Tuần 4

CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

 NỘI DUNG

CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

VAI TRÒ CỦA CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI

HĐTL CHỈ SỐ CỔ PHIẾU VN30

QUY ĐỊNH GIAO DỊCH

 CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

- Là một công cụ tài chính, trong đó giá trị của chứng khoán phái sinh
phụ thuộc vào giá trị của một hay nhiều loại tài sản cơ sở.
- Chứng khoán phái sinh có dạng hợp đồng tài chính trong đó quy định
quyền lợi và/hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc
thanh toán hoặc/và chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được
thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
 VAI TRÒ CỦA CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

1. Phòng ngừa rủi ro biến động về giá của tài sản cơ sở dành cho các nhà đầu tư có nhu cầu phòng ngừa
rủi ro.
2. Để đặt cược vào sự biến động giá của tài sản cơ sở để có cơ hội tìm kiếm lợi nhuận đối với các nhà đầu
cơ. Các biến động của tài sản cơ sở (như biến động giá cổ phiếu, trái phiếu, tỷ giá hối đoái, lãi suất và giá
các loại hàng hóa cơ bản…) luôn làm nảy sinh nhu cầu phòng ngừa rủi ro đối với các nhà đầu tư đang
nắm giữ các tài sản cơ sở này và nhu cầu đặt cược vào sự biến động tương lai của chúng đối với các nhà
đầu cơ. Sự xuất hiện của các sản phẩm CKPS đã đáp ứng nhu cầu này qua đó thúc đẩy hoạt động đầu tư
trong nền kinh tế nói chung cũng như sự phát triển của thị trường tài chính nói riêng.

VD: Một nhà đầu tư mua cổ phiếu thuộc chỉ số VN30 của TTCK Việt Nam. Nhà đầu tư đối
mặt với rủi ro thị trường chung có thể suy giảm qua đó ảnh hưởng đến giá cổ phiếu, do đó
có nhu cầu phòng ngừa rủi ro. Nhà đầu tư này sẽ có nhu cầu bán hợp đồng tương lai chỉ số
VN30. Một nhà đầu tư khác đặt cược vào khả năng chỉ số không giảm mà sẽ tăng. Nhà đầu
tư này có khả năng chấp nhận rủi ro để kiếm lợi nhuận do đó sẽ mua hợp đồng tương lai
chỉ số VN30.
• Có 4 loại chính:

Hợp Đồng
Hợp Đồng
Quyền
Tương Lai
Chọn

Hợp Đồng Hợp Đồng

Kỳ Hạn Hoán Đổi
 HỢP ĐỒNG TƯƠNG LAI (HĐTL)

- Là một thỏa thuận giữa hai bên tham gia về việc mua và bán một
tài sản với một mức giá xác định trước tại thời điểm giao dịch
và vào một thời điểm nhất định trong tương lai.
- Chức năng kinh tế cơ bản của các thị trường hợp đồng tương lai là
cung cấp một cơ hội cho những người tham gia thị trường để phòng
ngừa rủi ro về những biến động giá bất lợi và là công cụ cho các
nhà đầu cơ.
 MỘT SỐ THUẬT NGỮ

Tài sản cơ sở Loại hàng hoá hoặc công cụ tài chính dùng làm căn cứ xác định giá trị của CKPS

Hệ số nhân Dùng để quy đổi giá HĐTL sang giá trị bằng tiền

Quy mô hợp đồng Giá trị bằng tiền của một HĐTL, được xác định bằng Giá HĐ * Hệ số nhân của HĐ
Vị thế Trạng thái tham gia vào 1 bên Mua/Bán của HĐTL (vị thế Mua/vị thế Bán)
Mở vị thế Khi NĐT bắt đầu sở hữu vị thế Mua/Bán HĐTL
Đóng vị thế Khi NĐT đặt lệnh đối ứng với vị thế đang sở hữu
Ký quỹ ban đầu Số tiền mà NĐT phải ký quỹ đối với mỗi HĐ CKPS được giao dịch
(IM)
Ký quỹ biến đổi Khoản ký quỹ bằng số tiền lỗ realtime (nếu có) để đảm bảo nghĩa vụ thanh toán lỗ của NĐT
(VM)
Ký quỹ duy trì yêu cầu
Số tiền ký quỹ tối thiểu phải có trên tài khoản trong suốt quá trình duy trì vị thế (MR = IM + VM)
(MR)
 HĐTL CHỈ SỐ CỔ PHIẾU VN30

Tài sản cơ sở Chỉ số VN30

Hệ số nhân 100.000
Quy mô hợp đồng 100.000 đồng x điểm chỉ số VN30
Tháng đáo hạn Tháng hiện tại, tháng kế tiếp, hai tháng cuối 02 quý tiếp theo
Đơn vị giao dịch 1 hợp đồng
Giá tham chiếu Giá thanh toán cuối ngày của ngày giao dịch liền trước hoặc giá lý thuyết
Biên độ giao động giá 7%
Bước giá 0,1 điểm chỉ số
Ngày giao dịch cuối cùng Ngày thứ năm, thứ ba trong tháng đáo hạn
Giá thanh toán cuối cùng Giá đóng cửa của chỉ số cơ sở tại ngày giao dịch cuối cùng của HĐTL
LỢI ÍCH KHI GIAO DỊCH HĐTL
QUY ĐỊNH GIAO DỊCH
Xác định lãi lỗ hang ngày
Ưu điểm:
- Đòn bẩy cao.
- Có thể sinh lợi nhuận theo cả 2 chiều hướng biến động tăng và giảm của thị trường.
- Không tốn thời gian chờ đợi chu kỳ thanh toán (T+0).
- Hạn chế được các rủi ro biến động giá trên thị trường.
- Tính thanh khoản cao.

Nhược điểm:
- Rủi ro cao.
- Thị trường biến động liên tục vì vậy cần phân tích một cách kỹ lưỡng để thu được lợi nhuận cao.
NHỮNG AI PHÙ HỢP CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH

- NĐT muốn phòng vệ cho vị thế của mình.

- Những nhà đầu cơ và traders chuyên nghiệp muốn kiếm tiền nhanh, cảm giác
mạnh.
- Những con bạc khát nước. (CKPS là “sòng” hợp pháp)

Lưu ý: Khi đầu tư vào sản phẩm này các nhà đầu tư lâu năm dày dặn kinh nghiệm
sẽ phù hợp với khuyến nghị của chuyên gia trong lĩnh vực tài chính. Tuy nhiên,
những nhà đầu tư mới có thể tiếp cận và tìm hiểu ngay từ bây giờ để có thể bắt
đầu đầu tư trong tương lai.