СТРАТЕГИИ ЗА ПРЕБАРУВАЊЕ

НА ЛИТЕРАТУРА

Проф д-р Милка Здравковска

 Формулирање на структурирано клиничко
прашање  води до планирање на добро
пребарување на литературата!
 Дефинирање на типот на прашањето!

(етиологија, дијагноза, терапија, прогноза)

 Дефинирање на најсоодветен дизајн на

студија!
 Избор на клучни зборови!
 Изготвување на план за пребарување!
 Избор на извори на литература!
 Медицина Обработка на
базирана примарна
на докази литература

Милионско публикување на резултати

од студии, извештаи, мислења......

Квалитетна примарна литература е предуслов

за добар систематичен преглед!
 Карактеристики на идеален извор на
литература за практикување на МБД:
- Насочен кон клиничкото опкружување
- Лесен за користење
- Можност за брза – доверлива конекција
(ефективни машини за пребарување)
- Достапност на комплетни текстови
„in extenso“ ( Full text)
- Да обезбедува примарна литература
 MEDLINE / PubMed

 MEDLINE – национална библиотека за медицина

(National Library of Medicine’s -NLM), прва
библиографска база на податоци;
 Располага со околу 33 милиони абстракти и

трудови (од 1950 год.) од полето на медицината,

стоматологијата, фармацијата, јавно здравство,
ветеринарна медицина, здравствени системи...
Датабази за примарна литература
 MEDLINE / PubMed

 PubMed– слободно достапен извор, развиен

и одржуван од Националниот центар за
информации од биотехнологијата (National
Center for Biotechnology Information - NCBI),
во американската национална библиотека за
медицина (NLM);
 Cochrane
Library и Регистерот на
рандомизирани контролирани студии:

- овозможуваат пристап кон

систематичните прегледи, во кои се
сумирани сите релевантни и квалитетни
студии за одредено прашање;
 Абстракти Електронски учебници и
за примарна литература: библиотеки:

 ACP Journal Club  AccessMedicine

 Clinical Evidence  ACPMedicine
 Dynamed  ACP PIER
 eMedicine
 Stat!Ref
 Essential Evidence Plus
 First Consult MDConsult
 FPIN Clinical Inquiries
 UpToDate
Алатки за пребарување на Мета-анализа:
 SUMSearch
 TRIP Answers

Линкови до Веб страни за медицина базирана на

докази:
 http://www.jr2.ox.ac.uk/Bandolier/
 http://www.ohsu.edu/bicc-informatics/ebm/
ebm_topics.htm
 http://www.york.ac.uk/inst/crd/.
 http://www.shef.ac.uk/uni/academic/R-Z/scharr/

ir/netting.html
 Се почнува со користење на методот PICO
- се дефинира медицинскиот проблем
- се прецизира интервенцијата
 Се вметнуваат клучни зборови извлечени од
формулираното клиничко прашање
- проверка на клучните зборови преку PubMed кој ги
мапира и ги бара во MeSH
- Medical Subject Headings (MeSH) е стандардна
терминологија која се користи од индексерот и
помага да се најдат публикациите на бараната тема!

 Ограничување на одреден дизајн на студија

 Преглед на добиените резултати
 Osteosarcoma
 Категории на клинички студии:

1. етиологија – 4006 труда

2. дијагноза/тестови – 6475 труда
3. терапија – 4726 труда
4. прогноза – 4748 труда
5. генетика – 3594 труда
Систематични прегледи: 96

 ( податоци во 2013 год.)

 PubMed Clinical Queries
 Osteosarcoma,Randomized controlled trials:
 Категории на клинички студии:

1. етиологија – 130 труда

2. дијагноза/тестови – 43 труда
3. терапија – 187 труда
4. прогноза – 100 труда
Систематични прегледи: 10
 PubMed Clinical Queries
 Osteosarcoma, 2005-2010:
 Категории на клинички студии:

1. етиологија – 29 труда
2. дијагноза/тестови – 19 труда
3. терапија – 19 труда
4. прогноза – 19 труда
Систематични прегледи: 1
 PubMed Clinical Queries
 Osteosarcoma,Randomized controlled trials, 2005-2010:
 Категории на клинички студии:
1. етиологија – 1 труд
2. дијагноза/тестови – 0
3. терапија – 1 труд
4. прогноза – 0
Систематични прегледи: 1
Osteosarcoma
Категории на клинички студии:
1. етиологија – 8941труда
2. дијагноза/тестови – 12788 труда
3. терапија – 8033 труда
4. прогноза – 10578 труда
5. генетика – 6119 труда
Систематични прегледи: 122

( податоци во 2022 година )