ТЕМА 1.

НАУЧНИ МЕТОДИ ВО
БИОЛОШКОТО ИСТРАЖУВАЊЕ

1.1. НАУЧНИ ПОСТАПКИ И МЕТОДИ

ВО БИОЛОШКИТЕ ИСТРАЖУВАЊА
 ШТО СЕ ТОА НАУЧНИ ПОСТАПКИ
(МЕТОДИ) ВО БИОЛОШКО ИСТРАЖУВАЊЕ
ДЕф: Тоа е избор и комбинациии на постапки со кои се
поставуваат прашања и се наоѓаат одговори на некој
истражувачки проблем
Тие се:
 1. Избор на проблем за истражување
 2. Преглед на литература (за тоа истражување)
 3. Потребен материјал (средства кои ќе се користат)
 4. Поставување на хипотеза
 5. Експеримент, набљудување, собирање на податоци
 6. Анализа и обработка на податоците
 7. Донесување на заклучок
 8. Изработка на приказ за истражувањето
 1. ИЗБОР НА ПРОБЛЕМ
2. КОРИСТЕЊЕ НА ЛИТЕРАТУРА
• ИЗБОР НА
ИЗБОР НА ПРОБЛЕМ
ПРОБЛЕМ
 Од стручната област на
истражувачот
 Според неговите
возрасни можности
 Според афинитет
 Материјално-технички
и просторни услови
 Потребно време за
реализација
• КОРИСТЕЊЕ
КОРИСТЕЊЕ НА
НА
ЛИТЕРАТУРА
ЛИТЕРАТУРА
 Стручна литература од
проверени извори на знаење
 Web страни со релевантна
содржина
 Селекција и формирање на
база на податоци
 Средување по азбучен ред на
авторите или по област
 Обработка на литературата
(што е постигнато за тој
проблем)
 3. МАТЕРИЈАЛ И МЕТОДИ НА
РАБОТА
 Обезбедување на сите потребни материјали за да се
спроведе истражувањето
 За лабораториски истражувања: стакларија,
хемикалии, апарати-вага, центрифуга,
спектрофотометар, микроскоп..
 За теренски истражувања: опрема, двоглед, мрежи,
прибор за собирање, чување и обележување на
материјалот
 Методи на работа: експеримент, набљудување,
критички осврт на литература..
 4. ХИПОТЕЗА
ПОСТАВУВАЊЕ НА
ПОМОШНИ ХИПОТЕЗИ
ХИПОТЕЗА
(ПОСЕБНИ ЦЕЛИ)
(ОПШТА ЦЕЛ)
 Хипотеза е претпоставка на  Разглобување на
истражувачот, што очекува
да добие како резултат од
очекуваните резултати
истражувањето  Изјави во форма “ако-
 Таа е исказ за појавата која се тогаш“
истражува  Постоење начини за
 Прв чекор во истражувањето
 Главна хипотеза и помошни
проверка на хипотезите
хипотези (со експеримент,
 Потврдување или негирање набљудување, на терен..)
на хипотезата
5. ЕКСПЕРИМЕНТ, НАБЉУДУВАЊЕ, МЕРЕЊЕ,
СОБИРАЊЕ НА ПОДАТОЦИ ОД ЛИТЕРАТУРА

 ЕКСПЕРИМЕНТ: Изведување на планирани

активности во контролирани услови (лабораторија)
со цел да се провери точноста на хипотезата.
 НАБЉУДУВАЊЕ И МЕРЕЊЕ: планирани
постапки (во природа, лабораторија) за добивање на
сознанија за истражувањето
 МЕРЕЊЕ: определување на големините на
објектите, бројот на објекти, времетраење на некој
настан. Собирање на квантитативни податоци
(броеви).
 6. ОБРАБОТКА НА ПОДАТОЦИТЕ
Средување на податоците: Систематско подредување на
добиените податоци на разбирлив начин (табела,
графикон, мапа)

Класифицирање на Компјутерска обработка на

податоците податоците
Групирање на добиените Посебни програми во Excel за
податоци од автоматско пресметување,
набљудувањата во одредени просек, изразување на
класификациони шеми единица мерка (површина,
волумен)
 6. АНАЛИЗИРАЊЕ НА ПОДАТОЦИТЕ
7. ДОНЕСУВАЊЕ НА ЗАКЛУЧОК
АНАЛИЗИРАЊЕ НА
ПОДАТОЦИТЕ
 Тоа е процес со кој се утврдува
дали податоците се
задоволителни
 Дали ја потврдуваат или
негираат поставената
хипотеза
 Статистичка обработка на
податоците (одредување на
корелации, врски меѓу
вредностите, зависности,
споредба со други испитувања,
сличности и разлики)
ДОНЕСУВАЊЕ НА
ЗАКЛУЧОК
 Краен процес во секое
истражување
 Тоа се факти кои произлегле
од истражувањето
 Тоа се ставови на
истражувачот, неговите
откритија
 Заклучокот може да се
провери од страна на други
истражувачи
 8. ПРИКАЗ НА ИСТРАЖУВАЊЕТО
 Секое истражување треба да се прикаже на јавноста
 Приказот вклучува опис на сите фази од
истражувањето
 Различна форма: Power point презентација,
семинарски труд, матурска тема, проектна задача,
дипломска работа, магистерски труд, докторска
дисертација.
МАТУРСКА ПРОЕКТНА ЗАДАЧА