Professional Documents
Culture Documents
Prof.Naser Rrustemaj
SISTEMI GASTROINTESTINAL
(SISTEMI ITRETJES
Pini të paktën 2 litra ujë në ditë. Në rast se keni diare shtoni konsumimin elëngjeve.
Në rast se keni diare drejtohuni tek dieticieni juaj në mënyrë që të planifikojë një
dietë të përshtashme per zëvendësimin e elektroliteve që humbisni
nëpërmjetdiaresë.
Kufizoni ose shmangni përdorimin e ushqimeve me përmbajtje të larte fibrash,
sheqeri apo yndyre, të cilat e bëjnë më të hollë jashtëqitjen ( sheqeri dhe ushqimet
me sheqer, ushqimet e skuqura, lëngu i mishit të yndyrshëm, djathi i yndyrshëm,
lëngjet efabrikuara të frutave, kajmaku, qumështi, ushqimet me shumë erëza dhe
salcë, perimet e pagatuara, frutat e thata,bishtajoret).
Në mënyrë që ta bëni më të lehtë tretjen e ushqimeve me përmbajtje fibrash,
përtypiniato mirë para se t’igëlltitni.
Në rast diareje përdorni ushqime të cilat ndihmojnë në trashjen e jashtëqitjes
(banane, pjeshkë, mollë e qeruar, djathë, kos, llapë orizi, pure patatesh,karrotë).
Pastrojini mirë ushqimet para se t’ikonsumoni.
Ndërpritni irrigacionin e kolostomisë deri sat ë ndërpritetdiareja.
Konstipacioni (kapsllëku)
Arsyet e konstipacionit:
Personat
me stomë (sidomos ato me kolostomi) e kufizojnë jetën e tyre
sociale nga mendimi se nga stoma mund të dalë erë e keqe. Në ditët e
sotme të gjitha qeset që përdoren pengojnë daljen e gazrave dhe erës së
keqe në ambientin e jashtëm. Përdorimi i qeseve me filtër dhe ndërrimi
i rregullt i filtrave e eliminon problemin e erës së keqe. Disa ushqime
(peshku, veza, qepa, hudhra, perimet jeshile, djathi, bishtajoret, lakra,
lulelakra, brokoli, ushqimet me erëza) e shtojnë erën e keqe, gjithsesi
për sa kohë këto ushqime nuk përbëjnë problem për shëndetin nuk
është e nevojshme të hiqen nga përdorimi.
Këshilla për të parandaluar krijimin e erës të keqe:
1,5-2 muaj pas operacionit, pasi të jeni konsultuar edhe me mjekun tuaj mund t’i ktheheni
punës (shmangni punët e rëndafizike).
Meqenëse qesja e stomës përshtatet me trupin tuaj dhe nuk është e dukshme nën rroba, nuk
është e nevojshme që të përdorni veshje të gjera dhe as të ndërroni garderobëntuaj.
Qeset e kolostomisë ndalojnë daljen e erës së keqe jashtë. Për sa kohë që do të ndërroni
rregullisht qesen dhe do ta pastroni atë, nuk do të keni probleme me erën e keqe.
Për të parandaluar erën e keqe bëni kujdes edhe me ushqimet që përdorni. Kështuqë mund të
vazhdoni rregullisht jetën tuaj sociale (të shkoni në kinema, teatëretj.)
Bëni një ҫantë të vogël ku do të mbani mjetet që ju duhen për kujdesin ndaj stomës; kjo ju
ndihmon shumë në jetën tuaj sociale (në vendin e punës, në pushime, gjatë udhëtimeve).
Nuk duhet të harroni që stoma është rezultati i një problemi shëndetësor. Të gjitha fetë
tregojnë tolerancë ndaj sëmundjeve. Pasi bëni pastrimin e përditshëm të stomës, mund të
merrni abdest dhe te falni namazin. Agjërimi nuk është i rekomandueshëm meqenëse ndikon
negativisht në shëndetintuaj.
DUSHI
Gjatë pastrimit të stomës dhe lëkurës përreth me pambuk apo garzë të lagët mund të ketë gjakderdhje të
vogla. Gjakderdhjet nga stoma dhe zona përreth janë gjendje që duhen marrë nën kontroll. Zakonisht kjo
ndodh në periudhën e parë pas operacionit.
Shkaqet e gjakderdhjes:
Pastrimi agresiv istomës.
Qesja dhe adaptori ingushtë.
Trauma
Nëse jashtëqitja që vjen nga stoma është me ngjyrë të zezë apo ka përmbajtje gjaku, mos u frikësoni, por
drejtohuni te mjeku juaj sëbashku me qesen dhe adaptorin që po përdorni.
Gjatë pastrimit të stomës dhe lëkurës përreth me pambuk apo garzë të lagët mund të ketë gjakderdhje të
vogla. Gjakderdhjet nga stoma dhe zona përreth janë gjendje që duhen marrë nën kontroll. Zakonisht kjo
ndodh në periudhën e parë pas operacionit.
Shkaqet e gjakderdhjes:
Pastrimi agresiv istomës.
Qesja dhe adaptori ingushtë.
Trauma
Nëse jashtëqitja që vjen nga stoma është me ngjyrë të zezë apo ka përmbajtje gjaku, mos u frikësoni, por
drejtohuni te mjeku juaj sëbashku me qesen dhe adaptorin që po përdorni.
INFEKSIONET NË ZONËN RRETH
STOMËS
Shenjat e infeksionit:
Skuqje rrethstomës
Rritje e nxehtësisë në zonën rrethsomës
Edemë(enjtje)
Qelb
Nëse vëreni këto shenja drejtohuni tek mjeku
juaj.