𝑩𝑼𝑮𝑯𝑨𝑾

Kaso ng Ang katakot-

takot na
Prostitusyon sa
ala-ala ng
Pilipinas gamit Pg. 4 isang
ang mga bata, Serial killer,
lumolobo Pg. 3 Ted Bundy

Pilipinas, tinaguriang 'top global

source of child pornography' –
UNICEF Pg. 5

BILANG NG MGA
Isang batang may
KABATAANG Pg. 4
kapansanan
NASASANGKOT SA ay dumanas ng
PREMARITAL SEX, 'kakila-kilabot‘
PARAMI NG PARAMI na sekswal na
pang-aabuso,
Premarital Sex, panggagahasa sa
bus ng kanilang
Resulta ng Pg. 5 paaralan,
Kapusukan ng umaangkin sa
demanda
Kabataan Pg. 3
 EDITORYAL
Harassed Kapalit ay Tamang Desisyon, Susi sa
Magandang Kinabukasan
Posas
ni: Diana Mae L. Omolida
Ang pang-aabusong sexual
ay kadalasang nangyayari
sa pagitan ng nakatatanda
at sa isang bata na siyang
pupwersahing gawin ang
isang sekswal na gawain.
Panghihipo, pamboboso,
pagpapakita ng ari,
paglalaro ng ari, paninitig,
panggagahasa at pamimilit
na makipag-talik ay
ilan sa mga halimbawa
ng sekwal na gawain.
Ang mga taong madalas na nagiging biktima
ng sexual abuse ay ang mga may mahihina
ang loob, madaling maloko, madaling
maniwala, may kapusukan at kadalasan ang
mga taong napapabilang sa pamilyang
mahirap at hiwalay sa magulang tulad ng
kabataan at mga bata. Ang mga nagiging
biktima ng pang aabusong seksuwal ay
kadalasang hindi kaagad nakakapagsumbong
sa mga magulang o hindi kaagad nakakapag
nakapagrereport sa pulis dahil sa takot at
pangamba na baka sila ay balikan at saktan.
May mga nagiging epekto sa biktima ang
pang-aabusong seksuwal tulad na lamang ng
depresyon, hallucination, hirap o hindi
makatulog at iniisiip magpakamatay. Sila din
ay nagkakaroon ng trauma dahil sa labis na
pagka apekto sa pang aabusong seksuwal na
ginawa sakaniya/sakanila. Wala sa uri ng
panananamit kung paano naabuso o
nababastos ang isang tao. Nakapantalon,
nakapajama o naka longsleeves man iyan,
kung ang taong nasa paligid nito ay may
pagnanasa sa kaniya, kapahamakan o peligro
ang nag aantay dito. Mabuting matutunan ng
mga tao lalo na ang mga kababaihan ang self
defense at pagiging alerto sa anumang
pagkakataon upang maipagtanggol ang sarili
mula sa mga pang aabusong seksuwal at
kapahamakan sa paligid.
ni: Emma Lee R. Endraca
Tamang Desisyon, susi sa magandang kinabukasan
Sa panahon ngayon maraming mga kabataan ang
nakikipag relasyon at
madalas ay nakikipag talik
ng wala sa wastong edad.
Ang pag tatalik ng isang
babae at lalaki ng wala
sa tamang edad o hindi pa
kasal ay tinatawag na
"Premarital Sex". Maganda
nga ba ito? Para saakin ay
hindi dahil ang pakikipag-
talik ay para lamang sa mga taong nakapag bitaw ng
mga pangako sa altar at nag isang dibdib sa harap ng
Diyos. Dahil tayo nga ay nasa modernong panahon tila
hindi na naiiwasan ng mga kabataan ang manuod o
tumingin sa mga malalaswang larawan o bidyo. Dapat
ay wag natin itong ugaliin dahil marahil ito ang maging
ugat patungo sa pang aabusong seksuwal. Madalas
ang nakakaranas ng "sexual harassment" ay ang mga
kababaihan lalo na yung mga mahihina ang loob at
madaling mauto o maloko. Kaya dapat tayo ay maging
alerto at maalam kung pano depensahan ang ating
sarili upang makaiwas rito, at kung maari wag
masyadong mag pagabi kung uuwi at wag masyadong
maiksi ang pananamit. Maraming mga madudulot na
epekto kapag ika'y biktima ng "sexual harassment"
maari kang ma-trauma, mag dulot ng depresyon at
madali ka ng matakot. Kaya dapat nating ingatan ang
ating mga sarili. Ang isang malaking isyu sa
seksuwalidad ay ang Prostitusyon, ito ay sinasabing
isang pinakamatandang propesyon o gawain na
pagbibigay ng panandaliang-aliw kapalit ng pera.
Marami ang gumagawa nito kapalit ng pera, dahil sa
kadahilanang walang pera hindi natin sila masisisi
kung bakit nila ito ginagawa marahil ay kailangan
talaga nila ng pera dahil sa kahirapan sa panahon
ngayon. Ngunit may mga marami pang marangal na
trabaho ang pwedeng pasukan, marangal na trabaho
tungo sa magandang kinabukasan. Darating ang
tamang panahon na nakalaan mahahanap mo din ang
iyong kapareho, ang makakatuwang mo sa buhay sa
hirap at ginhawa.
1| p a g e

Tunay ngang ang pag-usbong
ng teknolohiya’y, ugat ng
Pagbabago ng mundo
ni: Emma Lee R. Endraca
Maraming isyu ang mga lumalaganap
ngayon
Halos kabataan ang nasasangkot rito
Isyung ukol sa seksuwalidad tila
paangat ng paangat
Mga kabataan na nakikipag talik ng
wala sa wastong edad
May mga kabataan ang nahihilig sa pag
tingin ng maling larawan at bidyo
Dahil dito ay maaaring mag-iba ang
asal ng tao.
May mga tao ding hindi alam ang
salitang respeto
Kung ano anong pambabastos ang
ginagawa sa kapwa tao
Sa panahon ng kahirapan, sa maling
paraan ang kinakapitan
Pag bebenta ng katawan kapalit ng
kayamanan
Mga taong nag bebenta ng katawan
panahon na para itigil yan
Matinong trabaho, tungo sa
magandang kinabukasan Sa panahong
itinakda ng Diyos, ika'y iibig sa tamang
tao
Na ang pagmamahalan niyo ay walang
makakasira kahit na sino
Kayo'y haharap sa altar, bibitiwan ang
mga pangako sa bawat isa
Kayo'y magkakapamilya at magiging
masaya
Dapat nating alamin kung ano ang
tama at mali
Dahil maaaring ito ang ating magiging
gabay sa araw araw
Maiksi lamang ang ating buhay kaya't
doon tayo sa tama
Mamuhay ng masaya tungo sa
magandang kinabukasan
LATHALAIN
Pang-aabusong sekswal,
ating labanan
ni: Precious Santiago
Ang kahirapan ay hindi solusyon upang
gumawa ng masama.
Hindi ito dahilan upang ibenta mo ang
sarili mo.
Maraming paraan upang tayoy
makaahon.
Pagbebenta ng katawan ay parang
pagbebenta ng iyong pagkatao.
Hanggat maari ay humanap ng
matinong trabaho.
Para sa matiwasay na kinabukasan.
Pagkahumaling sa pornograpiya ay
masama.
Dahil maaring makaapekto ito sa
kaniyang pagiisip.
Maaring maging dahilan ito upang
makagawa ng masama ang isang tao.
Kung kayat hanggang maari,
Pagkahumaling sa pornograpiya ay
iwasan.
Pagkasangkot sa premarital sex ay
makasisira ng iyong kinabukasan.
Sa halip na maganda iyong hinaharap,
Magdudusa ka lamang sa paghihirap.
Ganitong gawain ay dapat iwasan
Kung mahal mo ang isang tao di mo
siya sasaktan.
Pang-aabusong sekswal ay ating
labanan,
Upang mapanatag mga kababaihan.
Dapat lamang irespeto ang bawat isa,
Dahil sa mata ng Diyos tayo ay pantay
pantay.
Di nabubuhay ang isang tao upang
abusuhin lamang.
2| p a g e
 MGA
BALITA
Kaso ng Prostitusyon sa Pilipinas gamit ang mga bata,
lumolobo
ni: Noriella Kaye R. Barrozo
Ayon sa ABS-CBN news, Pinas ikaapat sa pinakamaraming kaso ng Prostistusyon na gamit ang mga
bata sa nakaraang 2019. Umaapela na ang mga organisasyon na bantayan ang mga bata sapagkat sila
ang madalas na nabibiktima ng eksploytasyon. Dahil lumalabas sa datos na ang Pilipinas ay pinakaapat
sa siyam na bansang may pinakamaraming batang nasasangkot sa prostitusyon. Batay sa tala ng datos
ng isang internasyunal na grupo, nasa 300,000 nang batang Pilipino ang pasok sa prostitusyon at 60
porsyento sa mga ito ay ang magulang nila mismo ang nagdadala sakanila sa ganitong sitwasyon.
Nailabas na ang 1 milyong imahe ng ng mga batang naabuso sa pamamagitan ng child pornography
ngayong 2019, Batay naman sa tala ng mga grupong WeProtect Alliance at Inter-agency Council Against
Child Pornography. Ayon sa DOJ, kasabay ng pag-usbong ng teknolohiya, ay lalong nasa bingit ng
kapahamakan ang kaligtasan ng mga bata, partikular sa isyu ng cyber pornography. "There are reports of
younger children who have also been subjected to abuse. in the same national action plan, it is stated
that approximately one in seven children ages 15 to 17 receive sexual solicitation over the internet,” ani
DOJ Assistant Secretary Cheryl Daytec-Yangot. Nanawagan ang mga ilang civil society groups, DOJ at
DSWD na maigirang maging mapagmasid, mangialam at at magsumbong ukol sa ganitong mga ganapan
para sa kabutihan ng mga bata. Kaakibat nito ang pagdaos ng "Safer Internet Day for Children
Philippines," alinsunod sa Proclamation No. 417 na nilagdaan noong 2018. Dapat daw na matutukan ng
mga magulang ang kanilang mga anak, malaman kung san sila nagpupunta at makinig ng maigi sa mga
kwento ng mga kalaro ng kanilang mga anak.

Premarital Sex, Resulta ng Kapusukan ng Kabataan

ni: Marielle M. Caballero
Ang kasal ay ang dahilan upang mapagbuklod and dalawang taong nagmamahalan at kung ganap na
mag-asawa ang dalawang tao meron silang layunin at ito ay magbung ang kanilang pagmamahalan.
Sagrado ang kasal hindi ito laro na pag pagod na ay tama na may kaakibat itong responsibilidad.Sa
panahon ngayon marami na ang kaso ng Pre-Marital Sex o ang pakikipagtalik sa partner na hindi pa nila
asawa.Napag-alaman din na apat sa bawat 100 na kabataan ang nakikipagtalik umano sa taong nakilala
lamang nila sa internet o naging text mate. Sa pag-aaral noong 2013 ng Young Adult Fertility and Sexuality
Study o YAFS 4 na ginawa ng UP Population Institute at Demographic Research and Development
Foundation ang mga kabataan na sumasabak sa Pre-Marital Sex ay nasa edad 15-25. Sa pag-aaral na
ginawa noong 2013 lumitaw na isa sa tatlong kabataang pinoy ang sumasabak sa Pre-Marital
Sex.Katumbas umano nito ang 6.2 milyon kabataang Pinoy na kumakatawan sa 32 porsyento,na mas
mataas sa naitalang 23.2 poresyento noong 2012. Nababahala din umano ang karamihan dahil ang mga
umaamin na sumasabak sa Pre-Marital Sex ay walang proteksiyon kung sila ay nakikipagtalik na ang
resulta ay ang pagbubuntis na wala sa plano o pagkakaroon ng sexually transmitted disease o STD.
Llumabas din sa pag-aaral na mas marami ngayon ang paraan ng sexual activities ng mga kabataan na
casual sex o pagtatalik ng walang emotional attachment at nadadagdagan din pakikipagtalik ng lalaki sa
kapwa lalaki. Ayon kay Josefina Natividad, director, UP Population Institute, dahil sa modernong
teknolohiya ang nagkakaroon ng paraan ang mga kabataan na may makakilala. Sa ganitong pagkakataon,
sinabing mahalaga umano ang magiging papel ng mga magulang at maging ng buong komunidad na
ginagalawan ng isang kabataan. "May mga vulnerabilities dito tapos hindi naman handa ang mga
magulang na pag-usapan ang mga bagay tungkol sa sekswalidad. Sana naman maging handa ang mga bata
natin para dito," ayon kay Michael Tan, anthropologist. Bagaman nababahala rin, tiniyak naman ni Dr.
Rosalie Paje, Family Health Office, DOH, na patuloy ang ginagawa nilang kampanya para tumugon sa
naturang usapin.
3| p a g e

Bilang ng mga kabataang
nasasangkot sa premarital
sex, parami ng parami
ni: Diana Mae L. Omolida
Bilang ng mga kabataang nasasangkot sa pre
marital sex, patuloy na lomolobo. Edad ng mga
kabataang nasasangkot sa pre marital sex,
pabata ng pabata. Nasa edad na 15 hanggang 24
na taong gulang ng mga kabataan ay
nasasangkot sa pre marital sex at 30% sa mga
kabataang ito ay tumitira o nagsasama na sa
iisang bubong. Ang pre marital sex ay gawaing
pagtatalik ng isang babae at lalaki na wala pa sa
wastong edad o nasa edad na subalit hindi pa
kasal. Ayon sa resulta ng Young Adult Fertility
and Sexuality Study(YAFS) na isinagawa ng
University of the Philippines Population
Institute(UPPI) at Domographic Research
Development Foundation, isa sa sampung
dalagang Pilipina edad 15-19 ay isa ng ganap na
ina. Ang 2.6% sa mga kabataang ito ay may
panganay na at ang 13.6% naman ay may mga
anak na. Ayon naman sa DepEd, karamihan sa
mga kabataan na sumasabak sa pre marital sex
ay hindi gumagamit ng proteksiyon at dahil dito
maaaring makuha ang Sexually Transmitted
Disease o STIs(2019). Sa kabila ng paglobo ng
bilang ng mga kabataang nakararanas ng pre
marital sex, karamihan sa mga ito ay walang
alam tungkol sa usaping ito. Dahil sa modernong
teknolohiya, nagkakaroon ng paraan ang mga
kabataan na may makilala at kadalasan habang
ang komunikasyon nila ay pahaba ng pahaba ito
ay nauuwi sa pre marital sex. Sa grupo ng mga
kalalakihan, pito sa sampung ito ay nakapanuod
na ng pornographic movies/videos at dalawa sa
sampung mga kababaihan naman ang
nakapanuod na nito. Dahil sa panunuod ng mga
maseselang video, ito ay kanilang nadadala at
nagagawa sa totoong buhay. Dahil sa patuloy na
paglobo ng bilang ng mga kabataang
nasasangkot sa pre marital sex sila ay
kinakailangang gabayan at pangaralan upang
maiwasan at maiwasto nila ang maling gawain.
Hanggat ang babae at lalaki ay hindi pa
tumatanggap ng sakramento ng kasal, hindi siya
kailanman magkakaroon ng karapatang
makipagtalik kanino man.
MGA BALITA
Ang katakot-takot na ala-
ala ng isang serial killer, Ted
Bundy
ni: Jayson Cloyd C. Tabilin
31 taon na ang
nakalipas mula
ang bitayin sa
Pamamamagitan
ng electrocution
ang serial killer na
si Theodore
Robert Bundy. Sa
loob ng limang
taon, walang awa
at malupit niyang pinatay ang nasa 30 at
maaring higit pa na mga inosenteng
kababaihan sa buong United States. Ang mga
sumusunod ay ilan lamang sa mga karumal-
dumal na krimen ni Ted Bundy: Noong
Pebrero 1974, dinukot at sinakal hanggang
mamatay ni Bundy si Lynda Ann Healy, 21
taong gulang, mula sa University District ng
Seattle, kung saan matatagpuan ang
pangunahing campus ng University of
Washington. Noong Octubre 18, 1974,
dinukot, ginahasa at pinatay ni Bundy si
Melissa Smith, edad 17, mula Midvale, Utah.
Natuklasan ang kanyang katawan makalipas
ang isang linggo lamang. Noong Pebrero 9
1978 naman ay dinukot at pinatay ni Bundy
ang 12-anyos na si Kimberly Leach. Siya ay
isang junior high school na mag-aaral na
nawala sa kalagitnaan ng araw ng pasukan. Si
Leach ay isa sa pinakabata at huling biktima ni
Bundy. Noong Enero 21, 1989, umamin si
Bundy sa FBI Special Agent na si Bill Hagmaier
na pumatay siya ng 30 katao sa California,
Oregon, Washington, Idaho, Utah, Colorado,
at Florida sa pagitan ng 1973 at 1978.
Makalipas ang tatlong araw, siya ay itinali sa
electric chair at kalaunan ay inihayag na
patay.
4| p a g e
 MGA
BALITA
Pilipinas, tinaguriang 'top global source of child
pornography' – UNICEF
ni: Jayson Cloyd C. Tabilin
Ang Pilipinas ay nangunguna bilang pandaigdigang mapagkukunan ng child pornography na
may halos 80% ng mga batang Pilipino na nanganganib sa online sexual abuse o bullying,
sinabi ng isang pandaigdigang ulat ng Unicef. Ang online sexual exploitation of children (OSEC)
ay ang pangunahing anyo ng cybercrime. Isa sa tatlong mga gumagamit ng internet sa buong
mundo ay isang bata. Ang mga website, mobile app at online payment methods ay nakatulong
upang mapabilis ang paglaganap ng sex trafficking at child pornography. Ang isang pag-aaral sa
kaso na binanggit ng Unicef ay nagpakita na habang ang pang-aabuso ay nagsisimula sa digital
space, maaari itong humantong sa pisikal na prostitusyon. Nagdudulot ito ng masama hindi
lamang sa mental health ng isang bata kundi pati na rin sa kanyang kalusugan. Ayon sa ulat ng
Unicef, umaabot sa 5,200 na 10-19 taong gulang at 500 na mga bata na may edad 15 pababa
ang namumuhay na mayroong HIV. Upang labanan ang mga banta, ang Unicef ​Philippines ay
patuloy na nakikipag-ugnayan sa mga social media network, mga ahensya ng remittance at mga
service provider ng internet upang maitaguyod ang mga patakaran upang maprotektahan ang
mga bata sa sex trade.
Isang batang may kapansanan ay dumanas ng 'kakila-kilabot' na
sekswal na pang-aabuso, panggagahasa sa bus ng kanilang paaralan,
umaangkin ng demanda.
Ni Noriella Kaye R. Barrozo
Ang 14-taong-gulang na batang babae sa Georgia ay paulit-ulit na inaabuso at sa huli ay ginahasa sa
bus ng ibang mga mag-aaral habang ang driver ay nabigo na mamagitan, isang pederal na demanda.
Isang Georgianang babae na may kapansanan na sinasabing sekswal na hinalay ng kaniyang kapwa
estudyante sa bus ng kanilang paaralan ng nahirapang pumagitan ang taga maneho, ay ang kaniyang
ina'y humingi ng pederal na demanda. Ang pang-aabuso, na inilarawan bilang "kakila-kilabot," ay
nangyari sa halos araw-araw na batayan mula Abril 4 hanggang Abril 20, 2019, ayon sa isang demanda
na isinampa noong Martes sa Northern District ng Georgia laban sa Fulton County School District. Ang
14-taong-gulang na batang babae, na kinilalang "Jane Doe" sa mga dokumento ng korte, ay nagdusa
mula sa pisikal at mental na kapansanan mula noong pagsilang at may problema sa pakikipag-ugnay at
pakikipag-usap sa iba, ayon sa suit. "Siya ay at patuloy na mayroong mga kapansanan sa
neurodevelopmental na pumipigil at naglilimita sa kanyang pisikal at mental na kakayahan. Siya ay
kumikilos at nakikipagk-usap na mas mababa sa kanyang aktwal na edad," ang demanda ay nagsasaad,
na naglalarawan sa kanya bilang isang batang babae na may "musmos at mala-batang kapaligiran. "
Sinasabi ng suit na noong Abril 4, 2019, isang mag-aaral na katulad nito ay umalis sa kanyang upuan sa
bus upang umupo sa tabi ng biktima at pagkatapos ay hinawakan ang kanyang mga suso bago bumalik sa
kanyang upuan. "Napalakas ng kawalan ng disiplina at pagpigil," isang pang mag-aaral ang tumayo,
umupo sa tabi ng biktima at hinawakan siya, sabi ng suit. Ang demanda ay nagpapatuloy upang ilarawan
ang maraming higit pang mga insidente kung saan ang pangalawang mag-aaral ay sinasabing inatake at
sa huli ay ginahasa ang batang babae. Nagpatuloy ang panggagahasa sa biktima na umabot ng 2 linggo
ngunit ang drayber ng bus ni wala man lang pakialam dito kaya't siya ay nademanda at inihiwalay sa
distrito pagkat nakumpirma na ang bus ay puno ng salamin at mga surveillance camera upang
mabantayan ng husto ng drayber ang kaniyang mga pasahero. Ang biktima ay isinailalim sa medikal na
pagsisiyasat at nakumpirmang siya nga ay nagahasa at ngayon ay naghihirap sa emosyonal na
pagkabalisa.
5| p a g e
EDITORIAL BOARD

Noriella Kaye R. Barrozo

Editor-In-Chief

Jayson Cloyd C. Tabilin

Marielle M. Caballero
Emma Lee R. Endraca
Diana Mae L. Omolida
Precious Santiago
Section Editors/Writers

Karima Armi Z. Castillo

Subject Teacher