Mga Tesis at Disertasyon Kaugnay sa

Pagsasalin sa Paaralang Gradwado sa UP

sa taong 1996-2008

Ulat ni:
Ronalee M. Timbang
TESIS o DISERTASYON
-ay isang dokumentong ipinasa bilang suporta sa
kandidatura para sa isang akademikong antas o
propesyunal na kwalipikasyon na nagpapakita ng
nasaliksik at natuklasan ng manunulat.
-sa ibang mga konteksto, ang salitang “tesis” ay
ginagamit na parte ng kursong Batsiler at Masterado,
habang ang “disertasyon” ay karaniwang ginagamit sa
titulong doktor, habang sa ibang mga konteksto ang
kabaligtaran ay totoo. Ang salitang graduate tesis (o tesis
ng nagtapos) ay minsang ginagamit na pantukoy sa
parehong tesis na Masterado at Pang-doktor na mga
disertasyon. Ang mga disertasyon at ang mga tesis ay
maaaring maituring na akademikong literatura na hindi
pormal na nailimbag
 Ang salitang disertasyon ay maaaring
paminsan-minsang magamit para ilarawan ang isang
detalyadong pormal na sanaysay tungkol sa isang
paksa nang walang relasyon sa pagkuha ng
akademikong digri.

Ang salitang tesis ay ginagamit rin sa

pagtukoy sa pangkaraniwang pag-angkin ng isang
sanaysay o katulad na gawa.
Mula sa taong 1996-2008 ay may kabuuang 24 na tesis at
disertasyon na naipasa sa Paaralang Gradwado ng Kolehiyo
ng Arte at Literatura kaugnay sa pagsasalin.

Nangunguna - Departamento ng Filipino at Panitikan ng

Pilipinas sa bilang na 10: Ph.D.-7 at M.A-3

Sumunod – Department of European Languages sa bilang

na 9
Ph.D.-1 sa panitikang Kastila at M.A-8 (6 sa
kastila at 2 sa Pranses)
Mula sa Department of English and Comparative
Literature naman, 2 ang nakapagtapos ng Ph.D.

Sa nagpakadalubhasa sa Filipinolohiya: Ph.D.-1 at M.A.-2

Lourdes Q. Concepcion- isinalin sa Filipino ang akdang The
Men Who Play God (Ang Mga Nagdidiyus-diyusan) ni
Arturo Rotor.
- ginamit niya ang dekonstruksyon at ang konsepto ng
difference ni Jacques Derida.
Efren Abueg- ginamit ang pragmatics sa pagsusuri ng
kanyang salin sa Filipino ng Viajero ni F. Sionil Jose.
Rho Young Chul- nagmungkahi ng mga panuntunan sa
pagsasalin ng Bibliya na nagsasaalang-alang sa wika at
kulturang Pilipino.
Alonzo- sinuri ang 7 legal na dokumentong isinalin ng mga
abogado at hukom mula sa orihinal na teksto.
Perlita Manalili (2004)- napatunayan niyang may
malaking kaugnayan ang pagsasalin at komunikasyon sa
pag-aaral na isinagawa niya kaugnay sa pagsasa-Filipino ng
telenobelang “Cristina.”
Tuazon ( 2008)- isinalin niya ang Saligang Batas at
Pamahalaan ng Pilipinas para sa kurso sa Agham
Pampulitika.

Rosario Mahusay-Baria (2002)- isinalin ang 3 sulating

siyentipiko na nagpatunay sa mabisang paglalapat ng
teorya ng dinamikong pagtutumbas at tekstwal
korespondens sa pagsasalin ng mga akda sa larangan
ng bioteknolohiya.

Kapuri-puri ang pagsisikap nina Iringan, Mendigo, Impil, at

Joson na maitanghal ang panitikan ng mga pinagmulan
nilang rehiyon.
Edna Iringan (2006)- ang disertasyon niya ay isang
mahalagang ambag sa pagpapalawak ng kaalaman sa
panitikang bayan.
-tinipon niya ang mga bugtong at salawikain ng Ibanag
at Itawes sa 8 bayan ng Cagayan Valley.
Rosalinda Mendigo(2007)- nilayon na maipaabot ang hugis
at laman ng 3 zarzuelang Pangasinan sa pamamagitan ng
pagsasalin mula sa wikang Pangasinan tungo sa
Wikang Filipino.
3 Pagdulog para ito maisakatuparan:
1.Pagbasa na nagsasaalang-alang sa kultura at ideolohiyang
nakapaloob sa akda.
2.Pag-unawa na tumalakay sa usaping hermeneutic na
kumilatis sa palagay, gawi at kaisipang nasa teksto.
3.Pagsasalin na nagpahalaga sa mga teoryang inilahad nina
Larson at de Beaugrande.
Leonisa Impil (2005)- isinalin ang mga katutubong kuwento
ng mga taga-Bukidnon. Ipinakita niya ang
pagkakaiba at pagkakatulad sa pagbuo ng salita at
pangungusap ng wikang Binukidnon at Filipino.
Joson (2004)- sinuri ang 7 sarsuwela ni Justino Nuyda sa
pagitan ng 1920-1928 bilang isang mahalagang
dokumentasyon at analisis sa isang yugto ng
kasaysayan ng panitikang Bikolano.

7Sa mga pagsasalin at pag-aaral na isinagawa sa Department

of European Languages ay mula sa orihinal na Kastila o
Pranses patungo sa wikang Ingles.
Brillantes-Silvestre(1998)- isinalin ang tungkol sa musika,
sayaw at kultura sa panahon ng kolonisasyon ng mga Kastila.
Yap (1998)- kaugnay sa 53 mga meditasyon, repleksyon at
komentaryo ni Teodoro Kalaw sa kanyang publiko at
pribadong buhay.
Libo-on (2006)- pagsasalin ng isang akdang teknikal at ang
realisasyon na ang gawaing ito’y nananatili pa ring
agham at sining.
Palabrica (1999)- may kinalaman sa mga suliranin at
solusyon sa pagsasalin sa Ingles ng mga kuwentong
Kastila na anyong patula, ang Cuentos de Juana (Mga
Kuwento ni Juana) na nagwagi ng unang gantimpala sa
paligsahang itinaguyod ng Union Latina sa Paris noong
1951.
Esquela (2006)- mula sa wikang Pranses tungo sa Ingles.
Raagas (2007)- pagsasalin sa mga piling akda ni Miguel de
Unamuno
Delos Santos (2006)- tungkol sa mga sulat ,kautusan at
testimonya ni Madre Francisca del Espiritu Santo sa
Namumukod-tangi naman ang mga pagsasaling ginawa ng
mga sumusunod mula Kastila tungo sa Filipino.
Ebreo (2001)- isinalin ang aklat na Flaquezas ni Juan
Martinez Cucullu na nagwagi ng Zobel Prize sa
panitikan noong 1961.
Zapata (2002)- isinalin ang aklat na Histoire des Philippines
(Kasaysayan ng Pilipinas) na isinulat ni Gaston
Willoquet, isang dating ambasador na Pranses sa Pilipinas.

Nauugnay sa layuning maitanghal ang Pilipinas sa

pamamagitan ng pagsasalin ang mga pag-aaral sa
Filipinolohiya nina:
Lopez (2006)- isina Filipino ang Hlolok, isang mataas na
antas ng tradisyonal na pag-awit ng mga T’boli, naibahagi
niya ang kasaysayan tungkol kay Tud Bulul na kinikilalang
bayani ng mga T’boli.
Villarba-Torres (2008)- binuo ang isang koleksyon ng 13
isina-Filipinong akda ni William Henry Scott bilang
pagbibigay -diin
Sa kahalagahan ng kanyang historyograpiya sa pagkilala at
pagpapakinang sa kasaysayan at kultura ng bansa.

“Sa pagsasalin ng kanyang mga akda, binagtas ko ang daan

tungo sa pagkilala sa ideolohiyang nakapaloob sa bawat akda
na masasabing repleksyon ng mismong pag-unlad ng
saloobin at paninindigan ng awtor, ayon na rin sa saklaw ng
konsepto ng ‘uniberso ng diskurso’ ni Andre Lefevere.”
pahayag ni Villarba-Torres.
Maraming Salamat Po