‫درباره معمار موزه‬

‫کامران دیبا و همکار آقای نادر اردالن‬

‫متولد سال ‪ 1317‬تهران‬
‫فارغ التحصیل رشته معماری و شهرسازی دانشگاه هاروارد واشنگتن ‪1963‬‬
‫بنيانگذار دفتر مهندسين مشاور داض (قبل ازانقالب)‬
‫آثار معمار در ایران ‪:‬‬
‫موزه هنرهای معاصر‬
‫فرهنگسرای نیاوران‬
‫پارک شفق یا به گفته خود وی پارک یوسف آباد‬
‫برخی از بناهای دانشگاه جندی شاپور‬
‫شهرجدید شوشتر‬
 ‫عناصر موجود در کارهای کامران دیبا ‪:‬‬
‫آب ‪ :‬نمادی از زندگی و صفا‬
‫دیوار ‪ :‬یک نوع حجاب و پوشش‬
‫حیاط ‪ :‬ریه و تنفس‬
‫دروازه ‪ :‬اعالم یک آغاز‬
‫بیشتر آرایش ساختمان های وی توسط دیوار است و مهمترین و معروف ترین ساختمان های او ‪ ،‬موزه‬
‫‪.‬هنرهای معاصر ایران است‬
 ‫بررسی معماری موزه‬
‫طراحی وساخت موزه ی هنرهای معاصرتهران درمساحتی بالغ بر‪5000‬مترمربع حدود نه سال طول کشید‬

‫ایده ی طرح موزه وام دار کارهای لوکوربوزیه ‪،‬میس وندروستو‪،‬فرانک لویدرایت وهمچنین متاثرازطرح پشت بام‬
‫های شهرهای کویری ایران است‬
 ‫موقعیت موزه‬
‫‪.‬موزه درحاشیه شرقی خیابان کارگرشمالی ودرجوارپارک الله درتهران بناشده است‬
 ‫ورودی‬
‫‪-1‬ورودی اصلی آن درجانب غرب بناازسوی خیابان کارگردرنظرگرفته شده است‪.‬‬
‫‪-2.‬ورودی دوم ازسمت پارک الله خدماتی محسوب می شود‬
‫بنای موزه به صورت مجموعه ای کم ارتفاع طراحی شده است که نسبت به خیابان اصلی به اندازه ی‪45‬‬
‫درجه چرخیده اند‪.‬برفراز این احجام چرخیده نورگیرهایی هم شکل واقع شده که به جزچهار نورگیر فراز‬
‫‪.‬ورودی همگی روبه سوی شمال شرق دارند‬
‫فضاهای موزه عبارتنداز‪:‬سرسرای مرکزی‪،‬بخش نمایشگاهی‪،‬سینماتک‪،‬کتابخانه‪،‬غرفه فروش‬
‫کتاب‪،‬غذاخوری‪،‬بخش اداری وثبت ونگهداری آثاروفضای خدماتی وپشتیبانی موزه‬
‫ساختمان موزه ازدوبخش کلی‪،‬مجموعه ای ازفضای بسته وحیاط میانی تشکیل شده است‬
‫فضای بسته موزه حلقوی است ‪.‬این حلقه واجدهفت فضای اصلی است‪.‬حلقه نخست ‪،‬سرسرای اصلی ساختمان تشکیل می‬
‫دهدکه (گالری شماره ‪)1‬‬
‫خوانده می شود‪.‬حرکت بازدیدکننده ازاین گالری درتراز ورودی آغازمشود وباطی مسیردرگالری های بعدی‪،‬فردبه تدیج‬
‫درداخل زمین فرومی رود ودرنهایت به سطح زیرین گالری شماره ی یک بازمی گردد‪.‬درواقع گالری شماره یک‬
‫آغازوهمین طورپایان حرکت بازدیدکننده است‬
‫همکف]‬
‫زیرزمین‬
‫شیب رمپ‬
‫پالن موزه هنرهای معاصرتهران‬
‫حیاط میانی‬
 ‫حیاط میانی موزه شکلی نامنظم دارد‪.‬شکل حیاط حاصل پس وپیش نشستگی های حجم گالری هاست‪.‬این حیاط ازطریق دودرشیشه ای‬
‫باگالری های ‪1‬و‪ 5‬ارتباط می یابد‪.‬حیاط هماهنگ بافض]ای تدریجا پایین نشسته گالری ها دارای ترازهای مختلف وپله هایی است که این سکو‬
‫هارابه هم پیوند می دهند‪.‬‬
‫‪.‬حوضی چهارگوش نیزدروسط آن درمیان پله هاتعبیه شد است که برمحوراصلی] حیاط قراردارد‬
‫دیوارهای ساختمان موزه ‪،‬بسته وکم روزنه هستندوبه این سبب احجامی توپروسنگین وقلعه‬
‫‪.‬مانندی رامی سازندکه نفوذناپذرومحکم‪،‬رمزآلودودرون گراجلوه می کنند‬
‫مصالح دیوارهای ساختمان درمنظربیرونی راسنگ های بادبرنارنجی تشکیل می دهد‪.‬اختتام پایه ی‬
‫بنابابتن کرم رنگی است که بربدنه ی نورگیرهاهم ادامه می یابد‪.‬بخش مدورنورگیرها باورقه مسی‬
‫‪.‬پوشیده شده ورنگ تیره برای شیشه های آن انتخاب شده است‬
‫انتخاب سنگ بادبر برای نما‪،‬بناراسنگین وسنتی نشان می دهدوصبغه ای تاریخی به ساختمان می‬
‫بخشد‪.‬ازطرفی انتخاب رنگ متمایل به کرم برای بتن وترکیب آن باسنگ های الشه باعث گردیده‬
‫‪.‬که ساختمان رنگ وبوی معماری کاهگلی کویری ایران رابه ذهن متبادرسازد‬
 ‫بخش های جانبی‬
‫کتاب فروشی تخصصی درسمت چپ سالن ورودی به گالری هاست‬
‫رستوران وکافی شاپ موزه درطبقه همکف ورودی است‬
 ‫باغ تندیس‬
‫باغ تندیس‪،‬فضای سبزواقع درشمال ساختمان موزه است بامجسمه هایی ازماکس‬
‫ارنست‪،‬پرویزتناولی‪،‬هنری مور‪،‬ماکس بیل ودیگران‬
 ‫منابع‬
‫‪.‬حسینی‪ ،‬مهدی‪« .‬باالخره چوب حراج به آرشیو موزه هم خورد»‪ .‬تندیس‪ ،‬ش‪)۱۳۸۱( ۳ .‬‬

‫حسینی‪ ،‬فرزام و محمد بیات‪« .‬نقاش محبوب دولت‌ها نبودم‪ ،‬نقاش مردمم‪ :‬گفتگو با «آیدین آغدا]شلو» به مناسبت برگزاری نمایشگاه نقاشی پس از‬
‫‪ ۳۹.‬سال»‪ .‬اعتماد‪ ،‬ش‪۱۲ :)۱۳۹۳( ۳۱۰۶ .‬‬

‫‪.‬خانی‌زاده‪ ،‬شهریار‪ .‬طراحی موزه در ایران و جهان‪ .‬چاپ ‪ .۳‬هنر معاری قرن‪۱۳۹۲ ،‬‬

‫‪ 978-2-35997-001-2.‬دانشور‪ ،‬رضا‪ .‬باغی میان دو خیابان‪ :‬چهار هزار و یک روز از زندگی کامران دیبا‪ .‬البرز‪ ،‬پاریس‪ .۲۰۱۰ ،‬شابک‬

‫‪.‬دیودار‪ ،‬معصومه‪ .‬گنج‌های هنری جا ندارند‪ .‬جام جم‪۸ .۱۳۹۴ ،‬‬

‫«موزه هنرهای معاصر‪ :‬پلی بین شرق و غرب»‪ .‬کتاب ماه کلیات (هنر معاری قرن)‪ ،‬ش‪)۱۳۷۸( ۲۲ .‬‬
‫ٔ‬ ‫‪.‬شاه‌زاده آرانی‪ ،‬حسن‪.‬‬

‫موزه هنرهای معاصر تهران‪ .‬فصلنامهٔ نگره‪۱۰۵–۹۳ .۱۳۸۸ ،‬‬

‫ٔ‬ ‫‪.‬میرزایی‪ ،‬کرم و احمد نادعلیان‪ .‬مطالع ٔه موردی شش اثر هنر جدید در‬

‫‪.‬نیاکان‪ ،‬سهیال‪« .‬شوق دیدار در نهانخان ٔه چشم»‪ .‬هفت‪ ،‬ش‪۳۲–۲۶ :)۱۳۸۴( ۲۴ .‬‬

‫‪.‬براتی‪ ،‬پرویز‪« .‬گنج ‪ ۲٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰‬دالری در یک زیرزمین تهران»‪ .‬نافه‪ ،‬ش‪( ۲ .‬دوره جدید) (‪۱۰۱–۱۰۰ :)۱۳۸۹‬‬
‫‪www.ppt90.ir‬‬

‫کانال تلگرامی سایت ‪@PPT90 :‬‬