საქართველოს ისტორია

კომპლექსური დავალება

ეკო ჯაჭვაძე
 აზო
,,ქართლის ცხოვრება’’
„ქართლის ცხოვრების“ მიხედვით,
ალექსანდრემ ილაშქრა ქართლში და აქ
მმართველად დატოვა თავისი სარდალი
აზო. დამპყრობლებთან ბრძოლაში დაიღუპა
ფარნავაზის მამა და მცხეთის მამასახლისი
სამარა. სამი წლის ფარნავაზი დედამ
ჩრდილოეთ კავკასიაში გადაიყვანა სადაც
გაიზარდა კიდეც. აზომ დაიმორჩილა არა
მარტო ქართლი, არამედ კოლხეთიც.აზონი
მკაცრი მმართველი გამოდგა, ის ხოცავდა
ქართლის ყველა მცხოვრებს ვისაც კი
იარაღის ტარება შეეძლო. მისი ბრძანებით
მოთხარეს და დაანგრიეს აქაური ციხეები.
 ფარნავაზი
,,ქართლის ცხოვრება’’

აზონს დაუპირისპირდა ფარნავაზი,

მცხეთის მამასახლისის ძმისშვილი. მის
მმართველობას ბოლო მოუღო
ფარნავაზის მიერ მოწყობილმა
აჯანყებამ. მან დაიხმარა დასავლეთ
საქართველოს მმართველი ქუჯი,
ჩრდილო კავკასიელი მთიელები და
დაამარცხა აზონი, რომელიც ბრძოლაში
დაიღუპა. ფარნავაზმა თავი ქართლის
მეფედ გამოაცხადა. მისი უზენაესობა
ცნო ქუჯიმაც.
 აზო
,,მოქცევაი ქართლისაი’’
„მოქცევაი ქართლისაი“-ს მიხედვით
საუბარია ალექსანდრე მაკედონელის
მიერ ქართლში ლაშრობაზე და
აღნიშნულია, რომ ალექსანდრეს
ქართლში ლაშქრობისას თან ჰყავდა
არიან-ქართლის მეფის შვილი აზო,
რომელსაც მცხეთაში უბოძა სამეფო
ტახტი. არიან ქართლი კი არის ირანის
იმპერიის შემადგენლობაში შემავალი
ქართული მიწების სახელწოდება.შემდეგ
აზო წავიდა არიან-ქართლში. იქიდან
თავისი ხალხი წამოიყვანა და მათთან
ერთად დასახლდა მცხეთაში....“და ესე იყო
პირველი მეფე მცხეთას შინა აზო არიან
ქართვლთა მეფისა“. აზომ თან მოიტანა
ორი წარმართული კერპი- გაც და გაიმ.
 ფარნავაზი
,,მოქცევაი ქართლისაი’’

აზოს დაუპირისპირდა ფარნავაზი,

რომელიც მცხეთის მამასახლისის
სამარას ძმისწული იყო. სამარა და მისი
ძმა მაკედონელებთან ბრძოლას
შეეწირნენ. დედამ სამი წლის
ფარნავაზი აზოს რისხვას ჩრდილოეთ
კავკასიაში გაარიდა. მან მიიმხრო
დასავლეთ საქართველოს ერისთავი
ქუჯი.
 ფარნავაზის გამეფება
ფარნავაზის გამეფების ზუსტი თარიღი
უცნობია. ისტორიკოსები სხვადასხვა
მოსაზრებას გვთავაზობენ. ერთი
მოსაზრებით, ქართული წელთაღრიცხვის,
ანუ ქორონიკონის დასაწყისი - ძვ. წ. 284
წელი - სწორედ ფარნავაზის გამეფებიდან
უნდა იღებდეს სათავეს. ყოველ
შემთხვევაში, ძვ. წ. III საუკუნის დასაწყისში
ქართლში ფარნავაზი მეფდება,
რომელმაც საფუძველი დაუდო
ფარნავაზიანთა დინასტიას. "ქართლის
ცხოვრების" მიხედვით, გამეფებისთანავე
ფარნავაზმა კეთილმეზობლური
ურთიერთობები დაამყარა მეზობელ
ტომებთან. გაატარა რეფორმები,
რომელიც ქვეყნის სხვადასხვა სფეროს
შეეხო. გამეფებისას ფარნავაზი 27 წლის
იყო; იმეფა 65 წელიწადს.
 ფარნავაზის რეფორმები
1) ტერიტორიულ - რეფორმა რეფორმა - ქვეყანა დაყო 8
საერისთავოდ (მართავდნენ ერისთავები) და ერთ
სასპასპეტოდ სასპასპეტოდ (მართავდა ჯარის სარდალი–
სპასპეტი). გადადიოდა არა მამიდან შვილზე შვილზე
არამედგაიცემოდა მიხედვით მიხედვით.ეს
საერისთავოებია: ეგრისის, ხუნანის, ოძრხეს, წუნდის,
სამშვილდის, სამშვილდის, სამშვილდის, სამშვილდის,
სამშვილდის, სამშვილდის, კლარჯეთის, კახეთის, არგვე
თის.სასპასპეტო მდებარეობდა მცხეთა - ტერიტორიაზე
ტერიტორიაზე.
2) რეფორმა რეფორმა - ფარნავაზმა ქართლში ღვთაებად
დაადგინა წარმოშობით მთვარის ღვთაება ღმერთი
არმაზი. მისი ძეგლი მთაზე დადგა დადგა დადგა ხოლო
ხოლო კერპის კერპის ზადენის ძეგლი კი იდგა იდგა.
3) კულტურულ - საგანმანათლებლო რეფორმა - მეფობის
პერიოდს მიეწერება პირველი ქართული ანბანის შექმნა
შექმნა. სადამწერლობო ენად ქართლში ბერძნული და
არამეული იყო გავრცელებული გავრცელებული.
 მადლობა
ყურადღბისთის!