KINH tế chính trị

Các phương pháp sản xuất giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

I. Các phương pháp sản xuất

giá trị thặng dư trong nền
kinh
1. Kháitế thị
niệm trường:
về phương pháp sản xuất
giá trị thặng dư tuyệt đối :
- Trong giai đoạn phát triển đầu tiên của sản xuất tư bản chủ nghĩa,
khi kĩ thuật còn thấp, tiến bộ chậm chạp thì phương pháp chủ yếu
để tăng giá trị thặng dư là kéo dài ngày lao động của công nhân

- Giá trị thặng dư tuyệt đối là giá trị thặng dư thu được do kéo dài
ngày lao động vượt quá thời gian lao động tất yếu, trong khi năng
suất lao động, giá trị sức lao động và thời gian lao động tất yếu
không thay đổi.
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ
I. Các phương pháp sản xuất
giá trị thặng dư trong nền
kinh tế thị trường:
1. Khái niệm về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
tuyệt đối :

2. Ví dụ về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư

tuyệt đối :
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ
I. Các phương pháp sản xuất
giá trị thặng dư trong nền
kinh tế thị trường:
1. Khái niệm về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
tuyệt đối :
2. Ví dụ về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối :

- Nếu ngày lao động là 8 giờ, thời gian lao động tất
yếu là 4 giờ, thời gian lao động thặng dư là 4 giờ, mỗi
giờ công nhân tạo ra một giá trị mới là 8 đơn vị thì giá
trị thặng dư tuyệt đối ở đây sẽ là 32. Và tỷ suất giá trị
thặng dư là :
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ
I. Các phương pháp sản xuất
giá trị thặng dư trong nền
kinh tế thị trường:
1. Khái niệm về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
tuyệt đối :
2. Ví dụ về phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối :

- Giả định ngày lao động kéo dài thêm 2 giờ với
mọi điều kiện không đổi thì giá trị thặng dư tuyệt
đối tăng từ 32 lên 48 thì tỷ suất giá trị thặng dư sẽ
là:
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

3. Phương pháp sản xuất giá trị tươ

đối:
- Thời lượng ngày làm việc bị hạn chế về mặt thể chất và tâm
lý của người lao động và ngày càng bị giai cấp công nhân
phản đối.

- Mặt khác, khi nền sản xuất tư bản chủ nghĩa phát triển đến
giai đoạn mà công nghiệp cơ khí và công nghệ tiên tiến,
năng suất lao động ngày càng tăng nhanh, thì nhà tư bản đã
chuyển sang phương thức bóc lột dựa trên cơ sở tăng năng
suất xã hội từ giá cả:

Xem thêm
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

3. Phương pháp sản xuất giá trị tương

đối : Nội dung Khái niệm :

- Sản xuất giá trị thặng dư tương đối là phương pháp sản xuất giá trị
thặng dư đạt được bằng cách rút ngắn thời gian lao động cần thiết
để kéo dài giá trị thặng dư một cách tương ứng.

- Thời gian lao động do năng suất lao động xã hội tăng lên với một
ngày lao động không đổi nên giá trị thặng dư do phương pháp này
tạo ra được gọi là giá trị thặng dư tương đối.
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

3. Phương pháp sản xuất giá trị tương

đối : Nội dung Ví dụ

- Giả sử ngày lao động là 8 giờ và nó được chia thành 4 giờ là thời gian lao
động tất yếu và 4 giờ là thời gian lao động thặng dư. Do đó, tý suất giá trị
thặng dư là
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

3. Ví dụ Phương pháp sản xuất giá trị

tương đối :
Nội dung Ví dụ

- Giả sử ngày làm việc không thay đổi, nhưng người công nhân bây giờ
chỉ cần 3 giờ làm việc để tạo ra giá trị tiền lương mới tương ứng với
giá trị công việc của anh ta thì thay đổi: 3 giờ là thời gian làm việc cần
thiết và 5 giờ làm thêm. . Do tỷ suất giá trị thặng dư sẽ là:
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

3. Ví dụ Phương pháp sản xuất giá trị

tương đối :
Nội dung Ví dụ

Như vậy, tỷ suất giá trị thặng dư đã tăng từ 100% lên 166%.
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

4. Sản xuất giá trị thặng dư siêu

ngạch :
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

4. Sản xuất giá trị thặng dư siêu

ngạch :
Khái niệm
Khái niệm

- Giá trị thặng dư siêu ngạch

là một hiện tượng tạm thời,
xuất hiện rồi mất đi, nhưng xét
toàn bộ xã hội tư bản thì giá
trị thặng dư siêu ngạch lại là
hiện tượng tồn tại thường
xuyên.
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

4. Sản xuất giá trị thặng dư siêu

ngạch :
Nội dung
- là động lực mạnh nhất thúc đẩy các nhà
Nội dung tư bản ra sức cải tiến kỹ thuật, tăng năng
suất lao động.

- Hoạt động riêng lẻ đó của từng nhà tư bản

đã dẫn đến kết quả làm tăng năng suất lao
động xã hội, hình thành giá trị thặng dư
tương đối, thúc đẩy lực lượng sản xuất phát
triển.

- Vì vậy, giá trị thặng dư siêu ngạch là hình

thái biến tướng của giá trị thặng dư tương
đối
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

II.Doanh nghiệp về nền kinh tế

trong điều kiện cạnh tranh của
nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa.
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

Vận dụng phương pháp

sản xuất giá trị thặng dư

II. Doanh nghiệp

03

Quan điểm của Nhà

nước về phương pháp Áp dụng phương pháp

về nền kinh tế sản xuất giá trị thặng dư 02

04
sản xuất giá trị thặng dư
tương đối

trong điều kiện

cạnh tranh của nền
Nền kinh tế thị trường
kinh tế thị trường
Tích cực sản xuất giá trị
định hướng XHCN ở 01 05 thặng dư siêu ngạch
Việt Nam

định hướng xã hội

chủ nghĩa.
 NỘI DUNG

Vận dụng Áp dụng phương pháp sản

phương pháp xuất giá trị thặng dư tương
03 04
sản xuất giá trị đối
thặng dư

Tích cực sản xuất giá

Quan điểm của Nhà nước
02 05 trị thặng dư siêu
về phương pháp sản xuất
ngạch
giá trị thặng dư

Nền kinh tế thị trường

định hướng XHCN ở 01
Việt Nam
 NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
01
HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM

- Là mô hình kinh tế phản ánh
đặc thù của thời kì quá độ : tiến
thẳng lên CNXH, bỏ qua giai
đoạn phát triển TBCN
- Vừa chứa đựng những đặc điểm
03
02 chung của KTTT, vừa chứa
04
đựng định hướng dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng,
văn minh
- Tính hiện đại và tính hội nhập - Vai trò của nhà nước : xây dựng và
quốc tế : kế thừa có chọn lọc hoàn thiện thể chế kinh tế sử dụng
thành tựu phát triển KTTT của công cụ chính sách, nguồn lực điều
nhân loại và kinh nghiệm đổi tiết KT.
mới
- Vai trò của thị trường: huy động,
. phân bố có hiệu quả các nguồn lực,
là động lực chủ yếu giải phóng sức
SX ( cơ chế điều tiết hỗn hợp)

05
- Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam là nền kinh tế vận
hành theo các quy luật của thị trường,
- Đồng thời góp phần hướng tới từng bước xác lập một xã hội mà ở đó, dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; có sự điều tiết của Nhà
nước do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.

06
 02
Quan điểm của Nhà nước về phương pháp sản xuất
giá trị thặng dư
- Việt Nam là quốc gia đi lên từ nền nông
1 nghiệp, canh tác nhỏ lẻ, ta gặp nhiều khó
khăn trong cơ sở vật chất, sự yếu kém trong
công nghệ sản xuất và năng suất lao động
thấp.

- Trong khi đó, nền kinh tế định hướng xã

hội chủ nghĩa hướng đến một xã hội dân
2 giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
03
04 minh.
- Do đó, phát triển cơ sở vật chất, kỹ thuật
05 dẫn đến sự cần thiết của công nghiệp hóa,
hiện đại hóa.

- Để thực hiện được chủ trương đó, ta cần

tiếp tục vận dụng phương pháp sản xuất
06
3 giá trị thặng dư vào các lĩnh vực kinh tế ở
nước ta.
.

01
 03
Vận dụng phương pháp sản xuất giá trị
thặng dư - Học thuyết giá trị thặng dư của Mác xây dựng dựa trên cơ
sở nghiên cứu nền sản xuất hàng hóa, đặc biệt là nền kinh
tế hàng hóa tư bản chủ nghĩa.

- Dù cho nước ta đang thực hiện nền kinh tế định hướng xã
hội chủ nghĩa, nhưng đã nói đến sản xuất hàng hóa thì ở
đâu cũng đều sở hữu những đặc tính phổ biến, phải kể đến
giá trị và giá trị thặng dư.

- Sự khác nhau chỉ là trong những quan hệ kinh tế khác
05
nhau thì giá trị và giá trị thặng dư mang bản chất xã hội
04
khác nhau
06

- Vì vậy, việc nghiên cứu và sử dụng phương pháp dựa trên

nền kinh tế hàng hóa tư bản chủ nghĩa vẫn có ý nghĩa thực
tiễn đối với nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa.
01
.

02
 Áp dụng phương pháp sản xuất giá trị thặng dư
04
tương đối

06
Phương Phương
05 pháp pháp
01

Ngoài ra, việc tích cực hợp lý hóa quy

02
Dưới tác động của các quy luật kinh
tế, ta cần phải không ngừng ứng dụng
03
những thành tựu khoa học công nghệ
vào sản xuất để nâng cao năng suất lao
động,
trình sản xuất, tìm hiểu như cầu thị
trường, nâng cao trình độ quản lý sản
xuất kinh doanh cũng góp phần nâng
cao hiệu quả sản xuất.
.
cần phải nâng cao trình độ và
chú ý đến đãi ngộ đối với người
lao động..
 Tích cực sản xuất giá trị thặng dư siêu
05
ngạch

01
06 02

Giá trị thặng dư siêu ngạch là
phần giá trị thặng dư thu được
do áp dụng công nghệ mới sớm
03 hơn các xí nghiệp khác, làm
cho giá trị cá biệt của hàng hóa
thấp hơn giá trị thị trường của
nó.
. tạm thời nhưng nó lại là một
04
Doanh nghiệp/ xí nghiệp nào
tăng năng suất hoặc cải tiến
sản phẩm, đổi mới công nghệ
trước thì sẽ thu được giá trị
thặng dư siêu ngạch. Đó là một
hình thức khác của giá trị
thặng dư tương đối, tuy có tính
động lực mạnh mẽ để thúc đẩy
doanh nghiệp đánh bại đối thủ
trong cạnh tranh.
Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng
cần phải cân nhắc khi áp dụng
công nghệ mới vì không phải
công nghệ nào áp dụng cũng
có thể tạo ra giá trị thặng dư
siêu ngạch,.
 Tích cực sản xuất giá trị thặng dư siêu
05
ngạch
ví dụ như : cần phải xem xét công nghệ mới sẽ tạo ra giá trị như thế nào so với công nghệ cũ, công
nghệ mới sẽ đòi hỏi những điều gì và nên chọn loại công nghệ phù hợp với tính chất công việc của
từng khâu trong sản xuất

01
06 02

03

04
 Phần I Phần II Phần III Nhóm 4
CHỦ ĐỀ: CÁC PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ

III. Ý nghĩa của việc nghiên cứu các phương

pháp sản xuất giá trị thặng dư

Ý nghĩa Liên hệ
 Ý NGHĨA – LIÊN HỆ

Ý NGHĨA
Đối với các doanh nghiệp

- Việc nghiên cứu 2 phương pháp nói trên, khi gạt bỏ mục đích và tính
chất của chủ nghĩa tư bản thì các phương pháp sản xuất giá trị thặng
dư, nhất là phương pháp sản xuất giá trị thặng dư tương đối và giá trị
thặng dư siêu ngạch có thể vận dụng trong các doanh nghiệp ở nước ta.

Nhằm kích thích sản xuất, tăng năng suất lao

động xã hội, sử dụng kỹ thuật mới, cải tiến tổ
chức quản lý, tiết kiệm chi phí sản xuất.
 Ý nghĩa
Ý NGHĨA – LIÊN HỆ

Đối với quá trình phát triển nền kinh tế

- Việc nghiên cứu sản xuất giá trị thặng dư gợi mở cho các nhà
hoạch định chính sách phương thức làm tăng của cải, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế.
• Trong điều kiện điểm xuất phát của nước ta còn thấp, để thúc đẩy tăng trưởng
kinh tế, cần tận dụng triệt để các nguồn lực, nhất là lao động và sản xuất kinh
doanh

• Về cơ bản lâu dài, cần phải coi trọng việc tăng năng suất lao động xã
hội, coi đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế quốc dân
là là giải pháp cơ bản để tăng năng suất lao động xã hội, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế.
 Ý nghĩa
Ý NGHĨA – LIEN HỆ

Áp dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất

- Theo lý luận giá trị thặng dư của Mác, máy móc không tạo ra giá trị thặng dư,
nhưng nó tạo điều kiện để tăng sức sản xuất của lao động, hạ giá trị cá biệt
của hàng hoá thấp hơn giá trị của thị trường, nhờ đó mà giá trị thặng dư tăng
lên

- Ngày nay, việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật đã trở thành một nhu cầu không
thể thiếu đối với nông nghiệp, đem lại giá trị kinh tế cao như sản xuất thu
hoạch bảo quản chế biến...

- Nhà nước ta đã biết áp dụng phù hợp những máy móc, khoa học công nghệ
hiện đại cho từng ngành, từng lĩnh vực kinh tế

Đã mang lại nhiều giá trị to lớn cho sự tăng

trưởng của Việt Nam và đẩy mạnh hơn nữa quá
trình công nghiệp hóa hiện đại hóa
.
 THÀNH TỰU
Ý NGHĨA – LIÊN
HỆ

Dân chủ trong văn hóa- xã hội

Cơ hội :
Nhà nước bảo đảm cho nhân dân các quyền cơ bản, như
quyền được thông tin, tự do ngôn luận,…
- Trước cơ hội cực lớn và các chính sách ngoại giao thông
Để tạo hành lang pháp lý cho phát huy dânminh
chủ trong
củalĩnhĐảng và Nhà nước. Việt Nam đứng trước cơ hội
vực văn hóa - xã hội, Nhà nước đã ban hành các đạo luật,
vươn
như Luật Báo chí Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo lên
hiểmtrở
y thành 1 thế lực mới của DNA nói riêng và
tế,... Châu Á nói chung nhờ việc thu hút vốn đầu tư nước
ngoài.
Nhờ đó đã phát huy được quyền làm chủ của
- Chúng ta phải nói đến tổng thể, về mục tiêu, tầm nhìn
nhân dân trong sinh hoạt văn hóa tinh thần, trong
hoạt động xã hội. chiến lược của Đảng và Nhà nước.

- “ Phấn đấu đến năm 2025, Việt Nam là nước đang phát
triển có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức
thu nhập trung bình thấp”
 THÀNH TỰU
Cơ hội :
Ý NGHĨA – LIÊN
HỆ

Dân chủ trong văn hóa- xã hội

Nhà nước bảo đảm cho nhân dân các quyền cơ bản, như
- Việt Nam taquyền được
có nền vănthông
minhtin,lúa
tự nước
do ngôn
lâuluận,…
đời, nền nôngnghiệp
vẫn là chủ yếu.
Để tạo hành lang pháp lý cho phát huy dân chủ trong lĩnh
Đặc điểm củavực
nhàvănđầu tư- :xã hội, Nhà nước đã ban hành các đạo luật,
hóa
như Luật Báo chí Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y
+ Có nguồn vốn dồi dào.
tế,...
+ Công nghệ hiện đại
+ Trình độ cao
Nhờ đó đã phát huy được quyền làm chủ của
- Chúng ta chưa thể tự sáng tạo ra các công nghệ cao, mà phải
nhân dân trong sinh hoạt văn hóa tinh thần, trong
học hỏi của nước ngoài, mua các thiết bị công nghệ cao của nước
hoạt động xã hội.
ngoài.
- Việt Nam những năm gần đây được các nhà đầu tư đánh giá là
một cứ điểm an toàn và phát triển.
 THÀNH TỰU Ý NGHĨA - LIÊN
HỆ

Dân chủ trong văn hóa- xã hội

Cơ hội :
Nhà nước bảo đảm cho nhân dân các quyền cơ bản, như
quyền được thông tin, tự do ngôn luận,…

Để tạo hành lang pháp lý cho phát huy dân chủ trong lĩnh
vực văn hóa - xã hội, Nhà nước đã ban hành các đạo luật,
như Luật Báo chí Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y
tế,... ,
Thứ nhất để bắt kịp với cuộc cách mạng 4.0 đòi hỏi chúng ta
phải có những sách lược khôn khéo. Một trong số đó là ưu tiên
thu hút vốn đầu tư nước ngoài
Nhờ đó đã phát huy được quyền làm chủ của
nhân dân trong sinh hoạt văn hóa. tinh thần, trong
hoạt động xã hội.
 THÀNH TỰU Ý NGHĨA – LIÊN
HỆ

Dân chủ trong văn hóa- xã hội

Cơ hội :
Nhà nước bảo đảm cho nhân dân các quyền cơ bản, như
quyền được thông tin, tự do ngôn luận,…

ThứĐể
haitạo hànhtiêu
, mục lang pháp
cuối lý cho
cùng phátnhà
của các huytb,
dânxí chủ trong
nghiệp là lĩnh
lợi nhuận,
là giávực
trị văn hóa
thặng dư- thu
xã hội, Nhà
được. nước
Vậy nênđã
họban hành
sẽ cố cácgiảm
gắng đạo luật,
thời gian lao động
nhưxuống
tất yếu Luật Báo chí Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y
  tế,...
- Và để làm đc điều đó đòi hỏi phải có công nghệ hiện đại,tiên tiến.
+ Các nhà đầu tư chú trọng vào những công nghệ hiện đại,tiên tiến làm cho
việc Nhờ
làm vàđómức đã sống
phátcủa
huyngười
đượcld quyền
sẽ tăng làm
lên. chủ của
+ Cường
nhânđộdân lao động
trongtăng
sinh: Với
hoạtviệc
vănđầuhóa
tư sản
tinhxuất tự động
thần, tronghóa, sản xuất
các vật liệu mới, nhà tư bản thời gian lao động tất yếu xuống, tăng thời gian
hoạt động xã hội.
lao động thặng dư lên.
 THÀNH TỰU
Tổng kết :
Dân chủ trong văn hóa- xã hội

Nhà nước bảo đảm cho nhân dân các quyền cơ bản, như
quyền được thông tin, tự do ngôn luận,…

Để tạo hành lang pháp lý cho phát huy dân chủ trong lĩnh
vực
Như văn vậy
hóa - ,xãcác
hội, phương
Nhà nước đã ban hành
pháp sản các đạogiá
xuất luật,trị
như Luật Báo chí Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y
thặng dư không mẫu thuẫn với các chính
tế,...
sách thu hút vốn đầu tư của Đảng.
Thank