Bài giảng Kinh tế công cộng

Th.s. Đặng Thị Lệ Xuân

Khoa Kế hoạch và Phát triển
Đại học Kinh tế Quốc dân

03/21/23 1
Copyright 1996-98 © Dale Carnegie & Associates, Inc.
 Chương V
Lựa chọn công cộng

03/21/23 2
 Chương V
Lựa chọn công cộng
1. Lợi ích của lựa chọn công cộng.
2. Lựa chọn công cộng trong cơ chế biểu
quyết trực tiếp.
3. Lựa chọn công cộng trong cơ chế biểu
quyết đại diện.

03/21/23 3
 1. Lợi ích của LCCC.

1.1. Khái niệm lựa chọn công cộng

1.2. Lợi ích của lựa chọn công cộng

03/21/23 4
 1.1. Khái niệm lựa LCCC
• Khái niệm: Lùa chän c«ng céng lµ mét qu¸
trình mµ trong ®ã ý muèn cña c¸c c¸ nh©n
®­îc kÕt hîp l¹i trong mét quyÕt ®Þnh tËp
thÓ.
• Đặc điểm của LCCC:
QuyÕt ®Þnh cña c¸ nh©n ®­îc kÕt hîp trong
mét quyÕt ®Þnh tËp thÓ .
  QuyÕt ®Þnh tËp thÓ mang tÝnh chÊt c­ìng
chÕ, b¾t buéc mäi ng­êi phải tu©n thñ.
03/21/23 5
 1.2. Lợi ích của LCCC

§é
tho¶ KÕt côc khi cã hµnh
dông ®éng tËp thÓ
cña B F
(UB)

 E
KÕt côc khi kh«ng cã
hµnh ®éng tËp thÓ

0
§é tho¶ dông cña A (UA)
H×nh 5.1: Lîi Ých cña hµnh ®éng tËp
03/21/23
thÓ 6
 1.2. Lợi ích của LCCC

§é tho¶
dông cña
B (UB)


F

 E

 H
G

0 §é tho¶ dông cña A (UA)

H×nh 5.2: C¸c kÕt côc cã thÓ x¶y ra khi cã
hµnh ®éng tËp thÓ
03/21/23 7
 2. LCCC trong cơ chế biểu
quyết trực tiếp.
2.1 C¸c nguyªn t¾c lùa chän c«ng
céng
2.2 C¸c phiªn bản cña nguyªn t¾c
biÓu quyÕt theo ®a sè
2.3 ĐÞnh lý BÊt khả thi cña Arrow

03/21/23 8
 2.1 C¸c nguyªn t¾c lùa chän
c«ng céng
2.1.1 Nguyªn t¾c nhÊt trÝ tuyÖt ®èi
2.1.2 Nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a sè t­
¬ng ®èi.
2.1.3 Nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a sè
tuyÖt ®èi

03/21/23 9
 2.1.1 Nguyªn t¾c nhÊt trÝ
tuyÖt ®èi
a. Nội dung của nguyên tắc.
b. Mô tả - mô hình Lindahl
c. Tính khả thi của mô hình Lindahl

03/21/23 10
 a. Nội dung của nguyên tắc.

Nguyªn t¾c nhÊt trÝ tuyÖt ®èi lµ mét

nguyªn t¾c quy ®Þnh: mét quyÕt
®Þnh chØ ®­îc th«ng qua khi vµ chØ
khi cã sù thèng nhÊt (®ång ý) cña tÊt
cả c¸c thµnh viªn trong mét céng ®ång
nµo ®ã

03/21/23 11
 b. Mô tả - mô hình Lindahl

• Bối cảnh nghiên cứu

• Mô tả
• Phân tích

03/21/23 12
 Bối cảnh nghiên cứu
Cã 2 c¸ nh©n A vµ B cïng tiªu dïng mét
hµng hãa c«ng céng lµ gi¸o dôc tiÓu häc.
Gäi tA lµ gi¸ thuÕ mµ ng­êi A phải trả cho
gi¸o dôc tiÓu häc
tB lµ gi¸ thuÕ cña ng­êi B phải trả. Vì chØ
cã 2 ng­êi tiªu dïng gi¸o dôc nªn tA + tB =
1.
03/21/23 13
 Mô tả
L­îng dÞch vô gi¸o dôc
Gi¸ thuÕ
tiÓu häc
Q
O'
DB
tB
t* E

DA

tA
Q
O Q*
L­îng dÞch vô gi¸o dôc tiÓu
häc
03/21/23
H×nh 5.3: M« h×nh Lindahl 14
 Giải thích
Trôc hoµnh thÓ hiÖn sè l­îng dÞch vô gi¸o
dôc tiÓu häc, trôc tung OO' m« tả gi¸ thuÕ
cho mçi ®¬n vÞ dÞch vô gi¸o dôc tiÓu häc.
Gi¸ thuÕ cña ng­êi A (tA) ®­îc tÝnh tõ gèc täa
®é O vµ gi¸ thuÕ cña ng­êi B (tB) ®­îc tÝnh
tõ gèc O'.
Đ­êng DA biÓu thÞ ®­êng cÇu cña ng­êi A Đ­
êng DB biÓu thÞ ®­êng cÇu cña ng­êi B.

03/21/23 15
 Phân tích
• nÕu tA khác t* (hay t­¬ng øng lµ tB
khác 1-t*) thì chưa có một sự nhất trí
chung về lượng dịch vụ được cung
cấp.
• nÕu tA = t* (hay t­¬ng øng lµ tB = 1-
t*) thì có một sự nhất trí chung về
lượng dịch vụ được cung cấp là Q*.
03/21/23 16
 c. Tính khả thi của mô hình
Lindahl
• Cân bằng Lindahl không thể đạt được nếu có
người không trung thực.
• Cã thÓ phải mÊt nhiÒu thêi gian ®Ó lùa
chän cÆp gi¸ thuÕ ®­îc tÊt cả mäi ng­êi ®ång
ý, do ®ã chi phÝ quyÕt ®Þnh th­êng lµ cao,
Ýt hiÖu quả.
• Dễ dẫn tới kết cục dẫm chân tại chỗ

03/21/23 17
 2.1.2 Nguyªn t¾c biÓu quyÕt
theo ®a sè t­¬ng ®èi.

a. Néi dung cña nguyªn t¾c

b. H¹n chÕ cña nguyªn t¾c
c. Cử tri trung gian và định lý cử tri
trung gian

03/21/23 18
 a. Néi dung cña nguyªn t¾c

-Nguyªn t¾c
-Bối cảnh nghiên cứu
-Mô tả.
-Phân tích

03/21/23 19
 Nguyªn t¾c

• Nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a sè lµ

mét nguyªn t¾c quy ®Þnh: mét vÊn
®Ò chØ ®­îc th«ng qua khi vµ chØ khi
cã h¬n mét nöa sè ng­êi bá phiÕu cïng
nhÊt trÝ

03/21/23 20
 Bối cảnh nghiên cứu
• Mét céng ®ång cã 3 cö tri (cö tri 1, cö tri 2,
cö tri 3) vµ hä phải lùa chän 3 møc chi tiªu
cho quèc phßng
• A lµ møc chi tiªu Ýt nhÊt, B lµ møc chi tiªu
trung bình, C lµ møc chi tiªu lín nhÊt.
• Giả ®Þnh r»ng, dï møc chi tiªu nµo ®­îc lùa
chän thì chi phÝ cña nã còng sÏ ®­îc chia
®Òu cho c¸c c¸ nh©n.

03/21/23 21
 Mô tả
Lựa chọn Cử tri 1 Cử tri 2 Cử tri 3

Ưu tiên 1 A C B

Ưu tiên 2 B B C

Ưu tiên 3 C A A

03/21/23 22
 Phân tích

• A vs B: B thắng
• B vs C: B thắng
• Kết luận: B thắng (được lựa chọn)

03/21/23 23
b. H¹n chÕ cña nguyªn t¾c biÓu
quyÕt theo ®a sè

b1 : Sự áp chế của đa số
b2. HiÖn t­îng quay vßng trong biÓu quyÕt

03/21/23 24
 b1 : Sự áp chế của đa số:
UB
(nhãm M
thiÓu sè)
F

E  N
 G

H G
0
UA (nhãm ®a sè)
H×nh 5.4: MiÒn lùa chän cña biÓu quyÕt theo ®a sè
03/21/23 25
 b2. HiÖn t­îng quay vßng
trong biÓu quyÕt
• Mô tả
• Nguyên nhân của hiện tượng quay vòng
• Kết luận

03/21/23 26
 Mô tả
Lựa chọn Cử tri 1 Cử tri 2 Cử tri 3
Ưu tiên 1 A C B
Ưu tiên 2 B A C
Ưu tiên 3 C B A

03/21/23 27
 Nguyên nhân của hiện
tượng quay vòng
Khái niệm có liên quan:
 ĐØnh trong sù lùa chän cña c¸ nh©n lµ ®iÓm mµ
tÊt cả c¸c ®iÓm lùa chän kh¸c ë xung quanh ®Òu
thÊp h¬n nã.
 Lùa chän ®¬n ®Ønh lµ lùa chän chØ cã mét ®iÓm
­u tiªn nhÊt, mµ rêi ®iÓm ­u tiªn nhÊt theo bÊt kú h­
íng nµo thì lîi Ých cña c¸ nh©n ®Òu giảm xuèng.
 Lùa chän ®a ®Ønh lµ sù lùa chän nÕu nh­ rêi khái
®iÓm ­u tiªn nhÊt thì lîi Ých cña c¸ nh©n lóc ®Çu
giảm, sau ®ã l¹i tăng lªn nÕu vÉn di chuyÓn theo
cïng mét h­íng.
03/21/23 28
 Lîi Ých
Kết luận sơ bộ
PhÇn (a)
rßng

•Sự lựa chọn của cử

tri 2 không theo quy
0 Q* HHCC luật chung về lợi
PhÇn (b) ích biên giảm dần.
MB, t
H×nh 5.6: Qui
t luËt lîi Ých biªn
gi¶m dÇn ®¶m
MB
b¶o sù lùa chän lµ
®¬n ®Ønh
0 Q* HHCC
03/21/23 29
 Kết luận
• Sự lựa chọn đa đỉnh của cử tri 2 là nguyên
nhân dẫn đến hiện tượng quay vòng trong
biểu quyết.
• NÕu tÊt cả c¸c cö tri ®Òu cã lùa chän ®¬n
®Ønh thì nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a
sè sÏ ®¹t ®­îc c©n b»ng biÓu quyÕt vµ sÏ
kh«ng cã nghÞch lý biÓu quyÕt.

03/21/23 30
 c. Cử tri trung gian và định lý cử
tri trung gian
• Khái niệm cử tri trung gian.
• Định lý cử tri trung gian.
• Minh hoạ định lý.
• Tính thực tiễn của định lý

03/21/23 31
 Khái niệm cử tri trung gian.

• Cö tri trung gian lµ ng­êi cã sù lùa

chän giữa tËp hîp c¸c lùa chän cña
tÊt cả c¸c cö tri, tøc lµ mét nöa sè cö
tri ­a thÝch møc chi tiªu thÊp h¬n vµ
mét nöa sè cö tri cßn l¹i ­a thÝch møc
chi tiªu nhiÒu h¬n anh ta

03/21/23 32
 Định lý cử tri trung gian.
• ĐÞnh lý cö tri trung gian: nÕu tÊt cả
c¸c cö tri ®Òu cã lùa chän ®¬n ®Ønh
thì kÕt quả biÓu quyÕt theo ®a sè phản
¸nh ®óng sù lùa chän cña cö tri trung
gian.

03/21/23 33
 Minh hoạ định lý.
BiÓu 5.3. Lùa chän vÒ møc chi tiªu cho
buæi liªn hoan

Cö tri A B C D E

Møc chi tiªu 100 200 500 600 800

(nghìn ®ång)

03/21/23 34
 Kết luận
C là cử tri trung gian và sự lựa chọn của
C cũng chính là sự lựa chọn của cả
nhóm

03/21/23 35
 Tính thực tiễn của định lý

Sự lựa chọn của cử tri trung gian có thực sự hiêụ

quả?

03/21/23 36
2.1.3 Nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo
®a sè tuyÖt ®èi

• Nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a sè

tuyÖt ®èi yªu cÇu: mét vÊn ®Ò chØ
®­îc th«ng qua khi vµ chØ khi ®­îc sù
nhÊt trÝ cña nhiÒu h¬n møc ®a sè t­
¬ng ®èi, ch¼ng h¹n phải ®¹t ®­îc hai
phÇn ba sè phiÕu thuËn.

03/21/23 37
2.2 C¸c phiªn bản cña nguyªn t¾c
biÓu quyÕt theo ®a sè

2.2.1. Biểu quyết cùng lúc

2.2.2. Biểu quyết cho điểm.
2.2.3. Liên minh trong biểu quyết theo
đa số

03/21/23 38
 2.2.1. Biểu quyết cùng lúc

a. Trình tự tiến hành.

b. Ví dụ minh hoạ
c. Ưu nhược điểm của nguyên tắc

03/21/23 39
 a. Trình tự tiến hành.

• BiÓu quyÕt nhiÒu ph­¬ng ¸n cïng lóc.

• Mçi cö tri sÏ xÕp h¹ng c¸c ph­¬ng ¸n theo thø tù ­u
tiªn.(ph­¬ng ¸n nµo ®­îc cö tri ­a thÝch nhÊt sÏ ®­îc
xÕp vÞ trÝ thø 1, cßn ph­¬ng ¸n nµo kÐm hÊp
dÉn nhÊt thì xÕp vÞ trÝ cuối cùng.
• Cộng c¸c con sè xÕp h¹ng ®ã cña c¸c cö tri.
• Ph­¬ng ¸n nµo cã con sè tæng nhá nhÊt sÏ lµ ph­
¬ng ¸n ®­îc chän.
03/21/23 40
 b. Ví dụ minh hoạ
BiÓu 5.4: KÕt quả cho ®iÓm theo nguyên tắc
biểu quyết cùng lúc
Lựa chọn Cử tri Cử tri Cử tri Tổng
X Y Z điểm

A 1 3 3 7
B 2 2 1 5
C 3 1 2 6

Kết luận: B thắng

03/21/23 41
 c. Ưu nhược điểm của nguyên tắc
• Ưu điểm: Khắc phục được hiện tượng quay
vòng trong biểu quyết
• Nhược điểm: Không cho phép các cá nhân
phản ánh mức độ ưa thích của mình đối với
các phương án

03/21/23 42
 2.2.2. Biểu quyết cho điểm.

a. Trình tự tiến hành.

b. Ví dụ minh hoạ
c. Ưu nhược điểm của nguyên tắc

03/21/23 43
 a. Trình tự tiến hành.
• Mçi c¸ nh©n cã mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh.
• Các cá nhân cã thÓ ph©n phèi điểm giữa
c¸c ph­¬ng ¸n kh¸c nhau tïy ý thÝch.
• Cộng điểm các cá nhân phân phối cho các
phương án.
• Phương án nào có số điểm lớn nhất là
phương án được lựa chọn.

03/21/23 44
 b. Ví dụ minh hoạ
Lựa chọn Cử tri X Cử tri Y Cử tri Z Tổng
điểm
A 5 1 1 7

B 3 3 5 11

C 2 6 4 12
Thắng
cử

03/21/23 45
 So sánh hai phương án
Lựa Cử tri X Cử tri Y Cử tri Z Tổn Tổn
chọn g g
C Cho C Cho C Cho C Cho
lúc điểm lúc điểm lúc điểm lúc điểm
A 1 5 3 1 3 1 7 7

B 2 3 2 3 1 5 5 11

C 3 2 1 6 2 4 6 12

03/21/23 46
c. Ưu nhược điểm của nguyên tắc

• Ưu điểm: Cho phép các cá nhân phản ánh

mức độ ưa thích của mình đối với các
phương án.
• Nhược điểm; Cử tri có thể sử dụng chiến
lược trong biểu quyết bóp méo kết quả bầu
cử

03/21/23 47
 Sử dụng chiến lược trong
biểu quyết
Lựa Cử tri X Cử tri Y Cử tri Z Tổn Tổn
chọn g g
C Cho C Cho C Cho C Cho
lúc điểm lúc điểm lúc điểm lúc điểm

A 1 10 3 1 3 1 7 12
B 2 0 2 3 1 5 5 8

C 3 0 1 6 2 4 6 10

03/21/23 48
 2.2.3. Liên minh trong biểu
quyết theo đa số

a. Khái niệm
b. Quan điểm: Liªn minh bÇu cö lµm tăng phóc
lîi x· héi
c. Quan điểm: Liªn minh bÇu cö lµm giảm phóc
lîi x· héi

03/21/23 49
 a. Khái niệm

• Liªn minh lµ mét hÖ thèng cho phÐp

c¸c c¸ nh©n ®­îc trao ®æi phiÕu bÇu
víi nhau vµ do ®ã cã thÓ béc lé ®­îc
møc ®é quan t©m kh¸c nhau cña c¸
nh©n ®èi víi tõng vÊn ®Ò ®­îc biÓu
quyÕt.

03/21/23 50
b. Liªn minh bÇu cö lµm tăng PLXH
• Bối cảnh nghiên cứu:
Mét céng ®ång ®ang xem xÐt để thông qua ba dù
¸n x©y dùng bÖnh viÖn, tr­êng häc hay th­viÖn.
Céng ®ång nµy cã ba cö tri X, Y vµ Z.
Lîi Ých cña c¸c cö tri tõ mçi dù ¸n ®­îc phản ¸nh
trong BiÓu 5.5
Mçi cö tri ®­îc quyÒn cho ®iÓm tù do tõng ph­¬ng
¸n mµ kh«ng bÞ giíi h¹n bëi tæng sè ®iÓm ®­îc
phÐp.
03/21/23 51
 Mô tả
Dự án Cử tri Tổng
lợi ích
X Y Z ròng

Bệnh 200 - 50 -55 95

viện
Trường -40 150 -30 80
học
Thư -120 -60 400 220
03/21/23 viện 52
 Phân tích
• Nếu không liên minh thì có phương án
nào được thông qua không?
• Có liên minh thì ai liên minh với ai? kết
quả ra sao?
• Không/có liên minh thì ảnh hưởng tới
FLXH như thế nào?

03/21/23 53
c. Liªn minh bÇu cö lµm giảm PLXH
• Xét trường hợp sự ưa thích của các cá
nhân thay đối
Dự án Cử tri Tổng
lợi ích
X Y Z ròng

Bệnh 200 - 110 -105 -15

viện
Trường -40 150 -120 -10
học
03/21/23
Thư -270 -140 400 -10 54
 Phân tích
• Nếu không liên minh thì có phương án nào
được thông qua không?
• Có liên minh thì ai liên minh với ai? kết
quả ra sao?
• Không/có liên minh thì ảnh hưởng tới
FLXH như thế nào?

03/21/23 55
 2.3 ĐÞnh lý BÊt khả thi
cña Arrow
Đặt vấn đề:
• Tất cả các phương án bầu cử chúng ta xét
đều có nhược điểm riêng.
• Liệu có thể tìm được một cơ chế bầu cử
nào mà đảm bảo công bằng và hiệu quả?

03/21/23 56
 2.3 ĐÞnh lý BÊt khả thi
cña Arrow
• Nội dung định lý
1.Nguyªn t¾c ra quyÕt ®Þnh tËp thÓ ®ã
phải cã tÝnh chÊt b¾c cÇu.
2.Nguyªn t¾c ra quyÕt ®Þnh phải theo
®óng sù lùa chän cña c¸c c¸ nh©n.

03/21/23 57
 Nội dung định lý

3. Nguyªn t¾c ra quyÕt ®Þnh phải ®ảm bảo

tÝnh kh¸ch quan, (lu«n lùa chän thứ tự các
ph­¬ng ¸n nh­nhau nÕu ®­îc ¸p dông vµo mét
tËp hîp c¸c ph­¬ng ¸n nh­nhau) .
4. Kh«ng cho phÐp tån t¹i sù ®éc tµi.

03/21/23 58
 2.3 ĐÞnh lý BÊt khả thi
cña Arrow

Ý nghĩa của định lý:

• Ai có khả năng kiểm soát lịch trình bỏ
phiếu sẽ thao túng sự lựa chọn của xã
hội.
• Các bên yếu thế có thể tạo ra sự quay
vòng để tránh kết cục không có lợi cho
mình
03/21/23 59
 Ch­¬ng s¸u
 
C¸c c«ng cô chÝnh s¸ch can thiÖp
chñ yÕu
cña chÝnh phñ trong nÒn kinh tÕ
thÞ tr­êng

03/21/23 60
 Chương sáu
1. Nhãm qui ®Þnh ph¸p lý
2. Nhãm c¬ chÕ thóc ®Èy thÞ tr­êng
3. Nhãm ®ßn bÈy kinh tÕ
4. Nhãm sö dông khu vùc nhµ n­íc
5. Nhãm bảo hiÓm vµ giảm nhÑ nguy
c¬ tæn th­¬ng

03/21/23 61
 1. Nhãm qui ®Þnh ph¸p lý
1.1 Qui ®Þnh khung
1.2 C¸c quy ®Þnh kiÓm so¸t trùc tiÕp

03/21/23 62
 1.1Qui ®Þnh khung
• Lµ những hµnh lang ph¸p lý cÇn thiÕt
mµ chÝnh phñ phải x©y dùng vµ bảo
vÖ nh»m ®ảm bảo thÞ tr­êng tù do cã
thÓ vËn hµnh ë møc tèi ­u.
• Ví dụ: LuËt vÒ hîp ®ång, luËt khiÕu
n¹i vµ giải quyÕt tranh chÊp, luËt th­
¬ng m¹i, luËt lao ®éng, luËt chèng ®éc
quyÒn… .

03/21/23 63
 1.2 C¸c quy ®Þnh kiÓm so¸t
trùc tiÕp

1.2.1 Qui ®Þnh vÒ gi¸

1.2.2 Qui ®Þnh vÒ l­îng
1.2.3 Qui ®Þnh vÒ cung cÊp th«ng
tin

03/21/23 64
 1.2.1 Qui ®Þnh vÒ gi¸

a. Gía trần
b. Gía sàn

03/21/23 65
 a. Gía trần

• Khái niệm:
Gi¸ trÇn lµ møc gi¸ tèi ®a ®­îc phép trao đổi
trên thị trường

03/21/23 66
 a. Gía trần
• Mô tả
P S

PX C
A
P0 E
Pc Gi¸ trÇn
B
D
0 Q1 Q0 Q2 Q

H×nh 6.1: T¸c ®éng cña gi¸ trÇn

03/21/23 67
 a. Gía trần
Phân tích:
• Về tính hiệu quả: Phi hiệu quả do gây tổn
thất là ABC
• Về tính công bằng: Chưa chắc đã cải thiện
thặng dư tiêu dùng

03/21/23 68
 b. Giá sàn
Khái niệm:
• Gi¸ sµn lµ møc gi¸ tèi thiÓu ®­îc trao
đổi trên thị trường

03/21/23 69
 b. Giá sàn
• Mô tả P S

Pf C E Gi¸ sµn

M A
P0
B F

0 Q1 Q0 Q2 Q

H×nh 6.2: T¸c ®éng cña gi¸ sµn

03/21/23 70
 b. Giá sàn(Giải pháp)
- KÕt hîp kiÓm so¸t gi¸ sµn víi viÖc kiÓm so¸t
b»ng ®Þnh l­îng:
Tổn thất: ABC
- ChÝnh phñ mua l­îng d­cung trªn thÞ tr­êng
(Q1Q2) råi b¸n l¹i cho ng­êi tiªu dïng:
Tổn thất: AEF
- ChÝnh phñ mua toµn bé l­îng d­cung råi thiªu
hñy (hoÆc viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cho n­íc
kh¸c:
Tổn thất: CAEQ2Q1
03/21/23 71
 1.2.2 Qui ®Þnh vÒ l­îng
P Sq S

Pq C
M A
P0

B
D

0 Qq Q0 Q

H×nh 6.3: T¸c ®éng cña h¹n chÕ vÒ l­îng

03/21/23 72
 1.2.3 Qui ®Þnh vÒ cung
cÊp th«ng tin
Cung cÊp th«ng tin trùc tiÕp:
C¸c doanh nghiÖp ®ăng tải th«ng tin vÒ
c¸c tÝnh chÊt liªn quan ®Õn chÊt l­îng
cña sản phÈm.
Qui ®Þnh tiªu chuÈn chÊt l­îng sản
phÈm
Cung cÊp th«ng tin gi¸n tiÕp : CÊp giÊy
phÐp hµnh nghÒ
03/21/23 73
 Cung cÊp th«ng tin trùc tiÕp

• Ưu điểm: dễ thực hiện, ít tốn kém

• Nhược: Khó thực hiện nếu thất bại của thị
trường là do nhiều nguyên nhân.
• Tiêu chuẩn chất lượng nhiều khi là một trở
ngại cho việc phát triển sản phẩm mới.
• Tiêu chuẩn chất lượng có thể bị lạm dụng

03/21/23 74
 Cung cÊp th«ng tin gi¸n tiÕp
• Ưu điểm: có thể áp dụng cho dịch vụ
• Nhược: - giÊy phÐp hµnh nghÒ không phải là
công cụ cung cấp thông tin gián tiếp tốt.
-Kü năng chuyªn m«n gắn với giấy phép dần trở
nªn l¹c hËu.
- Tiªu chuÈn hµnh nghÒ qu¸ cao cã thÓ cản trë
ng­êi nghÌo sö dông dÞch vô
- Việc cấp giấy phép có thể sẽ là tuỳ tiện

03/21/23 75
 2. nhãm c«ng cô chÝnh s¸ch t¹o c¬ chÕ thóc ®Èy thÞ tr­êng

CC hàng hóa ko đạt Thị trường ko hậu quả

hiệu quả xã hội thể xuất hiện

Do bị kiểm Do sự tham gia Do đặc thù TT Nguyên

soát chặt kém nhiệt tình
nhân

Tự do hoá TT Hỗ trợ sự Mô
hình thành TT phỏng TT giải
pháp
Nới
lỏng Hợp Đa Xác lập tạo
điều thức dạng quyền ra
tiết hoá hoá SH HH
mới
03/21/23 76
 3. nhãm c«ng cô chÝnh s¸ch ®iÒu

tiÕt b»ng thuÕ vµ trî cÊp

3.1 ThuÕ
3.2 Trợ cấp

03/21/23 77
 3.1ThuÕ
• Khái niệm:
ThuÕ lµ khoản ®ãng gãp b¾t buéc cña c¸c c¸
nh©n vµ doanh nghiÖp cho NSNN ®Ó trang
trải chi phÝ cung cÊp HHCC hoÆc h¹n chÕ l­
îng cung hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng.

03/21/23 78
 3.1ThuÕ

3.1.1 ThuÕ ®¸nh vµo bªn cung

3.1.2 ThuÕ ®¸nh vµo bªn cầu
3.1.3. Kết luận

03/21/23 79
 3.1.1ThuÕ ®¸nh vµo bªn cung

• Các loại thuế đánh vào bên cung.

• Phân tích .

03/21/23 80
 Các loại thuế đánh vào
bên cung
• ThuÕ ®Çu ra lµ thuÕ ®¸nh vµo sản l­îng
do c¸c doanh nghiÖp sản xuÊt ra
• ThuÕ quan lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo hµng ho¸
nhËp khÈu

03/21/23 81
 Phân tích
P
St
E S

B
Pm
A
P0
G
Pb C

D
F
0 Q1 Q0 Q

03/21/23
H×nh 6.4: T¸c ®éng cña thuÕ bªn cung 82
 3.1.2 ThuÕ ®¸nh vµo bªn cÇu

• Các loại thuế đánh vào bên cầu

• Phân tích

03/21/23 83
 Các loại thuế đánh vào
bên cầu

• ThuÕ tiªu dïng lµ lo¹i thuÕ ®¸nh vµo viÖc

tiªu dïng hµng ho¸ vµ dÞch vô
• PhÝ sö dông lµ møc gi¸ mµ ng­êi sö dông phải
trả cho c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng do
chÝnh phñ cung cÊp.

03/21/23 84
 Phân tích
P

E S

Pm B
P0 A
G
Pb
C

F Dt D

0 Q1 Q0 Q

03/21/23 H×nh 6.5: T¸c ®éng cña thuÕ bªn 85

 3.1.3. Kết luận
Thuế là một công cụ không hiệu quả vì
chúng g©y ra tæn thÊt v« Ých vÒ FLXH.
- Cho dù về mặt danh nghĩa là thuế đánh
vào bên cung hay bên cầu thì cả người
sản xuất và người mua đều phải chịu gánh
nặng thuế.
-Việc ai là người chịu thuế nhiều hơn ai phụ
thuộc vào độ co giãn của đường cung và
đường cầu
03/21/23 86
 Bài tập ứng dụng
• Vẽ hình mô tả gánh nặng thuế của các
bên khi có thuế đánh vào bên cung trong
các trường hợp sau:
a. Đường cung co giãn nhiều, đường cầu co
giãn ít
b. Đường cung co giãn ít, đường cầu co
giãn nhiều
c. Đường cung hoàn toàn không co giãn.
d. Đường cung hoàn toàn co giãn.
03/21/23 87
 3.2Trợ cấp

• Trî cÊp lµ chuyÓn giao cña chÝnh phñ t¹o

ra mét khoản ®Öm giữa gi¸ mµ ng­êi tiªu
dïng trả vµ chi phÝ sản xuÊt khiÕn cho gi¸
thÊp h¬n chi phÝ biªn.

03/21/23 88
 3.2Trợ cấp
3.2.1 Trî cÊp bªn cung
3.2.2 Trî cÊp bªn cÇu
3.2.3 Kết luận

03/21/23 89
 3.2.1Trî cÊp bªn cung
• Trî gi¸ hay bï lç
• Trî thuÕ sản xuÊt

03/21/23 90
 Mô tả và phân tích
P
S
Ss
Pb C
A
P0 H

Pm B

D
0 Q0 Q1 Q

H×nh 6.7: T¸c ®éng cña trî cÊp bªn cung

03/21/23 91
 3.2.2Trî cÊp bªn cÇu

• Trî cÊp b»ng hiÖn vËt

• Tem phiÕu
• Trî thuÕ tiªu dïng

03/21/23 92
 Mô tả và phân tích
P

Pb C
A
P0 H

Pm B
DS
D
0 Q0 Q1 Q
03/21/23 H×nh 6.8: T¸c ®éng cña trî cÊp bªn cÇu 93
 3.2.3 Kết luận
Trợ cấp là một công cụ không hiệu quả vì
chúng g©y ra tæn thÊt v« Ých vÒ FLXH.
- Cho dù về mặt danh nghĩa là trợ cấp cho
người sản xuất hay người tiêu dùng thì cả
hai đều chia nhau lợi ích của trợ cấp.
- Việc ai là người nhận trợ cấp nhiều hơn ai
phụ thuộc vào độ co dãn của đường cung và
đường cầu

03/21/23 94
4.Nhãm c«ng cô chÝnh s¸ch sö dông khu
vùc kinh tÕ nhµ n­íc tham gia cung øng
hµng ho¸ dÞch vô

4.1 ChÝnh phñ cung øng trùc tiÕp

4.2 ChÝnh phñ cung øng gián tiÕp

03/21/23 95
 4.1 ChÝnh phñ cung øng trùc
tiÕp
4.1.1. Lý do chính phủ phải trực tiếp cung ứng.
4.1.2 Hình thức cung ứng TT của chính phủ

03/21/23 96
 4.1.1. Lý do chính phủ phải trực
tiếp cung ứng.
• Tránh nguy cơ xuất hiện hành vi cơ hội
chủ nghĩa.
• Chính phủ phải đảm bảo cung cấp HH
cần thiết mà tư nhân không tham gia
cung cấp.
• Định hướng phát triển kinh tế của Đảng

03/21/23 97
 4.1.2 Hình thức cung ứng TT
của chính phủ

• 4.1.1 Cung øng trùc tiÕp qua bé m¸y hµnh

chÝnh sù nghiÖp.
• 4.1.2 Cung øng qua c¸c doanh nghiÖp nhµ n­
íc

03/21/23 98
4.2 ChÝnh phñ cung øng gi¸n tiÕp
• Cung øng gi¸n tiÕp: CP cÊp kinh phÝ ®Ó c¸c
DNTN hoÆc c¸c tæ chøc phi lîi nhuËn sản xuÊt
hµng ho¸ dÞch vô, CP ph©n phèi c¸c hµng ho¸
dÞch vô ®ã ®Õn ng­êi tiªu dïng.
- Thuª ngoµi trùc tiÕp: Nhà nước ký hîp ®ång
®Ó c¸c DNTN sản xuÊt hµng ho¸ dÞch vô.
- Thuª ngoµi gi¸n tiÕp : CP ký hîp ®ång cung øng
hµng ho¸ dÞch vô víi mét tæ chøc phi lîi nhuËn

03/21/23 99
 5.Nhãm c«ng cô chÝnh s¸ch vÒ bảo
hiÓm vµ giảm nhÑ nguy c¬ tæn th­¬ng

5.1 Bảo hiÓm

5.2. Giảm nhẹ nguy cơ tổn thương

03/21/23 100
 5.1Bảo hiÓm
5.1.1. Các vấn đề của lĩnh vực bảo hiểm
5.1.2. Các công cụ chính sách bảo hiểm

03/21/23 101
5.1.1. Các vấn đề của lĩnh vực BH

• Lùa chän ng­îc

• Lîi dông bảo l·nh, cè ý lµm liÒu
• Héi chøng bªn thø ba trả tiÒn

03/21/23 102
 Lùa chän ng­îc
• Là hiện tượng những người muốn tham
gia bảo hiểm là những người có nguy cơ
rủi ro cao

03/21/23 103
 Lîi dông bảo l·nh, cè ý lµm liÒu
• Là hiện tượng những người được bảo
hiểm thay đổi hành vi dẫn đến gia tăng
nguy cơ phải bồi thường của công ty bảo
hiểm

03/21/23 104
 Héi chøng bªn thø ba trả tiÒn
• Hai bên có liên quan đến bảo hiểm cấu kết
hoặc có hành vi gây ra gánh nặng chi trả
quá mức cho công ty bảo hiểm

03/21/23 105
 5.1.2. Các công cụ chính sách
bảo hiểm
• Bảo hiÓm b¾t buéc
• Trî cÊp bảo hiÓm

03/21/23 106
 5.2 Giảm nhÑ nguy c¬
tæn th­¬ng

5.2.1 Dù trữ quèc gia

• 5.2.2  ĐÒn bï t¹m thêi
5.2.3 Trî cÊp khã khăn

03/21/23 107