CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP

§1- KHÁI NIỆM CHUNG

1. Khái niệm về đồ gá
- Đồ gá là một trang bị công nghệ không thể thiếu trong
quá trình gia công cơ khí
- Nâng cao đuợc năng suất lao động
- Giảm bớt được nhiều thời gian phụ trong quá trình gia
công, kiểm tra lắp ráp...
- Nhờ có đồ gá mà người ta có thể đạt được chất lượng
gia công.

1
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá dùng trên máy công cụ
Là loại đồ gá dùng để gá lắp chi tiết hay dao trên máy
công cụ
Ví dụ:
+ Mâm cặp, mũi tâm… (dùng trên các máy tiện)

2
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá dùng trên máy công cụ
Ví dụ:
+ Êtô (dùng trên các loại máy phay, máy khoan...).

3
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá dùng để lắp ráp
Đồ gá dùng để gá lắp các chi tiết trong máy.
Ví dụ: Tháo lắp ổ bi.

4
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá kiểm tra
Dùng để kiểm tra các thông số
kỹ thuật của chi tiết máy trong
quá trình gia công hoặc lắp ráp.
Ví dụ:
Đồ gá kiểm tra độ song song,
độ vuông góc, độ đồng trục.

5
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá kiểm tra
Dùng để kiểm tra các thông số
kỹ thuật của chi tiết máy trong
quá trình gia công hoặc lắp ráp.
Ví dụ:
Đồ gá kiểm tra độ song song,
độ vuông góc, độ đồng trục.

6
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
a. Phân loại theo công dụng
- Đồ gá gia công mỏng
Dùng trong gia công các chi tiết có dùng tác động của
nhiệt độ. (nhiệt luyện chi tiết)

7
 CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§1- KHÁI NIỆM CHUNG
2. Phân loại đồ gá
b. Phân loại theo mức độ chuyên môn hoá của đồ gá
- Đồ gá vạn năng (êtô, mâm că ̣p…)
- Đồ gá chuyên dùng (đồ gá gia công chi tiết càng…)
- Đồ gá đặc biệt.
- Đồ gá vạn năng lắp ghép.

8
 CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§2- NHỮNG YÊU CẦU CƠ BẢN KHI THIẾT KẾ ĐỒ GÁ
1. Những yêu cầu cơ bản khi thiết kế đồ gá
 Phương hướng phát triển của đồ gá hiện nay là
- Tiêu chuẩn hóa kết cấu đồ gá.
- Dùng các truyền động khí nén, dầu nén, điện tử…để
giảm sức lao động.
- Nửa tự động hoặc tự động hóa để tăng năng suất và
giảm sức lao động .
- Tăng cường sử dụng đồ gá điều chỉnh gia công nhóm

9
 CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§2- NHỮNG YÊU CẦU CƠ BẢN KHI THIẾT KẾ ĐỒ GÁ
2. Phương pháp thiết kế đồ gá
a. Tài liệu ban đầu để thiết kế đồ gá
+ Bản vẽ chi tiết gia công với đầy đủ kích thước và yêu
cầu kỹ thuật .
+ Sơ đồ gia công của nguyên công cần thiết kế đồ gá.
+ Phiếu quy trình công nghệ…
b. Các giai đoạn thiết kế đồ gá
+ Xác định cơ sở và các nguyên tắc làm việc của đồ gá
( định vị, kẹp chặt, truyền động…)
+ Thiết kế kết cấu các bộ phận cụ thể của đồ gá.

10
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
1. Bộ phận định vị
- Có nhiệm vụ xác định vị trí cần thiết của vật cần gia
công so với máy và dao..
Ví du:
a. Khối v

11
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
1. Bộ phận định vị
Ví du:
b. Chốt tỳ

12
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
1. Bộ phận định vị
Ví du:
b. Chốt tỳ

13
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
1. Bộ phận định vị
Ví du:
c. Mặt phẳng tỳ

14
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
1. Bộ phận định vị
Ví du:
d. Trục gá

15
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
2. Bộ phận kẹp chặt
- Có nhiệm vụ tạo ra lực kẹp giữ vật ở vị trí đã định vị
Ví du:
a. Bộ phận Ren vít

16
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
2. Bộ phận kẹp chặt
- Có nhiệm vụ tạo ra lực kẹp giữ vật ở vị trí đã định vị
Ví du:
b. Đòn bẩy

17
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
2. Bộ phận kẹp chặt
- Có nhiệm vụ tạo ra lực kẹp giữ vật ở vị trí đã định vị
Ví du:
+ Bộ phận Ren vít
+ Đòn bẩy
+ Mâm cặp.
+ Bánh lệch tâm

18
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
3. Bộ phận dẫn hướng
- Có nhiệm vụ định hướng
chính xác cho dụng cụ cắt
Ví du:
 Bạc dẫn hướng

19
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ

20
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
3. Bộ phận dẫn hướng
b= (1,5-2)d
a= (1/3-1)d
- Nếu b quá ngắn không đảm bảo
bạc dẫn hướng
- Nếu b quá dài tổn hao ma sát
- Nếu a nhỏ quá phoi dễ lọt vào
bạc làm mòn bạc dẫn
(a=1/3d) khoan đồng gang
(a=d) khoan thép
- Nếu a lớn làm giảm độ cứng
vững
21
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
4. Bộ phận chia độ
Dùng khi gia công các
mặt khác nhau có mối
liên hệ về góc

22
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
5. Bộ phận truyền động
Dùng để truyền chuyển động

23
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
6. Thân đồ gá và các chi tiết ghép nối

24
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
6. Thân đồ gá và các chi tiết ghép nối

25
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
6. Thân đồ gá và các chi tiết ghép nối

26
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
7. Cơ cấu gá dao

27
CHƯƠNG 31- KHÁI NIÊM VỀ DỤNG CỤ GÁ LẮP
§3- CÁC BỘ PHẬN CƠ BẢN CỦA ĐỒ GÁ
7. Cơ cấu gá dao

28