính (nam, nữ)
D = 1 nếu quan sát là nam
- Gọi
D = 0 nếu quan sát là nữ.
• Đánh giá ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính

Châu Á tới nền kinh tế VN (1997, 1998):
D = 1 với năm 1997, 1998
D = 0 với các năm khác.

VÍ DỤ
141
b/ Biến chất 3 phạm trù:
- Biến khu vực (Bắc, trung, nam)
- Biến trình độ (PT, đại học, thạc sỹ)
nếu quan sát ở miền Bắc

- Gọi:
nếu quan sát Ko ở miền Bắc
nếu quan sát ở miền Nam

nếu quan sát Ko ở miền Nam
quan sát ở miền Trung

(vì ko ở miền Bắc, ko ở miền Nam)
II. MHHQ VỚI 1 BIẾN CHẤT CHỨA 2 PHẠM TRÙ
142
- Xét hồi quy Thu nhập của nhân viên trong 1 công ty
phụ thuộc vào Số năm công tác và Trình độ
(PT và đại học)
- Gọi Y - Thu nhập
- Số năm công tác
với nv có bằng ĐH
D - Trình độ
với nv ko có bằng ĐH
- Mô hình hồi quy tổng quát:

VÍ DỤ
143
+ Thu nhập TB của nhân viên có bằng ĐH:
+ Thu nhập TB của nhân viên Ko có bằng ĐH:
cho biết: Với cùng số năm

công tác X thì mức chênh
lệch tiền lương giữa nv có
bằng ĐH và nv không có
bằng ĐH là
144
 Mô hình có sự tương tác giữa các biến

(biến lượng và biến chất):
 Mô hình có tương tác cho phép đánh giá ảnh

hưởng đồng thời của cả biến lượng và biến chất
thông qua hệ số .
cho biết: Khi số năm công tác X cùng tăng thêm 1

năm thì lương của nhân viên có bằng ĐH tăng nhiều
hơn nv ko có bằng ĐH là .

145
- Thật vậy, từ MH (2) ta có:
Rõ ràng, nếu tăng X thêm 1 năm ở (*), thì mức lương TB

của nhân viên không có bằng ĐH tăng thêm đơn vị.
Trong khi đó, nếu tăng X thêm 1 năm ở (**), thì mức
lương TB của nhân viên có bằng ĐH tăng thêm
đơn vị.

146
Trong MH có tương tác, phản ánh mức chênh lệch

lương khởi điểm giữa nv có bằng ĐH và nv không có
bằng đại học. Nhưng sau X năm công tác thì mức
chênh lệch này là

III. MHHQ VỚI BIẾN CHẤT CHỨA 3 PHẠM TRÙ
147
• Xét hồi quy Thu nhập của nhân viên phụ thuộc vào
Số năm kinh nghiệm công tác và Trình độ học
vấn (tốt nghiệp PT, đại học, Thạc sỹ)
• Gọi Y - Thu nhập
- Số năm kinh nghiệm
D - Học vấn
, trình độ Thạc sỹ
• Quy ước:
, Ko phải trình độ Thạc sỹ
, trình độ ĐH
, Ko phải trình độ ĐH
Trình độ PT
Cho các biến: Y: Tổng sản phẩm quốc nội; X2 : Tổng
sản phẩm công nghiệp;
X3 : Tổng sản phẩm nông nghiệp.
a. (1.5đ) Có ý kiến cho rằng tổng sản phẩm quốc

nội không những phụ thuộc vào tổng sản phẩm
công nghiệp và nông nghiệp mà còn phụ thuộc
vào thời kỳ kinh tế bao cấp, kinh tế chuyển đổi và
kinh tế thị trường. Hãy viết hàm hồi quy tổng thể
biểu diễn tổng sản phẩm quốc nội trong 3 trường
hợp trên (có sự tương tác giữa các biến).
148
Ta có mô hình hồi quy TQ:
VD: + Thu nhập của nhân viên tốt nghiệp PT là:
+ Thu nhập của nhân viên trình độ ĐH là:
+ Thu nhập của nhân viên trình độ Thạc sỹ là:

149
 Mô hình có sự tương tác giữa biến lượng

và biến chất

IV. MÔ HÌNH HỒI QUY VỚI 2 BIẾN CHẤT
150
• Xét hồi quy Thu nhập của nhân viên phụ thuộc vào
Số năm kinh nghiệm công tác; Trình độ học vấn
(tốt nghiệp PT, đại học, Thạc sỹ) và Giới tính
• Gọi Y - Thu nhập ; - Số năm kinh nghiệm
D - Học vấn ; Z - Giới tính
, trình độ Thạc sỹ
Với:
, Ko phải trình độ Thạc sỹ
, trình độ ĐH
, Ko phải trình độ ĐH
, nam
Trình độ PT ; , nữ
IV. MÔ HÌNH HỒI QUY VỚI 2 BIẾN CHẤT
151
 Mô hình hồi quy tổng quát (Ko có sự tương tác):
 Mô hình hồi quy (có sự tương tác giữa các biến):

Kí hiệu: Y: Lượng hàng bán ra của hàng hoá A (tấn)
X2: Thu nhập của người tiêu dùng (triệu đồng)
X3: Giá bán hàng hoá A (trăm ngàn đồng/kg)
Cho  = 5%. (Lấy 3 chữ số thập phân khi tính toán)
b.(1,5đ) Giả sử 2 biến chất: nơi bán hàng (thành thị, nông
thôn) và chất lượng hàng (ngon, bình thường) cũng ảnh
hưởng đến lượng hàng bán ra. Viết hàm hồi quy tổng thể
biểu diễn lượng hàng tiêu thụ và nêu ý nghĩa của hệ số hồi
quy biến giả (có sự tương tác giữa các biến).
Bài tập 4. 2 – Trang 104
152
Tổ toán chuyên đề
- Gọi Q – Lượng ga bán ra (bình); PG – Giá ga (ng.đ/bình)
D – Thời điểm nhập bình ga.
, tháng nhập bình ga mới
, tháng nhập bình ga cũ
a. Hàm HQ tổng quát:
- Hàm HQ tổng thể ở những tháng nhập bình ga mới :
- Hàm hồi quy mẫu ở những tháng nhập bình ga mới:

153
- Hàm HQ tổng thể ở những tháng nhập bình ga cũ:
- Hàm HQ mẫu ở những tháng nhập bình ga cũ:
b. Tìm ƯL điểm mức chênh lệch của hệ số chặn

trong 2 TH trên:
- Hệ số chặn trong MH bán bình cũ là:
- Hệ số chặn trong MH bán bình mới là:
Vậy mức chênh lệch lượng ga bán ở tháng nhập bình
mới so với tháng nhập bình cũ TB là bình.
154
c. Nếu PG=110:
- Lượng ga bán đc ở tháng nhập bình cũ là:
(bình)
- Lượng ga bán đc ở tháng nhập bình mới là:

(bình)

155
f. Hệ số chặn của MH trong tháng nhập bình mới

và bình cũ có thực sự khác nhau không?
- Tháng nhập bình ga mới :
- Tháng nhập bình ga cũ:
- Ta đi kiểm định cặp giả thiết:

156
Vậy với mức ý nghĩa 5%, khi cùng giảm giá 1 nghìn thì
khả năng bán thêm của những bình ga mới nhiều hơn
bình ga cũ trung bình từ 0,116 đến 2,421 bình.

157
i. Một người cho rằng lượng ga bán ra ko chịu ảnh
hưởng của chất lượng bình mới cũ, mà chịu ảnh

hưởng của việc quảng cáo tích cực hay ko tích cực.
Anh ta cho rằng những tháng quảng cáo tích cực thì
lượng bán sẽ tăng hơn so với tháng quảng cáo ko tích
cực. Hãy viết MH và nêu cách kiểm tra ?
, tháng có quảng cáo tích cực
- Gọi
, tháng quảng cáo ko tích cực
- Hàm HQ tổng quát:
- Để xem xét lượng ga bán ra ở những tháng quảng cáo

tích cực tăng hơn so với những tháng quảng cáo ko tích
cực, ta đi kiểm định hệ số .
158
j. Hãy lập MH thể hiện ảnh hưởng đồng thời của cả việc
nhập bình ga mới cũ và việc tích cực quảng cáo. Nêu
các cách kiểm định để đánh giá các ảnh hưởng này.
+ Tháng nhập bình mới, có quảng cáo:
+ Tháng nhập bình mới, không quảng cáo:
 Khi Giá bán ko đổi, ở tháng nhập bình mới, để đánh

giá lượng ga bán được có chênh lệch ko giữa việc có
quảng cáo và ko quảng cáo, ta đi kiểm định .
159
 Để xác định lượng chênh lệch đó là bao nhiêu, ta tìm

khoảng ƯL cho .
- Tương tự cho các đánh giá khác.
+ Tháng nhập bình cũ, có quảng cáo:
+ Tháng nhập bình cũ, không quảng cáo:

160
Mô hình có sự tương tác:
+ Tháng nhập bình mới, có quảng cáo:
+ Tháng nhập bình mới, không quảng cáo:
+ Tháng nhập bình cũ, có quảng cáo:
+ Tháng nhập bình cũ, không quảng cáo:

161
 Trong MH có tương tác, việc đánh giá tác động của

các yếu tố lên lượng ga bán đc, hoặc so sánh chênh
lệch về lượng ga bán được giữa các yếu tố là khá
phức tạp. Ta không xét trường hợp này (các bạn
quan tâm tự nghiên cứu).

CHƯƠNG 5.
ĐA CỘNG TUYẾN
162
I. Bản chất của đa cộng tuyến
II. Nguyên nhân và hậu quả
III. Phát hiện đa cộng tuyến
IV. Biện pháp khắc phục

I. BẢN CHẤT CỦA ĐA CỘNG TUYẾN
163
- Xét mô hình hồi quy:
 Hiện tượng đa cộng tuyến là hiện tượng các biến

độc lập có mối quan hệ tuyến tính với nhau.
 Đa cộng tuyến hoàn hảo: Tồn tại sao cho
 Đa cộng tuyến không hoàn hảo: Tồn tại sao cho
là sai số ngẫu nhiên

II. NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QUẢ
164
 Nguyên nhân
- Do bản chất các vấn đề kinh tế xã hội
- Kích thước mẫu nhỏ, không ngẫu nhiên
- Do quá trình xử lí, tính toán số liệu
 Hậu quả
- Phương sai lớn
- Khoảng tin cậy vô nghĩa
- Tỉ số T mất ý nghĩa
- Kiểm định T và F mâu thuẫn nhau
- Dấu của các hệ số hồi quy mẫu sai
III. PHÁT HIỆN ĐA CỘNG TUYẾN
165
 Hệ số xác định cao nhưng giá trị kiểm định T thấp
 Mâu thuẫn giữa các kiểm định

IV. PHƯƠNG PHÁP HỒI QUY PHỤ (Để phát hiện ĐCT)
166
- Xét mô hình hồi quy
 Để kiểm MH (1)có hiện tượng đa cộng tuyến ko, ta xét

mô hình hồi quy phụ:
- Nếu MH (2) tồn tại thì (1) có hiện tượng đa cộng tuyến.
(MH phụ này thể hiện biến độc lập phụ thuộc vào các
biến độc lập khác.
IV. PHƯƠNG PHÁP HỒI QUY PHỤ
167
- Ta kiểm định giả thiết:
- Chọn tiêu chuẩn kiểm định:
là hệ số xác định của mô hình hồi quy phụ

là số biến trong mô hình hồi quy phụ
- Nếu : Bác bỏ
v. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
168
1 Bỏ bớt biến độc lập.
2. Thu thập thêm số liệu hoặc lấy mẫu

mới.

BÀI 5.3 (Trang 122 )
169
a. Khi hồi quy mô hình: S phụ thuộc vào L có

hệ số chặn có thể xảy ra hiện tượng đa
cộng tuyến không?
 Không
 Vì : MH này chỉ có một biến độc lập.

170
b. Với dữ liệu đề bài thì nếu nghi ngờ mô

hình [1] có hiện tượng đa cộng tuyến, hãy
nêu một cách kiểm định
 Kiểm định sự tồn tại của MH hồi quy phụ:

- K theo L hoặc L theo K.
- Nếu mô hình phụ phù hợp thì [1] có hiện tượng
ĐCT.

171
c. Cho biết bảng kết quả hồi quy [2] dưới đây
dùng để làm gì? Kết luận gì thu được về
hiện tượng đa cộng tuyến trong mô hình [1]
 [2] dùng để phát hiện hiện tượng ĐCT ở MH [1].
- Xét mô hình hồi quy phụ:
- Ta kiểm định:

172
Mà
- Ta thấy nên bác bỏ (chấp nhận )
Vậy với , mô hình [1] có hiện tượng ĐCT.

173
d. Khi hồi quy S phụ thuộc vào L, K, T có hệ số chặn,
trong đó T là biến số công nghệ, người ta thu
được hệ số của T bằng 5,8332 với độ lệch chuẩn
bằng 4,9235. Biến số T đưa vào có ý nghĩa không?
- Ta có mô hình mới:
Si = 1 + 2Ki +3Li + 4Ti + Vi (3)

174
Mà
- Ta thấy nên chấp nhận
Vậy với biến số T đưa vào không có ý nghĩa.

175
e. Nghi ngờ trong mô hình nói ở câu (d) có hiện tượng
đa công tuyến, người ta hồi quy T theo L, K có hệ số
chặn thu được R2 bằng 0,6213. Kết quả đó cho biết
điều gì? Khi đó có nên đưa biến T vào mô hình ko?
- Mô hình ở câu d):
Si = 1 + 2Ki +3Li + 4Ti + Vi (3)
- Xét mô hình:
Ti = 1 + 2Li + 3Ki + wi có
176
Mà
- Ta thấy nên bác bỏ

Vậy với mô hình [3] có hiện tượng ĐCT.
Do đó Ko nên đưa biến T vào mô hình.

177
g. Khi hồi quy LL theo LK có hệ số chặn thu được ước

lượng hệ số bằng 1,928 và độ lệch chuẩn bằng 1,437.
Kết quả đó dùng để làm gì thu được
- Dùng để phát hiện hiện tượng ĐCT ở MH(4).
- Ta có MH hồi quy phụ:
Với
178
g. Khi hồi quy LL theo LK có hệ số chặn thu được ước

lượng hệ số bằng 1,928 và độ lệch chuẩn bằng 1,437.
Kết quả đó dùng để làm gì thu được
- Dùng để phát hiện hiện tượng ĐCT của MH (4) ở câu f.
- Ta có MH hồi quy phụ:
Với

179
Mà
- Ta thấy nên chấp nhận
Vậy mô hình [4] K có hiện tượng ĐCT.

CHƯƠNG 6.
PHƯƠNG SAI SAI SỐ THAY ĐỔI
180
I. Phương sai sai số thay đổi
II. Nguyên nhân và hậu quả
III. Cách phát hiện
IV. Biện pháp khắc phục

I. PHƯƠNG SAI SAI SỐ THAY ĐỔI
181
- Xét mô hình hồi quy
- Nếu thì có hiện tượng

phương sai sai số thay đổi.

II. NGUYÊN NHÂN GÂY RA PSSS THAY ĐỔI
182
1 Do bản chất các vấn đề kinh tế xã hội.
2 Do hành vi của con người ngày càng hoàn thiện.
3 Sai số tính toán ngày càng có xu hướng giảm xuống.
4 Do sự xuất hiện của điểm nằm ngoài (điểm vượt trội).
5 Do xác định sai dạng mô hình.

III. HẬU QUẢ CỦA PSSS THAY ĐỔI
183
1 Không còn là ước lượng không chệch nữa
2 vẫn là ƯL không chệch của nhưng không là

ƯL hiệu quả
3 Khoảng tin cậy rộng. Kiểm định T và F không chính

xác

IV. PHÁT HIỆN PSSS THAY ĐỔI
184
1 Kiểm định Park.
2 Kiểm định White.
3 Kiểm định dựa trên biến phụ thuộc .
Nguyên tắc chung: Cả 3 cách kiểm định này đều đi

kiểm định sự phù hợp của MH hồi quy phụ.

III. PHÁT HIỆN PSSS THAY ĐỔI
185
I. Kiểm định Park
- Xét mô hình hồi quy phụ:
(ei là phần dư thu đc từ vc hồi quy mô hình gốc)

186
2 Kiểm định White
- Xét mô hình hồi quy hai biến độc lập:
- Ta đi xét MH hồi quy phụ theo các biến độc lập

đến bậc hai.
a/ TH 1: Hồi quy không có tích chéo:
b/ TH 2: Hồi quy có tích chéo:

187
3 Kiểm định dựa trên biến phụ thuộc
- Hồi quy phụ có dạng:
 Ta đi kiểm định hệ số của MHHQ phụ:

(PSSS đồng đều.)
(PSSS thay đổi.)

188
 Tùy vào dữ liệu bài cho, ta sử dụng các tiêu
chuẩn kiểm định sau:
1/ Kiểm định T:
2/ Kiểm định F:
3/ Kiểm định :
- Nếu : Bác bỏ
(m là số biến độc lập trong mô hình hồi quy phụ)
189
4/ Kiểm định :
- Nếu : Bác bỏ

V. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
190
1. Nếu PS của sai số tỉ lệ với bình phương của
biến độc lập, tức là:
Ta chia cả hai vế của hàm hồi quy gốc cho
2. Nếu PS của sai số tỉ lệ với biến độc lập, tức là:

IV. BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
191
3. Nếu PS của sai số tỉ lệ với bình phương giá trị
kỳ vọng của biến , tức là:

192
a. Giá trị CHI-SQ(1) = 6.0333[.014] trong mục D:
Heteroscedasticity của mô hình [1] được tính
như thế nào? Giá trị đó dùng để làm gì, kết
luận như thế nào?
-
Nó được tính bởi công thức ,
trong đó n là kích thước mẫu, là hệ số xác
định của MH phụ: với

thu được khi hồi quy MH [1].
- Dùng để phát hiện hiện tượng PSSS thay đổi
của MH [1].

193
- Ta đi kiểm tra sự phù hợp của MHHQ phụ (2).

- Kiểm định:
- Ta có:
Ta thấy nên bác bỏ (H0), chấp nhận H1 .

Tức MH (1) có hiện tượng PSSS thay đổi.
194
b. Giá trị F(1,25) = 7.3164[.013] trong mục D của

mô hình [1] được tính như thế nào? Kết luận
có giống câu a) ở trên không?

- Nó được tính bởi công thức ,
trong đó và thu được khi hồi quy
MH phụ: với
thu được khi hồi quy MH (1).

195
- Ta có: ;
Ta thấy nên bác bỏ (H0), chấp nhận H1

(Giống kết luận ở câu a).)

196
c. Nếu độ tin cậy giảm xuống còn 1% thì MH [1]

có được coi là có PSSS đồng đều không?
- Ta kiểm định tương tự câu a) hoặc b) nhưng thay
Ta thấy nên chấp nhận (H 0).

Vậy MH (1) ko có hiện tượng PSSS thay đổi.
197
d. Kiểm định hiện tượng PSSS thay đổi trong
mô hình [2].

- Xét MH hồi quy phụ :
- Kiểm định:
- Ta có: ;
Ta thấy nên bác bỏ (H0), chấp nhận H1 .
198
e. Việc thay đổi dạng mô hình có khắc phục

được hiện tượng phương sai sai số thay đổi
chưa?
 Từ kết quả của phần d) thì ta thấy việc đổi từ dạng
mô hình [1] sang dạng mô hình [2] thì vẫn chưa
khắc phục được hiện tượng PSSS thay đổi.

199

f. Sau khi hồi quy mô hình [2] thu được phần dư e và
giá trị ước lượng , bình phương lên có giá trị và .
Khi hồi quy theo có hệ số chặn thu được hệ số xác
định . Có thể cho biết giá trị của hệ số này bằng bao
nhiêu không?

- Hệ số
- Ta có:

200

g. Nếu hồi quy theo ln(PG) có hệ số chặn thu được =
0,5391. Hãy viết hàm xuất phát của hàm hồi quy đó.
Hàm đó dùng để làm gì, dựa trên giả thiết nào, có
kết luận gì?
- Hàm hồi quy:
Có hàm xuất phát:
- Hàm này dùng để phát hiện PSSS thay đổi của

MH [1], dựa trên nghi ngờ PS của sai số tỉ lệ với
bình phương của biến độc lập.
201
- Kiểm định:
Ta có:

202

h. Khi hồi quy theo thu được hệ số góc bằng 0,325 và
Se tương ứng bằng 0,0819. Kết quả trên dùng để làm
gì, dựa trên giả thiết nào, có kết luận gì?
- Ta có mô hình hồi quy phụ:
Có
- (3) dùng để kiểm định PSSS của mô hình [1]
- Dựa trên nghi ngờ PS của sai số tỉ lệ với biến độc lập.
- Ta đi kiểm định sự tồn tại của MH (3:

203
Ta có:

204
C2: Kiểm định:
Ta có:

2,06

THE END

KTL 2018.Lt Full

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

KTL 2018.Lt Full

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KINH TẾ LƯỢNG

Giảng viên: Đào Thị Thuận

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

1. Tên học phần: Kinh tế lượng

Thời lượng: 45 tiết = 3 tín chỉ

Tài liệu bắt buộc: Kinh tế lượng

Tham khảo: Kinh tế lượng – Huỳnh Đạt Hùng

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

Chương 2: Mô hình hồi quy hai biến

1 Chương 1: TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ LƯỢNG 6 3 0 3

GIỚI THIỆU HỌC PHẦN

4. Yêu cầu đối với học phần

- Lên lớp 45 (có Vở bài tập, Máy tính fx570/plus)

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN

§1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ MỞ ĐẦU

§2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN

I. Kinh tế lượng là gì?

 KTL là bộ môn khoa học nghiên cứu một cách

- Ví dụ: Thu nhập – chi tiêu

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

Lý thuyết kinh tế Thống kê toán CNTT

ĐỊNH LƯỢNG mối quan hệ kinh tế

DỰ BÁO: khả năng phát triển, diễn biến

PHÂN TÍCH, HOẠCH ĐỊNH

 Mục đích đề ra: Dự báo kinh tế

Ví dụ: Mối quan hệ: tiêu dùng cá nhân - GDP

Lý thuyết về thu nhập và tiêu dùng của Keynes:

 Biểu diễn cặp số liệu (X,Y) trên mặt Y

 Keynes phán đoán: mối quan hệ

 Đường thẳng này gọi là đường hồi quy.

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

 Sử dụng phương pháp bình phương nhỏ nhất (hoặc phần

 : Thu nhập và Chi tiêu có mqh cùng chiều.

 : Sự tăng của chi tiêu ít hơn sự tăng của thu nhập.

 : Khi GDP tăng (giảm) 1 triệu USD thì tiêu

Trên thực tế:

 (1.2) gọi là mô hình kinh tế lượng.

 Ví dụ trên đã được thực hiện qua 9 bước:

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

 Như vậy: Cứ tăng (giảm) 1 USD cho đầu tư thì

 Giúp các nhà kinh tế kiểm chứng được các lý

 Trang bị cho các nhà kinh tế một phương pháp

 Dữ liệu theo thời gian: Gồm các quan sát trên 1

 Dữ liệu theo không gian gian: Gồm các quan sát

 Dữ liệu hỗn hợp: Là sự kết hợp dữ liệu theo cả

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN

 Nguồn dữ liệu thường được thu thập từ Tổng cục

 Để xử lí các dữ liệu, cần sự hỗ trợ của máy tính

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN

I. Phân tích hồi quy

 Phân tích hồi quy là đi tìm mối quan hệ phụ

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

 Một công ty dịch vụ du lịch muốn khảo sát ảnh

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

 Đánh giá độ tin cậy cũng như kiểm định giả

 Dự báo giá trị trung bình và dự báo giá trị cá biệt

BỘ MÔN TOÁN CHUYÊN ĐỀ - KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN HaUI.edu.vn

1. Mô hình hồi quy tổng thể - PRF

 PRF: Biểu diễn sự phụ thuộc của giá trị trung

 để ước lượng điểm cho

 MHHQ mẫu dùng để ước lượng cho MHHQ